रूपक कथा - १

धन्यवाद मंडळी!!

मामी, मलाही आवडेल अजून रूपक कथा लिहायला. बघू कधी आणि कसं जमतंय ते!

सर्वांचे खूप खूप आभार!

धन्यवाद मंडळी!!

बेफिकीरजी,

रूपक कथा म्हणजे ज्या कथेमधून किमान २ अर्थ निघू शकतात. पहिला अर्थ हा सरळसरळ त्या कथेतलाच आणि दुसरा अर्थ हा आयुष्यावर किंवा आयुष्यातल्या कुठल्याहि वास्तव गोष्टीवर भाष्य करणारा असतो. इसापनीती मधल्या कथा रूपक कथांचं सगळ्यात सुंदर असं उदाहरण म्हणून सांगता येतील. झेन कथा, जातक कथा, महानुभावी साहित्यामधले काही दृष्टांत हे सगळं साहित्य देखील रूपक कथांमधेच येतं.
आशयाच्या दृष्टीने कवितेशी तुलना नेहमी करता येईलच असे नाही. कारण खांडेकरांची 'ययाती' ही कादंबरी एक रूपक कथाच समजली जाते. खेडोपाडी पुर्वापार चालत आलेल्या, आज्या-पणज्यांच्या तोंडून ऐकलेल्या कित्येक दंत कथा देखील अशाच असायच्या. ह्या कथांचा शोध किंवा कथेच्या ह्या तंत्राचा शोध कसा लागला हा एक स्वतंत्र संशोधनाचा विषय ठरू शकतो. पण परकीय आक्रमणांच्या काळात, ज्याला समजायचंय त्यालाच ते समजेल अशा स्वरूपात लिहिलेल्या ह्या कथा. महानुभाव पंथाचं साहित्य हे याचं एक मूर्तिमंत उदाहरण.
मात्र, 'जे सांगायचंय ते सरळ न सांगता आडवळणाने सांगणारी कथा म्हणजे रूपक कथा' अशी व्याख्या करणं हे अत्यंत वरकरणीपणाचं आणि अरसिकतेचं लक्षण ठरेल. अजून अस्सल रूपक कथा वाचायच्या असतील तर नेमाड्यांचं हिंदू वाचा. अहाहाहा! काय अप्रतिम रूपक कथा घेतल्या आहेत त्यात एक से एक!
असो! एवढी टकळी पुरेशी आहे अशी आशा करतो!!