माझा होर्डिंग ओसीडी

लेख आवडला. होर्डिंग ओसीडीवाले घरात आहेत, म्हणून जास्त रिलेट झाला

Time Trap / Time capsule ला ‘कालकुपी’ अतिशय चपखल शब्द आहे.

Chhan लिहिलय.

पटलं. लेख फार नाहीत. पण पुस्तकं आहेत. पण त्यांना वाचक मिळवून दिला आमच्या फ्रेंड्स लायब्रिने. आपल्याकडं पुस्तक द्यायचं आणि त्यांच्याकडे असलेलं कोणतंही उतरायचं. आता पुस्तकं तेवढीच आहेत पण बदल झाला. विविधता आली. मुलांना हवी असलेली आणता आली. ते ती ठेवतील किंवा रद्दीत घालतील. परंतू आपल्याच आवडीची रद्दी तरी बदलली हे काय थोडं झालं?

लेख खूपच आवडला.
मलाही अशी संभ्रमावस्था आली आहे. टाकावे की ठेवावे. कठीण प्रश्न.

वाह!! एकदम इन्टेलेक्च्युअल होर्डिंग आहे की. नक्कीच मौल्यवान आहे. कौतुकच वाटेल मला.

आता गेली सात आठ वर्षे नवीन पुस्तके, मासिके, घेणे बंद केले आहे. कोविड pकाळापासून वृत्तपत्रेही बंद आहेत. त्यामुळे नवी आवक थांबली आहे. चांगले वाचनालय जवळ आहे. पण तिथे असतील तीच पुस्तके वाचावी लागतात ही मर्यादा आहेच. ती तडजोड आहे. आहे तो साठा विषयवार लावून ठेवला आहे. जसे की धार्मिक, आध्यात्मिक, ज्योतिषविषयक, संतचरित्रे, ललित लेखन. ( त्यात कविता, कथा, कादंबऱ्या, अनुवाद असे पोट विभाग) आता कोणी एखाद्या विषयात रस दाखवणारे घरी आले की त्या विषयाची पुस्तके दाखवायची. काही जण घेतात निवडून. पण अशाने साठा कमी होण्याचा वेग अगदी कमी आहे. मन घट्ट करून सरळ काढून टाकणे हाच उपाय आहे. रद्दीवाल्याचे दुकान असेल तर तो त्यातली खपाची पुस्तके निवडून विकायला ठेवतो. तेव्हढीच आशा की एखाद्या सुजाण वाचकाच्या घरी त्यातले एखादे पुस्तक जाईल.
निर्मम होणे हाच उपाय आहे. पण तसे नाही ना होता येत! मागे एकदा शं बा दीक्षितांचे दाशराज्ञ युद्ध हे जवळ जवळ शंभर वर्षे घरात असलेले पुस्तक वैतागाच्या भरात काढून टाकले त्याची हळहळ अजून मनात आहे.

छान लेख आहे.
पण शीर्षक वाचून मला असे वाटले की एखद्या होर्डिंग शेजारून जाताना ते आपल्या डोक्यावर पडेल ही भिती वाटते तसे असेल. मध्ये दीर्घ व र्‍हस्व असे दोन ओ आहेत.

संग्रहलोलुपता?

<< एखद्या होर्डिंग शेजारून जाताना ते आपल्या डोक्यावर पडेल ही भिती वाटते >>
त्याला होर्डिंग फोबिया म्हणता येईल. OCD (Obsessive Compulsive Disorder) म्हणजे एखादी गोष्ट वारंवार करावी लागणे अशी वृत्ती.

लेख आवडला. कागदपत्रांचे/ पुस्तकांचे डिजिटायझेशन केले असेल तर मूळ पुस्तके/लेख बाद करायला काहीच हरकत नाही. अर्थात, ई-कचरा सुद्धा बराच गोळा होतो. पण तो एक वेगळाच विषय आहे आणि तो किमान डोळ्यासमोर तरी दिसत नाही.

मी कागदपत्रांचा कचरा बऱ्यापैकी नियमित साफ करतो. ६ महिन्याच्यावर एखादे कागदपत्र/वस्तू लागले नाही तर मी ते सरळ बाद करतो. (काही ठराविक कागदपत्रे/ऐवज जे आयुष्यभर सांभाळावे लागतील ते वेगवेगळ्या मोठ्या बॉक्समध्ये वर्गीकरण करून आणि चिठ्ठ्या लावून ठेवले आहेत). घरात नवीन वस्तू आली की जुनी लगेच बाद करतो, त्यामुळे पसारा/अडगळ यांना वाव नाही. आयुष्याच्या शेवटी फक्त आठवणीच महत्त्वाच्या, सामान एका सूटकेसमध्ये मावेल इतकेच पुरेसे आहे, असे माझे मत आहे.

छान मांडलंय.
पुस्तकांच्या बाबतीत खरंच असं होतं. बरेचदा सुरसुरी येते की कमी करूयात.. आणि तसं करायला बसलं की काय होतं.. बराच वेळ उलथापालथ झाली की "हाती ज्यांच्या शून्य होते" या न्यायाने टाकाऊ असं काही सापडतच नाही. हीरा म्हणतात तसं निर्मम होणं अवघड आहे.

घाटपांडे धन्यवाद.

छान विषय आहे. अनेकांना पुस्तके जतन करण्याचा मोह असतो . पसारा वाढत जातो, कमी करण्याचे धाडस होत नाही. शक्य असेल तिथे पुढे सरकवायचे , दुसरा कुणीतरी वापरेल.

पण आता सगळेच digital आहे. कधी काय erase होईल सांगता येत नाही. बॅकअप घेण्याला पण मर्यादा आहेत.

कागदपत्रे जपून ठेवावी लागतात. काही कागदपत्रां चे महत्व केवळ आपल्या पुरतेच मर्यादित असते. इतरांसाठी त्याची किम्मत बहुधा शून्य ( जिर्ण फोटोवर अमेरिकन अध्यक्ष प्रसिद्ध अभिनेत्याची स्वाक्षरी).

... अनेकांना पुस्तके जतन करण्याचा मोह असतो...

+१. बरोबर.

पुस्तके वाचण्याचा आणि पुस्तके जमवण्याचा नाद हे दोन वेगवेगळे छंद आहेत. संग्रह मोठा असला की एका पॉईंटनंतर आपल्याकडे कोणती पुस्तके आहेत हे सुद्धा लक्षात राहात नाही, पुन्हा वाचणे तर दूरच.

अर्थात प्रकाश घाटपांडेंच्या संग्रहातील दुर्मिळ ग्रंथांबद्दल असे होत नसावे.

छान लिहिलय पण माझे दोन पैसे ऍड करते.

माझ्या मते एकदा वाचलं की त्या पुस्तकाची रद्दी होते. विकत घेतलेल्या पुस्तकांपैकी एक टक्का ही पुस्तकं पुन्हा वाचली जात नाहीत. अगदी काही पुस्तकंच असतात संग्राह्य. आमच्याकडे मासिक मनोरंजनचे शंभर वर्षांपूर्वी चे असे अंक आहेत, ते टाकून देववणार नाहीत कधी ही. पण बाकी पुस्तकाचं काय करायचं हा पेचच असतो. दुसऱ्या दिवशी ती रद्दीत ही देववत नाहीत आणि छोट्या घरात कुठे ठेवायची हा पण पेचच असतो. वाचनालय ही घेत नाहीत फुकट दिली तरी. चार वर्षांपूर्वी अशी अफाट पुस्तकं रद्दीत दिली होती. त्यामुळे हल्ली पुस्तकं विकत घेऊन वाचा म्हणून सांगत असले तरी मी घेत नाही. तसेच माझ्याकडचं पुस्तक वाचायला घेऊन कुणी परत नाही केलं तर मला खूप आनन्द होतो.

तसेच माझ्याकडचं पुस्तक वाचायला घेऊन कुणी परत नाही केलं तर मला खूप आनन्द होतो. ## श्या,।मला खूप बोचत राहतं. सारे प्रवासी घडीचे ह्या पुस्तकाची नवीन आवृत्ती आली ती घेतली होती. कोण घेऊन गेले ते आठवत नाही, पण परत आलीच नाही.

सामो, संग्रहलोलुपता शब्द अती आवडला आणि सुयोग्य वाटला.

किंडल मुळे पुस्तकं घेणं कमी झालं आहे, पण जुनी ढिगाने जमवलेली पुस्तकं आणि आता कमी पडणारी book shelves ही समस्या आहेच. अर्थात आमच्याकडे दुर्मिळ पुस्तकं नसल्यामुळे एखाद्या आवराआवरी धडाक्यात बरीच पुस्तकं काढून टाकली जातील. तो दिवस लवकर आणण्यात या लेखाचा मोठा वाटा असेल.