अप्रसिद्ध मंदिरे : गणपती मंदीर, नाणेली, ता. कुडाळ - एक फोटोफीचर - नीधप

आवडलं, धन्यवाद

नीरजा आवडलं , छान माहीती आणि तुझ्या भावना पोहोचल्या.

पॅनोरमावाला फोटो आवडला. जीर्णोद्धारावेळी मंदिरांचे वा जुन्या इमारतींचे सौंदर्य जपले जात नाही, हे दु:खदायक आहे.

काळाचा शाप परवडला पण हा जिर्णोद्धाराचा शाप नको अशीच परिस्थिती आहे बहुतेक मंदिरशिल्पांची आपल्या इथे. कळसाला फासलेला रंग दुरून पाहूनच अशावेळी मंदिरात जायची इच्छाच जाते. अशी आडवाटेवरची देवळं तर राहूदे, कोल्हपूरच्या महालक्ष्मीच्या सुंदर देवळालाही किती ठिकाणी बेरुप रंग फासलाय.
सातार्‍याजवळच्या माहूरच्या देवळाचा जिर्णोद्धार मात्र सुखद धक्का होता. तसाच आनंद दिला मध्यप्रदेशातल्या राजा भोजाच्या अतीप्राचिन मंदिराने. जिर्णोद्धार करुन ते भग्नावस्थेतलं देऊळ पुन्हा उभारलं. मात्र आधुनिकतेचा जराही स्पर्श नाही झालेला. ते देऊळ अर्धवट अवस्थेत जसं मुळात होतं तसंच ठेवलय. काही शिल्प सांधली आहेत, नाक, डोळे घडवलेत पण इतके बेमालूम की त्यावरचा प्राचीनत्वाचा ठसा तसाच कायम.

छान फोटोफिचर केलं आहेस नीधप. आवडलं.

होगं शर्मिला..
कोकणातली देवळं ही मुळात वास्तूकलेच्या संदर्भात बघितलं तर खरं इतकी वेगळी आहेत ना इतर ठिकाणांच्या देवळांपेक्षा. प्रसन्नता, साधेपणा आणि शांतपणा हा मूळ भाव आहे त्यात. पण कशाचा काही विचारच नाही.
अर्थात अर्ध्याहून अधिक जीर्णोद्धार कुणानाकुणाचं राजकीय/सामाजिक महत्व वाढवणे/ कमी करणे यासाठीच होत असतात तेव्हा काय अपेक्षा करणार त्यांच्याकडून..

छान
शेवटचा परिच्छेद आवडला.

सुंदर.. कॅमेरा अगदी बोलका आहे.

खूप सुंदर फोटोफीचर.
नीधप, आमच्या गावच्या देवळाच्या जीर्णोद्धारात एक पिढी पुढे सरकली.नोकरी आणि संसारात स्थिरस्थावर झाल्यावर माझ्या वडिलांनी काही गावकर्‍यांच्या सोबत जीर्णोद्धार समिती स्थापन केली. ते स्वप्न साकार होईतो ते रिटायर झाले! तेव्हा पैसे फक्त मुंबईकरच द्यायचे. धंदेवाईक राजकारणी नव्हते तोवर. अजूनही गावचे मुंबईकर शोधून शोधून देवळांचा जीर्णोद्धार करताहेत. आण्यांमध्ये गोळा होणारी वर्गणी आता हजारी झालीय.
मुंबईकरांचा कोकणातल्या गावांशी संबंध उरलाय फक्त देवळे आणि उत्सवांपुरता. त्यामुळे गावासाठी काही करायचं म्हणजे देवळांचा जीर्णोद्धार असंच झालंय.

आता कोकणातही पैसा आलाय त्यामुळे आणि कदाचित पर्यटनामुळे जीर्णोद्धारही धंदेवाईक झाला असेल.

त्यामुळे गावासाठी काही करायचं म्हणजे देवळांचा जीर्णोद्धार असंच झालंय.<<<
तो तर एक वेगळाच मुद्दा. असो.

सुंदर फोटोफीचर, नीरजा. जीर्णोध्दार झाल्यावर देवळाचं पुरतं वातावरणच बदलतं. कोंकणातील देवळांमध्ये जे शांत, साधे, स्वच्छ परंतु सौंदर्यपूर्ण वातावरण असते ते पार मनाच्या आंतवर जाते खूप. डोळे आपोआप मिटतात. श्वास संथ होतो. विचार सरतात. माणूस आत्मलीन होतो. बाप्पा करो आणि त्या देवळाच्या जीर्णोध्दारात हे वातावरण असेच जपले जावो.

किती हवेशीर आणि मोकळं वाटतय ना इथे. हायवेलगत असणारे रवळनाथाचे
देऊळ (नेमकी जागा नाही सांगता येणार कारण बसमधूनच बघितलेय) पण असेच आहे.

ललिता +१

सुंदर.

फोटो, वर्णन सगळेच सुंदर! योग्य पद्धतीने जीर्णोद्धार व्हायला पाहिजे याचा. लाल फुले वगैरे ठेवलेली मुर्ती मस्तच, समोरून बल्ब असता तर अजून चांगला फोटो आला असता (गुरवांना सांगून पाहिले का?) गणपतीच्या खाली पाणी वगैरे वाहून जावे म्हणून ते दगडी पाट्यासारखे काहीतरी दिसते.

तुळशीवृंदावन नेहमी असते का? एक मोठा उंदीर असतो ना सहसा?

कोंकणामध्ये देवळांच्या जीर्णोद्धारांचा आणि त्यासोबत बटबटीत नामफलक उभारण्याचा सपाटा चालू झाला आहे. देवळाभोवती पेव्हरब्लॉक्स्,घाटी चढताना पायर्‍या न बांधता सरळ स्टीप असे पेवरब्लॉक्स, तळ्यात उतरताना पेव्हरब्लॉक्स अशी सगळी मजा आहे. त्यामुळे देवदर्शन होण्याआधीच शेवाळावर घसरून एकदातरी लोटांगण घडतेच.कदाचित जीर्णोद्धारकर्त्यांचा हाच पवित्र हेतू असावा. नाही तर या धोधो पाऊस पडणार्‍या प्रदेशात त्यांनी पावसाचा विचार करून दुसरे कुठले मटीरिअल वापरले असते.

खरच जुने ते सोने असत ...
छान लिव्हलय

मुर्ती वेगळी आहे, सुरेख आहे. पॅनोरमा प्रकरण फोटो पण आवडला.

मस्त लिहिलं आहेस आणि देऊळ पण सुंदर आहे. मूर्ती देखणी.

नी सुंदर परीचय. कोकणातल्या खास मंदीर स्थापत्य कलेचा खास नमुना.

नी, खूप सुंदर फोटोफीचर. पॅनोरमा फोटो विशेष आवडला.
जीर्णोद्धार

छान लिहिलयस. मला रत्नागिरीजवळच्या सड्ये गावच्या आम्च्या कुलदेवतेचं देउळ आठवलं. तसेच सुंदर खांब आहेत. प्रत्येक खांब एकेका घराण्याचा म्हनजे ह्या खांबाशी भिडे टेकणार आणि त्या खांबाशी देसाई टाईप
कोकणातली देवळ खरच स्पेशल आहेत. अकारण भपका नसलेली...

तुळशीवृंदावन नेहमी असते का? एक मोठा उंदीर असतो ना सहसा?<<<
त्यामुळेच हे देऊळ मूळ गणपतीचंच आहे की कसे याबद्दल मला शंका आहे. तसंही गणपतीच्या मूर्तीची शैली आणि देवळाची शैली का कुणास ठाऊक जुळत नाहीये असंच वाटतंय. पण माझा काही अभ्यास नाही यात त्यामुळे माहित नाही.
चिपळूणचं करंजेश्वरीचं मंदिर पाह्यलंय का? मी लहानपणी गेले होते तेव्हाचं मला काही आठवत नाही. पण ४-५ वर्षांपूर्वी गेले होते तेव्हा पाह्यलं तर एखाद्या सोसायटीच्या आवारात मंदिर बांधतात तसं दिसतंय.

आवडले.

नी, फारच सुरेख फोटोफीचर. जीर्णोद्धार = सगळंच मॉडर्न असा हिशेब असतो.

गणपतीच्या मूर्तीची शैली आणि देवळाची शैली का कुणास ठाऊक जुळत नाहीये असंच वाटतंय >>> हो खरच तसं वाटतय. मूर्ती दक्षिणेच्या स्टाईलची वाटतेय.

वरळीला अ‍ॅनी बेझंट रोडवर ग्लॅक्सोच्या समोरच एक जुनं शंकराचं देऊळ आहे. बाहेर प्रचंड ट्रॅफिक सतत सुरू असतो पण आतमध्ये एकदम कोकणात आल्याचा फील येतो. तिथल्या दीपमाळेच्या चौथर्‍यावर बसून जिवलग मैत्रिणीशी कित्येक गप्पा मारल्या आहेत. आता तिथे जीर्णोध्दाराची पाटी झळकत आहे.

छान!

मामे, लवकरात लवकर या वरळीच्या देवळात चक्कर मारून येऊया.

सुरेख फोटोफीचर.
अगाईगं. जीर्णोद्धार नको रे देवा!

सुंदर फोटोफिचर. किती मस्त देऊळ आहे. पॅनोरमा फोटो तर मस्तच