आजा मेरी जान - काडेपेटीतील तिसरी मंझिल

खूप वर्षांपूर्वी काकांनी पिक्चर काढला 'तिसरी मंझिल'. त्यानंतर २७ वर्षांनी पुतण्याला क्रिशन कुमारला घेऊन पिक्चर करायचा होता. पण तो चालणार कसा? म्हणून पुतण्याने मनोमन 'काका मला वाचवा' म्हटलं आणि 'तिसरी मंझिल' ला तस्करीची फोडणी देऊन तयार केला 'आजा मेरी जान'.

गोव्यातल्या एका गावात आधी एका पुजार्‍याचा आणि नंतर नवीन आलेला पुजार्‍याच्या मोठ्या मुलीचा - रागिणीचा - खून होतो. रागिणीच्या खुनाचा आळ येतो गावात आलेल्या चांदवर जो गावातल्या एका मोठ्या पण जुन्या पुजार्‍याच्या खुनामुळे डबघाईला आलेल्या हॉटेलच्या मालकाचा पुतण्या आहे. नवीन पुजार्‍याची धाकटी मुलगी सोनू आधी चांदला खूनी समजते पण मग तो निर्दोष आहे हे समजल्यावर ती त्याच्या प्रेमात पडते. हे दोघं एका दुबे नामक प्रामाणिक पोलिसाच्या आणि एका अंडरकव्हर सीबीआय अधिकार्‍याच्या ( जो रोमिओ नावाने डान्सर म्हणून आला आहे ) मदतीने रागिणीच्या खुन्याला पकडतात. हे करतानाच एका तस्करी करणार्‍या गँगचा पर्दाफाश होतो आणि समजतं की गावातला एक प्रतिष्ठीत, एक पोलिसप्रमुख आणि एक व्यापारी यात गुंतलेले आहेत. दुष्टांचा खातमा होतो आणि सुष्ट लिव्ह हॅपीली एव्हर आफ्टर. कथा आहे ती इतकीच. पण मजा इथली संपत नाही.

आता या सगळ्यात काडेपेटीचा काय संबंध? तर हे तस्कर नावांऐवजी नंबराने एकमेकांना ओळखत असतात आणि त्यासाठी (हाताने) नंबर लिहीलेल्या काडेपेट्या वापरत असतात. या काडेपेट्यांचा बराच काळ सुळसुळाट चालतो. आणि फार उशीरा लोकांच्या लक्षात येतं की अरे या काडेपेट्यांचं उगमस्थान शोधायला हवं. क्रिशनकुमार म्हणजेच चांद सिनेमाचा हिरो असल्याने अश्या सगळ्या आयडियाज फक्त त्याला येत असतात ( आणि पिक्चरमधल्या सगळ्या पोरी त्याच्या मागे लागलेल्या असतात. हे 'गुंतता हृदय हे' मालिकेतल्या संदीप कुलकर्णीच्या मागे लागलेल्या बायकांच्या संख्येइतकंच अनाकलनीय प्रकरण आहे ) आणि सीबीआय वाला रोमिओ आणि दुबे तो सांगेल ते फक्त अमलात आणत असतात. त्यात पुन्हा नंबर लिहीलेल्या काडेपेट्या आणि बिना-नंबरच्या असा एक घोळ आहे. बिना नंबराच्या काडेपेट्या सर्वसामान्य माणसं वापरत असतात. गंमत म्हणजे पिक्चर सगळा गोव्यात घडत असताना या काडेपेट्या मात्र मुंबईतल्या एका मॅचर्स क्लब मधून येत असतात. तस्करांचं मी एकवेळ समजू शकते पण हॉटेलमधे येणारे कस्टमर पण त्याच क्लबच्या काडेपेट्या का वापरत असतात हे काही समजलं नाही. एका शोधाशोध सीन मधे चांद आणि रोमिओ एका जोडप्याची बॅग उचकताना दाखवले आहेत, त्या बॅगच्या तळाशी त्यांना नंबर नसलेली साधी काडेपेटी सापडते. आता काडेपेटी सुटकेसच्या तळाशी कोण ठेवतं? पण ते असो.

पिक्चरचं प्रमुख पात्र ( क्रिशनकुमार नव्हे. तो अपात्र आहे ) - गाणी. या पिक्चरमधे प्रत्येक सिच्युएशनला गाणी आहेत. इतकंच नव्हे तर कुठल्याही प्रॉब्लेमचं सोल्युशन म्हणून एकेक गाणं आहे - हॉटेलमधे गेस्ट नाहीत? म्हण गाणं. चांदला निरोप द्यायचाय? म्हण गाणं. काडेपेटीवर लिहीलेल्या नंबरचा प्रॉब्लेम सोडवायचाय? म्हण गाणं. इतकंच काय, पण रोमिओला जेव्हा हे शोधायचं असतं की अशी काडेपेटी त्याने त्या गावात कोणाकडे पाहिली आहे तेव्हा चांद त्याला म्हणतो - दो दुनी चार, चार दुनी सोला! म्हणजे काय? महाभारतातला यक्ष कूटप्रश्न विचारत होता तसा हा कूट उत्तरं देतो. पण याचा अर्थ असतो बीचवर सगळ्यांनी दिवसभर गाणं म्हणायचं. त्याचा उपयोग काय कप्पाळ? आख्ख्या गाण्यात फक्त चांद आणि सोनू दिसत राहतात. त्यातही चांद पॅराग्लायडिंग करताना, वॉटरबाईक चालवताना, रस्त्यावरून बाईक पळवताना आणि सोनूला अंगठी देताना दिसत राहतो. काडेपेटी इन क्वेश्चन बद्दल गाणं संपल्यावर माफक मंडळी बीचवर उरल्यावर मग समजतं.

काही गोष्टी सिनेमात पेरून माणसं त्यांना पाणी घालायला विसरली आहेत. उदाहरणार्थ - सोनू मुंबईत चांदचा शो पहायला जाते. त्याच्या सोबत स्टेजवर गाणंही म्हणते. पण दुसर्‍या दिवशी तो तिला पटवायचा ( फालतू ) प्रयत्न करतो तेव्हा मात्र ती त्याला विचारते तुम्हारा नाम क्या है? अगं पोरी, काल ज्याचा शो पहायला गेलीस त्याचं नाव नाही माहिती तुला? किंवा - नवीन आलेला पुजारी कसला तरी जलसा करण्याकरता मंदिराच्या ट्रस्टीकडे पैसे मागतो. पण तो जलसा काही शेवटपर्यंत होताना दिसत नाही. म्हणजे मला आपलं वाटलं की काही सत्संगटाइप असेल. पण या सीन नंतर चांदचं एक गाणं होतं फक्त. तीच गोष्ट डान्स कॉम्पिटीशनची. चांदच्या काकांचं हॉटेल चालावं म्हणून तो सुचवतो की आपण गावात डान्स कॉम्पिटीशन ठेवू, म्हणजे भरपूर लोकं इथे येतील. मग गणपतीसाठी गाड्या भरभरून कोकणी माणूस कोकणात गावी जातो तसंच बोटी भरभरून माणसं गात-नाचत डान्स कॉम्पिटिशनसाठी येतात. या डान्स कॉम्पिटिशनची आपण पिक्चरभर वाट पाहतो पण ती ही कधीच होत नाही! त्याऐवजी सुरू होतं 'इश्क में हम तुम्हे क्या बताये'. हे गाणं काही कॉम्पिटिशनचा भाग नाही, यात दिसणारं स्टेज पण हॉटेलचं नाही. गाणं अगदीच ठिगळासारखं जोडलेलं वाटतं. त्यात पुन्हा क्रिकुचा कायिक-वाचिक अभिनय! आजही हमने बदले है कपडे म्हणताना तो कपड्यांना हात लावतो तर मला वाटलं आजही हम नहाये हुए है साठी शॉवर नाहीतरी गेलाबाजार डोक्यावर तांब्या ओतून घेतल्याचा तरी अभिनय करणारच हा!

या सिनेमात काही बेस्ट(!) सीक्वेन्सेस आहेत :

सीक्वेन्स १ - सोनू चांदला कुठल्यातरी रोमँटिक जागी पिकनिकला जाऊ म्हणून सांगते. तो म्हणतो चल ब्रिगँझा टापूला जाऊ. जाताना बोटीत ही बया त्याला नशीली कॉफी (म्हणजे काय?) पाजते. लॉजिक (!) असं की ते पिऊन तो नशेत खरं सांगेल. तर त्यामुळे चांदला दिसेनासंच होतं म्हणे. मग बोट हलायला लागते आणि दोघं पाण्यात! कसेबसे टापूवर पोचतात तर तिथे फक्त एक कबरस्तान असतं. इथे पिकनिक करणार होते हे? बरं सोनूला वाचवलंय तर गाणं हवंच. लगेच स्वप्नातलं गाणं ( गाण्यात चांदने एक मोठ्ठा चमकदार क्रॉस गळ्यात घातला आहे. बहुतेक कबरस्तानातल्या भुतांपासून वाचण्याकरता असावा ). तो दिवस संपतो. दुसर्‍या दिवसाची सकाळ होते. चांद म्हणतो चल कुठल्यातरी मछुआरेच्या बोटीतून परत जाऊ. अरे मग हे काल करायचं की! काल दिवसभर इथे टाइमपास कशाला केलात?

सीक्वेन्स २ - रोमिओला अंतर्ज्ञानाने समजलेलं असतं की चांद बेकसूर आहे आणि तो त्याला मदत करणार आहे. रोमूला त्याचं सीबीआय ऑफीसर असणं सिक्रेट ठेवायचं असतं. म्हणून दुबे त्याला म्हणतो 'हितं नको तितं जाऊ'. आणि कोण्णाला काही ऐकू जाऊ नये म्हणून ते तिघं एका भरलेल्या रेस्टॉरंट मधे जातात आणि बांबूची पार्टिशन्स लावलेलं टेबल पकडून बसतात. आपल्याकडे बांबू साऊंडप्रूफ असल्याने रोमूचं सिक्रेट सेफ राहील ना? पण मराठी मालिकांमधल्या दुष्ट नणंद/बहिण/भावजय वगैरे कशा पालीसारख्या दाराआड लपून लोकांचं बोलणं चोरून ऐकतात तसं या पिक्चरमधले बावळट्ट व्हिलन करत नसल्याने तेवढं पार्टिशन पुरेसं ठरतं ( अर्थात त्या 'सिक्रेट' च्या स्वतःच चिंध्या करत रोम्या लगेच एका टॅक्सी ड्रायव्हरकडे चांद आणि दुबेसोबत चौकशीला जात असल्याने पार्टिशनला कशाला दोष द्यायचा? ).

सीक्वेन्स ३ - रोमूला सगळे सापडलेले पुरावे गुपचुप पहायचे असतात तर श्रीयुत चांद म्हणतात मी तुला गुपचुप पोलिस चौकीत घुसवतो. शाळेची वेळ संपल्यावर शाळेच्या स्टोअररूम मधे घुसावं तेवढ्या सहज हे दोघं रात्री चौकीत घुसतात. चौकीत कोणीही नसतं. सगळे पोलिस टेबलं आवरून काम बंद करून घरी गेलेले असतात.

सीक्वेन्स ४ - चांद मॅचर्स क्लबच्या मॅनेजरला गाठून माहिती मिळवायचा प्रयत्न करतो. पण नेमकं तेव्हाच खिडकीतून मॅनेजरच्या डाव्या बाजूने कोणीतरी गोळी मारतं आणि ती गोळी टार्गेट वर लॉक केलेल्या मिसाईलसारखी आपली आपण वळून तात्या विंचू टाइप बरोब्बर मॅनेजरच्या भुवयांच्या मधे लागते.

पण सगळ्यात केक, बेकर अँड बेकरीवाला सीक्वेन्स आहे क्लायमॅक्सचा. ब्रिगँझा टापू, तेच कबरस्तान ( भरीस भर उगाच हॉरर टाइपचं म्युझिक पण आहे ). कोणी मास्कवाली दोन माणसं बिना नामवाली कबर शोधून कबरीमागच्या पॅनेलवर कसलीशी बटणं दाबतात. 'कौन?' आवाज येतो. "५०३". "सबूत?" इथे परवलीचं वाक्य आहे - माचिस जला माचिस बुझा! तर उत्तर येतं की ठिक आहे आम्ही १० मिनीटांत येतो ( १० मिनीटं काय करणार? ) . चांद या दोघांना मारून स्वतः ५०३ म्हणून मास्क लावून कबरीसमोर उभा राहतो. तर लाल हिरवे दिवे लागतात, टूं टूं आवाज येतो, कबर उघडते आणि कबरीतून बाहेर येतो व्यापारी - म्हणतो बॅग दे इकडे. चांद विचारतो तू कोण? तर म्हणे ४०२. इथे अगदी तो 'हीच का तुझी कुर्‍हाड फेम' लाकूडतोड्या - जलदेवता टाइप सीन होतो. चांद म्हणतो तू ७६० नाहीस तर मी बॅग देणार नाही. मग बाहेर येतो पोलिसप्रमुख. पण ही ११२ नंबरची कुर्‍हाड असते म्हणून ती पण रिजेक्ट होते. फायनली ७६० येतो. या ७६० चा मास्क आयत्यावेळी पांढरा पुठ्ठा आणून डोळ्यांच्या जागी कसेही वेडेवाकडे आकार कापून बनवलाय. हे कसले तस्कर? चांद म्हणतो माल कुठाय? तर तो मूर्तीयोंमें है. मग पोलिसप्रमुख एक मूर्ती आणून तिच्याखालचं झाकण काढतो. आतून अजिबात चमक नसलेली, पारले जी पेक्षा छोट्या आकाराची सोन्याची (!) बिस्कीटं खाली पडतात. आता बॅग उघडली जाते. आतून नवभारत टाइम्स निघतो.

उल्लेखनीय बाबींमधे प्रामुख्याने हॉटेलमधल्या डान्सर रूबीचा 'जलसा' च्या गाण्यात घातलेला ड्रेस. तिने टॉप आणि लेगिंग्ज वर अक्षरशः ऑप्टिकल फायबर लाईट्सच्या शंभरेक माळा पांघरलेल्या / सोडलेल्या आहेत. त्यापुढे 'सारा जमाना' मधलं अमिताभचं गाणंच काय पण चिमण्या गणपतीची आरास सुद्धा फिकी वाटावी. तीच गोष्ट शेवटच्या गाण्यातल्या तिच्या मेकपची. तिला नेमकं साप दिसायचंय, घुबड दिसायचंय की वाघ हे नीटसं समजत नाही. मेकप चालबाजच्या श्रीदेवीने केलेला असावा. या गाण्यात एक अजगर पण आहे. ते सतत तिला घाबरून पळत असावंसं वाटतं.

बाकी बाबी म्हणजे क्रिकुचे भुवया उंचावून बोललेले बोबडे संवाद, प्रेम चोप्राचा 'सायलेन्स सायलेन्स' असा तकिया कलाम, आणि शम्मी कपूरचं प्रत्येक वाक्यात 'ट्युनिंग' म्हणणं. शिवाय 'साराभाई व्हर्सेस साराभाई' मधल्या "माया साराभाई भी वहाँ थी" वाक्यासारखे - विजू खोटे, सतीश शहा आणि राकेश बेदी भी वहाँ थे. असंख्य उत्तम कलाकारांची मांदियाळी असूनही बहुधा क्रिकुमुळे हा पिक्चर फ्लॉप झाला असावा. ट्रिविया च्या मते पिक्चर फ्लॉप झाल्यावर गुलशन कुमारने केतन आनंद आणि रमण कुमारला ऑफिसात बोलावून झापले असता केतनने फाटकन् विचारले की क्रिशन च्या चेहर्‍याकडे पाहता तुला पिक्चर हिट होईल असं का वाटलं होतं? असो.