पण लक्षात कोण घेतो ?

अशा वेळेस पंचवीस रुपयांना विकत घेणारा गुन्हेगार नाही काय? जसे वर वर्णन केलेल्या मारूतीवाल्या बाई तीनशे रुपयांना तीन कणसे विकत घेऊन सामाजिक गुन्हाच करीत नाहीत काय? व अशा रितीने किंमती वाढवण्यास जबाबदार नाहीत का? >>>
पटले. दुर्दैवाने असे होते हेच खरे. एकच माल रस्त्यावर, सर्व सामान्य दुकानत व मॉलमध्ये अश्स्स तिम्ही लेव्हल वर वेगवेगळ्या किमतीला मिळतो. व प्रत्येक लेव्हल चा मुख्य ग्राहकही वेगवेगळ्या आर्थिक स्तरातला असतो. पण जेव्हा वर सांगितलेल्या उदाहरणासारखी सिच्युएशन असते, उदा. मॉल मध्ये तीच वस्तु अव्वाच्या सव्वा भावात खरेदी करण्याची सवय असलेला एखादा ग्राहक ती वस्तु रस्त्यावर त्या पेक्शा कमी किमतीत अवेलेबल असते तेव्हा पटकन , विचार न करता घेऊन टाकतो. ही जनरल टेंडन्सी आहे. तेव्हा त्याला कदाचित हे माहीतही नसते की खरा बाजार भाव काय आहे! अश्या वेळी कुणावर, कोण निर्बंध घालणार!

म्हणुन आम्ही दिवाळीत खुप कमी खरेदी करतो अगदीच गरज असेल तरचं. कारण ५० रुपयांची वस्तु ५०० ला ही मिळत नाही. स्टॉक संपला म्हणुन दुकानदार अवाच्या सव्वा किंमत सांगतात. आम्ही दिवाळी च्या खुप आधी किंवा खुप नंतर शॉपिंग करतो. दिवाळीत फक्त विंडो "शॉपिंग."
जी सर्वसामान्यांच्या आवाक्यातली नसते, ती म्हणजे, "रत्नागिरी हापूस ". >>>
महाराष्ट्रात राहुनही आम्हाला खायला मिळत नाही आणि डॉलर कमावणार्‍या बाई ईमेल वरुन त्त्याचीचं चव कळवतात.
पु.ले.शु.

सुंदर लेख, चांगले मांडलेत विचार

एखादी वस्तू वा सेवा मिळवताना, मिळवल्यावर ग्राहकाला जे सुख / समाधान मिळते, त्यापेक्षा त्याला द्यावे लागणारे मूल्य कमी असेल, तरच ग्राहक ती वस्तू वा सेवा खरेदी करतो, असा दिसायला साधा, अर्थशास्त्राचा नियम आहे. पण याचे विवेचन करताना, सुख कसे मोजायचे ? ग्राहकाच्या क्रयक्षमतेचे काय ? तो त्या वस्तूचा, संग्राहक तर नाही ? असे अनेक फाटे, फुटतात.

शिवाय मागणी आणि पुरवठा, हे दोन घटक असतातच. एका अक्षावर किंमत आणि दुसर्‍या अक्षावर हे दोन्ही घेतलेत, तर या दोन्ही ग्राफ्सची एक फुल्ली तयार होते. त्या फुल्लीचा छेदनबिंदू म्हणजे, त्या वस्तूची किंमत. अर्थातच यालाही फाटे फुटतात, ते त्या गोष्तीची दुर्मिळता किंवा प्रासंगिक कारणे, अशी...

आधीच केवड्याची बने कमी आहेत, त्यांना फुलोरे पण मर्यादीतच असतात, शिवाय गणेशाला, हे प्रिय, असे आपण ठरवून ठेवलेय... त्यामूळे..

पुर्वी घरोघर जास्वंदीची झाडे असत आणि दुर्वा तर कुठेही, ऊगवलेल्या असत. या वस्तू विकत घ्यायची, कधी वेळच येत नसे.

मला तर असे वाटते की जीवनावश्यक वस्तूंबाबत 'सर्वत्र एकच भाव' नसणे म्हणजे सामाजिक गुन्हा! बाकी सर्वाकरता ग्राहकाला असलेला वेळ, मिळणारे समाधान व त्याची क्रयशक्ती ह्यावर आधारीत त्याला योग्य वाटतील तितके पैसे त्याने दिले तर ते योग्यच....

कोणास ठाऊक मोटारीतील बाईला आधी कोणीतरी केवड्याच्या कणसाला ७०-८० रुपये सांगीतले असतील व त्यामुळे ६० ला तिला ते स्वस्तच वाटले असेल.

चालता चालता आपल्या जे मनात आलं, 'एखाद्या वस्तूची जास्तीत जास्त किंमत वाढत्या महागाईच्या पातळीवर काय असावी, हे आपले मन ठरवत असावे आणि त्याच्या आसपासची किंमत आपण योग्य समजून देतो' ......तेच माझ्यामते खरे!

कारण आपणही काय केलेत, ज्या गुच्छाची किंमत आपल्यालाच पटत नव्हती त्याला देखील ५ रुपये दिलेत. तो अजुन पुढे गेल्यावर अजून कमी किंमतील मिळत नव्ह्ता ह्याची आपण खातरजमा केली होतीत का?

नसेल तर दुसरा कोणीतरी असाच धागा उघडू शकतो की २ चा माल (चालत आलेल्या माणसानेसुद्धा) ५ ला नेला.
जर का आपण अशी चौकशी करुनच खरेदी केली असेल तर त्या साठी नक्कीच आपण अधिक वेळ घालवलात (कारण तेव्हडा वेळ आपणाकडे होता).

'म्हातारी मेली तरी चालेल पण काळ सोकावायास नको' ह्या उक्तीप्रमाणे खरेतर रडायला हवे; पण सध्याच्या जगात लोकांकडे त्यासाठीपण (म्हणजे काळ सोकावू नये म्हणून रडायसाठी) वेळ नसतो. (हे अर्थातच उदाहरणादाखल आहे कृपया मतितार्थ घ्यावा / शब्दार्थ घेऊन फाटे फोडू नयेत.)

अजून एक शेवटाला मांडलेला मुद्दा म्हणजे, "रत्नागिरी हापूस " हा फळबागांमधील उत्पादनापैकी व खास लागवड व जोपासना करून वाढवण्यात येणार माल असल्याने, त्याला दूर्वा, लाल फुले, केवडा यासोबत एकाच मापात तोलणे अगदीच अयोग्य वाटते. आपल्या आवाक्याबाहेर / महाग वाटत असणारा शेतीमाल / फळफळावळ कित्येकदा उत्पादकांना तोट्यात विकावा लागतो ही वस्तुस्थिती आहे.

केवडा नैसर्गीक रित्या राना-वनात वाढत असल्याने त्याचा असा हिशोब मांडता येणार नाही कदाचीत पण एक जास्वंदीचे फूल, बाजारात येईपर्यन्त त्या झाडाला वाढवायला व फुलवायला किती खत, पाणी, मॅन्-अवर ई. लागले व नंतर त्यासाठी करावी लागलेली हमाली, वाहतुक ई. याचा जर हिशोब मांडला तर ५ रुपये देखील खूप कमीच असतील. मग हा कोणता न्याय...

तुम्ही अगदी बरोबर म्हणताय, पण लक्षात कोण घेतो ?

उत्तम कांबळेंचा सप्तरंग मध्ये सुंदर लेख आला होता अशाच काहिशा विषयावर - पाया सुप हा विषय होता.

अग्दी अग्दी @ भारतीय. तोच लेख आठवला होता.

छी छी..... या तथाकथित हिंदु भक्तांची भक्ती किती कोरडी आहे.... असुर नरेश रावणाने स्वतःची मुंडकी कापून देवाला अर्पण केली होती... आणि याना १०० रु ची फुले वहाताना किती यातना होतात!!! वस्तू स्वस्तात मिळाले तरच हे लोक देवाला देणार!! देव म्हणजे बोहारीण आहे का हो?

देव लाडू आणि मोदक खात नाही, ते बरे आहे.. नाही तर यानी महागाईच्या नावाने लाडूही वाटाण्याइतके करुन देवाला अर्पण केले असते.

फुलांच्या किमती वाढल्या म्हणून रडारड करण्यापेक्षा बाजारात फुले विकायला बसून चार पैसे मिळवावेत की.. ( नंतर त्याच पैशातून हापूस घेऊन खाता येतील.)