किस्सा स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी चा

तसं बघायला जाणार तर स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी वर मी काही लिहेन असं कधी मला वाटलं नव्हतं, पण आलिया भोगासी असावे सादर या म्हणी ला स्मरुन वाचकांच्या भोगां ना स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी वर हा लेखन प्रपंच सादर करत आहे.

किस्सा आहे मी ८वीत असताना चा. फिझीक्स चा तास होता, फिझीक्स च्या बाई आम्हा सर्व विद्यार्थ्यांना स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी वर चा धडा शिकवित होत्या, त्या आम्हाला प्रयोग करुन दाखवत होत्या. फुटपट्टी ला हातांनी घासुन, मग ते फुटपट्टी कागदांच्या छोट्या छोट्या चिटोर्‍या जवळ घेऊन गेले तर कागदाचे चिटोरे फुटपट्टी जवळ खेचले जात होते. तर, बाई ने समजाऊन सांगितले कि घर्षण केल्याने फुटपट्टी जवळ एक विद्युतीय जाळे (electric field) निर्माण झाले होते व त्यामुळे ते कागदाचे चिटोरे फुटपट्टी जवळ खेचले जात होते. सर्वांनी आप आपल्या कंपास पेटीतुन फुटरुलर काढुन हा प्रयोग करुन पाहिला, तेव्हढ्यात तास संपल्याची बेल झाली, शेवट चा तास असल्या कारणाने शाळा ही सुटली.

आमची चौकडी वर्गातुन बाहेर पडली. मी, गुरन्या (गुरनाम), सुंड (सुंदरम) आणि मुडद्या (मृदुल) असं आमचा स्केटिंग चा गृप होता. मुडद्या आमच्या वर्गा चा मॉनिटर होता. चालता चालता मी बोललो, काल छायागीत मध्ये आ गले लग जा मधलं गाणं पाहिलं का, शशी ने काय जबरी स्केट्स चालवलि आहे त्यात, कॅसेट आणु आणि शिकु ४-५ स्टेप्स आपण. सगळ्यांनी होकार दिले, २-२ रुपये काढुन कॅसेट आणले, मुडद्या च्या घरी आम्ही जमलो, सिनेमा सुरु झालं, शशी कपुर, शर्मिला टागोर वर लाईन मारतो व पटवतो, व रस्त्या वर स्केटस चालवता चालवता, शर्मिला चा तोल जाऊन ती एका बर्फाळलेल्या खोर्‍यात जाऊन पडते, आता तिला होश मध्ये आण्ण्यासाठी शशी कपुर तिला जिस्म की गर्मी देतो. हे जिस्म की गर्मी चं प्रकरण गुरन्या ला कळत नव्हतं, तो मध्येच बोलला, "अबे ये क्या कर रहे है", तेव्हा मी त्याला समजावलं, अरे उसको सर्दी हो गया है यार, शशी कपुर उसको स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी शॉक देकर ठिक कर रहा है आणि डोळे मिचकावलो, गुरन्या साधा होतो, त्याला खरंच वाटलं, तो बोलला क्या पकाऊ पिच्चर है यार, चल fast forward मार और स्केट्स का शॉट लगा, मग fast forward मारुन तो सिनेमा आम्ही संपवलं

दुसर्‍या दिवशी शाळेत परत फिझीक्स च्या तासाला बाई ने स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी चा धडा सुरु केला आणि सर्वांना
प्रश्न विचारलं कि स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी चं आणखी एक उदाहरण द्या, तर गुरन्या ने हाथ वर केलं, बाई ने त्याला उभं राहुन उदाहरण द्यायला सांगितले तर आम्हा तिघांना धडकीच भरलं, ह्या पठ्ठयांनी सरळ सांगितले, When 2 human bodies are rubbed against each other, the heat generated due to the friction of bodies generates an electrical field, this is an example of static electricity.

बस्स बाई ने पुढे काहीच विचारले नाहे, सरळ येऊन गुरन्या च्या कानशिलात एक आवाज काढली आणि म्हटले this is also an example of static electricity आणि नंतर त्यांस विचारले कि तुला हे कोणि शिकविले, तर ह्यांनी आम्हा तिघांकडे बोट केले, बाई आम्हा चौघांना घेऊन, प्रिंसीपल कडे गेल्या आणि सर्व हकिगत सांगितले, प्रिंसीपल ने सांगितले bring your parents tomorrow.

घरी हे सांगितल्यावर आम्हा सर्वांच्या कानशिला खाली स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी चे जाळे generate केले गेले हे सुज्ञास सांगणे न लगे.

थोर शास्त्रज्ञ Thales of Miletus ज्यांनी स्टॅटिक इलेक्ट्रिसीटी चा शोध लावला त्यांना ही कधी असे वाटले नसणार कि भविष्यात त्यांची ही शोध पुढची पिढी एक नविन दृष्टीकोणातुन पाहणार.

धन्स

संजीव (३००५२०१६)