समग्र शेषनाग - जय त्रिकालदेव

त्याचे नाव - जॅक गौड. >> बरोबर, जॅक गौडच तो. रिव्हर्स स्वीप _/\_

रेखा च्या गाण्याचं पूर्ण शूट वर्णन >> ते गाणं विशेष कहर आहे. त्याच्याकडे वळणार आहोतच, पण तत्पूर्वी कथा पुढे नेऊया.

५) द्रौपदीला पणाला लावण्याआधी युधिष्ठिराने तिचं मंगळसूत्र पणाला लावलं असेल काय?

५.१) व्हिलनकडे मोरल हायग्राऊंड असता कामा नये

इथे घरात पत्त्यांचा डाव रंगलेला असतो. इथे आपल्याला अनुपम खेरचे नाव बन्सी, तर जॅक गौडचे नाव गणपत असल्याचे कळते. बन्सीच्या पत्ते पार्टनरला (जॅक गौड नव्हे, अजूनच कोणीतरी) बन्सीवर विश्वास नसतो. त्यामुळे जोवर त्याचे थकलेले पैसे मिळत नाहीत तोवर तो पुढचा डाव खेळायला तयार नसतो. तेवढ्यात बाळ "जीजाजी, (जानवर) भाग गए. जीजाजी, (जानवर) भाग गए." बोंबलत घरात परततो. बाळाला विरामचिन्हांचा वापर येत नसल्याने ते ऐकू "जीजाजी भाग गए, जीजाजी भाग गए" असे येते. पत्ते पार्टनरला ते खरे वाटून तो आपले बुडालेले पैसे शोधण्याकरिता जंगलाकडे धावत सुटतो. तिकडे अनुपम आतल्या खोलीतून पैसे घेऊन येतो. गणपत त्याला म्हणतो की हा तुझ्या नावाने काय बोंब मारतोय बघ. बाळ लगेच खुलासा करतो की तो गुरांविषयी बोलत होता. इतका वेळ त्याच्या ओव्हर-अ‍ॅक्टिंगवर वैतागलेला अनुपम खेर त्याला फोडण्याचा वास्तववादी अभिनय करतो. इंटरेस्टिंग बाब अशी की बन्सी बासरीवाल्याला फोडतो.
रेखा मध्ये पडते तर तो तिलाही हाणतो. अ‍ॅपरंटली ती गुरे सबंध गावाची असतात आणि गावात एकही गुराखी नसल्याने सगळी ऋषीबाळाच्या भरोसे सोडलेली असतात. आता सगळ्या गावकर्‍यांना हे लोक कसे शांत करणार हा प्रश्न प्रेक्षकांना पडतो. सेम प्रश्न जितेंद्र आणि माधवीलाही पडलेला असतो. त्यामुळे ते सगळी गुरे गोळा करून गावात सोडून जातात. याने समस्येचे तात्पुरते समाधान झालेले असले तरी अनुपम खेर हुशार असल्याने तो तरीही ऋषीबाळाला घराबाहेर काढतो. बाळही आपल्या बहिणीला मारहाण होऊ नये म्हणून हात जोडून काढता पाय घेतो. घरातून निघतो आणि थेट जंगलात जातो. भोलेबाबाची महिमा अपरंपार आहे. बाळासाठी जंगलात दगडात खोदकाम करून एक शिवमंदिर तयार असते. थकला भागला बाळ तिथे विसावतो.

याक्षणी दिग्दर्शकाला लक्षात येते की बन्सीला रोखठोक व व्यवहारी दाखवल्याने आपल्याला त्याला वाईट दाखवता येणार नाही. त्यामुळे नंतर जेव्हा ऋषीबाळ आणि रेखातै त्याला जॅक आणि मॅड्सच्या मदतीने धडा शिकवतील तेव्हा त्यांच्याकडे मोरल हायग्राऊंड नसेल. म्हणून एक व्हिलन स्पेशल सीन टाकणे भाग आहे. गौडचे नाव गणपत असल्याने त्याने अनुपमला दारू पाजलेली असते. मग अनुपम दारूच्या नशेत रेखाकडे पैसे मागतो. रेखा म्हणते की सगळे पैसे तर तू जुगारात हरलास. आता घरात दागिने, पैसे, भांडीकुंडी, काही म्हणजे काहीच शिल्लक नाही. तो लगेच प्रतिवाद करतो "तेरा मंगलसूत्र अभी भी बचा हैं". ती म्हणते नक्को ना, बन्सी प्लीऽऽऽऽऽऽऽज!
बन्सी प्लीज?
अंहं ऐसे नही, बन्सी प्लीऽऽऽऽऽऽऽज!
अनुपम म्हणतो की हे मंगळसूत्र मी घेऊन दिलंय. मीच दिलेली वस्तु मी परत घेतली तर कुठे बिघडलं? आदर्श भारतीय नारी (बॉलिवूड इश्टांडर्ड) असल्याने लगेच ती "इसकी कीमत सिर्फ एक सुहागनही जान सकती हैं" वगैरे डायलॉग मारते. यात सिंदूर की कीमत, आता सिंदूरही परत घेणार का वगैरे तोंडाच्या वाफा ओघाने दवडल्या जातात. त्यानुसार तो तिच्या कपाळातला सिंदूर पुसतो सुद्धा! पण सिंदूरच्या नावाखाली विगच्या भांगेत मारलेला लाल पट्टा पुसला जात नाही आणि तो पुढच्या फ्रेममध्ये जसाच्या तसा दिसतो. शेवटी तो मंगळसूत्र हिसकावून घेतो आणि तिला घरात कोंडतो.

५.२) "जीतम् जीतम् जीतम्"

बाहेर गणपत बन्सीची वाटच बघत असतो. पैजेला लावायला बन्सीकडे दागिना आहे हे कळल्यावर पुढचा डाव सुरु होतो. ते दोघे खेळत असलेला खेळ असा - पैसे लावणारा एका पत्त्याच्या प्रकाराचे नाव घेणार. मग पत्ते वाटायला सुरुवात होईल. जर त्या प्रकारचा पत्ता त्याला वाटला गेला तर तो जिंकला नाहीतर डीलर जिंकला. उदा. बन्सी बादशहा मागतो तर चारपैकी कोणताही बादशहा चालेल. अर्थात जर गणपतला बादशहा आधी वाटला गेला तर तो जिंकेल. तसे बघावे तर पारडे किंचित बन्सीच्या बाजूने आहे (बन्सी जिंकण्याची शक्यता = १/१३(समेशन ((१२/१३)*(१२/१३))^क्ष, क्ष = ० ते २४) ~ ५१ %). पण अर्थातच गणपत पत्ते लावत असल्याने त्याला आधी इस्पिकचा बादशहा मिळतो व तो जिंकतो. अनुपमची खुमखुमी अजून बाकी असते. तो घर पणाला लावतो आणि म्हणतो यावेळेस बेगम पाहिजे. पुन्हा गणपतला किल्वरची राणी आधी मिळते आणि तो जिंकतो. या डावात संपूर्ण वेळ केवळ काळे पत्ते वाटले जात आहेत. हे दोन्ही पार्ट्यांची अंतर्मने काळी असल्याचे द्योतक असावे काय?

सिनेमा भक्तिरसाने परिपूर्ण असल्याने एक डाव महाभारताची आठवण काढणे गरजेचे आहे. त्यानुसार गणपत शकुनी मामा, दुर्योधन आणि दु:शासन असे डेडली कॉम्बो बनून बन्सीला सुचवतो - अजून बायको बाकी आहे तुझी. युधिष्ठिराप्रमाणे बन्सीही आधी आढेवेढे घेतो. यांचा पत्त्याचा डाव बघायला सारा गाव लोटलेला असतो. ते सगळे याला सांगतात की रेखा तुझी लकी चार्म आहे. लाव तिला पणाला, जिंकशील तू! अनुपम म्हणतो, बरं ठीक आहे. पण पत्ते मी वाटणार. असे करून तो आपले ऑड्स कमी करतो (१०० - ~५१ = ~४९%). यानंतर तो हरला नाही तरच नवल! नोंद घेण्याच्या काही गोष्टी - १) प्रोग्रेशननुसार गणपत गुलाम मागतो. २) बन्सीला एक चौकट आठ (नॉन काळा पत्ता) वाटला जातो. तो पूर्णपणे वाईट नाही याचे ते प्रतिक आहे. आपला पराजय सहन न झाल्याने बन्सी जागच्या जागी कोसळतो.

५.३) युग कोणतेही असो, वस्त्रहरण थांबवायला कृष्णच धावून येतो

विजयाच्या आणि चपटीच्या नशेत चूर गणपत रेखाच्या खोलीचे दार उघडतो. सिनेमात हवेत तरंगण्याची पॉवर मर्त्य मानवांकडे नसल्याने रेखा त्याला कानफटात मारून परत भूतलावर आणते. याने चिडून तो वस्त्रहरणाचे प्रायव्हेट स्क्रीनिंग करायचे ठरवतो. तिला फरफटत तो अनुपम खेर जिथे बेशुद्ध पडलेला असतो तिथे घेऊन जातो. ती बेशुद्ध अनुपमला गदागदा हलवून वायफळ प्रश्न विचारते "मला या लांडग्याच्या हवाली का केलंत? केलंत तर केलंत, जिवंतपणी का केलंत, मला मारून का नाही टाकलंत" इ. इ. यावर सगळे बघे मनसोक्त हसतात. मग वस्त्रहरणाचा कार्यक्रम सुरू होतो. आता प्रेक्षकाची उत्सुकता चाळवते. महाभारतात द्रौपदीचा भाऊ योगेश्वर कृष्ण होता. इथे चंपाचा भाऊ भोला आहे. तोही जंगलातल्या मंदिरात निवांत झोपलेला. तो या दु:शासनापासून हिचे लज्जारक्षण कसे काय करणार?

काही अनाकलनीय कारणाने त्या जुगार्‍यांच्या अड्ड्यात मुरलीधर कृष्णाची लहानशी मूर्ती असते. रेखा जाऊन त्या मूर्तीला धमकावते की जर माझी इज्जत लुटली गेली तर तुला कोणी देव मानणार नाही. या गोंधळात रेड्डीकाका सराईतपणे एक क्लिवेज शॉट काढून घेतात. आकाशात विजांचा कडकडाट झाल्याने रेखाची जबर धमकी देवापर्यंत पोहोचली हे आपल्याला कळते. यानंतरचा शॉट दैवी चमत्कारापेक्षा काही कमी नाही. गणपतला नेमकं ती मूर्ती असलेल्या टेबलपाशीच पुढचा कार्यक्रम करण्याची हौस येते. बाहेर घोंघावणारा वारा खिडकीतून आत शिरतो आणि मूर्तीला गणपतच्या डोक्यात पाडतो. एवढ्यावर पवनदेव थांबत नाहीत. खिडकीचा पडदा निसटून येतो आणि रेखाच्या लज्जानिवारणार्थ तिच्या अंगाभोवती लपेटला जातो. ही संधी घेऊन रेखा धावत सुटते. शिवालिक टेकड्यांच्या प्रदेशातून ती चंबळच्या खोर्‍यातल्या डोंगरदर्‍यांपर्यंत धावते. अखेरीस ती एका दरीपाशी येते जिच्यातून नदी वाहत्त असते. मागे गणपत आणि कं. असतातच. प्राण गेले तरी बेहत्तर पण इज्जत वाचवली पाहिजे, या बाण्यानुसार ती नदीत उडी घेते. गणपतला वाटते की ही मेली. मग तो आपल्या साथीदारांसोबत परत फिरतो. इथे कॅमेरा ओमिनसली एक किंग कोब्रा आणि एक इंडियन कोब्रावर फिरतो. जे पुढच्याच फ्रेममध्ये दोन इंडियन कोब्रांमध्ये परिवर्तित होतात. हे दोन नाग कोण आणि यांचे इथे असण्याचे प्रयोजन काय हे सांगण्याची गरज नसावी!

नवीन प्रतिसादांचे आभार
मर्त्य मानव नाही रे शमशान के मुर्दे >> सही पकडे हैं.

'मै कौरवो जैसा कायर नही, वस्त्रहरण करके रहुंगा' >> "मैं महाभारत के कौरवों के तरह कायर नही. जो एक बार द्रौपदी की इज्जत लूट ना सके तो दोबारा कोशिश भी ना करें. मैं तो एक सीदासादा राक्षस हूं, जो आखरी सांस तक तेरी इज्जत लूटने की कोशिश करूंगा" - जितेंद्राकडून कुत्र्यागत मार खाण्याच्या काही क्षण आधी गणपतरावांचे उद्गार! हा डायलॉग (५) च्या सीनमध्ये नाही आहे, तो नंतर रिपीट राऊंडमध्ये येतो.

शंतनू - नीलबटवे मस्त

आंबटगोड - एवढ्यात कुठली हो गोष्ट संपायला? अजून जवळजवळ दीड तासाचा सिनेमा बाकी आहे

६) हिरोचे दिवस पालटायला सुरुवात झाले की हिरोईनला त्याच्या आयुष्यात यावेच लागते

६.१) "सांग सांग भोलानाथ, माझी दीदी मेली नाही ना?"

इकडे मंदिरात झोपी गेलेला भोला जागा होतो. जाग आल्यावर त्याला विजा कडाडताना दिसतात. वीजांची इंटेन्सिटी बघून त्याच्या लक्षात येते की घरी काहीतरी घोळ झालेला आहे. तो धावत जाऊन दणादणा दार वाजवतो. त्यावर उत्तर म्हणून गणपत त्याला कनाकना वाजवतो. गणपत बाळाला सांगतो की मी जुगारात तुझ्या जीजाजीचं सगळ जिंकून घेतलं. तुझी दीदी मेली. इथे तुझ्यासाठी काही नाही. आधी बाळाचा यावर विश्वास बसत नाही. मग त्याला बघ्यांपैकी एक (हा सहसा अलिफ लैलामध्ये फकीर टाईप्स रोलमध्ये असायचा) त्याला रेखाने जलसमाधी घेतल्याचे सांगतो. इथे ऋषी कपूरने या सिनेमाच्या क्वालिटीला गालबोट लावत सदमा लागण्याचा संयत अभिनय केला आहे.

पुढच्याच फ्रेममध्ये हे लागलेले गालबोट दूर होते. जसे आधुनिक जगात साडीच्या पदराला लावायची सेफ्टीपिन चोरीला गेली तरी सीआयडीला बोलावले जाते, तसेच शेषनागच्या जगात भोलेनाथच्या मंदिरात धाव घेणे क्रमप्राप्त आहे. त्यामुळे भोला दीदीची लाश शोधणे किंवा गेलाबाजार नदीकाठ चेक करणे अशी फुटकळ कामे बाजूला ठेवून तडक जंगलातले मंदिर गाठतो. तो आपले गार्‍हाणे मांडायला लागतो - ते लोक बघ काय म्हणत आहेत. माझी दीदी मेली म्हणे. आता मी काय करू? माझं दुसरं कोणी नाही या जगात. माझी दीदी नाही तर मी तरी जगून काय करू? हे मिनिटभर झाल्यानंतर तो म्हणतो की जर माझी दीदी मला परत मिळाली नाही तर मी डोकं आपटून जीव देईन. भोलेनाथ आधी मनात म्हणाला असेल की नसलेली गोष्ट तू कशी काय आपटणार आहेस? पण त्याच्या लगेच लक्षात आले असेल की हा प्राणी डोके आपल्यावर (पक्षी: पिंड) आपटून जीव देणार आहे. पिंड केचपने भिजेपर्यंत बाळ डोके आपटतो. या यातना असह्य होऊन भोलेनाथ मॅड्सला म्हणतो टेक ओव्हर! माधवी नागरुपात मंदिरात येते आणि याने करून ठेवलेला उद्योग बघते. मग ती लगेच रेखाचे रुप घेऊन त्याला थांबवते.

६.२) विरह नागांनाही सहन होत नाही

सिनेमाच्या सुरुवातीला आपण अघोरी आणि जितेंद्रच्या पॉवर बघितल्या आहेत पण माधवीकडे काय पॉवर आहेत ते स्पष्ट झालेले नसते. उर्वरित सिनेमात ती जेवढ्या पॉवर दाखवते ते बघता हे दोघे किस झाड की पत्ती असेच म्हणावे लागे. भोला नावाप्रमाणेच भोला असल्यामुळे त्याला रेखाच्या रुपातली माधवी खरी रेखा वाटते. प्रेक्षकांना यांच्यातला फरक कळावा म्हणून रेखाने स्पेशल डिझाईनची नाग टिकली लावली आहे. कही किसी रोजमध्ये सुधा चंद्रनने रमोला सिकंदची भूमिका साकारेपर्यंत टिकली फॅशनचा हा नवा मापदंड असावा. रेखाने नदीत उडी घेताने जे कपडे घातलेले असतात तोच वेष या रुपात मॅड्सचा असतो. भोलाच्या कपाळा स्पर्शमात्र करताच त्याची कपाळाची जखम बरी होते. बाळ म्हणतो की जीजाजी आणि आपले घर तर गेले. आता कुठे जायचे? रेखा म्हणते की तू चिंता नको करू, मी बघते काय करायचे. मग ते दोघे मंदिरातून बाहेर पडतात आणि विरहाचे म्युझिक वाजू लागते. क्षणभर गोंधळ होतो खरा पण लगेच कॅमेरा पिंडीवर बसलेल्या नागरुपातल्या जितेंद्रावर क्लोजअप मारतो आणि विरहाचे म्युझिक का याचा खुलासा होतो.

मग हे भाऊ-बहीण एका निर्जन ठिकाणी जातात. रेखा जणू एका विशिष्ट ठिकाणाचा ठाव घेत असते. ते सापडल्यावर ती बाळाला तिथे खणायला लावते. थोडे खणल्यावर तिथे दागिन्यांनी भरलेले एक छोटे मडके सापडते. भोला म्हणतो की मला नको एवढे धन! मला फक्त इतकेच धन पाहिजे ज्यातून मी माझ्या ताईसाठी म्हणजे रेखासाठी बांगड्या बनवू शकेन. अजूनही पोस्ट गणपत हल्ला वेषात असल्यामुळे मॅड्सला अंगावरचे कापड हटवून कपाळावर हात मारून घेता येत नाही. मग शेवटी ती "भोलेनाथनी स्वप्नात येऊन मला आदेश दिला" हे हुकमी अस्त्र वापरते. अजून भोचकपणा न करता ऋषी कपूर ते दागिने घेतो.

पुढच्याच दृश्यात आपल्याला कळते की या दागिन्यांना विकून ऋषी आणि रेखाने एक मोठ्ठी हवेली विकत घेतली आहे. या हवेलीत ऋषी कपूर म्हशी विकत घेऊन त्यांचा तबेला बांधण्याचे स्वप्न बघतो आहे. एवढ्यात दारावर टकटक होते. रेखा जाऊन बघते तर दारात जितेंद्र उभा! रेखाच्या रुपात मॅड्स असल्याने ती लगेच जॅकला ओळखते. पण भोलाला जॅक माहित नसतो. मग जॅक त्याला सांगतो की मी प्रीतम, आधी मी बायकोची गुलामी करायचो आता मला नोकरी पाहिजे. आधी ऋषी कपूर आढेवेढे घेतो पण मग जॅक आणि मॅड्स त्याला समजावतात. अरे तू बासरी वाजवणारा, तुझ्या हातात बासरीच शोभते, झाडू नाही. जॅक मी तुझ्या बासरीचे मंजूळ सूर ऐकून लहरीया गावातून लहरत आलो ही शुद्ध लोणकढी थाप मारतो. हे ऐकून बाळ भलताच खुश होतो आणि परस्पर ठरवतो की याची नोकरी पक्की! इथे जितेंद्राच्या चेहर्‍यावरचे मिश्किल भाव बघता, द्व्यर्थी संवादांचा कोटा सुरू झाला असल्याचे आपल्याला लक्षात येते. काम समजावण्याच्या निमित्ताने मॅड्स जॅकला आपल्या बेडरूममध्ये घेऊन जाते आणि मूळ रुपात येऊन रोमान्स सुरु करते. पण मिठाच्या खड्याप्रमाणे ऋषी कपूर परत येतो आणि तिला परत रेखा बनावं लागते. मग दोन द्व्यर्थी संवाद मारून जितेंद्र म्हणतो की आता आम्हाला काम करू दे, तू जाऊन बासरी वाजव!

६.३) तुम्ही आपटल्यानंतर टाळ्या पिटणारे बघे माणसेच असतील असे नाही, अस्वलेही तुमच्यावर हसण्यात इंटरेस्टेड असू शकतात.

जितेंद्र-रेखाला काम मिळालं तसं ऋषी कपूरला काम देणे भाग आहे. त्यानुसार पुढची फ्रेम हॅमॉकमध्ये बंदूक आणि गिटार घेऊन बसलेल्या मंदाकिनीवर आहे. लाल शर्टवर पांढरा शर्ट आणि पांढरी पँट अशा अत्यंत सुयोग्य रंगसंगतीचे कपडे घालून ताई माळरानावर शिकार करायला आलेल्या असतात. तिच्यासोबत मोती नावाचा कुत्रा पण असतो. आकाशात दोन खग विहरताना बघून त्या ललनेस डकहंट खेळण्याची हुक्की येते. साधारण मोतीच्या उंचीचे एक अस्वलाचे पिल्लू येऊन मंदाकिनीला मिठी मारते. आपल्याला मिठी मारणारा प्राणी कुत्रा नसून अस्वल आहे हे कळताच तिची टरकते. हे अस्वल पूर्णवेळ पौर्णिमेला रडणार्‍या लांडग्याप्रमाणे वर तोंड करून, मर्दमधल्या वाघाप्रमाणे हात जोडून दोन पायांवर धावते. त्याला धावताना बघून मंदाकिनीसुद्धा धावते. धावत धावत ती रमत गमत चाललेल्या ऋषी कपूरवर आदळते. ऋषी कपूर तिच्या वजनाने दाणकन् आपटतो आणि हे बघून अस्वलाला मौज वाटते. मग ते टाळ्या पिटत, चार पायांवर रमत गमत निघून जाते.

अस्वल गेल्याची खात्री होताच मंदाकिनी आपले संस्कार दाखवत भोलाला थॅंक यू म्हणते. भोला जमिनीवर आपटला तेव्हा त्याचे डोकेही आपटले असावे. तो मंदाकिनीला परी समजतो आणि तिला तिचे पंख कुठे आहेत हे विचारतो. ती त्याला पागल म्हणून निघून जाते. इथे ऋषी कपूरचे एक्साईटेड एक्सप्रेशन्स बघण्यासारखे आहेत. तिथून निघते तर ती थेट घरी जाते. तिचे नाव कामिनी असल्याचे आपल्याला कळते. रझा मुराद तिचा बाप दाखवला आहे. घरी परतताना तिच्याकडे फक्त गिटारच असते पण रझा मुरादला बंदूकीसारख्या किरकोळ वस्तुची चिंता नसल्याने तो याकडे दुर्लक्ष करतो. कामिनी गावात नव्यानेच आलेली असल्याचे कळते. कुठून तरी डॅन धनोआ "हाय अंकल" करत उगवतो. याचे सिनेमातले नाव विक्रम! इथे एक मिसलेला विनोद आहे. विक्रम कामिनीला म्हणतो की "तुम आज बुटिफूल लग रही हो". त्यावर ती "और तुम बेवकूफ लग रहे हो" असे प्रत्युत्तर करते. तांत्रिकदृष्ट्या संवादलेखकाला बुटिफूल - ब्लडीफूल असे यमक जुळवायची सुवर्णसंधी होती. पण संवादाचे बजेट डॅनीवर खर्च केल्यामुळे इथे दुर्लक्ष झाले आहे. रझा मुरादला आपल्या लेकीचे कौतुक असल्याने तो या विनोदावरही दिलखुलासपणे हसतो. ती आपल्या खोलीत गेल्यावर डॅन धनोआ आडून आडून रझा मुरादलाही फूल म्हणून घेतो. आता कामिनी नसल्यामुळे रझा मुरादला विनोदावर हसण्याची गरज नसते. तो विक्रमला काम काय आहे ते विचारतो. विक्रम जनावरांची कातडी परदेशात निर्यात करून आलेले साडेचार लाख रुपये घेऊन आलेला असतो. विक्रमला कामिनीत अधिक रस असतो तर रझा मुरादला धंद्यात! त्यामुळे तो विक्रमकडून पैशाची ब्रीफकेस हिसकावून घेता घेता त्याला कामिनीशी विक्रमचे लग्न लवकरच लावून देण्याचे आश्वासन देतो.

इथे दोन महत्त्वाचे मुद्दे उपस्थित झाले आहेत, ज्याने सिनेमातला कॉन्फ्लिक्ट पुढे जाणार आहे.
१) ऋषी कपूर मंदाकिनीच्या आयुष्यात आल्यामुळे मंदाकिनीला डॅन धनोआ व्यतिरिक्त ऑप्शन निर्माण झाला आहे.
२) रझा मुराद जनावरांच्या कातडीच्या निर्यातीचा धंदा करतो. या सिनेमात आणखी एकच व्यक्ती आहे जी जनावरांच्या कातडीशी संबंधित आहे. द मॅन हिमसेल्फ, अघोरी! जय त्रिकालदेव!!

७) हिरोची अच्छाई दिसल्याशिवाय हिरोईन त्याच्या प्रेमात पडत नाही.

७.१) जर ऐपत अंथरूण नसेल तर स्वप्नेही पाय नाहीत.

इकडे भोला परीच्या जादुई नजरेने घायाळ होऊन घरी परतलेला असतो. अशा घायाळ अवस्थेत गाणे म्हणणे बंधनकारक असल्याने तो लगेच उघड्या डोळ्याने स्वप्नरंजन सुरु करतो. आपल्या स्वप्नांचे स्वामी आपण असतो ही गोष्ट अनेक हिंदी दिग्दर्शक विसरतात. त्यामुळे ते स्वप्नरंजनाचा पूर्ण लाभ उठवत नाही. शेषनागमध्ये मात्र तसे होत नाही. त्यामुळे या स्वप्नातल्या गाण्यात ऋषी कपूर मंदाकिनीवर रुसलेला असतो आणि मंदाकिनी गाणं म्हणून त्याची समजूत घालत असते. पुन्हा एकदा, हे स्वप्न ऋषी कपूर बघत आहे आणि अजून तो मंदाकिनीच्या खिजगणतीतही नाही. स्वप्न बघायला पैसे लागत नाहीत हेच खरे!

गाणं आहे - तेरा हाथ ना छोडूंगी मैं हूं तेरी हथकडी अडी वे अडी. तबल्यामध्ये भरणायुक्त तिहाई म्हणून एक तिहाईचा प्रकार असतो. त्यामध्ये तिहाईच्या पल्ल्यांमधला पॉज भरून काढण्यासाठी काहीतरी पीस वाजवतात जसे (धाधा तीट धाधा तींना धाऽकत) x३ यातल्या कत चे जे काम आहे तेच त्या "अडी वे अडी" चे आहे. ऋषी कपूरने या गाण्याच्या पहिल्या कडव्यात कमालीचा संयम दाखवला आहे. मंदाकिनीचा रोमान्स याच्या अंगावर उतू जात असतानाही बापडा निग्रहाने तिला भाव देत नाही. पहिल्या कडव्या फक्त तिच्या सिंदूराच्या रेषेत मोगर्‍याची फुले आहेत. पुढच्या कडव्यात ती शकुंतलेप्रमाणे मोगर्‍याच्या गजर्‍यांच्या दागिन्यांनी मढते. मग ऋषी कपूरचा रोमान्स तिच्या अंगावर उतू जातो. तिसर्‍या कडव्यात तिच्या अंगावरची फुले गायब होतात आणि ऋषी कपूर बासरी वाजवतो. मग दोघांचा रोमान्स एकमेकांवर उतू जातो. बाकी या गाण्याच्या स्टेप्सचा बारकाईने अभ्यास केल्यास मंदाकिनी त्याची हथकडीच काय बेड्या, साखळदंड सगळं काही आहे हे लक्षात येते.

स्वप्न बघता बघता बाळ झोपाळ्यावर झोके घेत असतो. झोके घेता घेता तो धम्म करून जमिनीवर पडतो. रेखा काळजी वाटून त्याची चौकशी करते. इथेच टीना म्हणते तो "लगता हैं तुझे ताप हो गया हैं" डायलॉग आहे. जितेंद्राला त वरून ताकभात ओळखता येत असल्याने तो त्याची निवांत फिरकी घेतो. रेखाला सुद्धा काय चाललंय ते कळतं आणि ती वैद्याकडे जायचा बहाणा करून ऋषी कपूरला जितेंद्रासोबत एकटे सोडून निघून जाते. मॅड्सनेही बाळाला भाऊ मानल्यामुळे बाळ त्याचा मेव्हणा झाला. मग जितेंद्र मेव्हण्याची सेटिंग करून देऊ म्हणून त्याला विचारतो की काय झालं जरा विस्ताराने सांग. बाळ म्हणतो की मला एक परी भेटली, तिचा रंग म्हशीच्या दूधासारखा होता पण तिला पंख नव्हते. कदाचित एखाद्या राक्षसाने ते कापले असावेत. हे ऐकल्यावर जितेंद्र गिव्ह अप मारतो "भोला तू वाकई भोला हैं रे"

७.२) वस्त्रहरण राऊंड २

रेखा आठवड्याच्या बाजारात एक वैद्य शोधून काढते. तो औषध म्हणून एक चाटण देतो. ते चाटण बनवेपर्यंत रेखा तिथेच उभी राहते. गणपतही योगायोगाने तिथेच आलेला असतो. तो लगेच रेखाला ओळखतो. तो तिचा पत्ता काढून तिच्या आधी तिच्या घरी पोहोचतो. ही रेखा, रेखा नसून मॅड्स असल्यामुळे तिला आधी गणपत ओळखू येत नाही. मॅड्सकडे फ्लॅशबॅक बघायची पॉवर असते. तिचा वापर करून ती काय घडले होते ते जाणून घेते. ती नागीण असल्याचे आडून आडून सुचवून ती त्याला परत जायला सांगते. इथे तो अतिसुंदर "मैं कौरवों के तरह कायर नहीं" संवाद आहे. तो तिला हात लावू बघतो तर त्याला विजेचा झटका बसतो (मॅड्सची आणखी एक पॉवर!). इथे तिच्या छातीचा भाता जोरजोरात वाजायला लागतो. श्रीदेवीने नगीनामध्ये रुढ केलेल्या नियमावलीनुसार ही नागीणीची चिडचिड अवस्था होय.

चिडचिड अवस्थेतली रेखा गणपतच्या कानफटात वाजवते. ऋषी कपूर कुठूनतरी येऊन तडमडतो पण गणपत त्याला कुंच्याने कोळिष्टक झटकावे तसे बाजूला करतो आणि एका खोलीत कोंडतो. आता रेखारुपी मॅड्स बाळासमोर तिच्या ऑस्स्म पॉवर्स दाखवू शकत नाही मग तिला वाचवणार कोण? अर्थातच जितेंद्र! जितेंद्र येऊन गणपत आणि त्याच्या टोळीशी फायटिंग करतो. जितेंद्राच्या पॉवर्स बघता ही फाईट एक सेकंद सुद्धा चालायला नको आहे पण बिंग फुटण्याची भीति असल्याने तोही फार काही पॉवर वापरू शकत नाही. मग नाईलाजाने त्याला स्नेक स्टाईल कुंगफूचा आधार घ्यावा लागतो. असे म्हणतात की ही स्नेक स्टाईल शिकण्यासाठी १९७८ चा जॅकी चॅन टाईममशीनमधून १२ वर्षे भविष्यात येऊन हा सिनेमा पाहून गेला होता. उगाच नाही स्नेक इन द ईगल्स शॅडोमध्ये तो इतका चांगला कुंगफू करत! गणपत आणि त्याचे मित्र प्रचंड प्रमाणात मार खाऊन पळतात. जॅक मॅड्सला विचारतो तो या गुंडांना चावली का नाहीस? ती म्हणते की त्याच्यासाठी मला माझे खरे रुप दाखवावे लागले असते (हा इच्छाधारी रिलेटेड नियम नवीन आणि यूनिक आहे), त्याने सत्य कळून भोला फार दु:खी होईल. मग जितेंद्र आणि रेखा भोलाचे ट्रेनिंग करायचे ठरवतात. भोला सराव करायचा सोडून जितेंद्राची स्तुती करत बसतो "तुम तो इतनी तेज तलवार चलाते हो की जिसकी गर्दन कटने वाली हो उसे पताही नही चलेगा." आणि तलवारबाजी शिकताना त्याला बासरी कशाला पाहिजे? असो, इथे केळ्याच्या सालावरून घसरून पडण्याचा हुकमी जोक दिग्दर्शक काढून घेतो. बाकी त्या ट्रेनिंग सीनचा सिनेमाशी काही संबंध नाही.

७.३) लोकांचा गळा दाबण्याआधी त्यांच्या हातात रायफल नाही ना आणि त्यांच्यासोबत सहा गुंड नाहीत ना हे बघून घ्यावे, नाहीतर हाडांचा भुगा होण्याची संभावना असते

अ‍ॅबरप्टली सीन कट होऊन डॅन धनोआ बंदूकीने एक पक्षी मारतो हे दृश्य दिसते. हे असे अ‍ॅबरप्ट कट्स १९८७ ते १९९१-९२ च्या कालखंडाची खासियत आहे. या काळात काही संकलक अ‍ॅव्हांत गार्दे शैली वापरत असल्याने असे जॅरिंग कट्स देत असत (याविषयक अधिक टिप्पणी गैरकानूनीच्या रसग्रहणात दिली आहे). तर असा जॅरिंग कट बसून आपल्याला दिसते की या ट्रेनिंगने कॉन्फिडन्स वाढलेला ऋषी कपूर मंदाकिनी, डॅन धनोआ आणि आणखीन सहा शिकारी जंगलात उभे आहेत. भोलाला विक्रमने पक्षी मारल्याचे फारच दु:ख होते. विक्रम म्हणजे डॅन धनोआ या सिनमात वारंवार इंग्रजी बोलताना दाखवला आहे. या काळात भारतीय युवा पिढीवर अमेरिकन संस्कृतीचा प्रभाव वाढत होता. अधिकाधिक हॉलिवूड सिनेमे बघायला मिळत असल्याने सव्यापसव्याशी जवळीक वाढलेली होती. त्याचा प्रभाव खराब इंग्रजीच्या रुपाने भाषेतून दिसून येतो. विक्रम हे पात्र या पिढीचे प्रतिनिधीत्व करते.

भोलाला हिंसा आवडत नसल्याने तो "पिताजी कहते थे ..." या तंत्राचा वापर करून विक्रमला जाम पकवतो. तो म्हणतो की हे सगळे प्राणी माझे मित्र आहेत, ते मी बोलावले की येतात. इथे विक्रम भोलाशी उर्मटपणे वागून त्याला त्याच्या मित्रांना बोलवायला सांगतो. मंदाकिनीला हे उर्मट वागणे पसंत पडत नाही. तिचा चेहरा दाखवून दिग्दर्शक ही आता भोलाच्या साईडला होणार असल्याचे सूतोवाच करतो. मग ऋषी कपूर त्याची फुकणी फुकायला लागतो. त्याची बासरी ऐकून बिबटे, गाई-म्हशी पासून हत्ती आकर्षित होतात. तसेच मिनिटागणिक सिनेमाचा भूगोल दक्षिणेकडे सरकत असल्याचे आपल्या बॅकग्राऊंड बघून कळते. आपण आता हिमालयातून गंगेच्या उपनद्यांच्या मैदानाला पार करून पठारी प्रदेशात आलो आहोत.

आता या सगळ्या प्राण्यांना यायला थोडा वेळ लागणार असतो. पण तेवढा संयम नसल्याने ऋषी कपूर गाणे सुरू करतो. मुन्ना अझीझ पुढची तीन मिनिटे विव्हळतो. सिनेमा बघत असलेल्यांपैकी कमकुवत हृदयाच्या व्यक्तींनी याची नोंद घ्यावी. गाणे आहे - दोस्तों, दोस्ती के गीत मैं गाता हूं, चले आओ मैं तुमको बुलाता हूं. अशा वास्तववादी (?!) परिस्थितीत गाणे सेट केले की मग डॅन्स फारसा बसवावा लागत नाही. याने पैसा आणि श्रम दोन्हींचे बचत होते. होतकरू दिग्दर्शकांनी या गाण्याचा या अँगलने कसून अभ्यास करावा. तर डॅन्स बसवायची गरज नसल्याने ऋषी कपूर पूर्णवेळ बासरी वाजवणे आणि येणार्‍या प्राण्यांकडे बघून खुश होणे इतकेच काम करतो. विक्रम आधी हसतो आणि नंतर गोंधळतो "याच्या बासरीची नक्की रेंज काय आहे? याचा अँप्लिफायर कुठे आहे?". मंदाकिनीला या गाण्यात हिरोवर इंप्रेस होण्याचे काम दिलेले आहे ते ती मनापासून करते.

आता इतक्या सगळ्या शिकार्‍यांपुढे एवढे सगळे प्राणी आयते आणून दिल्यावर जे व्हायचे तेच होते. ते प्राण्यांची शिकार करतात. इतके लॉजिक भोलाला समजत नसल्याने तो विक्रमचा गळा दाबायचा प्रयत्न करतो. अर्थातच त्याच्याच्याने ते होणार नसतं. विक्रम त्याला जमिनीवर फेकतो आणि त्याच्यावर बंदूक रोखतो. प्रेक्षक क्षणभर बरी ब्याद टळली म्हणून निश्वास टाकतो पण मंदाकिनी मध्ये तडमडते. ती म्हणते याला नको मारू. तो म्हणतो बरं पण मी याला बडवू तर शकतो. मग तो त्याला रायफलच्या दस्त्याने मरेस्तोवर बडवतो. मग त्याला मारणार इतक्यात मंदाकिनी पुन्हा म्हणते की याला नको मारू. तो म्हणतो की या गावठीचा तुला एवढा पुळका का? ती म्हणते गावठी तू, तुझ्याइतका कमिना मी अजून नाही पाहिला. तो लगेच त्सुक्कोमी मारतो "क्यूं अपने बाप को नही देखा?" पण हाडाचा बिजिनेसमॅन असल्याने डॅन धनोआला ठाऊक असते की ऋषी कपूरच्या कातडीला बाजारात किंमत नाही. त्यामुळे तो फक्त त्याची बासरी तोडून त्याला सोडून देतो.