मराठी तरुणाईची दोन रुपे

मराठी तरुणाईची दोन रुपे

मला माझ्या एका मित्राने शीतल पाटील यांनी पाठवलेला अभ्यासपूर्ण मेसेज 'फॉरवर्ड' केला. तो खालील प्रमाणे:

*उठ मराठ्या जागा हो!*
आपल्या वर आरक्षण मागण्याची वेळ कुणी आणली? कोण आहे आपले शत्रू ओळख.

*साखर कारखाने -*
कोल्हापूर जिल्हा - एकूण 19 ,मराठा वर्चस्व-14
सांगली - एकूण 16 ,मराठा वर्चस्व-13 ,
सातारा -एकूण 9,मराठा वर्चस्व- 9
पुणे- एकूण 12 मराठा वर्चस्व 11,
सोलापुर- एकूण 16, मराठा वर्चस्व 12,
अहमदनगर - एकूण 17, मराठा वर्चस्व -15,
नाशिक -एकूण 5, मराठा वर्चस्व 4 ,
नंदुरबार-एकूण 3,मराठा वर्चस्व 1
जळगाव -एकूण 7 मराठा वर्चस्व 4 ,
औरंगाबाद -एकूण 7,मराठा वर्चस्व 6,
जालना -एकूण 5 मराठा वर्चस्व 4,
बीड- एकूण 8, मराठा वर्चस्व 5
हिंगोली- एकूण 3, मराठा वर्चस्व 2,
परभणी - एकूण 3, मराठा वर्चस्व 1 ,
नांदेड - 7, मराठा वर्चस्व 5,
उस्मानाबाद - एकूण 9, मराठा वर्चस्व 3,
लातूर - एकूण 10, मराठा वर्चस्व 6,
यवतमाळ - एकूण 4 , मराठा कुणबी वर्चस्व 2 ,
अकोला - एकूण 2, मराठा-कुणबी 1 ,
अमरावती - एकूण 3, मराठा-कुणबी 1 ,
वर्धा- एकूण 2 मराठा-कुणबी 2 ,
नागपूर - एकूण 2, मराठा-कुणबी 2 ,
भंडारा-एकूण 1, कुणबी-मराठा 1

महाराष्ट्रातील एकूण साखर कारखाने - 170
धनदांडग्या मराठा सम्राटांचे कारखाने - 124

*मराठा सम्राटांच्या ब्यांका पतसंस्था -*
1 जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँक 31
2 जिल्हा सहकारी कृषी व ग्रामीण विकास बँक 29
3 प्राथमिक कृषी पतपुरवठा संस्था 21451
4 कापूस जिनिंग आणि प्रेसिंग सहकारी संस्था 164
5 सहकारी सूत गिरणी 167
6 सहकारी हातमाग संस्था 685
7 सहकारी यंत्र माग संस्था 1378
8 सहकारी दुध उत्पादक संस्था 27110
9 सहकारी दुध संघ 78
10 सहकारी मार्केटिंग संस्था 1779

मराठा सम्राटांच्या हातातील शिक्षण संस्था -
इंजिनअरिंग कॉलेज आणि इतर तंत्रशिक्षण संस्था - एकूण 2597, मराठा वर्चस्व - 2500
वैद्यकीय महाविद्यालये - एकूण 14, मराठा वर्चस्व 12
वैद्यकीय डेंटल महाविद्यालये - एकूण 25, मराठा वर्चस्व 20
आयुर्वेदिक कॉलेज - एकूण 40, मराठा 32

*मराठा मंत्रिमंडळ -*

यशवंतराव चव्हाण मंत्रिमंडळ -1960 एकूण मंत्री -14
मराठा मंत्री 6
यशवंतराव चव्हाण मंत्रिमंडळ -1962 एकूण मंत्री -17
मराठा मंत्री 9
वसंतराव नाईक मंत्रिमंडळ - 1967 एकूण मंत्री -17
मराठा मंत्री 10
वसंतराव नाईक मंत्रिमंडळ - 1972 एकूण मंत्री -12
मराठा मंत्री 4
शंकरराव चव्हाण मंत्रिमंडळ -1975 एकूण मंत्री -14
मराठा मंत्री 9
वसंतदादा पाटील मंत्रिमंडळ -1977 एकूण मंत्री -23
मराठा मंत्री 14
वसंतदादा पाटील मंत्रिमंडळ -1978( युती) एकूण मंत्री -14
मराठा मंत्री 8
शरद पवार ( युती) मंत्रिमंडळ 1978 एकूण मंत्री -17
मराठा मंत्री 8
अ.र. अंतुले मंत्रिमंडळ 1980 एकूण मंत्री -15
मराठा मंत्री 9
वसंतदादा पाटील मंत्रिमंडळ 1983 एकूण मंत्री -14
मराठा मंत्री 6
शंकरराव चव्हाण मंत्रिमंडळ 1986 -एकूण मंत्री -8
मराठा मंत्री 5
शरद पवार मंत्रिमंडळ (युती) 1990- एकूण मंत्री -15
मराठा मंत्री 9
मनोहर जोशी (युती) 1995,एकूण मंत्री -22
मराठा मंत्री 4
विलासराव देशमुख मंत्रिमंडळ 1999( युती) ,एकूण मंत्री -26
मराठा मंत्री 16
विलासराव देशमुख मंत्रिमंडळ 2004( युती) एकूण मंत्री-27
मराठा मंत्री 13
अशोक चव्हाण- डिसेंबर 2008 ते नोव्हेंबर 2010
विलासराव देशमुख मंत्रिमंडळ 2010( युती) एकूण मंत्री -29
मराठा मंत्री 14
पृथ्वीराज चव्हाण- नोव्हेंबर 2010 ते सप्टेंबर 2014
मंत्री -30
मराठा मंत्री 16
--------------
आपल्या जातीतल्या नेत्यांना आपण मोठं केलं. पण त्यांनी फक्त स्वत:चे घर भरलेत. स्वत:च्या मुलांना नातेवाईकांना मोठं केलं. आणि आपण मात्र राहिलो अल्पभूधारकच, द्रारिद्र्यरेषेखालीच, गरीबच.
आत्महत्या करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या आणि गरीब मराठ्यांच्या परिस्थितीसाठी कारणीभूत हे आपलेच सरंजामी नेते आहेत. दुसरे कुणी नाही. म्हणून आता तरी जागा हो मराठ्या.

हा मेसेज इतका शेअर करा की हा मेसेज आपल्या नेत्यांपर्यंत पोहोचायला हवा.

मेसेज वाचून हयातभर सत्तेची मलई लोकसेवेच्या भंपक नावाखाली चाटणाऱ्या आपल्या जाणत्या नेत्यांना स्वत:चीच लाज वाटायला हवी.

शीतल पाटील, एक शेतकऱ्याची पोर
=================================================================================================
मी स्वतः: या शीतल पाटील नावाच्या बाईंना ओळखत नाही. त्यामुळे या 'मेसेज'चा उगम नक्की कोठे आणि कोणाकडून झाला याची सत्यता मी पडताळून पाहिलेली नाही. यात दिलेल्या आकडेवारीचा आधार (source) कोणता तेही मला समजलेले नाही परंतु सर्वसामान्य ज्ञानाने ही आकडेवारी वास्तवदर्शी वाटते. त्यातील भाव-उद्रेकही 'सच्चा' वाटतो. मराठा आरक्षणाच्या आंदोलनाने हिंसक वळण घेतल्याच्या पार्श्वभूमीवर तर ह्या मेसेजमधील विचार अधिक मोलाचे वाटतात.
गेल्या काही दिवसात या आंदोलनात जळलेल्या किंवा नासधूस झालेल्या एस. टी. बसची संख्या सुमारे ३०० आहे तर 'रस्ता-रोको' मुळे रद्द झालेल्या बस-फेर्‍यांची संख्याही शे़कड्यात मोजावी लागेल. एकट्या एस.टी. महामंडळाचेच नुकसान सुमारे २३ कोटी रु. झाले आहे. किती प्रवासी निरनिराळ्या स्थानकांवर अडकून पडल्याने बाधित झाले याचा आकडा उपलब्ध नाही. एस.टी. बसखेरीज इतर किती मालमोटारी आणि वाहने ग्रस्त झाली याची अधिकृत आकडेवारीदेखील उपलब्ध नाही. जी आकडेवारी माध्यमांनी प्रसिद्ध केली आहे तीच विषण्ण करणारी आहे.
यातून नेमके काय साध्य झाले, ते सांगणे कठीण आहे परंतु एक गोष्ट नक्की की या हिंसाचारामुळे मराठा आरक्षणाच्या दिशेने एकही पाऊल पुढे पडलेले नाही. मुळातच या आरक्षणाच्या पुष्ट्यर्थ फारसे काहीच नाही. राजकीय 'छुप्या अजेंड्यापलीकडे यात काही तथ्य आहे असे मला तरी वाटत नाही. याचा थोडा उहापोह मी माझ्या 'मराठा आंदोलन आणि विवेक' या लेखात केला असल्या ने द्विरुक्ती करत नाही.
महाराष्ट्रातला एक बहुसंख्य समाज आणि तोही राजकीय व आर्थिक दृष्ट्या अत्यंत बलशाली आहे, त्याने आपण 'सामाजिक दृष्ट्या मागास' आहोत असे म्हणणे हास्यास्पद वाटते. (महाराष्ट्र राज्य-स्थापनेच्या वेळी आस्तित्वात आलेल्या विधान-मण्डळातील २८८ आमदारांपैकी २०० आमदारांचे आडवाव 'पाटील' होते अशी आकडेवारी काही वर्षांपूर्वी प्रसिद्ध झाल्याचे मला आठवते.) विशेष म्हणजे ज्या 'सातारकर' आणि 'कोल्हापूरकरां' नी चार शतके राजसत्ता उपभोगली आणि आजही जे स्वतःला 'श्रीमंत छत्रपती' अशी उपाधी लावतात, त्यांना मागासवर्गीय कसे म्हणायचे? या दोन्ही संस्थानांचे अधिपती आज खासदार आहेत आणि त्या दोघांनीही आरक्षणाला जाहीर पाठिंबा दिला आहे. इतर संस्थानिक आणि सरदार / इनामदार हेसुद्धा तीच री ओढताना दिसतात, मग गावोगावचे पाटील आणि देशमुख यांची बातच सोडा. आरक्षण-आंदोलनामागे या सरंजामशाही शक्ती, सहकार महर्षी आणि शिक्षण- सम्राट यांचीच प्रेरणा आणि पाठबळ आहे ही गोष्ट लपून राहिलेली नाही. हे उमजू नये इतकी का मराठी तरुणाई निर्बुद्ध आहे? वर उढृत केलेल्या 'मेसेज'ची लेखिका हाच प्रश्न विचारते आहे. एकंदरीतच या सगळ्या घटनाक्रमाने खिन्नता वाढते, हे मात्र खरे.

या पार्श्वभूमीवर पोलादपूरच्या आंबेनळी घाटातील बस-अपघात प्रसंगी मराठी तरुणाईने जे अतुलनीय साहस आणि शौर्य दाखवले ते पाहून अभिमानाने उर भरून येतो. हे समाजप्रेम आणि ही कर्तव्यभावना लोकोत्तर म्हणावी लागेल. उणेपूरे बावीस तास हे तरूण ट्रेकर्स आठशे फूट खोल दरीत कोसळलेल्या बसमधील प्रवाशांसाठी अक्षरशः शीर तळहातावर घेऊन झुंजले. त्यांच्याकडून हिंसाचारी आंदोलकांनी खूप काही शिकण्यासारखे आहे. मराठी तरुणाईचा हाच खरा 'चेहरा' आहे. राजकारण काय, साबण्याच्या फुग्यांसारखे असते. उद्या मराठा-आरक्षणाचे नाटक हळूहळू ओसरेल आणि विरूनही जाईल. सर्वपक्षीय राजकारण्यांनी मारलेल्या 'राणा प्रतापी' बढाया सुप्रीम कोर्टाच्या उंबरठ्यावर फुस्स ठरतील आणि लोकांची सामूहीक स्मरणशक्ती क्षीण असल्यामुळे तेही हळूहळू विसरून जातील. पुन्हा एकदा ही नेते मंडळी निवडणुकांचा हंगाम आला की नव्याने नवी गाजरे आपल्याला दाखवतील. पण 'आंबेनळी'च्या वीरांचे मात्र आपण कायम स्मरण ठेवायला हवे.
-प्रभाकर (बापू) करंदीकर