भक्ती

सावट, अहो ते नामस्मरण करतायत ते चांगलंच आहे की हो ! कधी कधी, नव्हे बर्‍याचदा आपल्याला मोठे मोठे लिखाण समजत नाही तेव्हा नामस्मरण तर कुणीही कधीही करु शकतो ना ! हे नाम सोपे रे रामकृष्ण गोविंद आणि हृदयात सतत नामस्मरण चालू असेल तर "वादग्रस्त बना" असा आशिर्वाद सफल होत नाही कारण आपलं मनच शांत झालेलं असतं. अर्थात दुसरा आपल्या बाबतीत वाद घालू शकतो कारण तो त्याचा प्रश्न असतो पण आपल्यावर त्याचा काहिही परिणाम होत नाही आणि वाद होतील अशी कृती आपल्या हातून कमी होते

ऑ, मी टायपेपर्यंत सावटची पोस्ट अंतर्धान पावली

************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

यातील प्रत्येक शब्द एक एक न संपणारी खाण आहे. तुम्ही लुटायचे तेवढे लुटा, पुन्हा आहेच भरलेली विचारधन पुरवायला पहिल्या ओळीतील प्रत्येक शब्द व त्यापाठचं भांडार गुरुकृपेशी कसे जोडलेले आहे, किंबहुना गुरुकृपा हीच त्या भांडाराची किल्ली आहे हे नीट मांडणे मला जमेल का? मला समजतायत या ओळी पण प्रभावीपणे मांडणे हे सोपे नाही हो मी तरी काय, मला माझे गुरु जे दोन्ही हातांनी भरभरून देतायत त्यातले मी बरेचसे माझ्या दुबळ्या झोळीतून सांडून टाकते व इवलेसे कण मनबुद्धीच्या ओंजळीत पकडू शकते त्यावरुनच लिहिणार ! तरीही जरूर लिहीन. तुम्ही पण तुमचे विचार लिहा.

चिन्या, तुझी परिक्षा झाली की इथे अ‍ॅक्टीव्ह हो रे!

************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

विचार ला इन्व्हर्टेड कॉमा का बरे? अक्कलकोटनिवासी सारखे "भिवू नकोस मी तुझ्या पाठीशी आहे" असं म्हणतायत
************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

होय होय. मी हे सगळं अनुभवलं आहे, त्यातलं समाधान अनुभवलं आहे.

कालच षडरिपुंबद्दल दुसर्‍या अँगलने वाचनात आलं. उद्या टाकते

************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

आपण ज्यांना षडरिपु म्हणतो त्यांना त्यांच्या मूळ स्वरुपात 'हेतुगुण' म्हणतात, जे त्या आदिमायेने मानवाला सत्वगुणांच्या रुपात विकासकार्यासाठी दिलेले आहेत.

काम : वंशवृद्धीसाठी, ज्ञानाच्या व बलाच्या प्राप्तीसाठी.

क्रोध : अपवित्र व चुकीच्या गोष्टींना विरोध करण्यासाठी. पण मानव, त्याचा अवास्तव वाढलेला 'काम' पूर्ण न झाल्यामुळे किंवा अहंकारामुळे क्रोधीत होतो.

लोभ : प्रेम वाढीस लागावे, मदत करणार्‍या व्यक्तींविषयी व वस्तूंविषयी कृतज्ञता वाटावी व स्वतःची साधने सुरक्षित ठेवता यावीत यासाठी. पण मानव ह्या सीमा ओलांडून स्वार्थ साधत रहातो व लोभ हा शत्रु बनतो.

मोह : पवित्र व सुंदर वस्तुंविषयी व तत्वांविषयी आकर्षण वाटावे म्हणून. पण मानवाला आकर्षण वाटते ते अपवित्र व अनुचित गोष्टींचेच.

मद : स्वतःकडे काय आहे व त्याचा उपयोग विकासासाठी कसा करता येईल, हे जाणण्यासाठी मद अर्थात स्वसामर्थ्याची जाणीव दिली गेली. पण या जाणिवेतून मानवाने इतरांवर वर्चस्व व त्यातून अनुचित 'सत्ता' निर्माण करण्यास सुरुवात केली.

मत्सर : प्रत्येकाला स्वतःकडे व स्वतःमध्ये काय कमी आहे हे जाणून उचित ध्येय ठरविता यावे म्हणून मत्सर म्हणजेच तुलनेची शक्ती दिलेली असते. पण या तुलनेतून मनुष्य इतरांचा द्वेष करण्यास शिकतो, शत्रुत्व घेतो व मग मत्सर रिपु बनतो.

हे मूळ सात्विक भाव प्रेरित व्हावेत म्हणून पापदाहक तेजाला, म्हणजेच सूर्याला (आकाशीचा तारा नव्हे), म्हणजेच भर्गाला श्रीसूक्तात विनंती केली गेली आहे.

'सूर्यवंशीय' असणारा राम हा सत्यसंकल्पप्रभु म्हणजेच वर सांगितलेले आदिमायेने दिलेले ६ मूळ गुण सदैव सात्विक रुपातच ठेवणारा व त्यांचे षडरिपुंमधे रुपांतर न होउ देणारा असतो व हे परमात्म्याचे कार्य म्हणजे सत्यसंकल्प. हे कार्य करणारे त्याचे तत्व म्हणजेच भर्ग. भर्गावर काळाची सत्ता चालत नाही.
************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

चिन्या, अप्रतिम लिहिलं आहेस. 'तो' सुक्ष्म आहे तसाच विराटही आहे. त्याने हे सर्व जग आच्छदले आहे. मला वाटतं चिन्या, त्याने सर्व जग आच्छादणे हे ईशावास्य उपनिषदात सुंदररित्या सांगितले आहे ना? सद्ध्या त्याच्यावरचे निरुपण वाचतेय ना म्हणून माहिती रे मला
************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

साधु अवग्या तुरत भवानी | कर कल्यान अखिल कै हानी ||

साधु म्हणजे कुठलाही अंशमात्र भौतिक स्वार्थापासून अलिप्त राहून कळकळीने पारमार्थिक किंवा प्रापंचिक सल्ला देणारा निर्मोही, पूर्ण नीतिमान, स्वच्छ चारित्र्याचा असा परमात्म्याच्या चरणी पूर्ण शरणागत असणारा मनुष्य. असे हे खरे साधु आपल्याला भारतीय संस्कृतीच्या इतिहासात वारंवार दिसतात. उदा.-

राजा जनक - स्वतः सम्राट असून राज्याच्या धनाचा किंचितही उपयोग स्वतःसाठी न करता स्वतः शेती करुन उपजिविका करणारा. याने याज्ञवल्क्यापासून ते आरुणीपर्यंत अनेक ऋषींनाही उपदेश करुन व सल्ले देवून त्यांच्या प्रगतीस हातभार लावला. हा खरा साधु.

वसिष्ठ ऋषी दशरथाच्या राजसभेत कुलगुरु म्हणून बसणारा वसिष्ठ ऋषी त्याच्याकडून कुठलेही धन स्वीकरत नाही. कुलगुरुपद धोक्यात येईल हे जाणूनही, दशरथ व कैकयीची रामवनवासाच्या बद्दल उघडपणे निर्भत्सना करतो. हा खरा साधु.

भीष्म पित्याचे दु:खहरण करण्यासाठी आजन्म ब्रह्मचर्य पाळणारा, स्वतःच्या हक्काच्या सिंहासनावर पाणी सोडणारा व जिच्यामुळे हे सर्व घडले, त्या सावत्र माता सत्यवतीचे व तिच्य पुत्रपौत्रांचे आयुष्यभर हितरक्षण करणारा आणि पूर्ण नीतिमान. हा खरा साधु.

रामशास्त्री कष्ट्पुर्वक सद्विद्या प्राप्त करुन घेवून पेशव्यांचे मुख्य न्यायाधिश झालेले, रघुनाथराव स्वतः पेशवे झाल्यावर सुद्धा रघुनाथरावांना व 'ध' चा 'मा' करणार्‍या आनंदीबाईंना मृत्युदंडाची सजा सुनावतात व ह्यामुळेच छत्रपति शिवरायांची नैतिक मूल्ये पुढे चालू राहतील ह्याची ग्वाही देतात. आपली हत्या होवू शकते हे पूर्णपणे माहीत असूनही हे कचरले नाहीत. हा खरा साधु.

आता यांच्या अवज्ञेमुळे काय घडले?

जनकराजाने दिलेला सल्ला धुडकावून राजा अंबरिषाला शाप देणार्‍या दुर्वास मुनीच्या मागे महाविष्णूंचे सुदर्शनचक्र लागले.

वसिष्ठांचा सल्ला व निर्भत्सना नाईलाजाने का होईना, स्वीकारु न शकणार्‍या दशरथाला धर्मद्रोह, राजधर्मद्रोह, पितृधर्मद्रोह, पतिधर्मद्रोह (कौसल्या व सुमित्रा साठी), कुलवधुपालनधर्मद्रोह (जानकी व उर्मिला) अशा अनेक पापांचे डोंगर डोक्यावर घेवून मरावे लागले. तोच वसिष्ठांचा सल्ला उद्दामपणे धुडकावून लावणार्‍या कैकयीला, ज्याच्यासाठी तिने हे सर्व केले त्या भरताकडून निर्भत्सना, द्वेष, जन्मभराचा अबोला स्वीकारावा लागतो आणि 'पतिव्रता', 'सुमाता', 'ज्ञानी व कर्तृत्ववान राज्ञी' या उपाधी तिला सोडून जातात.

भीष्माने दिलेले सल्ले व हितोपदेश सदैव तुच्छतेने धुडकावून लावणार्‍या दुर्योधनाची किंवा वरकरणी आदर ठेवून आतून मात्र विरुद्ध आचरण करणार्‍या धृतराष्ट्राची किती भीषण स्थिती झाली?

रामशास्त्र्यांचे न्यायनिर्णय ऐकले न गेल्यामुळेच रघुनाथरावासारखा विषयलंपट, स्वार्थी व बेदरकार वृत्तीचा शासक राज्यकारभार हातात ठेवू शकला व त्यातूनच संपूर्ण हिंदवी स्वराज्यासच ग्रहण लागले.
----

इदं न मम | इदं श्रीरामस्य |

************
ॐ श्रीरामदूताय हनुमंताय महाप्राणाय महाबलाय नमो नमः |

चिन्या, तो श्लोक आहे ना, "पुर्णमिदं.... " तेच दर्शवणारी ही गोष्ट आहे.
************
धन्य धन्य हो प्रदक्षिणा सद्गुरुरायाची | झाली त्वरा सुरवरा विमान उतरायाची ||

सावट, धन्यवाद

काय चावी लावून देता हो मला ! अर्थात त्यामुळे माझी देखिल उजळणी होते !

सावट, आपल्याला मारुतीस्तोत्रात देखिल हनुंमंतांना "महाबली प्राणदाता" म्हटलेले माहित असेलच.

या विश्वाचा प्राणबिंदू श्रीदत्तगुरु आहेत, घनप्राण श्री ब्रह्मणस्पति म्हणजेच गणपती आहेत व महाप्राण श्री हनुमंत आहेत.

महाप्रज्ञा सीता किंवा महालक्ष्मी किंवा ललिता हिचे कार्य मनुष्याच्या इंद्रियाचे कार्य चालू ठेवणे हे आहे. महाप्राण हनुमंत हे आपल्या सुषुम्ना नाडीत खेळत असतात व आपल्या भौतिक देहाला विकास शक्ती पुरवत असतात.

अस्पंद परब्रह्माची स्पंदनाची शक्ती म्हणजे "गायत्री".
या शक्तीने उत्पन्न झालेला प्रथम स्पंद म्हणजे ॐकार, परमात्मा, प्रणव (इथे श्रीराम)

परमात्म्याच्या दोन शक्ती :-
१) गती व दिशा निश्चित करणारी शक्ती म्हणजे महाप्रज्ञा (इथे सीतामाई)
२) सातत्य राखणारी शक्ती म्हणजे महाशेष (इथे श्री लक्ष्मण)

ह्या प्रथम स्पंदामुळे व गतीमुळे निर्माण होणारी शक्ती म्हणजे महाप्राण (इथे श्री हनुमंत).
महाप्राणरुपी विकासशक्तीची दोन कार्ये - अस्तित्व टिकवणे व त्याची संख्यात्मक व गुणात्मक वाढ करणे.

ज्या पदार्थांमध्ये महाप्राण स्थैर्य व वर्धन ही दोन्ही कार्ये करतो, तो पदार्थ सजीव असतो तर ज्यात महाप्राण फक्त अस्तित्व टिकवण्याचे कार्य करतो, तो पदार्थ निर्जीव असतो.

माझ्या गुरुंच्या शिकवणीप्रमाणे -

१. राम हाच परमात्मा

२. सीता हीच परमात्म्याची तृप्ती देणारी शक्ती

३. लक्ष्मण हाच त्याग.

४. भरत हा प्रतिकोपासक, सगुणभक्ती जी परमात्मा दिसत नसतानाही जीवात्म्यास त्याच्याशी बांधून ठेवते.

५. हनुमंत म्हणजे महाप्राण, विकासाची अंगभूत शक्ती, धैर्य, श्रद्धासहित सबुरी.

६. रावण हाच वाईट प्रारब्ध, विभक्ती व भय निर्माण करणारा तमोगुणी जीव. अहंकार याचा प्राण तर षडरिपु मनाचे मूलद्रव्य असलेला.

७. बिभीषण हाच लंकेत (म्हणजेच आपल्या कंठ्कूप/विशुद्ध चक्रात) रहाणारा सत्वगुणी जीवात्मा ज्याचे हे चक्र हनुमंताच्या कृपेने पुर्ण शुद्ध झाले आहे.

८. वानर म्हणजेच लंका व अयोध्या (तमोगुण व सत्वगुण) समान अंतरावर असूनही रामाची ओढ असल्याने सत्वगुणाकडे झुकणारा जीवात्मा (याचे कंठकूप चक्र मिश्र आहे).

९. कैकयी म्हणजे विभक्ती.

१०. मंथरा म्हणजे संशयी वृत्ती.

११. दशरथ म्हणजे माणसाचे मन, दशेंद्रियांचा सारथी.

१२. रामबाण म्हणजे पापदाहक तेज, भर्ग.

१३. लंका कंठ्कूप चक्र (अशुद्ध स्थितीतील)

१४. सेतू म्हणजे ओज, सात्विकता, जी रावणवधासाठी रामाला आयुष्यात आणण्याचा मार्ग ठरते.

१५. अयोध्या म्हणजे नरजन्माचे संपूर्णत्व.

१६. मंदोदरी म्हणजे मानवाची स्वसंरक्षणाची सहजप्रेरणा. (आपण जेव्हा जाणून बुजून एखादी चूक करतो तेव्हा ही आपल्याला एका बाजूने परावृत्त करायला बघत असते).

------
इदम न मम, इदम श्रीरामस्य |
हरि ॐ

***************
युद्धकर्ता श्रीरामः मम | समर्थ दत्तगुरु मुलाधारः ||
साचार वानरसैनिकोSहम | रावण वधः निश्चितः ||
इति अनिरुद्ध महावाक्यम |

धन्यवाद

आणि मजा म्हणजे सहस्रार चक्राचा स्वामी सद्गुरु असतो व ते उच्च स्थानी असते. त्याचा प्रवाह वरुन खाली.
कुंडलिनी म्हणजेच अंजनी माता व तिने परमेश्वराकडे मागुन घेतलेला पुत्र हा मूलाधाराकडून वर जातो त्या सद्गुरुतत्वाकडे, त्या परमात्य्म्याकडे

रुद्र हा पण रडवतो, रावण हा पण रडवतो. फक्त रुद्र आयुष्यातून गेल्यावर रडवतो आणि रावण आयुष्यात आल्यावर रडवतो.

***************
युद्धकर्ता श्रीरामः मम | समर्थ दत्तगुरु मुलाधारः ||
साचार वानरसैनिकोSहम | रावण वधः निश्चितः ||
इति अनिरुद्ध महावाक्यम |

ॐ सह नाववतु | सह नौ भुनक्तु | सहवीर्यं करवावहै |
तेजस्विनावधीतमस्तु | मा विद्विषावहै ||
ॐ शान्ति: शान्ति: शान्ति: ||

भगवंत आम्हां दोघांचा प्रतिपाळ करो व दोघांनाही एकाच वेळी सामर्थ्य प्राप्त होवो. आमच्या दोघांच्या अभ्यासाने आम्हां दोघांस दिव्य प्रकाश प्राप्त होवो व आमच्याकडून एकमेकांचा द्वेष वा घृणा न केली जावो. तसेच, आम्हां दोघांना दिव्य शांती प्राप्त होवो.

प्रत्येक माणसात सत्वगुणी जीवात्मा व रज-तमगुणांच्या वेगवेगळ्या proportion ने युक्त जीव हे एकत्रच रहात असतात. हे आपल्या आतले जीवात्मा अन जीव म्हणजे "आम्ही दोघे".

ज्याचा जीव, जीवात्म्याच्या साथीने देवयानपंथावरुन मार्ग क्रमतो, त्याची प्रत्येक प्रार्थना सफल होते कारण तो जीव जीवात्म्याबरोबर आता रामाच्या आश्रयाला आलेला असतो. तर ज्याचा जीव जीवात्म्याला सोडून षडरिपुंच्या अंमलाखाली वाहवत जातो, त्याची कुठलीही प्रार्थना सफल होत नाही कारण तो रावणाच्या आश्रयाला (?) गेलेला असतो.

हा शांतीपाठ म्हणजे विकार आणि पापबुद्धी असणार्‍या जीवाने जीवात्म्यात रुपांतर होण्यासाठी केलेली प्रार्थना होय. जेव्हा हा हेतू उत्कट होऊन मनापासून ही प्रार्थना केली जाऊ लागते तेव्हा आपोआपच सत्वगुण वाढवणारा भक्तिभावही वाढीस लागतो व आपल्या लंकेतील रावण मारला जाऊन रामाचे राज्य येते व जीवात्मारुपी बिभीषण सुखाने राज्य करतो.

जो पर्यंत जीवरुपी रावण आपले रुपांतर जीवात्म्यात होऊ शकेल असे आचरण करत नाही तोपर्यंत रावणाची लंका म्हणजे जीवन अशांती, अतृप्ती, असमाधानाच्या आगीत जळतच राहते. ज्याक्षणी ह्या प्रार्थनेचा अर्थ जाणून घेऊन परमात्म्यास शरण जाणे होते तेव्हा परमात्मा (राम) आपल्या हनुमंतास त्या भक्तापाशी पाठवून जीव व जीवात्म्याला प्रेमाने एकरुप व्हायला मदत करतो.

हा मंत्र प्रत्येक उपासनेच्या शेवटी म्हटल्यास, म्हणणार्‍या जीवास जीवात्म्यासारखंच बनवतो व त्यामुळे मानवास स्वतःस बदलण्याचे बळ प्राप्त होते. रावणास (जीव) बिभिषण (जीवात्मा) बनवणारे हे भगवंताचे नाम आहे व नामाचे प्रेम्/गोडी जीवास लागण्यासाठी करायची ही प्रार्थना आहे.

ही प्रार्थना जेव्हा काही लोक सांघिक साधना/उपासना करुन शेवटी म्हणतात (सामुहिकरित्या) तेव्हा त्या संघामध्ये अशांतता व कलह उत्पन्न होत नाहीत व झाल्यास त्याचे परिमार्जन लगेच होते.

पण भगवंतावरिल श्रद्धेशिवाय व उपासनेची जोड असल्याशिवाय या प्रार्थनेचे फळ मिळणार नाही.

श्रद्धा अढळ राहू द्यायची आणि सबूरी वाढवायची.

आपण कितीतरी वेळा सहज बोलताना "इथे भेटलास वर नको भेटूस", "नको, नको, असं करुन नरकात नाही जायचंय मला" अशी वाक्यं बोलतो. पण इथे "वर" म्हणजे स्वर्गलोक, "नरक" म्हणजे पाताळलोक असं काहीसं आपण गृहीत धरलेलं असतं.

पण असे स्वर्गलोक (देवलोक), पृथ्वी (मनुष्यलोक) आणि नरक (पाताळ लोक) असं वेगळं ठिकाण असतं का? पाताळात नाग लोकही स्थित असतो असं आपण पौराणिक कथांमधे वाचलं ऐकलं असेलच.

पण प्राचिन ऋषी मुनींना खरंच अशी ढोबळ व्याख्या आपल्याला सांगायची होती का? नक्कीच नाही. त्रैलोक्याची खरीखुरी व्याख्या वेगवेगळ्या स्तरांवर काय आहे?....

१) स्वर्ग्/देवलोक म्हणजे अतिमानवी, पवित्र (सामर्थ्याने व शक्तीने) असणार्‍या महामानवांचा, योग्यांचा, सिद्धपुरुषांचा व शिवात्म्यांकडून प्रत्यक्षरित्या संचालित होणारा समुह.

मनुष्यलोक म्हणजे दैवी सामर्थ्य नसलेल्या आणि स्वार्थासाठी नानाविध भौतिक मार्गांनी, काम्य उपासनांनी स्वतःला बलवान करायचा आटापिटा करणार्‍या मानवांचा समुह.

पाताळलोक म्हणजे गुप्त रितीने तांत्रिक उपासना करुन अमानवी/अपवित्र सामर्थ्य मिळवून कटकारस्थाने व अनीतिचे कर्म करणार्‍या मानवांचा समुह. पाताळाचाच दुसरा भाग नागलोक ज्यात गूढविद्या चांगल्या मार्गाने वापरु इच्छिणारे लोक असतात.

२) धर्म, अर्थ, काम या पुरुषार्थांपैकी :- धर्म - स्वर्ग लोक, अर्थ - मनुष्यलोक आणि काम - पाताळ लोक.

३) अश्रद्धा - पाताळलोक, काम्यश्रद्धा - मनुष्यलोक आणि मोक्ष हेच ध्येय असणार्‍या भक्तीला स्वर्ग लोक मानलं आहे.

४) शारीरिक बल अर्थात प्राणबल - पाताळ लोक
मानसिक बल - मनुष्य लोक
बुद्धिबल - स्वर्ग लोक

कुठल्याही व्याख्येनुसार व्यक्तिगत व सांघिक अशा दोन्ही पातळीवर बलाचा र्‍हास करणारी गोष्ट म्हणजे 'भय'. जो पर्यंत एखाद्याची (पौराणिक व्याख्येनुसार राक्षस, मनुष आणि देव) साम्र्थ्ये कितीही प्रचंड असली तर जोपर्यंत त्याच्याकडे अणुमात्रसुद्धा भय आहे, तो पर्यंत त्याच्या बलाला अतुलनीय म्हणता येत नाही कारण सर्वप्रकारच्या सामर्थ्यांना एका क्षणात पांगळं करुन टाकण्याची ताकद ह्या भयामधे असते.

अपवित्र मार्गावर चालणार्‍याला तर सदैव प्रचंड भयाचं ओझं सोसावे लागते, कितीही शूरपणाचा आव आणला तरी.

पूर्णपणे अपवित्र नसणार्‍या व पवित्र मार्गावर चालायचा प्रयास करणार्‍या मनुष्यालाही भय असतेच, पण त्याला भगवंताचे अकारण कारुण्य सतत आधार देत रहाते व तो त्याच आधारावर मार्गक्रमणा करत रहातो.

ज्ञानमार्गाने जाऊ पहाणार्‍या योग्यांच्या यमनियमांच्या पालनात चूक झाली तर पतनाचे भय आहेच.

भय नसते फक्त श्रीरामकृपा (परमात्मकृपा) झालेल्या व्यक्तीसच कारण त्याची कृपा म्हणजेच जानकी हीच कालीरुपाने अभद्राचा नाश करते आणि ती जिची दृष्टी आहे ती महाकाली चण्डिका महिषासुरमर्दिनी ही अभद्राच्या कारणाचा नाश करते.

ही परमात्मकृपा केवळ श्रद्धा सबुरी, भक्ती आणि सेवाच आपल्यापर्यंत वाहून आणतात.
-----------

इदं न मम | इदम गुरुदत्तस्य |