छंद पक्षीनिरिक्षणाचा (Black Phoebe)

मांजरांखालोखाल मला काय प्रिय असेल तर ते पक्षी.
मुंबईतल्या मुलुंड पूर्वेसारख्या शांत उपनगरात माझं बालपण गेलं. मुलुंड पूर्वेस तेव्हा तरी झाडांनी आच्छादीत रस्ते होते, चिंतामणराव देशमुख गार्डनचा रस्ता तर अगदी पूर्णपणे छान सावलीमय होता, अजूनही असावा बहुतेक. (तिथे बहुतेक रेन ट्रीचे मोठे वृक्ष आहेत). (ईस्टन एक्स्प्रेस) हायवेला नेणार्‍या मुख्य रस्त्यावर बाजूने बकुळीची कैक झाडे होती. आमच्या सोसायटीतही पुष्कळ झाडे होती त्यात उंबर, पेरु, निलगिरी, लाल चाफा, जांभूळ ही झाडे तर अगदी खिडकीतूनही दिसत. याखेरीज तुती, जंगली बदाम, चिकू अशीही झाडे होती. त्यामुळे पोपट, हळद्या, दयाळ , बुलबुल, तांबट, शिंपी इ आणि उंबरामुळे भरपूर वटवाघळेही संध्याकाळी कलकलाट करत असत.
खिडकीतून नुसत्या डोळ्यांनी हे पक्षी न्याहाळायला मज्जा यायची. घरी अ‍ॅग्फा (ब्रँडनेम चुकले असू शकेल पण बहुतेक असेच काहीतरी नाव होते) कॅमेरा होता पण त्याने कधी पक्ष्यांचे फोटो काढल्याचे आठवत नाही. खिडकीजवळ येणार्‍या फांद्यांमुळे पक्षी बर्‍यापैकी जवळून पाहता येत असत.
आमच्या घरात वॉलपेपर होते आणि तिन्ही खोल्यांतील त्या वॉलपेपरवर झाडा-वेलींचीच चित्रे/डिझाईन्स होती. त्यातल्या हिरवी पाने व लालचुटूक फळे असे डिझाईन असलेल्या खोलीत एखाद्या वेळेस एखादा पक्षीही फसून आत शिरलेला आहे.
नंतर पुढे अचानक कलर्ड पेन्सिल माध्यमाशी ओळख झाली आणि पक्षी रेखाटण्याचा छंद लागला. त्याबरोबर पक्ष्यांना नुसतं पाहण्यापेक्षा कॅमेर्‍यातही (जमल्यास) पकडण्याचे प्रयत्न चालू झाले. या गोष्टीला आता दहाएक वर्षं झाली असतील. यादरम्यान मी बरेच पॉईंट अ‍ॅन्ड शूट प्रकारातले कॅमेरे वापरुन पाहिले. एसएलआर/डीएसएलआर प्रकरण मला झेपत नाही त्यामुळे कॅमेर्‍याचा हा प्रकार मला एकदम सोयीस्कर पडलाय. (बेसिकली त्यात रेडीमेड मोड्स बरेच असल्याने काहीच कराव लागत नाही ) निकॉन, कॅनन, पॅनासॉनिक इ. ब्रँडचे कॅमेरे वापरल्यानंतर त्यात माझी निकॉनला विशेष पसंती पडली असल्याने इथून पुढे निकॉनच संगतीला असेल.
सध्या माझ्याकडे नि़कॉनचा पी९५० आहे आणि मी रहात असलेल्या परिसरातील रोज दिसणार्‍या पक्ष्यांना कॅमेर्‍यातून निरखून पाहणे आणि उडून जाण्याच्या आत (हे सर्वात कठीण आहे ) क्लिक करणे यात रोजचे काही तर शनि-रविवारचे थोडे जास्त तास खर्ची पडल्यास मला मनापासून छान वाटते.
मी आहे अमेरिकेतल्या कॅलिफोर्नियाच्या बे एरियात आणि इथे काही टिपीकल नॉर्थ अमेरिकन पक्षी दिसतात. त्यातले काही इथे शेअर करत जाणार आहे.

Black Phoebe अर्थात ब्लॅक ब्यूटी
खरंतर फारसं साम्य नाही पण आपला दयाळ (तो जास्त चमकदार असतो म्हणा) + थोडा लालबुड्या बुलबुल या दोघांची आठवण मला याला पाहून होते.

साधारणपणे कुठल्याही हिरवळीच्या तुकड्यांवर हा दिसलाच पाहिजे. हवेत उडणारे किडे वेगवेगळ्या प्रकारे हवेत सूर किंवा चकरा किंवा कोलांट्या मारुन मटकावणे, या कृतीमुळे हा लक्षात राहतो.

काळा (थोडा डार्क चॉकलेट कडे झुकणारा) रंग, पांढरे पोट असंणारा Black Phoebe इथे सकाळच्या कोवळ्या उन्हात बर्‍याचदा अशी साफसफाई करताना दिसतो.

चिमण्या कावळ्यांइतक्या सहजपणे कुठेही दिसणार्‍या या पक्ष्याने दिवसाची सुरुवात होते. जवळच असलेल्या फ्रीमॉन्टमधल्या एलिझाबेथ लेकवर एका दगडावर एकदा अगदी शांत बसलेला दिसला. अहो आश्वर्यम! कारण हा बर्‍यापैकी अस्थिर, चंचल वाटतो मला.

पाठीवरच्या पिसांची ही मनोरम रचना एरवी नजरेस पडलीच नसती.
याचे एक ढोबळ स्केच केले होते. त्याच्या चौकस नजरेला कागदावर उतरवण्याचा एक प्रयत्न.