'बघू पुढे' वाली पिढी

अ‍ॅटिट्यूड ठेवणे कसे घातक आहे>>>>..... ह्यावर अजुन थोड लिहा ना.
हा मुळ विषय नसेल ही ...पन मला जाणुन घ्यायच आहे.

चर्चा वाचते आहे.

माझ्याबरोबर कॉलेजात जी मुलंमुली होती त्यांमधील बरीच (जवळपास ४०-५०%) मुलं ग्रामीण / निमशहरी किंवा परप्रांतातून शिकायला आलेली होती. त्यातील निम्म्याहून अधिक मुलांची इंग्रजीच्या नावाने बोंब होती. बोलताना सलग एक वाक्य इंग्रजीतून बोलू न शकणारी, बोलायला बिचकणारी मुलं होती. लिहिताना तर आणखी गोंधळ. परीक्षेत काठावर पास होणे, वर्षभर लेक्चर्स बंक करणे, त्या वेळेत इतर ठिकाणी उंडारणे, परीक्षेत एकमेकांच्या (आणि त्याही चुकीच्या!) कॉप्या मारणे हे उद्योग चालत. आपले काही झाले नाही तर आईवडीलकाकामामादादा वशिला लावून आपल्या चरितार्थाचे बघतील ह्याची मुलांना खात्री होती. मुलींना लग्नासाठी पदवी आवश्यक वाटत होती. नंतर नोकरी व्यवसाय केला नाही तरी चालतो, काही जबरदस्ती नसते, अशी भावना होती. मुलग्यांना वशिल्याने नोकरी किंवा घरातले लोक व्यवसायाचा जम बसवून देतील ह्याची खात्री व मुलींना गरजेपुरते मार्क्स मिळवले की आपले एखाद्या सुखवस्तू घरात लग्न लावून दिले जाईल याची खात्री...

आज ह्या मुलामुलींचे काही अडले असे दिसते का? तर (काही अपवाद वगळता) त्यांचे (त्यांच्या मते) खूप काही अडले नाही. आईवडिलांनी, मामा-काकांनी यांचे बस्तान बसवून द्यायला मदत केली. काहींचे पिढीजात व्यवसाय होते, तर काहींच्या सरकार दरबारी ओळखी होत्या. पैसे आईवडिलांनी, नातेवाईकांनी उभे केले. वेळप्रसंगी कर्ज काढले. लग्न जुळवताना आर्थिक किंवा व्यावसायिक फायद्याचे स्थळ बघितले. आता ह्या मुलांची मुले (पाल्य) शाळा-कॉलेजांतून शिकत आहेत. अगदी सुरुवातीपासून शिकवण्या लावल्या आहेत. आईवडिलांचे इंग्रजी कच्चे का असेना, मुलाला इंग्रजी माध्यमाच्या शाळेत घातले आहे.

मला सर्वात ठळक गोष्ट ही जाणवते की ह्या सर्व मुलांना खात्री होती की आपले आईबाप आपले आयुष्यात आर्थिक - व्यावसायिक बस्तान नीट बसवून देतीलच!! आपल्याला 'सेटल' केल्याशिवाय ते स्वस्थ बसणार नाहीत!! मग वयाची पंचविशी, तिशी का उलटेना! 'आपला अभ्यास - आपण कमावलेले ज्ञान याच्या जोरावरच आपण यशस्वी होणार आहोत' असे वाटण्याची या मुलांना गरजच नव्हती. [जिथे गरज होती त्या मुलांनी खूप सिन्सियरली अभ्यास केलेले पाहिलेत, आपल्या व्यक्तिमत्त्व विकासासाठी झटणारी, स्वतःच्या धडपडीतून वर आलेली मुलेही पाहिली आहेत.] आजही ह्यातील काही मुले संसारी झाली, पोरे-बाळे झाली तरी आर्थिक दृष्ट्या स्वतंत्र झालेली नाहीत. वडिलोपार्जित संपत्ती / मालमत्ता - त्यातून येणारे उत्पन्न, आईवडिलांकडून मिळणारा आर्थिक आधार यांवर थोड्या-फार प्रमाणात अवलंबून आहेत. त्यांना ह्या टेकूची खात्री आहे. आईवडिलांनी त्यांना ही खात्री दिली आहे.

त्यांचीच मुले आता शाळा कॉलेजात आहेत...

सिंडी ++
आमच्या शाळेच्या काळी तरी, पुण्यातली पोरं भयानक अभ्यास आणि मार्क ह्यांच्या जीवघेण्या स्पर्धेत अडकलेली दिसायची.. अदर अ‍ॅक्टिविटिज असतील तर त्याही कॉम्पिटिशन म्हणून..
मी ज्या छोट्या गावात वाढले तिथे मला काही शिक्षक/प्राध्यापक भेटले जे विषयाशी, मुलांशी बांधिलकी ठेवून होते - त्यामुळे तारे निरिक्षण, अ‍ॅस्ट्रोफिजिसिस्ट्स बरोबर दिवस घालवणे, त्यातून वेगवेगळ्या संकल्पना समजणे, दहावीच्या गणिताच्या परिक्षेपलिकडे जाऊन गणितातली मज्जा घेणे, मराठीतली विज्ञानविषयक पुस्तकांची लायब्ररी अशा अनेक गोष्टी घडल्या. ट्रेकिंग चा भ्रमंती म्हणून गृप, खादंती, पक्षिनिरिक्षण, अनेक वक्तृत्व स्पर्धा, गाणी, सांस्कृतिक उत्सव, नाटकं, बालनाट्य, वसंत व्याख्यानमाला असे अनेक प्रकार चालायचे.. सगळ्याला सगळेजण जात नसले तरी अनेक जण काही ना काही करायचेच.

सध्यापण पुण्यातली जी स्थिती बघतेय ती भयावह आहे.. प्राथमिक शाळेला वर्षातून जितक्या परिक्षा असतात ते बघता, आपला काही संबंध नसतानाही आपण तक्रार करावी असं वाटतं. (परिक्षेवर कायद्यानं बंदी आहे ना?)
येवढ्या परिक्षा असताना मुलांचा पाट्या टाकण्याकडे कल असल्यास मला काही चूक दिसत नाही..
+ अनेक पालकही मूर्ख वाटतात. त्यांना भरपूर अभ्यास आणि परिक्षा गरजेच्या वाटतात.

-----------
बेफिकिरांनी जे लिहिलय ते ऑफिसमधे ही काही प्रमाणात अनुभवायला मिळालय.. आपल्याला मंथली पगार देणे ही कंपनीची जबाबदारी आहे असं वाटणारे अनेक न्यु जॉईनीज दिसतात. आपण झटून काही करावं, स्वतःला प्रूव करावं असही अनेकांना वाटत नाही..

अकु,
मनातलं बोललात.
थोडक्यात equilibrium साधला गेलाय तर. ज्यांना आपले पालक नैपुण्य मिळवण्यासाठी मदत करतील असे वाटते ती मुलं व्यवस्थित अभ्यास करून नैपुण्य मिळवण्याचा प्रयत्न करतात, तर ज्यांचे पालक लहानपणा पासून मुलांना चमच्याने भरवतात, आणि काहीही झाले तरी मी (पालक) ते सुधारीन आणि तुला काहीही कमी पडू देणार नाही, माझा व्यवसाय तुलाच चालावायचाय, माझ्या खूप ओळखी आहेत असे सांगतात ती मुले chill राहतात. अशा मुलांचं प्रमाण जास्त झालं तर वातावरणाचा समतोल दुसरीकडे झुकतो.
काही प्रमाणात ते ठीकच नाही का? संधी आणि मुले याचं व्यस्त प्रमाण बघता इतके इंजिनियर नकोचेत.

प्रगत देशांमध्ये बस चालकाचा पगार आणि संगणक अभियंत्याचा पगार यात फार फरक नाही (टोरोंटो मध्ये TTC चालक ६ आकडी कमावतो, कामाचे जास्त तास मोबदला धरून. बस चालकाला हिणवण्याचा अजिबातच हेतू नाही). मुलं handy jobs हौशीने करतात, कारण जास्त शिकून जेवढे पैसे कमावणार ते लगेच मिळणार असतील तर काय वाईट हा विचार असावा. १६-१७ वर्षानंतर पालकांच्या घरात राहणे हे ही कमीपणाचे मानले जाते, दोन्ही बाजूंनी (पालक आणि मुले).
अर्थात पदवीपर्यंत मी तुझं शिक्षण बघीन पुढे मला परवडलं तर ठीक अन्यथा तू हातपाय हलवले पाहिजेत हे माझ्या घरी इतक्या स्पष्ट शब्दांत नसलं तरी अध्याहृत होतं. क्लिशे पण संस्कारावर ढकलू या का?

[जिथे गरज होती त्या मुलांनी खूप सिन्सियरली अभ्यास केलेले पाहिलेत, आपल्या व्यक्तिमत्त्व विकासासाठी झटणारी, स्वतःच्या धडपडीतून वर आलेली मुलेही पाहिली आहेत.] आजही ह्यातील काही मुले संसारी झाली, पोरे-बाळे झाली तरी आर्थिक दृष्ट्या स्वतंत्र झालेली नाहीत. वडिलोपार्जित संपत्ती / मालमत्ता - त्यातून येणारे उत्पन्न, आईवडिलांकडून मिळणारा आर्थिक आधार यांवर थोड्या-फार प्रमाणात अवलंबून आहेत. त्यांना ह्या टेकूची खात्री आहे. आईवडिलांनी त्यांना ही खात्री दिली आहे. >>> जोरदार अनुमोदन...!