एका पोस्टरबद्दल...

आमचे पोस्टरप्रेम खुप जुनेच म्हणावे लागेल. सिनेमाची पोस्टर्स पाहायला खुप आवडायची. आजही आवडतात. पण आज नवीन हिन्दी चित्रपट फारसे पाहात नसल्याने लक्ष हॉलिवुड चित्रपटाच्या पोस्टर्सकडे जास्त असते. पण तरीही स्टेशनवर लावलेल्या पोस्टर्सकडे लक्ष जातेच. पोस्टर्सचे प्रेम मला इतके वाटते की एकदा मी माझ्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या कल्पनेने चित्रपटाचे पोस्टर बनवण्यास सांगितले होते. असेच एक खुप आवडलेले पोस्टर म्हणजे अमिताभच्या "डॉन" चित्रपटाचे. चित्रपटही खुप आवडला होता.

काव्यशास्त्र, रससिद्धान्त यांच्या अभ्यासाला खुपच नंतर सुरुवात केली. पण त्याही वेळी या पोस्टरमधली अमिताभची धावण्याची शैली मनावर ठसली होती. विनोद खन्नाचे चालणे आणि अमिताभचे धावणे याला तुलना आहे काय? डॉनचे पोस्टर म्हणजे फक्त गतीचा खेळ आहे. अमिताभचा उचलेला पाय, आवळलेले दात आणि उडणारे जाकीट सारं मिळून साकार होते ती एक जबरदस्त गती. आणि त्यातूनच बघणार्‍याला लक्षात येते की यात काहीतरी भन्नाट अ‍ॅक्शन असणार.

त्यातही अमिताभचे चित्र हे काहीसे तिरके ठेवले आहे म्हणजे ही गती आणखी गडद झाल्यासारखी होते. पुढे एकाच टोनमध्ये चार वर्तुळांमध्ये चार तीच चित्रे आहेत. याने ही अ‍ॅक्शन जास्त फोकस्ड झाली आहे. पोस्टरकडे लक्ष जाताच ठसते ते अमिताभचे धावणेच. डॉन लिहिण्यासाठी वापरलेला फॉन्टसुद्धा ओबडधोबड आहे. रफ अ‍ॅक्शन सूचित करणारा. पोस्टरमध्ये अमिताभने डावी बाजु बर्‍याच अंशी भरली आहे त्यामुळे उजवी कडे नावाखाली आणि पोस्टरच्या उजवीकडच्या खालच्या बाजुला प्राण आणि झिनतला दाखवून समतोल साधला आहे. नावे डावीकडे खाली लिहून हा समतोल पूर्ण झाला आहे.

चित्रपट पाहायला गेलो. सुरुवातीलाच बच्चनसाहेब बॉंडलादेखील विचार करावा लागेल अशा जबरदस्त स्टाईलमध्ये कारमधून आले. बच्चनने आख्खा चित्रपट तेथेच खाल्ला आहे असे मला आजही वाटते. आणि मग बॉम्ब ब्लास्ट करून डॉन तेथून पळतो, त्यानंतर लाल हिरव्या रंगात नामावली सुरु होते. त्यात अमिताभ बहुतेकवेळा धावतानाच दाखवला आहे. मागे अगदी त्याला साजेसे कल्याणजी आनंदजीचे पार्श्वसंगीत. या दृश्यामुळे चित्रपटाचा पगडा जो पहिल्या फ्रेमपासून डोक्यावर बसतो तो अगदी थेट शेवटपर्यंत. आणि त्याचीच झलक या सुरेख पोस्टरमध्येही दिसते.

अतुल ठाकुर