कंटोळी (कर्टुल, रान भाजी)

वाह! माझी आवडती.
आमच्याकडे 'काटेली' म्हणतात. प्रकाशचित्र टाकलेत हे छानच.

----------------------------------------------
ऐसीयांचा संग देई नारायणा | ओलावा वचनां जयाचिया ||

जागु, मस्तच गं.. पण इथे अशी नाजुक कोवळी कंटोळी दिसत नाहीत. अगदी जाडजुड दिसतात. देव जाणे कंटोळीच की दुसरे काही कंटोळीच्या नावाने खपवतात.

जास्तीचे तेल टाकुन त्यात जिरेमोहरीहिंग फोडणी वर लाल मिरची पुड टाकुन मग कंटोळीचे गोल काप टाकुन परतुन कंटोळी कुरकुरीत करुनही छान लागते.

*****&&&*****
Excellence is not for someone else to notice but for your own satisfaction and efficiency...

आहाहा जागु , काय मस्त आठवण करुन दिलीस ग! माझी फेव. भाजी आहे ही. आणि आईच्या
हातच्या भाजीला काय चव असते!

याच्या गोल चकत्या करून हळद तिखट हिंग आमचूर मीठ लावून रव्यात घोळून शॅलो फ्राय करायच्या. एकदम यम्मी....

माझी प्रतिक्रिया कुठे गेली ?
हि भाजी रानात आपोआप उगवते. पण कातकरी लोभाने अगदि कोवळी तोडतात. साधारण छोट्या लिंबाएवढी फळे असतील तर भाजी नीट करता येते.
पिकलेल्या फळांच्या बिया सुकवून ठेवून पुढच्या वर्षी पेरुन बघायला हव्या ( माझा प्रयोग यशस्वी झाला नव्हता )
गुजराथी लोकात ही भाजी फार लोकप्रिय झाल्याने याची एक हायब्रीड जात बाजारात आली. ( साधना म्हणतेय ती ) ती चवीला बरी लागतात, पण अस्सलाची चव नाही येत.

हो, माझी बहुतेक चूक झाली ती मी या बिया वर्षभर फ्रीजमधे ठेवल्या !!!

आमच्या बेळगावकडे याला फागल म्हनतात.
भरल्या वान्ग्यासारखि भाजि कर्तात.

छान माझीपण आवडती भाजी.

आमच्या बेळगावकडे याला फागल म्हनतात.

आंबोलीलाही फागला म्हणुनच ओळखली जाते ही भाजी.. पण करतात मात्र फक्त मिरची टाकुन. आंबोलीच्या पाण्यालाच अशी अप्रतिम चव आहे की भाज्या अग्दी साध्या नुसती मिरची टाकुन करतात पण अतिशय चविष्ट लागतात.. इथे ढिगभर मसाले घालुनही ती चव येत नाही...

तेही खरेच..

आजच कै. लक्ष्मीबाई धुरंधर ह्यांचं एक जुनं पाकृ चं पुस्तक माझ्या हाती पडलंय! त्यात कंटूर्लीच्या भाजीच्या तीन पाकृ दिल्या आहेत. मला ते नाव वाचल्यावर तुझीच आठवण झाली जागू!
त्या पाकृ इथे देत आहे!

पाकृ १.

साहित्य : ५०० ग्रॅ कांटोळी, १ कि. कांदा, अर्ध्या नारळाचे दूध, मीठ, तिखट, हळद, जिरेपूड, ओले वाटाणे २५० ग्रॅ., १ टीस्पू साखर/ गूळ.

कांटोळी चिरून अर्धा च. मीठ चोळून त्यातील पाणी चिरून घ्या. कांदा बारीक चिरा. हिंगाची फोडणी करून कांटोळी परतून घ्या. चिरलेला कांदा व बाकीचे पदार्थ चुरून कांटोळ्यात टाकून चांगले शिजू द्यावेत. शिजल्यावर साखर/ गूळ घाला.

पाकृ २.

साहित्य : ५०० ग्रॅ. कंटोळी, १०० ग्रॅ. भिजवलेली चणा डाळ, १ टीस्पू मीठ, हळद, तिखट, १ टीस्पू सांबार मसाला/ काळा मसाला, अर्ध्या नारळाचे दूध.

कांटोळी जाड चिरून घ्यावी. १टीस्पू तेलाची हिंग घालून फोडणी करा, त्यात कांटोळी व चणाडाळ घालून परता. नन्तर इतर वस्तू व नारळाचे दूध घालून ढवळावे. शिजण्यापुरते पाणी घालून शिजल्यावर वाढावी.

पाकृ ३, मसाल्याची कांटोळी :

साहित्य : १ कि. कांटोळी, ५ कांदे, १२ सुक्या मिरच्या, १ भाजलेले हळदीचे कुडे, पाव वाटी सुक्या खोबर्‍याचा कीस, २५ ग्रॅ धणे, १ दालचिनीचा तुकडा, ६ लवंगा, ६ वेलदोडे, २ टीस्पू सांबार मसाला, १ चमचा जिरे, २० लसूण पाकळ्या सोलून, १ कोथिंबीर जुडी, हिंग, मीठ.

कांटोळी पुरण भरण्यासारखी चिरावी. दोन कांदे भाजावेत. ३ कांदे चिरावेत. भाजलेल्या कांद्यासोबत इतर सर्व वस्तू बारीक वाटाव्यात व हे मिश्रण कांटोळ्यात भरावे. हिंगाची फोडणी करून त्यात चिरलेला कांदा खरपूस परता. कांटोळी घालावीत व शिजण्यापुरते पाणी घालून शिजवावी.

जागू, त्या पुस्तकात तसंच लिहिलंय गं! मी कॉपी टू कॉपी, माशी टू माशी लिहिलंय, आता खात्री करून घेतली....:अओ: कदाचित प्रिंटिंग मिष्टेक असेल.... आपल्या अंदाजाने कांदे घ्यायचे मग, दुसरं काय!

इकडे खान्देशात ही भाजी "कटूर्ले" या नावाने ओळखली जाते. पावसाळ्यात बाजारात आली, की नुस्त्या ऊड्या पडतात ! खान्देशात शेंगदाणे + हिरवी मिरची यांचे वाटण लावून रस्साभाजी करतात. पण, नुस्त्या काच-या करून कांद्या बरोबर परतून करतात तशी भाजी मला जास्त आवडते! यम्मी !

महिन्यापुर्वि मालवन ल चिवला बिच जवल मि हि भाजि पाहिलि (उगवलेलि) . पाकृ अधि वाचली अस्ति तर नक्कि तोडुन आनलि असति!

कर्टुल , वा माझ्या पण आवडीची भाजी !
१ किलो कांदे ! अकु काय कांदे पंचमी करायचा विचार आहे का ?

जागू ताई मस्त रेसिपी!!
आम्ही याला कर्टुले म्हणतो!! आता करुन बघीन!
@मेधा
>>याच्या गोल चकत्या करून हळद तिखट हिंग आमचूर मीठ लावून रव्यात घोळून शॅलो फ्राय करायच्या.
हे करतांना बीया काढून टाकायच्या का??
@अकु,
>>आजच कै. लक्ष्मीबाई धुरंधर ह्यांचं एक जुनं पाकृ चं पुस्तक माझ्या हाती पडलंय!
मी प्रत्येक वेळेस हेच वाचते!! आता तु माझ्यासाठी एक झेरॉक्स काढ ना त्याची!!
म्हनजे बरं कि नाही!!

श्री, कांदे पंचमी की कांदेनवमी ?

असुदे अरे हो कांदेनवमी नाही का ? इसरलोच की

छान रेसिपी! विरार भागात याला कंटवली असे म्हणतात. मुंबईत (दादरला) जरा महाग विकतात वसईच्या भाजीवाल्या! मस्त चव असते या भाजीची!

अस्सल जंगली कंटोळी [दिनेशदानी न्हटल्याप्रमाणे लहान , हिरवी] तीन्-चार पावसाळी महिन्याच्या मोसमातच मुंबईत मिळतात, असा माझा अनुभव आहे. इतर वेळी मिळणार्‍या मोठ्या फळाच्या जातीला खास चव व स्वाद नसतो. कोंकणात सर्वसाधारणपणे हिरवी मिरची-कांदा वापरूनच ही भाजी करतात पण वर दिलेल्या रेसिपी अधिक मोहक वाटताहेत !

वावा! माझी पण आवडती भाजी! पण फार दुर्मिळ.:(