आवाज बंद सोसायटी - भाग १

छान, सहमत.

ध्वनी प्रदूषणा बद्दल सहमत. व्हिडीओ मध्ये दाखवल्या प्रमाणे गाड्यांचे होर्न्स प्रदूषणात मोलाची भर घालतात. कुठल्यातरी संशोधनात असे दिसले होते की भरतीय लोक ट्रॅफीक मधली insecurity चा उपाय म्हणून हॉर्न वाजवतात. म्हणजे रस्त्यावर थोड्या अंतरावर एखादा माणूस रस्ता ओलांडत असतो, तो तुमच्या गाडी समोर येण्याची सुतराम शक्यता नसते पण तरी insecure वाटून तुम्ही हॉर्न वाजवता. एखाद्या नवशिक्या वाहांचालकासोबत बसलो की ही गोष्ट प्रकर्षाने जाणवते.
बाकी वरील प्रसंग घडला तेंव्हा तुम्ही इतर काही कारणाने मानसिक दडपणात ( Depression हा शब्द वापरायचा नाहीये) होता का? वेगवेगळ्या मानसिक स्थितीत आवाजांबद्दलची प्रतिक्रिया वेगवेगळी असू शकते. सर्वसाधारणपणे जे आवाज इतर लोक लीलया दुर्लक्ष करू शकतात तेच मानसिक दडपणात असलेले लोक त्यावर संतप्त प्रतिक्रिय देऊ शकतात. त्यांना असे वाटते की त्यांना त्रास देण्यासाठीच हे सगळे आवाज मुद्दाम सुरू आहेत.
अवांतर : पु ल देशपांडे म्हणतात शेजारचा रेडिओ जर ढणाढणा वाजत असेल तर तो आपल्यासाठीच लावला आहे असे वाटून शांत बसावे.

पाभे. जिथे गायन वादन असेल अशा घराला साउंडप्रूफ ट्रिटमेंट करुन बराचसा आवाज कमी करता येतो असे मला एका आर्किटेक्ट मित्राने सांगितले. सोसायटीत बॅंडमिंटन हॊलला अशी ट्रिटमेंट करुन सभागृह करता येते. अन्यथा अशा हॊलमधे एको फार येतात.
संगीत लांबुन ऐकायला छान वाटते पण तेच तुमच्या शेजारी सातत्याने मोठ्या आवाजात लागत राहिले तर मात्र वैताग येतो.

आमच्या इमारतीच्या दोन बाजूंना ३/४ बैठ्या चाळी आहेत. सदैव वाढदिवस, बारसं, हळद, लग्न, वेगवेगळ्या पूजा/जयंत्या/सण इ. गोष्टींमुळे ध्वनिवर्धक ढणढणत असतात. १० ची डेडलाईन कधीच पाळली जात नाही. १२ वाजता आवाज बंद झाला तर नशिब म्हणायचं. बाळ तान्हं असताना एका वर्षी चिडून रात्री १.३० ला पोलिसांना फोन केला तेव्हा २ वाजता आवाज बंद होता. सुरूवातीची काही वर्ष झेपवून नेलं. शेवटी असह्य झाल्यावर बेडरूमला साऊंडप्रूफ विंडोज बसवल्या. प्रकरण खर्चिक झालं पण मन:शांती मिळाली. कुणाला ही पळवाट वाटेल. पण आमच्यासाठी घरात निवांत बसता येणं जास्त महत्वाचं होतं.

हा खूप महत्त्वाचा प्रश्न मांडला आहे तुम्ही. पुभाप्र!

समोर ढिगभर गाड्या थांबल्यात सिग्नलला, तरी बाजूच्याच लेनमधील एक बहाद्दर हॉर्न वाजवत होता.
शेवटी गाडीतून उतरून झापलाच त्याला. तो म्हणे मिंटींगला उशीर होतोय, तुमको क्या तकलीफ है?
मी म्हटले, तुला समोरच्या गाड्या अजून हलणार नाहीत माहितीय तरी, वाजवण्याचे लॉजिक काय?
पढे लिखे दिखते हो, और ये सोच?
चांगल्या सूटात वगैरे होता. पण अकलेने कमीच.

—-
दादरला रहाणार्‍या एका नातीवाईकाच्या घरी, तर रोज कर्णकर्कश गोंधळ एकू येतो रस्त्यावरचा.
आमच्या घरी, पुण्यात आल्यावर करमायचे नाही त्याला. जाग नाही तुमच्या इथे असे म्हणायचा. आमचे घर त्यावेळी आतल्या गल्लीत व तेव्हाच्या शांत असलेल्या पुण्यात होते.

घरात एकांतात गाणे गायले तरी पोलीस पकडून नेतील का ?

मी पहाटे नियमित फिरायला जाते. अर्थात सोसायटीच्या बागेत आणि आवारातच. सोसायटीचं मुख्य प्रवेशद्वार ते मुख्य रस्ता या दरम्यान एक रस्ता सोसायटीसाठी बांधलेला आहे. पहाटे या रस्त्यावर शांतता असते. झाडांवर किंचित उजाडले की पक्षांचे आवाज येऊ लागतात. खरं तर त्यासाठीच ही वेळ निवडलीये. पण या वेळेला काही जण मोबाईलवर भक्तीगीतं / अभंगवाणी मोठ्याने लावून फिरत असतात. मोबाईलच्या कृत्रिम आवाजामुळे डिस्टर्बन्स होतो. पण सांगायचा संकोच वाटतो.

एखादा भक्तीसंगीत आवडत नाही का असंही वळण देऊ शकतो. कसं सांगावं हा प्रश्नच आहे कारण हे सर्व ज्ये ना आहेत. शिवाय ते असल्याने इतक्या पहाटे / सकाळी फिरायला काही वाटत नाही.

मोबाईलच्या कृत्रिम आवाजामुळे डिस्टर्बन्स होतो. >>>अगदी याच कारणाने मी सकाळी सायकलिंग करताना कधीही गाणी रेडिओ वगैरे ऐकत नाही,पक्ष्यांची किलबिल इतकी छान वाटते की बस्स
तुम्ही इतरांना प्रेमाने हेड फोन घालण्याविषयी सुचवू शकता,

पण ते पक्षांना भक्तीगीतं / अभंगवाणी ऐकवीत असतील तर?

लेख आवडला, सहमत आहे. गरज नसताना उगीचच हॉर्न वाजवायची भारतात खूप जणांना सवय आहे. हाक मारून बोलावण्याऐवजी कर्कश्श हॉर्न वाजवून मित्राला बोलावत होता, त्यावरून एकाशी मी पुण्यात भांडलो होतो, ते आठवले. पण दुर्दैवाने कोडग्यांना फरक पडत नाही.

गोंगाटाला उत्तर म्हणून प्रति गोंगाट केला जातो. मग तुम्ही गोंगाटाला ट्युन होता. आणि गोंगाटाची चेन रिअ‍ॅक्शन चालू होते.