विमानप्रवासातल्या गमतीजमती

टॅंकर भरून पाणी पाजलंत की काय आजीबाईंना? >>> त्या म्हातार्‍या चायनीज आजीचं नरड लिकेज असेल

मी काही ना काही कारणाने लोकांना क्लास अपडेट करून मिळतो याच्या खूप स्टोरीज ऐकल्या आहेत.
मी एक अशीच हकिगत पूर्वी लिहीली होती.
२००१ ऑक्टोबर मध्ये अचानक फोन आला सासरे अत्यवस्थ, कुठले तरी मशीन लावून जिवंत ठेवले आहे.
मग काय, सीट रिझर्व्हेशन वगैरे न करता पहिली फ्लाईट मिळाली ती घेतली. ती होती नूवर्क- पॅरिस-मुंबई
नूवर्क ते मुंबई मधे मी एका ठिकाणी, सौ २५ सीट मागे! त्यातून ती नर्व्हस. तेंव्हा पॅरीस ला पोचल्या पोचल्या चेक इन वाल्यांच्या मागे लागलो, शिटा बदलून द्या. अहो माझी बायको एकटी वेगळी बसते, ती नर्व्हस आहे वगैरे. माझ्याकडे पाहून एक बाई, जी बोर्डिंग पासेस घेऊन हिंडत होती, तिने विचारले काय नुकतेच लग्न झाले आहे का? मी आपले हो म्हंटले. मग ती म्हणाली कोच फुल आहे, तुम्हाला फर्स्ट क्लास मधे चालेल का? मी आपला आलीया भोगासी असावे सादर अस चेहेरा करून बरं म्हंटले. पासेस दिल्यावर त्या बाईने विचारले केंव्हा झाले लग्न? मी म्हंटले असेच तीस बत्तीस वर्षे झाली असतील!

एक विमान तळावरचा.
१९८५ जून. इन्टरनेट, मोबाईल वगैरे काही नव्हते. मला डलास हून एले ला जायचे होते. माझी फ्लाईट डिले झाली. मी आपला इकडे तिकडे भटकत होतो. इतक्यात अमेरिकनच्या हेल्प डेस्क पाशी गर्दी दिसली. तिथे एक बाई रडायच्या बेतात येऊन अमेरिकन, डेल्टा, ह्यूस्टन, डलास एव्हढेच बोलत होती. बिचारा अमेरिकनचा माणूस विचारत होता बाई, तू ह्यूस्टन हून आलीस का? तुला ह्यूस्टनला जायचे आहे का? तुला डेल्टाच्या टर्मिनल ला जायचे आहे का? ते फार दूर आहे.

तेव्हढ्यात ती बाई रडायला लागली नि एका दमात म्हणाली - भैसाब, हम ह्यूस्टन से डेल्टा के हवाई जहाजसे आनेवाले थे, मगर हम अपने पप्पू की पप्पी लेनेको रुकी, हमने बोला भी विमान रोको, मगर उन्होने रोका नही, हमारे गावमे रेल्वे गाडी रोकते है. अब हम अमेरिकनसे आये और हमे लेनेवाले डेल्टा गये है!

ते ऐकून मी पुढे झालो नि म्हणालो मी मदत करतो. मग पुढे, काही फोन कॉल अनॉउन्स्मेंट, वगैरे वगैरे होऊन एकदाची ती बाइ तिच्या लोकांबरोबर गेली. त्याचे काय झाले होते, यूपी मधल्या छोट्या गावात तिचा डॉक्टर नवरा किवानिज का कुठल्या तरी क्लबचा प्रेसिडेंट होता. तो डालास ला कसल्या तरी मीटींग ला आला होता. म्हणून ही बाई एक दोन दिवस ह्यूस्टन ला आपल्या बहिणीकडे गेली होती, क्यूंकी पप्पू को देखाभी नही था, नि म्हणून हा घोटाळा झाला.
तिने मोठ्या प्रेमाने मला तिच्या गावी येऊन कितीहि दिवस आमच्या घरी रहायचे असे आमंत्रण दिले होते! अजून योग आला नाही.

विमानतळावरचा..
मुंबईहून एले ला निघालो होतो. फ्लाइट सकाळी ३ वाजताची होती.
चेक-इन, सेक्युरिटि वगैरे सोपस्कार पार पाडून खुप लवकर गेटपाशी जाउन बसलो. जवळपास दोन-अडीच तास काढायचा होता. बाहेर माझ्या फोनची वाट पाहत थांबलेल्यांना कल्पना दिली की तुम्ही आता जाऊ शकता. आदल्या दिवशी रात्री प्रवासामुळे झोप झाली नव्हती. थोडा वेळ टंगळ्मंगळ केली, हळूहळू गेटवर गर्दी वाढू लागली तसं एक कोपर्‍यातली जागा हेरुन ऐसपैस बसलो. कधी डुलकी लागली कळल्च नाही. स्वप्नात मी इतका गढून गेलो कि डुलकीचे रुपांतर ढारढूर घोरण्यात झाले. अचानक जाणवले की कोणीतरी मला हल्वत होते, अतिशय रागीट आणि त्रासिक "लुक" देउन विचारले काय झालं. तर एक टाय लावलेला बाबा (एअरलाइन्स काउंटरवरचा इसम) विचारत होता कि, " आर यु मि.एजे ....." दोन मिनिट मी डिसओरियंट झालो होतो, मी इथे कसा आलो, कुठे आहोत आपण. आणि लक्कन ट्यूब पेटली, अरेच्चा आपल्याला फ्लाईट पकडायची आहे. आजुबाजुला पाहिले, एकदम सामसुम. म्हणजे अस्मादी़क एकटेच बाकी होते तर. "य्या आय अ‍ॅम मि. ....." म्हणत पटकन सामान उचलले.

त्यांनी तिनदा माझे नाव पुकारले होते. जर मी त्या इसमाच्या दॄष्टीस पड्लो नसतो तर मी तसाच तंगड्यापसरुन सकाळ पर्यंत ढाराढूर झोपलो असतो.

>>पासेस दिल्यावर त्या बाईने विचारले केंव्हा झाले लग्न? मी म्हंटले असेच तीस बत्तीस वर्षे झाली असतील!>> पासेस ओढून घेतले नाहीत परत?

झक्की, एजे

प्रोजेक्ट संपवून आमची ५ जणांची टीम इंग्लंड (लंडन) वरून मुंबईला एमिरेट्स ने परत येत होतो. दुबई ला विमान बदलायचे होते. लंडन पासून आमच्या टीम मधील दोघेजण गायब झाले कारण त्यांना आमच्या बरोबर प्रवास करायचा नव्हता (म्हणजे विमानात ओळख पण दाखवली नाही). दुबई ला आल्यावर पण न सांगता गायब झाले, दुबई - मुंबई विमानाकरता ३ तास वेळ होता म्हणून आम्ही सगळी दुकाने फिरत होतो. बरोबरीच्या मित्राने फोन, सोने अशी खरेदी केली, त्यावेळी एका दुबई - मुंबई ची घोषणा होत होती. त्याकाळी दिवसाला दर २-३ तासाच्या अंतराने दुबई - मुंबई विमान सेवा होती. आम्ही लक्ष दिले नाही, कारण आमच्या मते अजून १ तास बाकी होता. परत काही वेळाने घोषणा झाली पण परत दुर्लक्ष केले. काही वेळाने अंतिम घोषणा झाली त्यावेळी सहज म्हणून बोर्डिंग पास बघितला तर लक्षात आले की इतका वेळ ज्या घोषणा होत होत्या त्या आपल्याच विमानाच्या आहेत आणि जर ५ मिनटात पोचलो नाही तर काही खरे नाही. आम्ही तिघे धावत पळत डेस्क वर पोचलो तर उत्तर मिळाले विमान फुल आहे, तुमच्या जागा दुसर्यांना दिल्या आहेत. आम्ही अगदी कावरे - बावरे झालो कारण आम्हाला खरच कळले नाही आणि आता त्यामुळे सगळा घोळ होणार होता. डेस्क वरच्या हवाई सुंदरींने आम्हाला एक गोड धक्का दिला की तुम्हा तिघांना फर्स्ट क्लास उपग्रेड करून देत आहे तर अजून वेळ न लावता लगेच विमानाकडे जा. आमच्या हातात नवीन बोर्डिंग पास देऊन ती स्वत: आम्हाला घेऊन विमानाकडे घेऊन गेली. आम्ही बसल्यावर काही वेळातच विमानाने प्रवास सुरु केला.

सीट बेल्ट साईन बंद झाल्यावर आम्ही तिघे मुद्दाम त्या दोघांना खिजवायला उगाच फिरून आलो आणि सांगितले की आम्ही पुढे आहोत आणि फर्स्ट क्लासची सेवा खूपच सुंदर आहे. आम्हाला सिनेमा आमच्या आवडी प्रमाणे निवडून त्याची टेप आणून दिली. snacks पण खूप चांगले होते.

मी कधीच विमानप्रवास केलेला नाहीये, भादेसी पण ओलांडली नाहीये; परंतु शिरीष कणेकरांचे अमेरिकेतील विमानप्रवासाचे लेख वाचलेत. त्यात ते लिहीतात की अमेरिकेत प्रवासी विमानतळावरच इंटरनेट वापरून ऐन वेळेला विमानप्रवासाचे बुकिंग करू शकतात. एखाद्या विमानात काही आसने रिकामी असतील तर अगदी आयत्या वेळी / शेवटच्या क्षणी ती अगदी कमी किंमतीत विकली जातात. कणेकरांनी स्वतः अनेकदा अशाप्रकारे अतिशय स्वस्तात / नाममात्र दरात अमेरिकेत देशांतर्गत हवाईप्रवास केला आहे. ते पुढे लिहीतात की शेजारी कुणी अमेरिकन नागरिक बसला असेल तर त्याला त्याच्याच शेजारच्या आसनाचे तिकीट आपण त्याच्यापेक्षा किती कमी दरात काढले हे सांगून खिजविण्याचा आनंदही त्यांनी बरेचदा मिळविला आहे.

असा अनुभव मायबोली सदस्यांपैकी कुणी घेतला आहे का?

चेतन, हे आयत्या वेळचे बुकिंग भारतातही करता येते. विमानात रिकामी सीट असेल तर नक्कीच देतात. देशांतर्गत प्रवासात काहीच प्रॉब्लेम नसतो. परदेशी प्रवासासाठी अर्थातच व्हीसा, पासपोर्ट लागतो.

पण आयत्यावेळी तिकिटे स्वस्तच असतील असे नाही. हे भाव मागणी पुरवठा या तत्वावरच ठरतात.

मध्यंतरी भारतात गो एअर, स्पाईस जेट वगैरे कंपन्यांची स्पर्धा होती त्या काळात केवळ टॅक्सेस भरून ( तिकिटाची किम्मत शून्य रुपये ) प्रवास करता येत असे. मी स्वतः असा प्रवास अनेकवेळा केला आहे. साधारण तिकिट त्या काळात तीन साडेतीन हजार असायचे त्याकाळात पाऊणशे रुपयात प्रवास केलेला आहे मी.

अहो दिनेशदा, "पाऊणशे रुपये" असे तरी का म्हणता, पन्च्चाहत्तर रुपयात म्हणा की........

त्यांना अवघे पाऊणशे वयमान च्या चालीवर अवघे पाऊणशे तिकीटाचे भारमान असे काही म्हणावयाचे असेल.

<< हे आयत्या वेळचे बुकिंग भारतातही करता येते. विमानात रिकामी सीट असेल तर नक्कीच देतात. देशांतर्गत प्रवासात काहीच प्रॉब्लेम नसतो. परदेशी प्रवासासाठी अर्थातच व्हीसा, पासपोर्ट लागतो. >>

धन्यवाद दिनेशजी. मला अर्थातच देशांतर्गत प्रवासच अपेक्षित होता. स्वतः विमानप्रवास केला नसला तरी मी माझ्या पत्नीकरिता तसेच अनेक नातेवाईक व मित्रांकरिता इंटरनेटवरून विमानप्रवासाची तिकीटे काढली आहेत. आयत्या वेळी स्वस्तातले तिकीट मला तरी कधीच आढळले नाही. बहुदा विमानांची अल्प उपलब्धता, आपली अमाप लोकसंख्या आणि आयत्या वेळी प्रवास करण्यास उत्सुक असलेल्या नियोजनशून्य प्रवाशांची मुबलकता यामुळे कदाचित आपल्या देशात आयत्या वेळी तिकीटे स्वस्तात उपलब्ध करून देण्याची वेळ अजून तरी इथल्या विमान कंपन्यांवर आली नसावी.

<< मध्यंतरी भारतात गो एअर, स्पाईस जेट वगैरे कंपन्यांची स्पर्धा होती त्या काळात केवळ टॅक्सेस भरून ( तिकिटाची किम्मत शून्य रुपये ) प्रवास करता येत असे. मी स्वतः असा प्रवास अनेकवेळा केला आहे. साधारण तिकिट त्या काळात तीन साडेतीन हजार असायचे त्याकाळात पाऊणशे रुपयात प्रवास केलेला आहे मी. >>

हा प्रकार ठाऊक आहे मला. परंतु हा आयत्या वेळचा नव्हे उलट तीन महिने आधी बुकिंग करण्याची अट या प्रवासाला होती. माझ्या बंधुंनीही असा प्रवास केल्याचे स्मरते. पण पाऊणशे नव्हे तर पाऊण हजार या दरात.

अरे! थोडक्याकरिता द्विशतक हुकायला नको धाग्याचं.. सर्वांनी अजुन लिहा.

अरे हो की , ७५० ₹ च कि, हे शेवटच्या तासाला मी काढलेय, आता टॅक्सेस। जास्त आहेत

शेवटच्या क्षणी विमानतळावर इंटरनॅशनल तिकीटेही काढता येतात

हि गम्मत नाही, पण बर्‍याच जणांना हे माहीत नसेल म्हणून लिहितोय.
पुर्वी पेपर टिकेट्स असायची.. त्यातले प्रत्येक पान म्हणजे एक प्रवास असायचा. ती नंतर मशीन प्रिंट होत असत पण पुर्वी हातानेही लिहिली जात. त्यात ४ पाने असायची, तूमचा प्रवास जर २ उड्डाणांचाच असेल तर बाकीची पाने आधीच फाडून घेतली जात. तसेच प्रत्येक उड्डाणाच्या वेळी एक भाग फाडून घेतला जात असे. असे फाडलेले भाग एकत्र करून मग त्या एजंटला बिल पाठवले जात असे. एजंटाकडे ब्लँक तिकिटाचा स्टॉक दिला जात असे.

एजंटने तिकिट दिल्यावर एअरलाईनला प्रवासी नाकारता येत नसे, पण खुपदा एजंटकडून वसूली करणे विमानकंपन्यांना कठीण जात असे. समजा एजंटने पैसे भरले नसले तर उरलेली तिकिटे जप्त केली जात असत. पण तरी सगळ्या एजंट्स कडून सर्वच विमान कंपन्यांनी वसुली करायची हे किचकटच काम असायचे.

सध्या सर्व विमान कम्पन्यांचे एक सामायिक खाते असते आणि सर्व एजंट त्यातच पैसे भरतात. महिन्यातून दोनदा हे अकाऊंट सेटल करावे लागते. कुठलाही वाद न करता हे बिल भरावेच लागते. काही वाद असेल तर नंतर सोडवला जातो.

सध्या विमान कंपन्या फारसे कमिशन देत नाहीत. तरीही एजंटस ना त्यांच्या ग्राहकांना सूट द्यावीच लागते. ती अर्थातच ग्राहकांकडून वेगळ्या प्रकारे वसूल केली जाते.

एक उदाहरण देतो. एअर इंडियाचे लंडन - मुंबई तिकिट काढले असता एक एजंट ग्राहकांना लंडनमधे ५ पौंड रोखीने देत असे. हे पाच पौंड मग एअर इंडीया कडून वर्षभराचे जे कोटा पूर्ण केल्याचे कमिशन मिळत असे, त्यातून वसूल केले जात असत.

भारतात शेड्यूल्ड फ्लाईट्स शिवाय परदेशातून चार्टर्ड विमाने पण येतात ( गोवा, राजस्थान, केरळ ) या विमानांचा वर्षभरातून एक ठराविक सीझन असतो. ती वर्षभर चालू नसतात. भारत सरकारच्या नियमानुसार जो प्रवासी चार्टर्ड सेवेने येतो तो शेड्यूल्ड फ्लाईटने जाऊ शकत नाही आणि व्हाईस व्हर्सा.... त्यामूळे या सेवेचे विमान कितीही मोठे असले तरी, सिझनच्या पहिल्या फेरीत जाताना रिकामे जाते व शेवटच्या फेरीत येताना रिकामे येते.

अशा रितीने २०० पूर्ण केले मी चेतन !

https://www.youtube.com/watch?v=w-F-cBF5ZbQ

कोलंबियामधील विमानप्रवासासंबंधी रिस्किंग इट ऑल.. हि क्लीप या दुव्यावर बघा. वैमानिक आणि प्रवासी दोघांच्याही हिम्मतीला दाद द्यावी लागेल.

२०० पूर्ण

दिनेश्दा लिन्क झकास

पुर्ण विडीओ बघीतला.

very dangerous

दिनेश दा तुम्हि अश्या विमानातून प्रवास करणे टाळा

हो निलुदा, पण अनेकजणांना असा प्रवास करावाच लागतो

" भैसाब, हम ह्यूस्टन से डेल्टा के हवाई जहाजसे आनेवाले थे, मगर हम अपने पप्पू की पप्पी लेनेको रुकी, हमने बोला भी विमान रोको, मगर उन्होने रोका नही, हमारे गावमे रेल्वे गाडी रोकते है. अब हम अमेरिकनसे आये और हमे लेनेवाले डेल्टा गये है! "... हाहाहा.!!

>>> जो प्रवासी चार्टर्ड सेवेने येतो तो शेड्यूल्ड फ्लाईटने जाऊ शकत नाही आणि व्हाईस व्हर्सा <<<
या नियमामागिल लॉजिक काय असू शकेल? काय कारण?

कल्पना नाही लिंबू, पण आहे असा खरा. गोव्यात सिझनमधे रोज लंडन आणि मॉस्को वरून थेट विमान यायचे.

रिक्षा च्या रिटर्न चार्जेसचे काय कारण असते? तेच.

limbutimbu,

>> या नियमामागिल लॉजिक काय असू शकेल? काय कारण?

माझ्या मते अंमली धेंडांवर (ड्रग पेड्लर्स) लक्ष ठेवायला.

आ.न.,
-गा.पै.