आजकालच्या मुलांना मॅनर्सचा ओवरडोस पाजला जातोय का?

Submitted by ऋन्मेऽऽष on 8 January, 2018 - 12:55

कालचा किस्सा - बसस्टॉपवर गर्लफ्रेंडची वाट बघत उभा होतो. शेजारी एक अख्खे मराठी कुटुंब उभे होते. बसची वाट बघत होते की शेजारच्या गार्डनमध्ये खेळून दमून नुसते विसाव्यासाठी तिथे थांबले होते कल्पना नाही. एक चार वर्षांचा मुलगा, त्याचे आई-बाबा आणि आज्जी होती. मुलगा बसस्टॉपभोवती नुसता पळत होता. मग दमला. तहान लागली. आईकडे पाणी मागितले. तसे त्याच्या आजीने तत्परतेने त्याला पाणी दिले. दमलेला मुलगा ती छोटीशी बाटली तोंडाला लावून घटाघटा पाणी प्यायला. बाटली आजीला परत करून पुन्हा मस्ती करायला पळणार तोच त्याची आई म्हणाली, "रोहू, आजीला थॅन्क्स म्हणालास का?" .... मी शॉकड् ! आज्जीला कसले थॅंन्क्स..??

आजी ओशाळली. रोहूने भाव खाल्ला. आई चिडली. आजी आणखी ओशाळली. रोहूला राहू दे म्हणाली. आई आज्जीला म्हणाली, "नाही हा आई, या वयातच सवयी लागायला हव्यात" रोहूच्या बाबांनी यावर नंदीसारखी मान हलवली. मग रोहू औपचारीकता दाखवत थॅंन्क्यू आज्जी बोलत पसार झाला.

चार दिवसांपूर्वीचा किस्सा - त्या दिवशी आम्ही बागेत बाकड्यावर बसून गप्पा मारत होतो. शेजारी दोन कुटुंबांची भेट झाली. म्हणजे दोन आया आणि त्यांची गार्डनमध्ये खेळायला आलेली मुले. वयोगट हाच. चार ते पाच. त्या आयांनी आधी मुलांना प्रथेप्रमाणे एकमेकांशी शेकहॅण्ड करायला लावले. त्यानंतर ती दोन्ही मुले अनुक्रमे जे वेफर्स आणि बिस्कीट खात होती ते त्यांना एकमेकांशी शेअर करायला सांगण्यात आले. बिस्कीट खाण्यार्‍या मुलाने लाडाने एक बिस्कीट समोरच्याला ऑफर केले. पण वेफर खाणार्‍या मुलाने ईच्छा असूनही ते घेतले नाही कारण त्याबदल्यात त्याला आपली वेफर्स शेअर करायची नव्हती. झाले, त्या वेफर्सवाल्या मुलाच्या आईला ईतके लाजिरवाणे वाटले की तिचे दुसर्‍या बाईला सॉरीही म्हणून झाले. आणि मग ती बाई दूर जाताच आपल्या मुलाला रागावूनही झाले. मुलगा आधी चिडला, मग रडला, आणि मग खेळायला निघून गेला. झाल्या घटनेनंतर त्या बाईला बहुतेक आमच्यासमोर थांबणेही लाजिरवाणे वाटले असावे, त्यामुळे ती सुद्धा दोन बाक सोडून दुसरीकडे बसायला गेली.

तर मुलांनी आपला खाऊ आणि खेळणी एकमेकांशी शेअर करावेत हे संस्कार चांगलेच आहेत. पण काही बाबतीत त्यांना ते जमेलच असे नसते. शेवटी लहान मुलेच ती, कुठे जीव अडकेल त्यांनाच माहीत. पण आपल्या मुलांना खाऊ शेअर करायचे साधे मॅनर्स नाहीत याचा एवढा प्रेस्टीज ईश्यू करायची खरंच गरज असते का?

माझी या दोन्ही किस्स्यांमध्ये तशी तक्रार नाही. कारण पॅरेंटींग हा एका मर्यादेपर्यंत ज्याचा त्याचा पर्सनल विषय आहे. आणि हे वरचे दोन्ही किस्से कदाचित त्या मर्यादेतच येत असावेत. त्यामुळे हे चूक आहे वा मुलांशी असे वागू नये वगैरे मला सांगायचे नाहीये, माझा तो अधिकारही नसावा. फक्त मला पर्सनली हे फारसे पटत नाही ईतकेच. ईतरांची मते जाणून घ्यायला आवडतील. अनुभवाचे बोल, पुढे भविष्यात कामाला येतील Happy

विषय: 
शब्दखुणा: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

सिम्बा पाफा सोनाली असामी धन्यवाद.

छान चर्चा झाली. आज संध्याकाळी सारांश आणि निष्कर्श देतो.

अमितव, आपण फक्त अमेरीकन हा मुद्दा डोक्यातून काढून टाका. भारतात मी गेले पंचवीस वर्षे राहतोय. ड्रायव्हरला वा (शिक्षकांना) धन्यवाद बोलणे हे प्रकार ईथेही आहेतच. किंबहुना हे ईतके कॉमन आहे की याचा आपण उल्लेख करणे याचेच मला आश्चर्य वाटले. ड्रायव्हरसोबत चहा घेणे, मांडीला मांडी लावून जेवण करणे, ग्लासाला ग्लास भिडवणे हे प्रकार आपल्याकडे सर्रास चालतात. त्याचे कोणाला विशेष कौतुकही नसते. फक्त अमेरीकन म्हणजे भारी ही आपली भारतीय मानसिकता आपल्याला बदलणे गरजेचे. मुळात ईथे पाश्चात्य, भारतीय त्यातही हिंदू संस्कृती वगैरे आणायची गरजही नव्हतीच.

असो,
ज्या आईने आपल्यावर संस्कार केले तिला आपण बदललेल्या संस्काराची परीभाषा शिकवत बघ आई याला म्हणतात संस्कार आणि मॅनर्स, आता शिकून घे. असे बोलणे खरेच टू मच आहे. असे मला वाटते.
आज खरे तर फार कमी मुलांना आजीआजोबांची सोबत लाभते आणि ज्यांना लाभते ते नशीबवान म्हणायला हवेत. पण मुलांवर संस्कार करताना आजीआजोबांनाच आजचे संस्कार हे आहेत, तुम्ही यात पडू नका असे सांगण्याऐवजी त्यांची मते लक्षात घेणे गरजेचे आहे. आज मुलांना स्मार्ट बनवायच्या नादात नकळत त्यांच्यात एक उर्मटपणा भरला जातोय त्याला ही जुन्या विचारांची अनुभवी माणसे आळा घालू शकतात. विसरू नका की त्यांना मुलांवर संस्कार करायचा नुसता अनुभवच नसतो तर त्याचे रिझल्टसही त्यांनी पाहिले असतात. उलट आपल्यासाठीच आपले मूल हे एक पहिलेच एक्सपरीमेंट असते.

आणि हो अमितव, ते वानप्रस्थ म्हणजे काय हे मला खरेच माहीत नाही. असे अजूनही असतील ज्यांना वानप्रस्थ म्हणजे शब्दच ऐकून माहीत असेल, वा वरवरचा अर्थ माहीत असेल पण त्यामध्ये नेमके काय येते हे माहीत नसेल. अर्थात यात काही वाईट वाटायची गरज नाही. हिंदू संस्कृती शालेय अभ्यासक्रमात शिकवली जात नाही Happy

तेव्हा, शब्द पोपटासारखे उच्चारायला लावणे आणि त्यामागचा कार्यकारणभाव / प्रयोजन / भावनांशी सांगड हे समजून घ्यायला मदत करणे ---- आणि ते समजण्याची कुवत / वय येईपर्यंत ---- केवळ, माझ्या मुलाला मॅनर्स येतात हे दुनियेला कळले पाहिजे या आग्रहातून (न कळता) बोलायची जबरदस्ती न करणे -------------- यापैकी काय सु़जाण पालक म्हणून योग्य आहे?
>>
कारवी +१

सोसायटीतले एक आजोबा तरातरा चालत आले आणि रागात 'पहले बच्चे का तो सुन लो! क्या फोन फोन' म्हणून झापून गेले.
Submitted by mi_anu on 10 January, 2018 - 10:02

खरेच काही लोकांना उगाच काहीही समजून न घेता दुसऱ्याला सल्ले द्यायला आवडत असावेत. असाच काहीसा प्रकार माझ्यासोबत झाला होता.
गोरेगाव पश्चिम येथे आरे रोड वर जिथून सबवे सुरु होतो तिथे अनेक भाजीवाले बसतात. आणि मला तिथे एका दुकानाजवळ गाडी न्यायची होती कारण खुपसे सामान गाडीच्या डिकीत ठेवायचे होते. गाडीला पार्किंग सेन्सर असले तरीही भाजीवाले खाली बसलेले असल्याने आणि त्यांच्यापुढ्यात भाजीच्या टोपल्या ठेवलेल्या असल्याने कोणाच्यातरी मदतीशिवाय गाडी मागे (reverse) नेणे शक्य नव्हते. म्हणून माझे बाबा खाली उतरून गाडीच्या मागे गेले आणि काचेवर वाजवून मला गाडी मागे घेण्यास सांगू लागले. (बस कंडक्टर किंवा ट्रक क्लीनर करतात तसेच!) परंतु त्यांना त्या विशिष्ट लयीत वाजवायला येत नव्हते. तेव्हा शेजारून जाणाऱ्या एका बाईकवाल्याने मला सुनावले, "अरे वो अंकल पीछेसे इतना आवाज कर रहे है, किधर गाडी घुसा रहा है? पीछे तो देख!"
विषयांतराबद्दल क्षमस्व!

तरीही आजीने (तेही सख्ख्या) साधे पाणी दिल्यावर 'thank you' म्हणणे खटकतेच. आलेल्या पाहुण्यांनी किंवा आपण कोणाकडे पाहुणे म्हणून गेल्यावर त्यांनी काही खाऊ दिल्यावर त्यांना 'Thank you' म्हणणे वेगळे, आणि आपल्याच आई-बाबा, आजी-आजोबांनी साधे पाणी दिल्यावर 'thank you' म्हणणे वेगळे.

मुलांच्या आजी आजोबांनी त्यांच्या आई बाबांना वाढवताना कसं वाढवायचं याचे निर्णय घेतले. आता ती आमची टर्न आहे. काय चूक काय बरोबर हे आम्हीच ठरवणार. निर्णय आणि त्याचे बरे वाईट परिणाम दोघांची जबाबदारी आमची. आजी आजोबांना काय वाटत ते जरूर विचारात घेऊ पण शेवटचा से आमचाच असणार. तो त्यांना समजावून सांगण्याचा सर्वतोपरी प्रयत्न करू. त्यांनी आडमुठेपणा करू नये ही अपेक्षा. रादर करणार नाहीत याची खात्री आहे.
बाकी शाळेनंतर ज्यांचे शिक्षण थांबले आहे आणि आपल्याला पडलेल्या प्रश्नांची उत्तरे स्वतः शोधण्या ऐवजी दुसर्यांना विचारायची सवय आहे ते सगळे निर्णय आई बाबाच्या अक्कलने घेऊन वरच्या सारखा सेंटी मारत फिरतात आणि आउट ऑफ द बॉक्स च्या बाता मारतात हा सार्वत्रिक अनुभव आहे.

आपण सगळे पाण्यात छपक छपक पोहणारे मासे आहोत आणि गळाला लागलेले एकच लालभडक ताजे वळवळते गांडूळ चावायला उड्या मारत आहोत.(लगेच उलटी करायला पळू नका Happy )

मुलांच्या आजी आजोबांनी त्यांच्या आई बाबांना वाढवताना कसं वाढवायचं याचे निर्णय घेतले. आता ती आमची टर्न आहे. काय चूक काय बरोबर हे आम्हीच ठरवणार. निर्णय आणि त्याचे बरे वाईट परिणाम दोघांची जबाबदारी आमची. आजी आजोबांना काय वाटत ते जरूर विचारात घेऊ पण शेवटचा से आमचाच असणार. तो त्यांना समजावून सांगण्याचा सर्वतोपरी प्रयत्न करू. त्यांनी आडमुठेपणा करू नये ही अपेक्षा. रादर करणार नाहीत याची खात्री आहे.
>>>>>>

अगदी माझेच शब्द.
मी अगदी हेच लिहिणार होतो.
उपरोधाने ...

गंमत अशी आहे की आपल्या पिढीला वाढवताना आणि संस्कार शिस्त लावताना आपल्या आईवडिलांनी आपल्या आजीआजोबांची मदत वा सल्ले घेतलेच नाहीत हे आपण गृहीतच धरले आहे.
प्रत्यक्षात तसे नसावेच.
आणि समजा काही लोकांबाबत तसे असले तरी मागच्या पिढीत काय झाले यापेक्षा काय योग्य आणि काय अयोग्य याचा विचार झाला पाहिजे ना...
अन्यथा माझ्या सासूने मला छळले म्हणून मी माझ्या सूनेला छळणार... चालू दे पिढ्यानपिढ्या..

गंमत अशी आहे की आपल्या पिढीला वाढवताना आणि संस्कार शिस्त लावताना आपल्या आईवडिलांनी आपल्या आजीआजोबांची मदत वा सल्ले घेतलेच नाहीत हे आपण गृहीतच धरले आहे. >> कुठे आणि कोणी असं गृहीत धरलं आहे? कायच्या काय टिपिकल विचार करता बाबा तुम्ही Lol

जाउ द्या झालं.. रोहुची आज्जी सुकी/ ओली भेळ खाउन घरी गेली पण..
ऋन्मेऽऽषला गार्डन मधेही न सोडणे हा सगळ्यात जालिम उपाय सुच्तोय मला सगळं वाचुन..

१००

कायच्या काय टिपिकल विचार करता बाबा तुम्ही Lol

>>>>

मी वर मेथड पॅरेंटींगबद्दल भाष्य केले आणि त्या चाकोरीबाहेरचा विचार करण्यास सुचवले ती विधाने जनरल चर्चेतील होती. कोणा एकाला वैयक्तिक नव्हती. पण तुमच्या मनाला ती लागली असेल तर खरेच क्षमस्व.

खरे तर तुमच्या माझ्यापेक्षा लहान मुलेच जास्त चांगले आऊट ऑफ द बॉक्स थिकींग करू शकतात. त्यांच्यावर एका मर्यादेबाहेर बंधने लादून त्यांची स्वत:ची विचारशक्ती दाबू नका हीच सर्वांना विनंती.

....

ऋन्मेऽऽषला गार्डन मधेही न सोडणे हा सगळ्यात जालिम उपाय सुच्तोय मला सगळं वाचुन..
Lol
त्यापेक्षा जरा माझ्या गर्लफ्रेडला गार्डनमध्ये वेळेवर यायला सांगा. निरीक्षण करायला फावला मेळ विळाला की नको नको ते सुचते Happy

१०३ Happy

आणि मग ईथे येऊन नको नको ते लिहीतोस का? Lol Light 1

जगात नको नको नको ते वाचणार्र् आहेत तोपर्यंत आपले दुकान चालू आहे Wink

जोक्स द अपार्ट,
लहान मुलांना हल्ली मॅनर्सचा ओवरडोस पाजला जातोय याबाबत मी सिरीअसच आहे.
कदाचित मी देखील एका टोकाचा विचार करत असेन. त्यामुळे मला अनुमोदन द्या अथवा नका देऊ पण क्षणभर थांबून आपल्याकडून काही जास्त तर होत नाही ना याचा विचार जरूर करा. शेवटी तो विचार आपल्या मुलांसाठीच करणार आहोत.
संस्कारी मुलगा ही काही शोभेची वस्तू नाहीये. जिथे खरेच कोणी अति करत असेल आणि त्याने येथील चर्चेच्या निमित्ताने थोडा मोकळा श्वास आपल्या मुलाला घेऊ दिला तिथे माझा हा धागा सार्थक झाला असे समजेन Happy

जगात नको नको नको ते वाचणार्र् आहेत तोपर्यंत आपले दुकान चालू आहे >>>बरोबर Happy

'मोकळा श्वास' अश्या नावाचा चित्रपट पाहिला आहेस का? बघ चांगला आहे.

Pages