वैवाहिक सहजीवन

स्वतःच्या स्पेसबद्दल खूपच सहमत आहे. मग ती फक्त घरातील स्पेस नसून एक मानसिक, बौद्धिक अवकाशही त्यात येते. मी अमक्या फोरमवर सक्रिय आहे तिथे नवर्‍याने कडमडू नये. माझे पास्वर्डस मागू नयेत. माझं माझं वेगळं बँक अकाऊंट असावे - त्यात मला कोणाचेही प्रश्न नकोत न सल्ले नकोत. माझं एक मैत्र मंडळ असावे जिथे नवरा नाही आला तरी काही बिघडत नाही. आपले आपले वेगळे छंद जोपासावेत.
हे अवकाश जितकं हेल्दी(निरामय) असेल , तितका सहजीवनात आनंद रहातो.

But let there be spaces in your togetherness,
And let the winds of the heavens dance - खलिल जिब्रान

>>>>>> तडजोडींची संख्या वाढायला लागक्ली की "सहजीवन" हे "सहनजीवन" होते.
हाहाहा

>>>>>आपली शारिरिक व मानसिक प्रकृती उत्तम ठेवण्यासाठी वेळोवेळी डॉक्टर्स, सायकियाट्रिस्ट,सायकॉलॉजिस्ट, कौन्सिलर्स अशा तज्ञांची मदत ....... मनाच्या फिटनेसाठी माईंड जिम्स ही आहेत.
युट्युब वरती, नेटवरती असंख्य लेख, पॉडकस्टस आहेत. ते ऐकून , आचरणात आणण्यासारखे आहेत. झिग झिगलर यांचे एक वाक्य आहे ' People often say that motivation doesn't last. Well, neither does bathing - that's why we recommend it daily. ' तसे हे पॉडकास्टस वेळोवेळी ऐकून, लेख वाचून , मनाला वळण लावता येत व सातत्याने आठवण ठेवावी लागते की - समोरचा सर्वगुणसंपन्न नाही. अगदी जसे आपण सर्वगुणसंपन्न नाही तस्सेच!!!
---------------------------
विवाहोपरान्त जी सरमिसळ्/मीलन होते ते आर्थिक/वित्तिय आणि मानसिकही असते. अशा वेळी कठोर मर्यादा(बाऊंडरीज) घालून घ्यावात अशा मताची आहे मी. म्हणजे विवाहात एक पाय व बाहेर एक पाय ठेवावा. जर वेळ आली तर वेगळे होता आलेच पाहीजे. मग त्यात आर्थिक स्वातंत्र्य, मानसिक कणखरपणा आणि स्वतःच्या आवडीनिवडींचा आदर. मुलीला तेच शिकवते. नाईलाजाने कोणी कधीच नात्यात राहू नये.
लेख आवडला.

प्रघा आपले सर्व लेख पुनश्च चाळले. काही सावकाश वाचण्यासाठी व परत परत वाचण्याकरता मार्क केले. वैचारीक, आणि (आता शब्द आठवत नाही) - एकंदर अ‍ॅग्रेशन विरहित - कोणताही अभिनिवेश(?) नसलेले लेख.

लोकांना प्रयोग करू ध्या.
त्यांच्या कृत्याची फळं त्यांना मिळतील.
पण ह्या प्रयोग करणाऱ्या लोकांचा कोणताच बोजा कोणत्या ही स्थिती मध्ये सरकारी तिजोरी वर किंवा समाजावर पडता कामा नये.
त्यांची फळ तीच लोक भोगतील.
अपराध घडला तरी सरकारी यंत्रणांनी त्याची दखल घेण्याची गरज नाही

कडेलोटावर आल्यावर समुपदेशन, मानसिक जिम वगैरे ठीक आहे. पण लेखात ज्योतिषाचा कोन यायला हवा होता. मंगळ,शुक्र हे विवाहाचे भविष्य सांगतात पण चंद्र मानसिक ओढ दाखवतो. तर पुढे यांचे विचार जमणार का नाही हे शनि आणि रवी ठरवतात. हे दोन ग्रह स्थानाप्रमाणे विजोड विचार दाखवतात. म्हणजे अगदी घटस्फोट होत नसला तरी यांचे कधीच जमत नाही हे नक्की ठरते. शनी आणि रवी प्रभावी लोकांचे विचार कधीच जुळत नाहीत , विरोधी पद्धत असते.
तर हे फक्त लग्नाच्या जोडीदाराबरोबर नसून इतर नात्यांतही दिसते. (रवी -शनी हे बाप लेक मानले आहेत पुराणांत).
असो. एखाद्या समुपदेशकाने एखाद्या जोडप्याचा होऊ घातलेला घटस्फोट टाळला आणि त्याचं श्रेय घेतलं तरी त्यांची मानसिक तडजोड कधीच होणार नाही. सहजीवन ते.

ओके.

विवाहोपरान्त जी सरमिसळ्/मीलन होते ते आर्थिक/वित्तिय आणि मानसिकही असते. अशा वेळी कठोर मर्यादा(बाऊंडरीज) घालून घ्यावात अशा मताची आहे मी. >> चांगलं मतं आहे. पण नविन नविन लग्न झालं असताना अश्या मर्यादा घालाव्यात हा विचार सुचत नाही. 'प्रेम म्हणजे त्याग/ समर्पण', ही कल्पना पिढ्यांपिढ्या समाजात रुजल्यामुळे तसे होते. आणि लग्न असो किंवा लिव्ह-इन, दोन्हीच्या पायाशी प्रेम असतं असं सर्वसाधारण सगळीच जोडपी मानतात. असं असताना ह्या मर्यादा घालाव्यात, हे भान येईपर्यंत किमान ५-१० वर्ष निघून जातात. मग मर्यादा घालू म्हटलं, तर आर्थिक आणि मानसिक सरमिसळ ऑलरेडी झालेली असते. एखादं मूलही जन्माला आलेलं असतं. त्याला मोठ करताना बरेचदा आर्थिक आणि मानसिक सरमिसळ गरजेची बनते.
अश्या परिस्थितीतही मार्ग काढून ही सरमिसळ थोडी कमी करता येते, मर्यादा वाढवता येतात. पण दोन्ही पार्टनर्स समजूतदार असतील, आणि घरातल्या आणि समाजातल्या इतर व्यक्तींकडे दुर्लक्ष करण्याचे धाडस त्यांच्यात असेल, तरच ही मर्यादा घालण्याची प्रक्रीया सहजगत्या होते.

सोहाशी सहमत...

सोहाशी सहमत !!

विवाहोपरांत एकूण सहजीवनातील प्रवासात तुमच्या व्यक्तिमत्वाचा प्रवास ही स्वतंत्रपणॆ होत असतो. तो या टप्पात परस्पर पूरक राहिला असतोच असे नाही.>> ह्यासाठीच मर्यादा गरजेच्या असं वाटतं. आपल्या आयुष्यात किती आणि कोणत्याबाबतीत आपल्या पार्टनरने ढवळाढवळ करावी, हे स्वतःशी ठरवणे, आणि ते स्पष्ट्पणे, पण तरीही न दुखावता दुसर्‍याला सांगणे, हीच खरी कसोटी असते ह्या टप्प्यावर.
ते एकदा जमलं, की आप-आपल्या व्यक्तीमत्वासाठी योग्य असे निर्णय घेण्याचे आर्थिक आणि मानसिक स्वातंत्र्य दोन्ही पार्टनर्सना मिळते.
पण दोघांच्या व्यक्तीमत्वामधे कमालीची तफावत असेल आणि विवाहोपरांत काही काळ एकत्र घालवूनही ती तफावत कमी झाली नसेल तर मात्र विवाह टिकणे कठीण.

>>>>>>पण दोघांच्या व्यक्तीमत्वामधे कमालीची तफावत असेल आणि विवाहोपरांत काही काळ एकत्र घालवूनही ती तफावत कमी झाली नसेल तर मात्र विवाह टिकणे कठीण.
एक जण भयंकर हट्टी असेल तर दुसर्‍याची फरफट तरी होते किंवा दुसरा हिंमतीने वेगळा होतो.

https://archive.org/search?query=subject%3A%22%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A4%B...

यांची सगळीच पुस्तकं भारी आहेत , यातल्या विवाह अभ्यास आणि जोडीदाराची निवड या 2 पुस्तकांमध्ये जोडीदाराच्या कम्पॅटिबिलिटीचा , तडजोड आणि या विषयाच्या शक्य तेवढ्या विविध अंगांचा सखोल विचार मांडलेला आहे .

>>विवाहेच्छुक स्त्री पुरुषांसाठी कोणती मानसशास्त्रीय चाचणी विकसित करावी? अशा प्रश्नांवर मला सामाजिक जाणीवा असलेल्या मानसतज्ञांची वेळोवेळी मदत हवी आहे. मायबोलीवरील या क्षेत्रातील लोकांना हे या निमित्त आवाहन आहे.

नवीन Submitted by प्रकाश घाटपांडे on 5 September, >>

आता योग्य ठिकाणी आलात. उपाय काय.
मानसशास्त्रीय मागोवा घेणे बरोबर. मग तो प्रश्नोत्तरे करून ठरवता येईल. म्हणजे शंभरेक प्रश्न आणि त्यांचे पर्याय दिलेले सोडवून घेणे. त्यातून "वैचारिक कल" समजेल.

विचारप्रवृत्त करणारा लेख आहे. मलाही आधी (प्रघांचा असल्याने) ज्योतिषशास्त्र संदर्भात असेल असं वाटलं होतं.

<< गुणमेलनाला सक्षम पर्याय म्हणुन वधूवरांसाठी / विवाहेच्छुक स्त्री पुरुषांसाठी कोणती मानसशास्त्रीय चाचणी विकसित करावी? >>

त्याने काय साध्य होणार? उलट पत्रिका मागताना, सोबत चाचणीचे रिझल्टपण मागितले जातील. मुळात पत्रिका हा भंपकपणा ताबडतोब बंद केला पाहिजे. भारत देश वगळला (त्यात ही सर्वजण नाहीतच) तर इतर देशात पत्रिका आणि गुणमेलन/गुण जुळवणे, या प्रकाराला कुत्रं पण विचारत नाही. पण तरीही या भंपकपणात आणखी भर कशाला?

पत्रिका हा भंपकपणा ताबडतोब बंद केला पाहिजे. >>

काही कुटुंबं पत्रिकेवर विश्वासापेक्षा नापसंती कळवण्यासाठी " पत्रिका जुळत नाही " या निमित्तासाठी पत्रिकेचा सहारा घेत असावेत . स्पष्ट नकार कोणतीही कारणं न देता देणं कदाचित बऱ्याच जणांना अवघड वाटत असू शकतं .. कदाचित ओळखीतून सुचवल्या गेलेल्या स्थळांच्या बाबतीत कारण न देता दिलेला नकार किंवा खरं कारण देऊन दिलेला नकार हा ज्यांनी स्थळ सुचवलं त्यांच्यासोबतचे आपले संबंध बिघडायला कारणीभूत होईल अशी भीती किंवा एकूणच खरं कारण सांगून मुलाची / मुलीची इमेज लग्नाच्या बाजारात बिघडू नये अशा कारणांमुळे पत्रिका जुळत नाही हे अतिशय सेफ एक्सक्यूज असू शकतं .

पण दोघांच्या व्यक्तीमत्वामधे कमालीची तफावत असेल आणि विवाहोपरांत काही काळ एकत्र घालवूनही ती तफावत कमी झाली नसेल तर मात्र विवाह टिकणे कठीण.
नवीन Submitted by soha on 5 September, 2023 - 18:31

जर व्यक्तिमत्वे जुळतात कि नाही हे ठरवण्यासाठी काही काळ जाऊ द्यायचा असेल तर दोघांनी परस्पर संमतीने ठरवून तितका काळ मूल जन्माला घालू नये (दोन्हीकडच्या ज्येष्ठांच्या दुराग्रहाला बळी न पडता ), आणि स्वतःचे व्यक्तिमत्व / स्पेस जपण्यासाठी निष्पाप मुलांच्या भविष्याचा सत्यानाश करू नये .

पण एक त्यातल्या त्यात विश्वासार्ह गाईडलाईन देण्याचे काम करु शकणारी या विषयावर चाचणी तर हवी.वस्तुनिष्ठता हा कळीचा मुद्दा इथे येतो
नवीन Submitted by प्रकाश घाटपांडे on 6 September, 2023 - 12:32

अशी काही चाचणी सध्यातरी अस्तित्वात असल्याचे ऐकिवात नाही. त्यामुळे त्यामुळे व्यक्तिमत्व समजून घेण्यासाठी सध्या तरी एकत्र सहवास हाच पर्याय दिसतो. हवे तर "चि व ची. सौ. कां. " चित्रपटांत दाखवल्याप्रमाणे लग्नापूर्वी मुला मुलीने एकत्र राहणे (मुलाच्या किंवा मुलीच्या घरी ते ही अशारीर पद्धतीप्रमाणे ) हा एक त्यातल्या त्यात बरा पर्याय आहे, पण यात दोघांच्या संयमाची कसोटी लागू शकते , जे सध्याच्या इन्स्टंट परिणाम हवे असणाऱ्या पिढीसाठी खुपच कठीण वाटते .

अबा सहमत! अशी मागणी करणार्‍या मुलगा वा मुली ला वेस्टर्न चळ लागलाय असे लेबल लागू शकते पण

अबा सहमत! अशी मागणी करणार्‍या मुलगा वा मुली ला वेस्टर्न चळ लागलाय असे लेबल लागू शकते पण
नवीन Submitted by aashu29 on 6 September, 2023 - 14:09

कदाचित असे लेबल लागू पण शकेल, पण ज्यांना स्वतःच्या स्पेस / व्यक्तिमत्व / स्वातंत्र्य इत्यादी इत्यादींची इतकी काळजी असेल त्यांनी असे लेबल व लेबल लावणाऱ्यांची किंमत / काळजी का करावी आणि असे लेबल लागल्याने त्यांच्या आयुष्यात नक्की काय फरक पडणार आहे?

<< मानसशास्त्रीय कसोट्या तुलनेने बर्‍याच विश्वासार्ह आहेत. >>
मला (आणि बऱ्याच वैज्ञानिकांना) याबद्दल शंका आहे. या pseudo-scientific टेस्ट आहेत. म्हणूनच पॉलीग्राफ टेस्ट कोर्टात पुरावा म्हणून ग्राह्य धरल्या जात नाहीत. Myers–Briggs Type Indicator आणि True Colors सारख्या टेस्ट, लोकांना "box" मध्ये टाकण्यासाठी वापरलेल्या आहेत, हे मी अनुभवातून बघितले आहे. शिवाय या अश्या टेस्टमध्ये fake results ची, दरवेळी वेगळा रिझल्ट मिळण्याची शक्यता असते. त्यामुळे मानसशास्त्रीय टेस्ट कितपत विश्वासार्ह आणि उपयोगी आहेत, याबद्दल शंकाच आहे. (त्या जर खात्रीशीर असत्या तर hiring करतानाच सगळ्या कंपन्यांनी घेतल्या असत्या.)

<< काही कुटुंबं पत्रिकेवर विश्वासापेक्षा नापसंती कळवण्यासाठी " पत्रिका जुळत नाही " या निमित्तासाठी पत्रिकेचा सहारा घेत असावेत >>
हे उगीचच पसरवलेले myth आहे. जनरली मुला/मुलीची माहिती आणि पत्रिका आधी बघितली जाते. माहिती पसंत पडली आणि "पत्रिका जुळत असेल" तरच मग मुलगा/मुलगी बघण्याचा/भेटण्याचा कार्यक्रम होतो. त्यानंतर पसंती नसेल, तर सरळ सांगतातच ना की पसंत नाही/विवाहाचा योग नाही म्हणून. की पत्रिका जुळते म्हणून पहिल्याच स्थळाला हो म्हणतात? मग तेव्हा प्रॉब्लेम येत नाही का स्पष्ट सांगायला? मग हेच आधी सांगायला पत्रिकेच्या कुबडीचा आधार कशाला लागतो?

लेखातील मूळ मुद्दा की सहजीवन व व्यक्तिस्वातंत्र्य एकाच वेळी जपता आले पाहिजे, याच्याशी सहमत आहे. माझ्या बघण्यात तरी असे आहे की जसा एकमेकांचा सहवास वाढतो, जसे वय वाढते तसे एकमेकांची गरज समजू लागते आणि त्यामुळे उलट उतारवयात घटस्फोट होण्याचे प्रमाण कमी होते. (अपवाद असतील, पण प्रमाण कमी.) तरुणपणी असणारे उसळते रक्त तोपर्यंत थंड झालेले असते.

व्यक्तिस्वातंत्र्याचं महत्त्व लहानपणापासून प्रत्येकावर बिंबवणे हाच उपाय आहे. पण विशेषतः लग्नाळू लोक आणि त्यांचे आईवडील यांचं याबाबत प्रॉपर प्रबोधन व्हायला हवं. कॅथलिक लोकांत लग्नाआधी चर्च मध्ये कौन्सेलिंग करतात, असं ऐकलंय. काय सांगतात ते कधी माहीत करून घेतलं नाही.

माझ्या भाच्याचं लग्न जमलंय . ताईशी त्यावर सारखं बोलणं होत असतं. मुलीला आपल्याला हवं तसं वळण लावून घेऊ असं ती लग्नासाठी स्थळं पाहायच्या वेळेपासून म्हणत आली आहे. हे फोल आहे हे तिच्या हळू हळू लक्षात आणून देतो आहे.

दुसरीकडे नवर्‍याने आपण म्हणू तसंच वागायला हवं अशी अपेक्षा असणार्‍या मुलीही असतात.

आताच्या काळात हे मुलगा मुलगी दोघांकडच्यांना लागू आहे.