FAN - एका फॅनच्या नजरेतून ..

कॉमनसेन्स इज सो अनकॉमन...

इट इज वेरी डिफिकल्ट टू बी सिंपल..

याच धर्तीवर असेही म्हणता येईल की स्वत:चा अभिनय करणे हा जगातील सर्वात कठीण अभिनय आहे.

म्हणजे जसे तुम्ही रोजच्या आयुष्यात वागता तसेच वागायचे आहे, पण त्याचवेळी ते रोजचे घरात वावरल्यासारखे न वाटता अभिनय वाटला पहिजे. असेच काहीसे जमवायचे होते शाहरूखला फॅन या चित्रपटात. यातली एक भुमिका त्याला त्याची स्वत:चीच करायची होती. जर हा अभिनय फसला असता तर त्याचे हसे होणार होते. पण जमला असता तर यात काय एवढे मोठे, स्वत:सारखेच तर वागायचे होते म्हणत कोणी कौतुकही करणार नव्हते. पण याहीपुढे जाऊन आणखी एक दिव्य करायचे होते, ते म्हणजे स्वत:च साकारत असलेल्या आपल्या दुसर्‍या आणि भावखाऊ भुमिकेला आपल्यापेक्षा वरचढ होऊ द्यायचे नव्हते. अभिनेत्या शाहरूखने सुपर्रस्टार शाहरूखला मात देऊ द्यायचे नव्हते... आणि अखेर दाद याला द्यावी की त्याला द्यावी या संभ्रमात प्रेक्षकांना सोडण्यात अदाकार शाहरूख यशस्वी ठरला.

एखाद्याला वाटेल आज एवढ्या दिवसांनी याला फॅनवर लिहायचे का सुचले? तर उत्तर सोपे आहे. मी काल पाहिला.
चित्रपटाला मिळालेला रिस्पॉन्स पाहता फारश्या अपेक्षा नव्हत्या. म्हणूनही असेल कदाचित, आवडला!

काही लोकांकडून ऐकलेले की यात त्याने त्याच्या सुरुवातीच्या काळातला डर, बाजीगर आणि अंजामसारखा अभिनय केलाय, तर काही लोकांनी यातील काही दृश्यांना वा पटकथेला अतर्क्य म्हटले होते. पण मनाची पाटी साफ कोरी ठेवून पाहिली आणि या कश्यातही तथ्य नव्हते हे चित्रपट संपल्यावर जाणवले. चित्रपट बघायला सुरुवात केली तेव्हा डोळ्यावर झोप होती. जरा जरी बोर झालो असतो तर कुठल्याही क्षणी मान कलंडली असती. पण पडद्यावरच्या द्रुश्यांनी नजरेला ईथे तिथे हलायची संधी दिली नाही तिथे मान कसली कलंडतेया. आता चित्रपटात एकही गाणे नसल्याने म्हणा मला जागे राहायला सोपे पडले असावे, अन्यथा चित्रपटात गाण्याच्या जागा बर्‍याच होत्या.

असो, धागा मात्र या चित्रपटाचे कौतुक करायला नाही तर फॅनच्या नजरेतून प्रामाणिक मत मांडायला काढला आहे. किंबहुना टिकाच जास्त आढळल्यास नवल नसावे.

आणि पहिलेच प्रामाणिक मत क्रमांक १) शाहरूखने अ‍ॅक्शनचा अट्टाहास सोडावा!

या चित्रपटातील अ‍ॅक्शन रावण सारखी अगदीच टाकाऊ नाही. काही ठिकाणी बर्‍यापैकी जमलीही आहे. पण हे सारे करायला ईंडस्ट्रीत आज ईतके नवे जुने अ‍ॅक्शन कलाकार आहेत, तर यासाठी शाहरूखच का हवा? शाहरूखने ते करावे ज्यात त्याची स्वत:ची मास्टरी आहे. जे तो सोडून ईतर कोणालाच जमू नये. वा जमले तरी ती शाहरूखचीच कॉपी वाटावी. शाहिद असो वा आर माधवन, वा गेला बाजार रणबीर कपूर वा रणवीर सिंग, यां सर्वांनी कुठे ना कुठे त्याला कॉपी करायचा प्रयत्न केला आहेच.

असो, पण एक मात्र कबूल करावे लागेल की या वयातही यात त्याने जी अ‍ॅक्शनदृश्ये दिली आहेत, मूळचा अ‍ॅक्शनहिरोचा पिंड नसतानाही, त्या एनर्जी लेव्हलला तोड नाही. हॅटस ऑफ! पण तरीही असे वाटते की तो स्वताला सिद्ध करायला जर हे करत असेल तर त्याच्या फॅन्सना त्याची गरज वाटत नाही. फॅन बघताना त्यातील अ‍ॅक्शन द्रुश्ये संपून शाहरूखचा अभिनय आणि संवाद कधी सुरू होतो याची मी वाट बघायचो, यातच सारे आले.

२) जबरा फॅन हे गाणे चित्रपटात कुठेच नव्हते. ना आधी ना शेवटी. ना इंटरवलला वाजले. शेवटी तर असे वाटले की आपल्या मोबाईलमधलेच वाजवावे आणि खुर्चीवर उभे राहून नाचावे. त्या गाण्यावर नाचताना एक शाहरूख फॅन म्हणून वेगळाच आनंद मिळतो. हे गाणे चित्रपटात न ठेवण्याची आयडीया ज्या कोणाची असेल त्याला देव कधी माफ करणार नाही.

३) शाहरूखचा चित्रपट म्हटला की लोकं मनोरंजनाची अपेक्षा ठेवतात. कारण त्याच्यासारखा एंटरटेनर बॉलीवूडमध्ये दुसरा कोणी नाही. फिल्मफेअर अ‍ॅवार्ड फंक्शनमध्ये तो दरवर्षी याची नव्याने आठवण करून देतो. चेन्नई एक्स्प्रेसचेच उदाहरण घ्या. म्हटलं तर खूप काही भारी नव्हता. त्याच्या आधीच्या गाजलेल्या कैक प्रेमपटांच्या तुलनेत तसा कमीच होता. तरीही त्यात त्याने मनोरंजन केले आणि लोकांना तो आवडला.

फॅनमध्ये देखील पहिल्या भागात एका फॅनचा वेडेपणा आणि त्यातून घडणार्‍या गंमती दाखवायची संधी होती. पण तो भाग टाळून किंवा जेमतेम पाचेक मिनिटांत उरकून चित्रपट फक्त एक थ्रिलर बनून राहील याची काळजी घेण्यात आली. जे माझ्यामते चुकलेच!

४) चित्रपटातील एकही कॅरेक्टर चित्रपट संपल्यावर लक्षात राहत नाहीत. कुठलेही कॅरेक्टर त्या ताकदीचे उभे केले नाहीये, किंबहुना असेही म्हणून शकतो की शाहरूख आणि त्याचा फॅन वगळता कोणालाही जास्त फूटेज दिले गेले नाहीये. आणि या दोन्ही भुमिका शाहरूखनेच साकारल्या असल्याने सतत चित्रपटभर प्रत्येक द्रुश्यात पडदा व्यापत तो आणि तोच दिसून राहतो. एखाद्या फ्रेममध्ये तो नसलेली सलग तीन सेकंदे मिळणे मुश्कील ईतका तो चित्रपटभर पसरलेला आहे.

अर्थात हे शाहरूखपटांचे वैशिष्ट्य असले तरी ईतर कलाकार चित्रपटात असूनही उठून न दिसणे हे चित्रपटासाठी मारक ठरले.
माझ्यासारख्या फॅन्सनाही आजवर त्याने समोरच्याला गुंडाळून पडदा काबीज केलेले बघायला आवडत आलेय.

५) एखाद्या स्टेज शो मध्ये स्वत:वर विनोद करणे हे शाहरूखसाठी नवीन नाही. या चित्रपटात त्याने शाहरूख उभा करताना बरेच ठिकाणी तो कितीही मोठा किंग खान असला तरी तीसमार खान नाहीये हे प्रामाणिकपणे दाखवलेय. परक्या देशात तेथील कायद्यासमोर हतबल होणे असो वा एखाद्याच्या लग्नात नाचणे असो. अगदी त्याच्या वाढत्या वयाचेही त्याला एक सुपर्रस्टार म्हणून टेंशन असल्याचे चित्रपटात दाखवणे कमाल होते. एकंदरीत एक सुपर्रस्टार फक्त आणि फक्त त्याच्या फॅन्समुळेच असतो आणि फॅन्स नाही तर तो काहीच नाही, हे त्याने प्रामाणिकपणे पोहोचवलेय.

६) क्लायमॅक्सला एके ठिकाणी त्या फॅन गौरवची आई त्याच्या वडिलांना म्हणते, चूक आपलीच झाली जे आपण आपल्या मुलाला शाहरूखच्या आयुष्यातील चमकधमक दाखवली. पण आज जिथे तो पोहोचला आहे आहे तिथे पोहोचण्यासाठी आणि टिकून राहण्यासाठी त्याने जी मेहनत घेतली आहे, ती दाखवली असती तर आपला मुलगा तो आदर्श डोळ्यासमोर ठेवून वेगळा वागला असता.
चांगला विचार, चांगला संदेश. पण हा चित्रपटातून तितकाच समर्थपणे समोर आला नाही. खरे तर शाहरूखच्या स्ट्रगलला पडद्यावर बघायलाही आवडले असते.. किंबहुना आवडेल.. त्याच्या आयुष्यावर देखील एक चित्रपट बनायला हवा. हिरोईन, फॅशन, पेज थ्री बनवणार्‍या मधुर भंडारकरने "सुपर्रस्टार" नावाचा सिनेमा बनवायला मनावर घ्यायला हरकत नाही.

असो, शेवटच्या चार ओळीत एवढेच म्हणेन की,
चित्रपट शाहरूखचा असूनही कुठेही खदखदवून हसवत नाही. कुठेही टाळ्याफेक संवाद नाहीत. शेवटचा एक किंचितसा अपवाद वगळता कुठेही डोळ्यातून पाणी यावे असे काही नाही. थोडेसे च्चं च्च मात्र अध्येमध्ये होत राहते. उत्कंठाही चित्रपटभर कायम राहते. पण असा एखादा फॅन आपल्या आसपास आपण कधीही पाहिला नसल्याने चित्रपटाशी आपण हवे तसे रिलेट होत नाही. शेवटी जाता जाता तो फॅन शाहरूखला बोलतो, "रहन दे, तु नही समझेगा.." ते कुठेतरी आपल्यालाही लागू होते. याच कारणामुळे आपल्याला त्या शेवटाचा धक्का हवा तसा बसत नाही. किंवा बसलाच तरी मनात घर करून राहत नाही. कदाचित हेच या चित्रपटाच्या बॉक्स ऑफिसवरील अपयशाचे कारण असावे आणि म्हटलं तर हेच त्या कलाकृतीचे यश आहे..

पर रहन दे, तु नही समझेगा .. कारण प्रत्यक्षात देखील आपण कमीच पडतो, अश्या एखाद्या फॅनला समजायला..

- ऋन्मेष