हुरडा - फोटोफिचर

जानेवारी संपत आला की हुरडा पार्टीचे वेध लागायला लागतात. ज्वारीची कणसं किती भरली आहेत, कोवळी आहेत बघून अंदाज घेतला जातो. साधारण फेब्रुवारीच्या दुसर्‍या तिसर्‍या आठवड्यात हुरडा तयार होतो आणि अगदी आठवडाभरच राहतो. नंतर कणसं निबर होतात, थोडक्यात ज्वारी तयार व्हायला लागते.

या फेब्रुवारीत बर्‍याच वर्षानंतर घरचा हुरडा खायला मिळाला. दुपारी साधारण १२ - १२:३० सुमारात जेवणाचे डबे घेऊन मळ्यात जायचं. मळ्यातल्या देवीला / देवाला नमस्कार करून यायचं. मस्त गप्पा टप्पा करत जेवण करायचं. वांग्याची भाजी, भाकरी, ठेचा, घरच्या दुधाचं दही, उखळात कांडलेली दाण्याची किंवा जवसाची चटणी, कधी कोवळ्या कैरीची कांदा घालून केलेली चटणी... जेवण अंमळ जास्तच झाल्यानं डोळ्यांवर झापड यायला लागते. तिथंच ओसरीवर जरा लवंडायचं. चारच्या पुढं उन्हं उतरल्यावर शेतावर एक फेरी मारून यायची. चहा झाला की हुरड्याची तयारी सुरू होते.

१. ज्वारीचं कोवळं कणीस

२

३. खड्डा खणून शेणाच्या गोवर्‍या नीट रचून ठेवायच्या.

४. नीट रचल्या गेल्या की शेकोटी नीट पेटली जाते.

५. तो पर्यंत शेतावर काम करणारे गडी कोवळी कणसं बघून पोत्यात भरून आणतात.

६. शेकोटी नीट पेटली पाहिजे.

७.

८.

९. तो पर्यंत हरबरा (डहाळा) भाजून घ्यायचा का?

१०.

११. निखारे छान पेटले की ज्वारीची कणसं आत टाकायची.

१२.

१३.

१४. साधारण मिनीटभरानं बाहेर काढायची. जास्तवेळ ठेवली तर करपतात.
खरपूस भाजलेलं कणीस.

१५.

१६. लगेच हातावर चोळून भाजलेले दाणे वेगळे करायचे. यासाठी चटके खाल्लेले, मळ्यात राबलेले अनुभवी हातच पाहिजेत. आपल्यासारख्यांचं काम नाही हे.

१७. हुरड्याचे कोवळे दाणे.

१८. कुसं, कोंडा वेगळा करायचा.

१९. हुरडा पाखडून स्वच्छ करेपर्यंत पानात दाण्याची चटणी, भाजलेले शेंगदाणे, गूळ-खोबरं घ्यायचं. हुरड्याबरोबर कोथींबीरीची लसूण घातलेली चटणीही मस्त लागते.

२०. पाखडून स्वच्छ केलेला हुरडा कधी एकदा तोंडात टाकतोसं होऊन जातं.

२१. अजून पाखडायचा आहे.

२२

हुरडा खाल्ला की पाणी प्यायचं नाही म्हणे. मठ्ठा प्यायचा, त्यामुळे पोटात दुखत नाही. पोटं भरली तरी मन भरत नाही. सूर्य मावळायला येतो, मळ्यात अंधार व्हायला लागतो. दूरदेशाहून पुन्हा कधी हुरड्याला यायला मिळेल विचार करत घरची वाट धरली जाते.