शालेय मुलांसाठी सायन्स प्रॉजेक्ट/ आर्टस अँड क्राफ्ट इ.

वा! छान छान कल्पना आहेत! सगळ्याच आवडल्या

छान!

मस्त बीबी आर्या. रचनाकडुन भरपुर आयडिया येतील

आयडीया मस्त आहेत.

या रविवारीच ट्रांस्पोर्टेशन मॉडेल प्रोजेक्ट म्हनुन मी आणि मुलान ट्रेन (ईंजिन + १ डबा) बनवला. रेफरन्स म्हनुन थॉमसच ईजिन वापरल. फोटो बिटो काढण्याइतपत चांगल झाल नव्हत. पण यावेळेस मी पोरालापण कामाला लावल हीच काय ती जमेची बाजु. नाहीतर माघच्या प्रोजेक्टला मी आणि बायको त्याचा प्रोजेक्ट करत होतो आणि हे खेळत होते.

छान आयडीया आहेत

मस्त बीबी ...

त्यांना सोडायचच नाही रे! आपण फक्त अडल्यावर मदत करायची.
त्यानी तर त्याच्या ३-४ गाड्या भरल्या होत्या स्कुल बॅगमधे. हेच दाखवतो म्हणाला. त्यापेक्षा हे बर

तुमच्या काही काही आयडिया चोरणेबल (!!!) आहेत... वेळीच चोरल्या जातिलच माझ्या कडुन.

माझी लेक पण उत्साही आहे. आमचे काही उपत्द्व्याप....

४थीत असताना सायंस प्रॉजेक्ट्ला ज्वालामुखी तयार करायचा होता. मग क्लेचा माउंटन केला. आजुबाजुला जरा वातावरण निर्मिती साठी रखरखीत भाग दाखवला. त्या क्लेच्या डोंगरात आत खाच करुन एक एकदम लाबुळकी नळी बसवली. त्यात सोडा (लिक्वीड) भरला आर्ध्या पर्यंत त्यात लाल रंग मिसळला. ज्वाला मुखी ची माहिती एका चार्ट्वर तयार केली. जेंव्हा कोणी ज्वाला मुखी पहायला येत त्या वेळेस सोड्यात मीठ आणि लिंबाचं मिश्रण घातलं की तो फसफसुन वर यायचा आणि लाव्हा बाहेर आल्याचा इफेक्ट मिळायचा.--- याला खुप रीस्पॉन्स मिळाला

मागच्या वर्षी (५ वीत ) जॉग्रोफी ला आम्ही जंगल तयार केल होतं.... एका मोठ्या खोक्यात ब्राउन क्ले ने आधी जमीन तयार केली. क्ले चाच एक हील तयार केला. खालच्या बागेतुन खरं गवत आणुन ते बारीक कापुन ते झुडुपं म्हनुन त्या क्ले मधे खोवलं.. मस्त हिरवळ आणि ग्रीन पॅचेस तयार केले. मग खर्‍या झाडाचा इफेक्ट येण्या साठी झाडांचे कट आउट कापले ते त्या जमिनीवर खाच बनवुन आधी फिक्स केले. मग त्या वर फेविकॉल आणि रंगांच्या मदतीने खरी पाने मिनिएचर आकारात कापुन कॅनॉपी तयार केली. खोडा साठी रफ हँडमेड पेपर वापरला. मस्त झाडं तयार झाली. माकड, हरीण असे प्राण्यांचे कट आउट कापुन घेतले त्या वर प्राण्यांचे फोटो मधे कापुस भरुन माउंट केले. असे अनेक प्राणी दाखवले. झालं जंगल.... टिचर एकदम खुश ...

या वर्षी ( ६ वीत ) मागच्याच महिन्यात तिला मिनरल्स हा सब्जेक्ट होता. मग आम्ही सोन्याची खाण तयार केली. एका मोठ्थ्या खोक्यात खाणीचा देखावा तयार केला. खरी माती लावुन बेस केला. दोन कामगार व एका इंजिनीअर चे कट आउट्स लावले. सोने मिश्रीत माती ची ढेकळं तयार केली त्या करीता क्ले आणि सोनेरी चमकी, माझी जुनी सोनेरी आयशॅडो पावडर आणि रांगोळी वर आपण भुरभुरवतो ती चमकी ह्याचा वापर केला. आत दोन ट्रक दाखवले. एकात ही ढेकळं भरलेली दाखवली. दुसरा ड्रेजर होता. ( खेळणी वापरली). त्याच्याच कॉर्नर् ला एका मोटर व पेन्सील सेल च्या सहय्याने पुली तयार केली. पुलीच्या चाका साठी शिवण यंत्राची बॉबीन वापरली. त्याला एक शांपुच्या बाटलीचे झाकण बादली म्हणुन जोडले. आणि त्यातही सोन्याची(?) ढेकळं भरली. कोणी पहायला आले की मागे वायर जोडुन पुली वर खाली करुन दाखवायची. अशा तर्‍हेने खाणीचा वर्किंग मॉडेल तयात झाले. चार्ट साठी खनिजांची माहिती, त्यांचे उपयोग दाखवायला त्यां पासुन बनणार्‍या वस्तू जसे दागीने, भांडी, खिळा, इ. एका चार्ट्वर लावले सगळे मिनीएचर बनवले होते.... साधारण १३० रीमार्क मिळाले ... त्यातही लेकीच्या आवडत्या टिचर ने खुप छान रीमार्क दिला म्हणुन लेक फुलुन गेली होती.

ह्यातली बरीचशी आयडिया तीचीच फक्त पुली ची आयडिया मात्र आमच्या ड्रायव्हर काकांची ( ते इलेक्ट्रिशीयन पण आहेत)

छान धागा.
त्यानी तर त्याच्या ३-४ गाड्या भरल्या होत्या स्कुल बॅगमधे >

भारी आयडिया आहेत. हे प्रोजेक्ट तुम्ही केलेत की मुलांनी केलेत ?

आर्या, १-२-३ आकड्यांमध्ये एक रिकामी ओळ सोडणार का ? वाचायला सोपं पडेल. प्रोजेक्टचं नाव पण बोल्ड करा प्लीज.

शाळेत असताना केलेले एकमेव सायन्स प्रोजेक्ट म्हणजे लोहचुंबक व लोखंडाचा कीस यांचा प्रयोग. शुभ्र आणि पातळ कागदावर लोखंडाचा कीस ठेवून खालून लोहचुंबक फिरवले / ठेवले की वेगवेगळ्या सुंदर आकृती तयार होताना दिसतात. त्या कागदावर अगदी उठून दिसतात. आज गूगलल्यावर या बर्‍याच इमेजेस मिळाल्या ह्या प्रयोगाच्या.

याच प्रयोगाचा दुसरा भाऊ म्हणजे भेसळयुक्त रव्यातून चुंबकाच्या साहाय्याने लोहकणांची भेसळ दूर करणे. भेसळ कशी ओळखावी यावर दर वर्षी कोणीतरी प्रोजेक्ट करायचेच!

मुलाला रेझर हातात धरता येणार नाही म्हणुन आम्हीच त्यावर बारीक बारीक चिरा दिल्या....हुबेहुब सोनपापडी दिसायला लागली.
<<
याऐवजी कंगवा वापरता आला अस्ता का?

अर्या छान छान आयडीया ... धन्यवाद .. माझ्याकडुन देखील चोरल्या जाणार ,, लेकीसाठी हव्यात ..

अभिनव प्रयोग नावाचे एक पुस्तक मिळते त्यात फार मस्त शास्त्रीय प्रयोग आहेत..

लै भारी. आर्या, तुझ्या कल्पना मस्त मस्त आहेत. इथे खूप क्रियेटिव्ह आयडिया मिळणार यात शंका नाही. अत्यंत उपयोगी बाफ. धन्यवाद आर्या.

शाई संपलेल्या बॉलपेनच्या मेटल टोकातील बॉल टाचणीने काढून टाकणे. ते मेटल टोक फुंकुन खात्री करा की ते व्यवस्थित रिकामे आहे. हार्डवेअरच्या वा तत्सम दुकानातून एक ४-५ मी. लांबीची ट्यूब (रबरी/ प्लॅस्टिक) आणणे ज्यात ते मेटल टोक घट्ट बसू शकेल. खालील आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे साधारणतः ७-८ फुटावर एका बादलीत/ भांड्यात पाणी घालून ती ट्यूब बुडवणे. जमिनीवर दुसर्‍या एका कंटेनर मधे ते मेटल टोक सरळ बसवा - छोटेसे कारंजे चालू होईल..

मी शाळेत असताना (१९७०-७३) काही मित्रांबरोबर हा यशस्वी उद्योग केला होता.

लाकडी पॅडल बोट
लाकूड बाजारातून ९-१० इंची लांबीची, ४-५ इंच रुंदीची व अर्धा-पाउण इंच जाडीची साधी फळी आणणे. ती खाली दाखवल्याप्रमाणे (पुढे टोक व मागे दोन पाय) कापणे. ते जे पॅडल दाखवले आहे ते घरी करता येईल किंवा प्लॅस्टिकचे रेडिमेडही चालेल. एक भक्कम रबरबँड आणून त्या बोटीच्या पायात ते पॅडल अडकवणे व रबराला पीळ देणे - पीळ जसजसा सुटत जाईल तसतशी बोट पुढे जात राहील. छोट्या टबमधे ही बोट चालवता येते.

लाकूड कापताना एवढी कलात्मकता नाही आली तरी चालेल कारण हे चित्र आंतरजालावरले आहे

मी आर्या मस्त धागा...... मुलांच्या शाळेत नवनवीन प्रोजेक्ट करावेच लागताहेत हल्ली. प्रत्येकाने थोडी थोडी माहिती टाकली तरी भरपूर उपयुक्त मटेरीयल गोळा होइल.

हे हयावर्षीच्या इंग्रजीच्या प्रोजेक्टचे फोटो आहेत.

हे गेल्या वर्षीचे...... कागदाच्या लगद्यापासून वस्तू

कृती : रात्री रद्दी कागद पाण्यात भिजत घालावेत. सकाळी त्यातील पाणी काढून हाताने चुरुन घ्यावेत. (शाळेततुन असे चुरायला सांगीतले होते पण कितीही केलं तरी ते मिश्रण निट होत नव्हतं म्हणून शेवटी मी ते मिक्सरला फिरवून घेतले ) तयार मिश्रणात थोडा फेव्हीकॉल मिसळून तो गोळा करवंटीत ( कासवाच्या पाठीचा आकार येण्यासाठी ) भरा. उरलेल्या गोळ्याची कासवाची मान बनवा. थोड सुकल्यावर करवंटीत भरलेला तो गोळा काढून त्याला मानेसाठी खाच पाडा. त्यात मान फेव्हीकॉलने चिटकवून टाका.त्याचवेळी त्याचे पाय व शेपूट तयार करा. नंतर कडक उन्हात वाळत ठेवा. पूर्ण सुकल्यावर त्याच्यावर टिश्यू पेपरचे तुकडे फेव्हीकॉल + पाण्याच्या मिश्रणाच्या मदतीने चिकटवा. हे वाळल्यावर वॉटर कलरने रंगवून घ्या. अश्या प्रकारे एक बाहूली पण तयार केली होती पण तिचा फोटो आता माझ्याकडे नाही आहे.

हे प्रत्येकाला कॅलेंडरचे एक पान तयार करायला सांगितले होते.

मागच्या वर्षीचा सायन्स प्रोजेक्ट : Engery from Water

घरी डिसेक्शन साठी जुनी स्लीपर वापरावी, पट्टे नसलेली. त्यावर व्यवस्थीत माऊंट होतात प्राणी. झुरळ साबणाच्या पाण्यात टाकले की मरते, ते डिसेक्ट करता येते. अर्थवर्मचेही तेच.फ्रॉग्स पिथ केले जातात, ब्रेन हवा असेल तर मात्र फॉर्म्यालीनने झोपवावेत. (तंबाखू खाऊ घालणे हे नवे प्रकरण आहे माझ्यासाठी तरी)
***
ती लाकडी बोट आहे ना?
त्या शेपमधे जाड प्लॅस्टिकचा तुकडा (साधारण टूथपेस्टचा खोका असतो त्या पुठ्ठ्या इतका थिक) कापला, व पाठीच्या खाचेत कापराची वडी लावून पाण्यात सोडले, तर एक सेल्फ प्रॉपेलिंग बोट/मासा बनते. मात्र साईझ अंगठ्याच्या नखापेक्षा मोठी नसावी.
***

भन्नाट आयडीया आसेत. फोटो हवेच होते !

आम्हाला असे काही प्रोजेक्ट वगैरे नसायचे ( ऐतिहासिक काळ होता तो ) पण करवंटीला कापूस लावून केलेला इग्लू आठवतोय

हे सर्व वाचुन आणि बघुन मला कॉम्लेक्स येतोय.

अवांतर - ज्ञान प्रबोधिनीच्या एका सरांच्या व्याख्यानात ऐकलेला एक प्रोजेक्ट

"तो त्याच्या रक्ताचा गूण आहे" अश्या अर्थाचे वाक्य ऐकून एक मुलगा शिक्षकांकडे गेला. त्याची शंका होती की माणसाचा रक्त गट आणि त्याचा स्वभाव ह्याचा काही संबंध असतो का?

शिक्षकांनी त्यालाच सर्वे करायला सांगितला. त्यासाठी त्याने एक Questionnaire तयार केली. वर्गमित्रांच्या मदतीने काही बदल केले. ती Questionnaire शिक्षकांना दाखवली. त्यांनीही काही बदल सुचवले. Final Questionnaire सधारणपणे २०० जणांकडून भरून घेतली. आणि त्यावर रिपोर्ट बनवला.

ह्या सर्वाचा निष्कर्श काय निघाला ह्यापेक्षा मुलांना कीती नवीन अनुभव मिळाले हे मला खूप महत्वाचे वाटले.
१) मूलाची शंका शिक्षकांनी झिडकारली नाही.
२) त्यासाठी लागणारी Questionnaire मूलाने मित्रांच्या मदतीने तयार केली.
३) Questionnaire भरून घेण्यासाठी २०० लोकांशी बोलला.
४) ह्यावर रिपोर्टही केला.

मस्त धागा. झकास कल्पना. वाचते आहे.

मस्त धागा!!
आर्या, सगळ्याच कल्पना छान आहेत.

या धाग्यावर प्रतिसादांमधेही नवनवीन कल्पना मिळत आहेत. घरच्या गणपतीच्या सजावटीसाठी आणि लेकीला शाळेसाठी उपयोगात येतील.

शशांक पुरंदरे, तुमची कल्पना घरी करून बघतो. प्रयत्न सफल झाले तर घरी कोणी नसताना झाडांना पाणि घालण्याचा प्रश्न सुटेल

खुप मस्त धागा.
मला पण सध्या एक प्रोजेक्ट करायचाय. त्यासाठी ठोकळे हवेत पण थर्माकोलचे चालणार नाहीत. आणि ५० वगैरे हवेत त्यामुळे कार्ड्बोर्ड्चे करण थोडं अवघड वाटतय. काही आयडिया सुचवा ना प्लीज.