‘स’ रे … स्ट्रीट आर्टचा

वेगळ्या विषयावरील रोचक माहिती आवडली.

छान. लेखात स्ट्रीट आर्ट्स आणि रॅप यांचा एकमेकांशी असलेला जवळचा संबंध यायला हवा होता असं वाटलं.

मस्त! विस्तृत माहीती बद्दल धन्यवाद!
सध्या रस्त्यांवर अशी चित्रे नुकत्तीच पाहिल्याने रिलेट झाले.

नवीन माहिती.. छान लेख.
मराठी सिनेमा आरोनमधे नायिका Paris मधे स्ट्रिट आर्टीस्ट असते आणि तिथं स्ट्रीट आर्ट ban असल्याने लपून राहत असते हे आठवलं.

छान माहिती.
रंग दे बसंतीमध्ये अस्लम अशीच चित्रं काढताना दाखवलाय ना? पण ती रस्त्यावर नाहीत बहुतेक.

मस्त माहिती.आता स्ट्रीट आर्ट जास्त निरखून पाहेन.

<< दिल्ली, मुंबई इ महानगरात चांगले स्ट्रीट आर्ट बघायला मिळाले >>
भारतात स्ट्रीट आर्ट हा प्रकार फार पूर्वीपासून आहे. लोकांनी लघवी करू नये, पानाच्या पिचकाऱ्या मारू नये म्हणून भिंतींवर देवीदेवतांची चित्रे काढली जातात.

लेखिकेचा हेतू तसा नसेल, पण का कोण जाणे, लेख स्ट्रीट आर्टचे उदात्तीकरण करणारा वाटला.

मस्तच!
स्ट्रीट आर्ट, पब्लिक आर्ट मला कायम इंटरेस्टिंग वाटतं.

इथे खूप काही स्ट्रीट आर्ट कधी पाहिलेलं नव्हतं. माबोच्या एका दिवाळी अंकात (२०१०) नीधपने 'सेमो म्हणे' नावाचा एक लेख लिहिला होता. स्ट्रीट आर्टबद्दलचा तो मी वाचलेला पहिला लेख जो जरा सविस्तर आणि खोलात जाऊन लिहिलेला होता. (आणि अर्थात मराठीत लिहिलेला, त्यामुळे लक्षात राहिलेला.)
स्ट्रीट आर्ट हा प्रकार मग मनात घर करून राहिला.

२०१९ मध्ये अनुभव मासिकात गणेश विसपुतेंनी या कलाप्रकारावर, पाश्चात्य जगातल्या त्याच्या प्रवासावर लेखमालिका लिहिली. तेव्हा मी त्या लेखांमधले संदर्भ नेटवर शोधून वाचायचे. स्ट्रीट आर्ट म्हणजे vandalism असं सरसकट म्हणता येत नाही, हा त्या लेखांमधला मुख्य मुद्दा माझ्या लक्षात राहिला आहे.

त्याच वर्षी स्कॅन्डेनिव्हियात फिरायला गेलो. जमतील तिथे स्ट्रीट आर्ट चित्रं शोधून मुद्दाम जाऊन पाहिली. विशेषतः ऑस्लोत. ऑस्लोचा Toyen हा भाग त्यासाठी ओळखला जातो. तिथेच स्थलांतरितांची मोठी वस्ती आहे. दोन्हीचा काही संबंध आहे का, त्या भागातच ती चित्रं का, त्यांची शैली कशी, कलाकार कोण, याबद्दल माझं ज्ञान नव्हतं. (अजूनही नाही.) पण ते बघायला फार भारी वाटलं होतं.

फिनलंड, डेन्मार्कमध्ये अशीच काही चित्रं, दगडातली रॉ वाटणारी ३-डी इन्स्टॉलेशन्स/ पुतळे अगदी अचानक समोर आले. काही चित्रांमधले बारकावे, तर काही ढोबळ वाटणारी चित्रं, यांच्यातला फरक वगैरे खूप काही समजलं असं नाही. पण मला ती सगळीच चित्रं आवडली. रॉ पुतळे तर प्रचंड आवडले.

स्वीडनमध्ये गॉथेनबर्ग रेल्वे स्टेशनवर एक फार भारी पब्लिक आर्ट अचानक दिसलं होतं.
८-१० वर्षांची एक मुलगी रुसून, भिंतीत डोकं खुपसून रडणारी. पुतळा फॉर्म होता, म्हणजे ३-डी आर्ट होतं, चित्र नव्हे. चंदेरी, पांढरट एकाच रंगातला. पण बारकावे फार मस्त दाखवले होते.
त्याच वेळी तिथून एक फॅमिली चालत निघाली होती. त्यांतली ८-१० वर्षांची मुलगी तशीच रुसून, मुसमुसत रडत होती. तो योगायोग फार मस्त होता. त्या मुलीमुळे पुतळ्यातली मुलगी रडत असावी असं वाटायला लागलं. कारण नाहीतर पुतळा मुलीचा चेहरा अजिबात दिसत नव्हता.

सॉरी, प्रतिसाद खूप मोठा झाला.
काल रात्री हा धागा पाहिल्यावर मी पुन्हा तेव्हाचे सगळे फोटो पाहिले. आणि हे लिहावंसं वाटलं.

हो, बॅन्क्सीची चित्रं मलाही आवडतात.
निर्वासितांवरच्या लेखनादरम्यान मी एक लेख अशा पब्लिक आर्टवर लिहिला होता. तेव्हा त्या समस्येच्या संदर्भाने शोधाशोध केली होती. तिथेही बॅन्क्सीची एक्सप्रेशन्स आघाडीवर आहेत.

वा, माहितीपूर्ण लेख, मलाही आवडतं भित्तिचित्रं बघायला. (काढायला ही आवडेल.) ललिने उल्लेख केलेला नीधप चा लेख शोधून वाचायला पाहिजे.

सीमंतिनी, उत्तम लेख. स्ट्रीट आर्ट बद्दल फार छान माहिती दिली आहे.
यूरोप मधे खुप ठिकाणी सुंदर आर्ट पहायला मिळाली, पण मी बर्लिन वॉल वरची हजारो लोकांनी काढलेली चित्रं, अक्षरं आणि एकुणच ती रंगीबेरंगी वॉल पाहुन मी भारावून गेले होते. (वॉलच्या इतिहासाचा परिणाम). आणि दुसरं देशातील उदाहरण, बांद्रा मधील चॅपेल रोड आणि परिसरातील म्युरल पेंटिंग्ज (by रणजित दहिया). इरफान खानचं तर विशेषच आवडलं. लहान असताना पुणे स्टेशनजवळ रस्त्यावर शंकराचं चित्रं पाहिलं होतं. तो आर्टिस्ट आणि त्यावर लोकांनी केलेला पैशांचा वर्षाव खुप वर्ष लक्षात होता आणि मग तसच रस्त्यावर काढलेलं चित्र बेल्जियमला पाहिलं. तिथे hat मधे पैसे पडत होते, एवढाच फरक. दोन्ही कलाकारांची बाजुचे प्रेक्षक विसरून चित्र रंगवण्यातील तन्मयता अगदी समान होती.

Curb appeal वाचुन आठवलं ते युरोप मधील घरं. बैठी घरं असतील तर मुख्य दाराजवळ केलेली सजावट, मूर्ती, खेळणी, सायकल किंवा काहीही आकर्षक शेपचे फुलांचे stands असं काहीबाही असतंच आणि बिल्डिंग असेल तर बाल्कनीतुन बाहेर लटकणारी फुलं. (मलेशियात लिटिल इंडिया भाग बाल्कनीत वाळत घातलेल्या अतोनात कपड्यांमुळे पटकन ओळखता आला ) आणि तिथुन दोनच दिवसात प्रागला गेल्यावर चार्ल्स ब्रिजवर शिरताना छोट्याशा बिल्डिंगच्या बाल्कनीतुन डोकावणारी भरगच्च फुलांची रोपं पाहिल्यावर किंचित खेद वाटला होता.

नीधप चा लेख कुठे होता. तो ही शोधून वाचायला आवडेल.

छान लेख.

छान लेख!

नीधप चा लेख कुठे होता. तो ही शोधून वाचायला आवडेल. >>>> https://vishesh.maayboli.com/diwali-2010kaj/762

छान लेख. हे एवढे प्रकार वर्गीकरण माहीत नव्हते. दंडणीय गुन्हा हे ऐकूनही कौतुक वाटले. कारण स्ट्रीट आर्ट म्हणजे एखादी जागा दिसायला मुद्दाम रंगवलेल्या भिंती असेच समजायचो. ईथे वाशीला सागरविहारला जातानाच्या रस्त्यावर छान भिंती रंगवल्या आहेत. मला फार आवडतात त्या. फोटो असल्यास शोधतो गूगलवर.
हे हौशी लोकांचे विडिओ सापडले
https://www.youtube.com/watch?v=b7hjzxHpR38
https://www.youtube.com/watch?v=ieFX4iRzGog

पराग... :thumbs-up:
काल मला लेख सापडला नाही. (किंवा मला शोधता आला नाही.) नाहीतर तिथे लिंकच देणार होते.

ते न्यूयॉर्कमधले इन्फ्लेटेबल्स पाहिले. काय एक एक भारी विचार करतात कलाकार !!

वाशीची भिंतही इंटरेस्टिंग आहे. त्यांतली काही चित्रं आवडली.

छान विस्तृत माहिती.
मुंबईत काळया घोड्याला तिथल्या उत्सवकाळात अशी छोटी चित्रे पाहिली आहेत.
बाकी भित्तीचित्रे अनेकदा पाहायला मिळतात. मध्यंतरी रेल्वे स्टेशन्सचे जिने, पायऱ्या,बाजूचे बंदिस्त कठडे असे चितारले गेले होते. गंमत म्हणजे त्यांचे फोटो असेच फिरत फिरत आमच्या काही परदेशस्थ नातलगांपर्यंत पोचले आणि काही दिवसांनी त्यांच्याकडून माझ्याकडे. पण तोपर्यंत प्रत्यक्ष चित्रे मात्र पुसून आणि विटून गेली होती.
मुंबईत रस्त्यांवर रांगोळ्या मात्र अनेकदा दिसतात. बहुतेक वेळा देवी देवतांचीच चित्रे असतात. आणि भली मोठी असतात. पूर्ण गल्ली व्यापलेली असते. जमिनीवरच्या रांगोळीला स्ट्रीट आर्ट म्हणता येईल किंवा नाही हे माहीत नाही. पण रांगोळी म्हणजे सफेद दगडाचा ( कदाचित संगमरवराच्या उरलेल्या तुकड्यांचा) चुरा. तो जड असतो. आणि वाऱ्याने, वर्दळीमुळे तो बाजूच्या पर्जन्यवाहिन्यांत ढकलला जातो. शेकडो किलो दगडपूड अशी गटारात पडू नये असे वाटते.
पूर्वी गुणवंत मांजरेकर नावाचे कलाकार उत्कृष्ट रांगोळ्या काढायचे.बारीक बारीक तपशील आणि छटा सुंदर दाखवायचे. ह्या रांगोळ्यांचे बंदिस्त सभागृहात प्रदर्शनही असायचे.
लेख आवडला.

सुरेख लेखन. वाचनीय लेख.

युरोपात पहिल्यांदा ओळख झाली, तेव्हा हा प्रकार अपील झाला नव्हता, नीटनेटक्या जागा कशाला विद्रूप करतात असे वाटले होते. पुढे न्यूयॉर्क, बर्लिनच्या भिंती आणि काही कलाकारांमुळे त्यामागचे artistic intent वगैरे समजले.

आपल्याकडे भारतात हे आर्ट फारच बाळबोध लेव्हल ला आहे असे माझे मत.

तुम्ही फार छान आढावा घेतलाय, समग्र.

मस्त लेख सी! पण मला शीर्षक नीट समजले नाही
Austin मध्ये हा प्रकार भरपूर ठिकाणी आहे.. फोटो काढून घ्यायला छान जागा असतात या! गुगल वर शोधले तर एक मस्त लिंक मिळाली Austin मधल्या सगळ्या Street arts ची - https://do512.com/p/street-art-in-austin

हिंदी सिनेमात इतक्यात गली बॉय मध्ये कल्की बरोबर एका रात्री ते रंगांचे स्प्रे घेऊन बाहेर पडतात तो सीन आठवला.
Netflix च्या The half of it सिनेमात street art चा छान वापर केला आहे.

ऑस्टिन स्ट्रीट आर्ट कसलं भारी आहे!!

मला आता स्कॅन्डिनिव्हियातले फोटो टाकायचा फार मोह होतोय.

पराग, नीधप च्या लेखाच्या लिंकसाठी आभार.
सीमंतिनी, धन्यवाद.
मुंबईकर, बांद्रा आणि ठाणे व्यतिरिक्त अजुन कुठे काही भारी कलाकृती माहित असेल तर इथे लिहित जा.

सी, अच्छा! आत्ता कळलं.. माझं मला नसतं कळलं हे!

लेख आवडला. Filmy+१
हे आमच्या शहरातले... ला कांटेरा पार्कवे ला
फारच सुरेख आहेत.

हे कोबी ब्रायंटचे, त्याचं जाणं फारच धक्कादायक व अघटीत होतं. तेव्हा बऱ्याच ठिकाणी त्याचे म्युरल्स काढलेले होते. हे एल ए चे

Love Kobe_/\_

#www.kobemural.com

#https://www.discoverlosangeles.com/things-to-do/discover-kobe-bryant-mur...

हे San Antonio downtown
Rap Stars.., Nas, Eminem, Big Pun, Pimp C, Andre 3000 and Big L.

हे आणखी काही मुलांच्या पार्क मधले

अस्मिता, भारी चित्रे सगळीच..