लिमिटेड ममता!

मला वाटतं की एकदा लेख 'publish' केला, कुठेही की त्यावर चर्चा होणारच .. तो कितीही वैयक्तिक (की व्यक्तिगत) अनुभव असला तरी ..

बरी/वाईट कशी का होईना पण माझ्या लिखाणावर मतं द्या - अशा प्रकारचे जोगवे जे लोक मागतात, त्यांनी मतभेद व्यक्त केल्यावर त्याला 'बायस्ड' म्हणून लेबल करावं हा मोठाच विनोद आहे. >>>
स्वाती प्रश्न मतभेदाचा नाहीये मतभेद कुठल्याप्रकारे मांडले आहेत त्यावर आहे...
बोल्ड केलेया वाक्यावरून तर नक्कीच हल्ला हा मांडणार्याच्या मतावर नसून मांडणार्‍यावर आहे असे वाटायला जागा आहे... बरे वाईट कशी का होईना लिखाणावर मते द्या म्हटले म्हणून काहीही आरोप ऐकुन पन घ्यावेत असे होत नाही..

एकंदरीतच तुझ्या पोस्ट वर सुद्धा जे उपासने लिहिले आहे तेच लागू पडते हेच खरे.. तुझ्या जागी दुसर्‍या कुणी तेच पोस्ट टाकले असते तर मनाला लावून घेतले नसते एवढे... मला वाटतेय मला काय म्हणायचे आहे हे तुला समजले असेल आता जेव्हा मी मैत्रीण म्हणून तीचे म्हणणे समजून घ्यावेस असे मटले होते ...

मनु, सशल तुमचे बरोबर आहे कोणीही लिहू शकते इथे.. पण रंगिबेरंगी ला ब्लॉग सारखेच treat करण्यात यावे असे माझे वैयक्तिक मत आहे.. पण जोपर्यंत Admin अशी सोय करून देत नाहीत की नको असलेले प्रतिसाद उडवता येतील रंगिबेरंगी वरून तोपर्यंत इथे कोणीही मत प्रदर्शन करू शकते

-------
हे ऐकलेत का? मराठी गझल इ-मुशायरा

पूनम, तुझी कळकळ पोचली. मुलांना बाहेर ठेवून कामावर जाणार्‍या कोणत्याही आईला असं न वाटलं तरच नवल.
त्यातल्या त्यात जमेची बाजू हीच की तुझा मुलगा आनंदी जरी नसला त्या काकूंकडे तरी दु:खीही नव्हता. बेसिक काळजी त्यांनी कोर्‍या चेहर्‍याने का होईना घेतली.
मैत्रेयी, नी उपासचं म्हणणं ही पटलं.

स्वाती,
१. एक शक्यता - यात 'मुलाची अगदी आबाळ होत आहे' असे वाटले नसेल म्हणून ठेवले असेल. पण आबाळ होत नसली तरी सर्वच मिळते असेही नाही. >>>"मुलं नुसतीच त्यांचे आई-वडील येईस्तोवर पाळणाघरात असायची- ना आनंदी, ना दु:खी, नुसतीच वाट पहाणारी"<<< हे तिने म्हटलेच आहे.
मिल्या, स्वातीला बहुतेक असे म्हणायचे होते की "पाळणाघर सुरू केल्यापासून ते आजारी पडेपर्यंत असा काळ तिथे बाळाला ठेवले..." असो.

२. >>> आपण ५ वर्षांच्या आतल्या १० मुलांबरोबर दिवसभर असं काही वर्षं राहिलो तर आपले चेहरे किती दिवस आणि किती प्रफुल्लित राहतील? <<<
तुम्ही हौसेने करत असाल तर नये राहू. पण व्यवसाय म्हणून करणार असाल तर व्यावसायिकता म्हणून ते आवश्यक नाही का ? दुकानात दररोज तासन् तास त्याच त्याच साड्या उपसत राहणे व त्याच त्याच प्रकारच्या गिर्‍हाईकांना तोंड देणे, असे वर्षानुवर्षे करणार्‍या दुकानदाराकडून आपण हसतमुख वगैरे असण्याची अपेक्षा करतो, तोही व्यावसायिकतेचाच भाग असतो. इथे आईलोक गिर्‍हाईक नव्हेत काय ? आता दुकानदार जर हसतमुख नसेल तरीसुद्धा लोक जातात, कारण दुसरा तेवढा चांगला पर्याय उपलब्ध नसतो. पण म्हणून व्यावसायिकतेची अपेक्षा चूक नसते. ("मिठाईवाले फार माजोर्डे हो !" हे मिठाईच्या रांगेतच ऐकायला मिळते.)

३. हे प्राधान्यक्रम अथपासून इतिपर्यंत प्रत्येकाने ठरवावेत. काहीजणांना स्वच्छता, सुरक्षितता वगैरेंबरोबर ममता, जिव्हाळा याबाबतही तडजोड चालणार नाही. काहींना चालेल.

४. परत क्र(२)चा मुद्दा येतो. पालक लोकांनी बालसंगोपन हे व्यवसाय म्हणून केले तर ही तक्रार त्यांना करता येईल का ? मुळात त्यांना तशी तक्रार करण्याचा अधिकार राहील का ? अशा तक्रारी करत राहिले तर 'गिर्‍हाईके' टिकतील का ? व्यवसाय कसा होईल ?

५. हट्ट नसावा हे पटले, पण अपेक्षा तर असतेच ना ती नैसर्गिक आहे.

फारेंडाने उत्तम मुद्दा मांडला आहे. त्या ताया व्यवस्थित लक्ष देत होत्या का ?

मुळात आपण पाळणाघरातून काय विकत घेत आहोत ? फक्त प्राथमिक लक्ष्य की त्याहीपलिकडे आणखी काही ? पाळणाघरे एक व्यवसाय म्हणून पाहिली तर 'बालसंगोपन' हे व्यासायिक उद्दिष्ट असेल का ? मला वाटते, प्रमुख उद्दिष्ट हे की बाळ सुरक्षित राहते, स्वच्छ राहते, खाणेपिणे व्यवस्थित होते हे. याउप्पर बाळाच्या वाढीस पोषक असे काही करणे हे बालसंगोपन होईल, जे पालकांनी करायचे आहे आणि जे करायला पाळणाघरे मुळातच बांधील नाहीत
डे-केअर मोठा मस्त शब्द आहे, ते काळजीवाहू आहेत आणि 'जैसे थे' परिस्थिती चालू ठेवतील. ते डे-रिअरिंग/डे-ब्रिंगिंगअप सेंटर नाही त्यामुळे काही ठिकाणी ममत्व मिळेल, काही ठिकाणी नाही. गिर्‍हाईकांचे प्राधान्यक्रम वेगळे असतील तर तशी सेवा देणारे दुकान शोधावे लागेल

***
Finagle's First Law : If an experiment works, something has gone wrong.

प्रत्येक व्यावसायिकाकडून काही अपेक्षा असतात तसेच प्रत्येक व्यावसायिकाला काही गुणांची गरज असते. जसं शाळेतल्या शिक्षकाने मुलांना वर्गात येऊन नुसते धडे वाचून दाखवले की शिकवलं असं नसतं तर त्यांना समजावून सांगण्याची जबाबदारी असते आणि ते सुध्दा नुसतं हुशार मुलांना समजलं म्हणजे चांगलं शिकवल असं नसतं. अशा वेळी जर पालकांची शिक्षकाबद्दलची अपेक्षा असली की त्याने आपल्या पाल्याला समजाऊन सांगावं तर ती चुकीची नाही. तुमच्या मुलाला समजत नाही तर तुम्ही दुसर्‍या शाळेत जा किंवा शिकवणी ठेवा हे उत्तर होऊ शकत नाही.

त्याचप्रमाणे पाळणाघरातले चालक जेंव्हा मुलाला ठेवतात तेंव्हा त्या मुलांना घराप्रमाणे अगदी घरासारखच जरी नाही तरी वातावरण मिळेल ह्याची जबाबदारी घेतात आणि घेत नसली तर ते पाळणाघर चालवण्यास लायक नाहीत. आईवडिलांनी अशी अपेक्षा ठेवणं सार्थ आहे. चालक मुलांना ठेवतात ते काही आईवडिलांवर उपकार करत नाहीत. मुलांना प्रेमाने वाढवणं ही त्यांची जबाबदारी आहे. त्यामुळे पूनमच्या अपेक्षा सार्थ आहेत. त्या बाईंनी व्यवसाय २० वर्षं कसा काय केला हे आश्चर्यच आहे. ज्याप्रमाणे काही शिक्षक शिक्षण क्षेत्रात कसे टिकतात ( काही जण तर अक्षरश: पाट्या टाकतात) हे कळत नाही.

आर्च, भारतातली बरीचशी पाळणाघरं (घरगुती) ही उपजीविकेचं साधन म्हणून, संसाराला हातभार म्हणून चालवली जातात. त्यातल्या किती बायकांना मुलांशी जमवून घेण्याची, त्यांच्यात रमायची आवड असते कोण जाणे. इथल्या सारख्या प्रोफेशनल डे केअरसारख्या बायका किंवा शिक्षक लायसन्स्ड नसतात किंवा त्या क्षेत्रातला अनुभव त्यांना असतोच असंही नाही.
(मला स्वतःला भारतातल्या घरगुती पाळणाघरांचा अनुभव अजिबात नाही. समजण्यात काही चुकलं असल्यास दुरुस्त करा.)

आर्च, शिक्षकी पेशाची व्याख्याच ही की शिक्षण देण्याचा पेशा. त्यामुळे जर शिक्षण देण्यातच हयगय केली तर 'दुसर्‍या शाळेत न्या' हे उत्तर होऊच शकत नाही. हे मान्य. (तरी तो 'समस्येवरचा आपल्यापुरता उपाय' नक्कीच होऊ शकतो).
पाळणाघर या पेशाची व्याख्या काय ? मुलांना घरच्यांच्या अनुपस्थितीत प्रेमाने घरच्यासारखे वाढवणे की मुलांना घरच्यांच्या अनुपस्थितीत सांभाळणे ?

***
Finagle's First Law : If an experiment works, something has gone wrong.

पर्याय दुसरा. मुलांना घरच्यांच्या अनुपस्थितीत सांभाळणं.
मुलांना घरच्यांच्या पर्यायाने आई-वडिलांच्या अनुपस्थितीत घरच्यासारखं वाढवण्याचं काम आजी आजोबाच करु शकतील.

भारतात माझ्या माहितीप्रमाणे घरगुती डे केअर सुरु करण्यासाठी कोणतेच नॉर्म, कोणताच निकष नसतो, कुणीही ते सुरु करू शकते. कुणाचेही नियंत्रण नाही, पात्रता लागत नाही , मग काय! हे वर सर्वांनी लिहिलेले प्रॉब्लेम्स नसतील तर च नवल
अर्थात ही पालकांची जबाबदारी आहे की मुलासाठी योग्य ते डे केअर निवडणे. आपले प्रेफरन्सेस आपण ठरवायचे हे आहेच . पण मुलाला तिथे आवडते का, सुरक्षित वाटते का, तिथे ठेवण्यात मुलाच्या हित आहे का याला पहिला प्रेफरन्स. त्यापुढे आपली दुसरी कोणती सोय / गैरसोय महत्वाची नाही. असे माझे मत.

एक नवीन धागा सुरु केलाय- त्याची प्रेरणा हे पान आणि सर्व उद्बोधक चर्चा.
पूनम तुझी परवानगी असल्यास मी तेच पोस्ट इथे, किंवा याची लिंक तिथे टाकू इच्छिते.

पैश्याने त्यांचं लक्ष माझ्या मुलासाठी मी विकत घेतलं >> पूनम हे पटल.. माझी ताई पण यातुनच गेलीये त्यामुळे भा.पो

"आई" या प्रत्यक्ष भुमिकेतून चान्गले लिहीलय!

तरीही
लिखाणातील आशयाबद्दल बोलायचे तर,
मला श्रीयुत झक्की अन स्वाती आम्बोळे यान्चे मत पटले
काही प्रमाणात मनुस्विनी यान्चे देखिल!

आपल्या अपत्याचे कोडकौतुक व्हावे असे कोणत्या आईबापान्ना वाटणार नाही? मी देखिल यास अपवाद नाही. तसेच अगदी लहान मुलास देखिल त्याची "दखल" घेतली जावी असे वाटतच अस्ते!
तरीही
वरील लेखात वर्णन केलेल्या त्या बाईन्च्या "बाह्यवर्तणूकीवरून" (खास करुन, ऑपरेशननन्तरच्या भेटीचा प्रसन्ग), मला तरी असा अन्दाज लावता येत नाहीये की अन्तर्यामी "त्या बाई, मुलतःच कोरड्या, जिव्हाळारहीत असतील".
तसेच, मुलान्चे "सन्गोपन नव्हे", तर "साम्भाळ" करताना, त्या त्या मुलान्बरोबर किती "अ‍ॅटॅचमेण्ट" तयार होऊ द्यायची, या बद्दलची प्रत्येकाची मते (मुलान्चे आईबाप, ते पाळणाघरवाली बाई ते मुलान्चे इतर नातेवाईक) वेगवेगळी असू शकतात. अगदी स्वत:च्या अपत्यान्च्या बाबतीतहि, सन्गोपन व साम्भाळ करताना जितक्या व्यक्ती तितके वेगवेगळे निकष लावले जातात.
अर्थात, आपल्या अपत्याबाबत काही एक विशिष्ट निकष प्रत्येकजण लावतोच लावतो, त्या असतात "अपेक्षा"
अन त्या पुर्‍या झाल्या नाहीत, तर होते ते "अपेक्षाभन्गाचे" दु:ख!
वरील लेखात ते दु:ख नीटसपणे मान्डले आहे असे वाटते!
आता, या अशा वा त्या तशा अपेक्षा ठेवाव्यात की ठेऊच नयेत यावर बरीच वादचर्चा झडू शकते!

माझ्या मते तरी वरील लेखात दृगोच्चर झालेल्या "अपेक्षा" जशा चूकीच्या नाहीत (कदाचित कुणाला त्या अवास्तव वाटू शकतीलही), तसेच "त्या बाईन्चे" वागणेही कोरडे व केवळ व्यावहारीक नसून, "त्रयस्थ वा तटस्थ" असे असू शकते! किन्वा, तो त्यान्च्या "व्यक्तिमत्वाचा" एक पैलु असू शकतो जो बोचरा भासतोय.

किन्वा असेही असेल कदाचित, त्या बाईन्नी केलेल्या लहानग्याचा "अनुल्लेख" जिव्हारी बोचला असेल तर ते साहजिकच म्हणावे लागेल.

(मी अनुभव वा अनुभूती शिवाय काहीच बोलत नाही
माझ्याकडेच १९९२ व पुढील काही वर्षे पाळणाघर होते, लिम्बीने कसलासा "बालवाडीचा" कोर्सही लग्नानन्तर लगेच केला होता.
मुम्बईतील माझ्या काकुकडे तर कायमच कोण ना कोण साम्भाळायला असायचे! ही काकू जेवढी प्रेमळ, तेवढीच शिस्तीची देखिल! पण तिच्याकडे साम्भाळायला असलेल्या दोन लहान मुली मला आजही आठवतात, लालू अन गाथा! पुढे जेव्हा त्यान्ची लग्ने ठरली, तेव्हाही त्या आवर्जून काकुस निमन्त्रण द्यायला आल्या होत्या!
असो)

ही रन्गिबेरन्गीवरील तशि "खासगी" जागा असल्याने, माझी पोस्ट आवरती घेतो!
[अन माझ्या माहितीनुसार, आलेले प्रतिसाद डिलीट करण्याची सुविधा जरी नसली, तरी "नावडते" प्रतिसाद, योग्य कारण देऊन, मॉड्स किन्वा अ‍ॅडमिनद्वारे डिलीट करवुन घेता येतात
तेव्हा ही पोस्ट ठेवायची की डिलीट मारुन घ्यायची ते ज्याच त्याने ठरवावे! मी काय सान्गणार बापडा???? ]

पूनम, तुझ्या भावना अगदी योग्य शब्दातं मांडल्या आहेस. तुझी कळकळ वाचकांपर्यंत पोचतेय. मानवी स्वभाव अनाकलनीय असतो हेच खरं...

तुझ्या ह्या लेखाचा उद्देश केवळ 'मला आलेला एक अनुभव' असा होता आणि तो निश्चितच व्यक्त झालेला आहे. तुला कुठल्याही प्रकारची टीका करायची नव्हती किंवा असा अनुभव मला 'का' आला अशी कारणमिमांसाही करायची नव्हती हेही व्यवस्थित स्पष्ट होतंय. तरीही ह्या लेखावर आलेल्या तश्या प्रकारच्या प्रतिक्रिया वाचून वाईट वाटलं.

असो, रैनाने ह्या विषयावर साधकबाधक चर्चा घडवण्यासाठी वेगळं पान उघडलेलं आहेच. तिथे इतक्या चांगल्या विषयावर चर्चा योग्य शब्दात व्हावी ही अपेक्षा.

पूनम, तुला झालेला त्रास दुर्दैवी आहेच पण केवळ त्या बाईंचीही काही बाजू असेल असं वाटलं इतकंच.

----------------------
हलके घ्या, जड घ्या
दिवे घ्या, अंधार घ्या
घ्या, घेऊ नका
तुमचा प्रश्न आहे!

काही माण्से खरच कोरडी अस्तात. मी एका घरी दत्तक मुल्गी म्हनून वाडले. त्या घरातील एक काकू मला काहिही किमत द्यय्चा नाहीत. पूर्ने कोरा चेहरा, माझे उल्टॅ आहे. लहान मुले छोटॅ कुत्री सर्वना प्रेमाने हसून बोल्नार. त्याला पन लोक घाबर्तात.

psg

तुम्हाला आई म्हणून वाटनारी कळकळ समजली. माझ्या ओळखीतील एक आजी पाळणाघर चालवतात, अगदी त्यांची आठवण व्हावी इतकं तुमच्या अनुभवातील आजी आणि त्या आजीं मधे साम्य आहे. त्या अश्या निर्लिप्त का वागतात हा त्यांनीच दिलेला खुलासा मी तुम्हाला सांगत आहे.

त्या मुलांना त्यांचा किव्हा त्यांना मुलांचा जास्त लळा लागु नये हे मुद्दाम करतात कारण त्यांना असे अनुभव आलेत की मग सुट्टीच्या दिवशी मुलं घरी आई जवळ रहात नाहीत. आजी जवळच जाण्याचा हट्ट करतात आणि आयांचे मन खूप दुखावतात. मुलांचा एकदा लळा लागला आणि मुलं पाळणाघर सोडून गेलीत की आजींना खूप खिन्न व्हायचं आणि मुलं ही दुसरी कडे रमायचे नाहित. अगदी स्वताच्या आजी जवळ सुद्धा नाही. म्हणून मग त्या खूप जाणून बुजून त्रयस्थ पणे (पण नीट नेटकेपणाने, काळजी पुर्वक पण व्यवसायिक दृष्टीनेच) अता मुलांना संभाळतात.

कदाचित तुमच्या मुलाच्या "आजी" ही असाच विचार करत असतील.

========================
बस एवढंच!!

पूनम, तू व्यक्त केलेली कळकळ व्यवस्थित पोचतीये आणि एक आई म्हणुन तर मी पुर्ण सहमत आहे तुझ्याशी.
मी जेव्हा माझ्या मुलाला डेकेअर मध्ये सोडते तेव्हा त्याची टीचर जेव्हा प्रेमाने त्याला आत घेते , जवळ घेते, आज तू कसा आहेस असं विचारते तेव्हा तिच्या ताब्यात सोडून जाताना मी निर्धास्त होते. तेच जर ती टीचर कोरडेपणाने वागली असती तर नक्कीच माझ्यातली आई शांत मनाने ८ तास ऑफीसात कामच करू शकणार नाही. त्यामुळे तू म्हणतीयेस ती अपेक्षा अजिबात अवास्तव नाही.

शेवटी ही प्रत्येकाची वृत्ती. वाईट नक्कीच वाटतं असे अनुभव आले की.

जाता जाता, एक चांगला अनुभव पण सांगावसा वाटतोय. माझ्या इथे एक बाई घरगुती डेकेअर चालवतात. त्या एकदा सांगत होत्या कित्येकदा छोटी बाळं पहिलं पाऊल माझ्यासमोर टाकतात. पहिल्यांदा माझ्यासमोर धरुन धरुन उभं राहतात पण मी त्यांच्या आयांना कधी सांगत नाही की आज तुमचं बाळ धरून उभं राहिलं का तर त्यांच्या आयांना वाईट वाटु नये. त्याच आया २-३ दिवसांनी अगदी उत्साहानी सांगत असतात. त्यांच्या तोंडुन ते ऐकताना जास्त आनंद वाटतो.

पुनम! तुझि कळकळ पोहोचली..

एकेश्री, तुम्ही मला अभिप्रेत असलेला "अ‍ॅट्याचमेण्टचा" मुद्दा चान्गला मान्डला आहे
नीधप म्हणते तसे, त्या बाईन्ची व्यवसाय चालवितानाची "आपल्या अपेक्षान्वेगळी" भुमिका असू शकते!

खरं तर 'असंच' व्हायला हवं, किंवा 'तसंच' व्हायला हवं- असे नियम याबाबतीत तरी लागू करता येणार नाहीत, व्यक्ती तितक्या प्रकृती हेच खरे.

बर्‍याच वेळा होतं काय, की अतिशय छोट्या गोष्टी-घटनेतून आपण समोरच्याबद्दल चटकन मत बनवून टाकतो. मग त्या व्यक्तिचे सरळ बोलणे-चालणे-वागणे आपल्याला खुपते. फारसे लपवून वागायची सवय नसेल, तर कपाळावर आठ्याच पडतात चक्क. आपण बनवलेलं मत चुकीचं होतं, हे कधी नंतर कळते; तर कधी कधी शेवटपर्यंत कळतच नाही. हे रोज होते. घरात, मित्रांत, नोकरीत, व्यवसायात आणि सर्वत्र.

हे पूनमच्या बाबतीत घडणे शक्य आहे, आणि तितकेच त्या बाईंच्या बाबतीतही. (त्या बाईंची काही बाजू असेल- असे काही म्हणतात- ती कदाचित याही बाजूने असेल!)

पण तरीही-

१) पैसे कमविण्यासाठी, नाईलाज म्हणून, व्यवसाय म्हणून एखादी गोष्ट करायला घेतली, तर व्यावसायिक दृष्टीकोन बाळगणे आवश्यकच. बर्‍याच होष्टी व्यवसायात निव्वळ 'नाईलाज' म्हणून करव्या लागतात. आणि 'मुले सांभाळणे' हा व्यवसाय करायला घेतलेल्या बाईंकडून किमान स्मिताची अपेक्षा आहेच आहे. (अगदी टोकाची शक्यता, म्हणजे त्या बाईंना एखादी आई आवडत नसावी (आता हे त्या बाईंचेच पर्सेप्शन शेवटी), तरी देखील आपल्याला थोडेफार पैसे कमवून देणारे हे गिर्‍हाईक आहे- हे समजून घेऊन किमान स्मिताची, कमीत कमी माफक स्वागताची तर अपेक्षा आहेच आहे. याचा ते मुल कसे आहे किंवा त्याची आई आपल्याला आवडते की नाही- याच्याशी काहीही संबंध नाही. बाईंची कहीही बाजू असली, तरी व्यवसाय या दृष्टीने तिला इथे जागा नाही.

२) छंद म्हणून एखादी गोष्ट करायला घेतली, तर त्यात आपले जरा जास्तच समर्पण असते नाही? त्या बाई छंद म्हणून हे करत असल्या, तर मुलाला, त्याच्या आईला बघितल्यावर किमान स्मित किंवा तोंडभर स्वागताची अपेक्षा पुन्हा एकदा अधोरेखित होते. मुलाचे किंवा आईचे काही चुकत असेल, तर त्यांनी अशा वेळी आईला विश्वासात घेऊन सरे काही सांगायला हवे. (हे सारे काही पूनम किंवा तिच्या लेकाबद्दलच नाही; तर अतिशय जानरली.) इतरांपेक्षा जरा वेगळे / जास्त हुशार / जास्त भावनशील / जास्त एकल्कोंड्या मुलांबद्दल तर बाईंनी जरा जास्तच जागरूक राहणे स्वाभाविक आहे. कारण शेवटी छंद / आवड म्हणूनच हे चालू केले आहे.

थोडक्यात, वरील दोन्हींपैकी काहीही असले, तरी बाईंचे कोरडे वागणे चुकीचे आणि खटकणारे. त्याचे कोणत्याही प्रकारे समर्थन करता येणार नाही. लहान मुले- हा तर नाजूकच विषय. व्यवसाय म्हणून करायला घेतला, तरी त्यात थोडी तरी मानसिक गुंतवणूक होणारच. त्या पार्श्वभूमीवर बाईंचे वागणे बरोबर वाटले नाही. अगदी त्याची बाजू - अगदी तब्ब्येतीपासून घरातल्या आर्थिक प्रश्नांपर्यंत आणि पूनमबद्दलच्या / लेकाबद्दलच्या मतापासून ते पैशाची गरज नसल्याने व्ययसाय बंद करण्याच्या निर्णयापर्यंत - अशी काहीही असली तरी!!

--
कसा चंद्र! कसं वय! कशी तुझी चांदणसय..!
कसा निघेल इथून पाय! वेड लागेल, नाहीतर काय!

ही चर्चा वाचलीच नव्हती की..
लहान मुलांनाकडे ढुंकुनही न पहाणारे माणुसघाणे असतात.. त्यांना कसली आलीये बाजू? अकश्री , साजिरा अन अशा अर्थाच्या पोस्ट पटल्या. पण व्यवसाय असला पा.घर त्यांचा तर एक व्यावसायीक हसू अन औपचारिक चौकशी करायलाच पाहिजे त्यांनी. ही अपेक्षा अवाजवी नाही वाटत मला. साधं आपण बसमधून जाताना समोरचं एखादं ६ म. बाळ गोड हसतं पाहून तेव्हा आपण नकळत प्रतिसाद हसून देतोच की त्याला ! लहान मुलांचा लळा लागू नये व आईवडिलांना घरी गेल्यावर त्रास देऊ नये म्हणून फार लाड करू नयेत्(ते तर शक्यच नाहीये म्हणा) पण ह्या नाजुक वयात अस अलिप्त ... जराही बरं नाही वाटलं...

स्वातीचं म्हणणं पटलं नाही. पूनमने फक्त अनुभव शेअर केला त्यात त्याला दुसरी बाजू असेल हे कळण्याइतकी परीपक्वता तीलाही आहे तशीच इतर अनेकांनाही आहे. प्रांजळ मत असलं तरी अजून चांगल्या शब्दात नक्कीच मांडता आलं असतं मिल्या अथवा पूनमला न दुखवता.

मला सुद्धा मिल्या आणि पूनमचं म्हणणं पटलं. आपल्या मुलाला या बाई फारशा प्रेमळ नसतानाही त्यांनी ठेवलं त्यामागे त्यांचाही नाईलाज असणार त्याशिवाय त्यांनी असं केलं नसतंच.

पूनमच्या लेखनाचा इतका विपर्यास का गेला हे खरंच कळलं नाही. चित्रविचित्र अनुभवामधे अजून एक जमा. "जोगवे" मागितले तरी द्यायलाच हवेत असं बंधन नाहीये.

...

अनुमोदन. अन मला वाटते की स्वातीला काहीसे असेच म्हणायचे असावे.

मला पण नाही पटले लेखातले विचार. आपण कोणीतरी उच्च आहोत अशा भावनेतून केलेली टिप्प्णी वाटली.

पण मी इथे फारशी लिहित नाही, मग प्रतिकूल प्रतिसाद द्यायची भीती वाटते. कारण स्वातीसारख्या सिनिअर व्यक्तीवर लगेच लेखिकेच्या ग्रूपने जोरात वैयक्तिक हल्ला केला. म्हणे दुसरीच खसखस काढली, विचित्र स्वभावाचा अनुभव अन काय काय... आणि मी जुनी असले तरी लिहिणारी नाही, माझा ग्रुप नाही मग आमच्यासारख्यांची तर धडगतच नाही.

स्वातीचे जोगवाचे पण म्हणणे पटले. पूनम जरा काहि लिहिले कि सर्व वहात्या बाफवर जाउन 'मी लिहिले आहे प्रतिक्रिया द्या लवकर' सांगत असते, त्याच वहात्या बाफवर प्रतिक्रिया दिली की छान आहे ग वगैरे तर म्हणते, आता हेच तिकडे पण जाऊन लिहा म्हणजे टीआरपी वाढेल. पण प्रतिकूल लिहिल तर असा मिळून हल्ला. म्हणजे ज्यांचा इथे चांगला ग्रूप जमला असेल त्यांना प्रतिकूल प्रतिक्रिया द्यायचीच नाही का ?

म्हणजे छान छान प्रतिक्रिया दिली तरच समजून घेतल, काय म्हणायच होत ते समजल, तरच मैत्रिण असण्यास पात्र अस आहे का ?

माफ करा खूप लिहिले. मायबोलीवर आता मराठी लिहिणे खूप सोपे झाले आहे म्हणून लिहावेसे तर वाटते, मत मांडवेसे वाटते पण या वातावरणामुळे भीती वाटते.

सर्वांनी इतके लिहिले आहे तरी मला जाणवलेला एक मुद्दा लिहावासा वाटतो . कित्येकांना तो पटणार सुद्धा नाही तरीही ....
परदेशात राहायला लागल्यावर आपली मानसिकता बदलते . सर्वच कामे स्वत हून करावी लागत असल्याने किंबहूना आपण करु शकतो असा विश्वास निर्माण झाला की कुटुंब सोडून बाहेरच्या कोणत्याच लोकांवर मानसिकरीत्या अवलंबून राहणे बरेच कमी होते . मग अशा एखाद्या परिस्थितीकडे बघण्याचा दृष्टिकोन हा आपल्या भारतात राहणार्‍या मित्र मैत्रिणी , नातेवाईक ह्यांच्या पेक्षा फार वेगळा असतो . अ‍ॅटलिस्ट माझा स्वत चा असा अनुभव आहे .
मला वाटते , वैयक्तिक मत प्रदर्शन हे विचार स्वातंत्र्य म्हणून स्वीकारावे . एखाद्या घटनेचा एक त्रयस्थ म्हणून विचार दोन्ही बाजूंनी करुन बघावा . त्याला पर्सनल पातळीवर घेऊ नये .
हे माझे प्रांजळ मत आहे .