सुंदर माझं घर : कल्पना आणि सूचना

शेजारी शिवाजी महाराज आणि त्यांच्या बाजूला आमीर खान >>>

दुसरा किस्सा: याईक्स.

तुझा लेख वाचून घर आवरायला गेले. एक हप्ता पूर्ण झाला. आता उरलेला करेन.

माझे एक रूटीन आहे ते इथे लिहीन पण स्वच्छतेला पर्याय नाही.

आळशीपणावर उपाय काय..स्वतःच्या घरात स्वतःला तरी बरे वाटले पाहीजे इतपत स्वच्छता हवीच.. पुष्कळ बॅचलर मुलींच्या फ्लॅटचीही हीच अवस्था असते.. जिने दुध आणुन तापवुन घेतलेय तिने पातेलं स्वच्छ नाही केलं की ते ३ दिवस तसंच.. अवघड आहे.

किचनमध्ये चिमणी नसेल तर फोडणीचे तेल कट्ट्याच्या फरशीवर उडते आणि थोड्या दिवसांनी चिकट होउन सहजासहजी निघत नाही. त्यापेक्षा ओटा आवरतानाच हातासरशी पटकन पुसुन घ्यायचे , १५ दिवसातुन एकदा साबनाच्या पाण्याने पुसुन घेतलं तरी त्या फरशा सहज स्वच्छ, चमकदार होतात.

चांगला विषय मितान.

अस्वछतेची एक प्रवृत्तीच असते असं मला वाटायला लागलय. या घाणेरड्या लोकांना कळतच नाही आणि जाणवतही नाही की ते किती गलिच्छपणा करतायत. दुसर्‍याकडे गेल्यावर स्वच्छता बघूनही आपल्यात काही बदल करावा असं त्यांच्या मेंदुपर्यंतच पोहोचतच नसावे. अशांचे 'स्वच्छतेचे इंद्रिय' कामच करत नसते तर कोण काय करणार?

माझ्या बहिण तिच्या मैत्रिणीच्या घरी जेवायला गेली असताना, त्या मैत्रिणीने विळी घेतली, कोबी घेतला आणि डायरेक्ट चिरून जमिनीवरच ठेवला. मग गोळा करून (धुतला की नाही ते माहित नाही) भाजी केली. एका घरातील स्वयंपाकघरात तर जे फडके हात पुसायला वगैरे वापरतात, त्यानेच ओटा पुसणे आणि त्याने (अतिशयोक्ती नाही) ताट पुसणे हे प्रकार पाहिलेत.

घरात लहान मुल वगैरे असेल तर पसारा समजू शकतो पण धूळ आणि कचरा???

अश्विनीमामी, तुमच्या रुटिनची वाट पाहत आहे.

दुसर्‍याकडे गेल्यावर स्वच्छता बघूनही आपल्यात काही बदल करावा असं त्यांच्या मेंदुपर्यंतच पोहोचतच नसावे. अशांचे 'स्वच्छतेचे इंद्रिय' कामच करत नसते तर कोण काय करणार?>> मामी , अगदी .
आणि सायो म्हणाली तसे हा लेख वाचुन घर आवरायला घ्यावे असेही मनात आले.

दुसरा अनुभव खरंच याइक्स...
पण हो हे असं मी पण अनुभवलंय. एका ओळखीच्यांच्या घरी.
एक पटकन आठवलं म्हणून.
काचेचा ग्लास/ स्टीलचे पेले विसळल्यावर उपडा ठेवला जातात आणि मग तो जनरली शोकेसमधे जातो. ज्यांच्याकडे त्याच ग्लासेसमधूनच दूध, ताक पासून आमटी आणि दारूही प्यायली जाते अश्यांकडे विशेषतः हे घडतं. अनेकदा ग्लासेस आतून पुसलेले नसले तर पाणी अर्धवट वाळतं. आणि शोकेसमधे ग्लास उपडे ठेवल्यावर आतमधे हवा कोंडली जाते. असे ग्लास पाणी प्यायला दिले तर पाण्याला फॉर्मॅलीन प्रकारचा विचित्र वास येतो. मग त्या घरात पाणीही पिऊ नये असं होतं.
ग्लासेस/ पेले यातून शक्यतो दूध, ताक, आमटी घेऊ नये आणि घेतलेच तर त्यासाठी वेगळे, पाण्यासाठी वेगळे, दारू-ज्यूस साठी वेगळे ग्लासेस वापरावेत. ग्लासेस धुवून ठेवायच्या जागी उपडे ठेवणार असल्यास हवा जाईल असे बघावे किंवा ग्लासेस/पेले सरळच ठेवावेत. दोन्ही शक्य नसेल तर मग कुणालाही पाणी देताना तरी निदान ते परत एकदा विसळून आणि पुसून द्यावेत.

टिप्समधे माझे २ पैसे!

खरच चांगला विषय.

दुसरा किस्सा खुप भयाण आहे... पण असे किस्से बघितलेत जे बघुन किळस ला पण किळस येइल

मुंबईत एका ओळखिच्यांच्या घरी दुपारी चहाला गेलो होतो. हॉल मधे अंधार/ खिडक्या बंद... सोफ्यावर, टेबलावर वर्तमान्पत्र, टपाल इतस्तः पसरलेले. दरवाज्यातच चपला, बुट विखुरलेली. किचनमधे इतकी घाण... कचर्‍याचा डब्बा उघड्यावर, ओट्यावर पसारा, सिंक मधे उष्टी-खरकटी भांडी, तुंबलेल पाणी, त्यातच खरकट टाकलेल. अगदी चिकनची हाडं सुद्धा :य्याक्क: आठवुन सुद्धा शिसारी येते. चहा सुद्धा नको म्हंटल मी... माझ्या साबांना तर अगदी मळमळायलाच लागल होत ती हाडं वगैरे बघुन...

दुसर्‍या एक काकु, दुधावरची साय कचर्‍यात फेकतात

बाथरुम मधेच अंडरगार्मेट्स वाळत घालणे, बेसिनवरच टुथब्रश ठेवणे, कंगव्याला केस तसेच... ईईई...

जाऊदे..

बेसिनवरच टुथब्रश ठेवणे,<<< आँ???
म्हणजे आडवा म्हणतेयस का?
आमच्याकडे एका ग्लासात पेस्ट आणि ब्रश उभे करून ठेवलेले असतात बेसिनवरच. त्याची किळस येते लोकांना?

हे वाचून मला ही Shel Silverstein ची कविता आठवली. मुलांना फार आवडते.

http://cwmi.css.cornell.edu/TrashGoesToSchool/Sarah.html

म्हणजे आडवा म्हणतेयस का?<<< हो आडवा.. एक नाही.. ४.. अख्ख्या फॅमिलीचे .. त्याच्याच शेजारी केशजडित कंगवा :य्याक्क:

लालु, छान कविता आहे

केशजडीत कंगवा हे खरंच याक्क!

शक्यतो रोजची स्वछता रोज केली तर इतकी कामं साचणार नाहीत. फ्रिजमध्ये वस्तु ठेवतांना त्याची वर्गवारी करुन ठेवले तर जास्त सोपे पडेल्....म्हणजे अगदी वरच्या कप्पयात्.....दुध, दही, लोणी (दुध पातेल्यात ठेवले असेल तर त्यावर जाळीची ताटली ठेवावी, दही घरी लावलेले असेल तर त्यावर पण झाकणी ठेवायला विसरु नये.
मधल्या कप्प्यात अन्न उरले असल्यास शक्यतो झाकणाच्या डब्यांमध्ये व्यवस्थित झाकण लाऊन ठेवले तर त्या त्या पदार्थांचा वास फ्रिजला येणार नाही. - कितीही कंटाळा आला तरी फ्रिज २-३ दिवसांनी एकदा बघुन नको असलेल्या गोष्टी काढुनच टाकाव्यात.

भाज्या म्हणजे फ्लॉवर वैगेरे - पाठीमागचे सगळे काढुन, मग फ्लॉवरचे तुरे कापुन डब्यात ठेवले तर त्याचाएक उग्र वास फ्रिजला लागत नाही

कप्पे ठरवुन वस्तु ठेवल्यात तर त्या सापडायला सोप्या पडतात.

भांडी घासल्यानंतर ती पालथी घालायला - वापरुन जुने झालेले दोन टर्किशचे टॉवेल ठेवलेत तर बरे पडते, एक वापरला की धुवायला टाकायचा, दुसरा काढायचा.

किचन मध्ये वापरायच्या न्यापकिन्सचे रंग ठरवुन घेतले की मग जास्त सोपे पडते....म्हणजे स्वयंपाक करतांना हात वैगेरे पुसायला डार्क निळ्या रंगाचे न्यापकिन्स तर ताटं, वाट्या, पेले पुसायला गुलाबी किंवा ऑफ व्हाईट

घरातली स्वछता करणे म्हणजे एक प्रकारचा व्यायामच असतो आणि त्यामुळे घर तर स्वछ होतेच पण त्या व्यायामाचा आपल्या शरिराला पण फायदा होतो....स्वछतेने मन प्रसंन्न रहाते.....

मितान खुप जास्त टिप्स दिल्या का ग.....??

बाहेरच्या खोलीत दिवाण / सीटींग वर ज्या बेडशीट घालतात त्याची अतिभयाण कंडीशन मी पाहीलीये... जे लो़ड / कुशन्स ठेवले होते.. त्याच्या आतला कापुस लोंबत होता कव्हर फाडुन ईईईक्स
विकत घेतल्यापासुन फेकुन द्यायच्या मधे धुण्याची प्रोसेस नसावीच बहुतेक

दिप्ती, तु लिहीलयस तसे माझे पण भांडी वाळत घालायचे मोठे टॉवेल आहेत. प्लेट्स, ग्लासेस रॅक वर, चमच्यांसाठी वेगळा स्टँड.

भांदी घासायला पण वेगळे स्क्रबर्स्.स्पाँजेस आहेत. पाण्याची भांडी, ग्लासेस, काचेची भांडी यासाठी एक, बाकी स्वयंपाकाच्या भांड्यांना वेगळा आणि लेकीच्या भांड्यांसाठी अजुन एक. डिशवॉशरमधे सगळी भांडी स्पेशाली मोठी कढई वगैरे जात नाही ती हातानेच धुवावी लागतात.

डिशवॉशरमधे भांडी ठेवताना सुद्धा नीट डाळुन ठेवावीत. भांडी आधी थोडी हलक्या हाताने विसळुन मग थेवली तर नीट स्वच्छ निघतात आणि डिशवॉशर पण चोक वगैरे होण्याची शक्यता नसते.

हात पुसायला एक किचन टॉवेल आणि भांडी पुसायला दुसरा< अनुमोदन

फ्रिजमधे कप्पे ठरवुन वस्तु ठेवल्यात तर त्या सापडायला सोप्या पडतात<< अगदी बरोबर.

प्रत्येक क्रियेच्या विरुद्ध क्रिया वेळच्यावेळी पुर्ण झाल्या पाहिजेत असे कुठेतरी वाचले होते.. म्हणजे कपाट उघडल, सामान काढलं की कपाट बंद करणे, सामान विकत आणल की लगेच जागेवर लावुन ठेवणे.

आपल्या हाताला सवय लावुन घेणे महत्वाचे. थोडी शिस्तही हवीच. घरच्यांना सुद्धा सवय लावावी. नवर्‍यावर, मुलांवर जबाबदारी टाकावी. मुलांनाच त्यांचे खेळ आवरुन ठेवणे, रुम आवरणे याची सवय लावावी. बुट काढले की स्टँडवर ठेवणे, मोजे धुण्याच्या बास्केट मधे टाकणे. वर्तमानपत्र वाचले की आवरुन ठेवणे.. सध्यासाध्या गोष्टी असतात...

ह्म्म्म्म, भारी धागा मितान, लिहिते सवडीने,
लाजो अगदी अगदी, १०० मोदक तुला

लाजो अगदी अगदी, १०० मोदक तुला<< स्मिते

मोदक केले की ओटा आवरणे, मोदक खाऊन झाले की प्लेट्स धुवुन ठेवणे, वाळल्या की जागेवर लावणे. उरलेले मोदक नीट डब्ब्यात भरुन फ्रिजमधे ठेवणे

अजुन एक, फ्रिज मधे सामान ठेवताना डब्यावर लेबलवर किंवा मार्कर वगैरे ने त्या दिवशीची तारिख घालावी. काही गोष्टी १-२ दिवसात संपवाव्या लागतात. काही ६-६ महिने पण टिकु शकतात (जॅम, लोणची, सॉस वगैरे). डब्यावर तारिख असेल तर फ्रीज साफ करताना काय ठेवायचे आणि काय टाकायचे ते लगेच कळते. एक्स्पायरी डेट्स जवळ आलेल्या वस्तु वापरुन टाकायच्या किंवा डेट उलटुन गेलेल्या वस्तु टाकुन देता येतात. इथे कंटेनर्स मिळतात त्याला अशी लेबल्स असतात, त्यावर मार्करने लिहीले की झाले. लेबल धुतले की मार्किंग निघुन जाते.

फ्रिजर मधे सुद्धा भारंभार सामान भरु नये.

खरतर जेव्हढ आवश्यक तेव्हढच सामान आणाव. काय सम्पल, काय संपणार आहे, याची लिस्ट करावी आणि त्याप्रमाणे सामान आणाव, म्हणजे उगाच वस्तु आणुन कपाट भरत नाहीत.

दुसरा एक अतिभयानक किळसवाणा प्रकार म्हणजे. टॉयलेटची सीट. ही ओली दिसली की माझे डोकेच फिरते. शिवाय आपण कमोड वापरायला लागलोय पण त्याबरोबरच टॉयलेट पेपर्स असले पाहिजेत हे बरेचजणं लक्षात घेत नाहीत. घरातील पुरुष मंडळींना टॉयलेट वापरण्याआधी सीट उचलून वर करण्याची सवय लावणे गरजेचे असते.

मुळात कुणाकडे कमोड असेल तर जायचीच इच्छा होत नाही.
गुडघ्यात प्रॉब्लेम असलेले ज्ये ना सोडले तर कमोडचा देशी पद्धतीपेक्षा काय जास्त उपयोग आहे खरं तर? फुकट आम्ही मॉडर्न म्हणून कमोड लावून घ्यायचे आणि ते नीट ठेवता पण येत नाहीत मग त्यात डास वाढतात.
बाकी पोटासाठी योग्य प्रेशर येत नाही आणि बसाउठायची सवय मोडते हे प्रॉब्लेम्स वेगळेच...

मागच्यावर्षी आर्चिज गॅलरीतुन एक छोटे पोस्टर आणले आहे ते टॉयलेट मधे लावलय घरी....त्यावर

"if you sprinkle, when you tinkle, be a sweetie and wipe the seatie" असं लिहीलय

मी फोटो टाकेन त्याचा.

आणि हे वाचून भारतीय पुरूषमंडळींना फरक पडणारे?

लाजो , नक्की टाक फोटो. सही मेसेज आहे.

मला माझ्या घरात डब्यांच्या ऑर्गनायझेशन बद्दल प्रॉब्लेम येतोय.
जागा अगदीच लिमिटेड आहे. रेन्टल असल्याने सोयी करून घेणे यावर पण मर्यादा आहेत. खाउचे डबे कश्या पद्धतीने मॅनेज करता यावर कोणी टिप्स दिल्यास फार बरे पडेल.
मी साधारण गोड वस्तू, नमकीन वस्तू, बिस्किटे, पाकीटे (सूप्स, पॉपकॉर्न, पापड इत्यादी) अशी वर्गवारी करते. पण कधी डबे कमी पडतात. कधी डबा मागे गेल्याने बरेच दिवस एखाद्या वस्तूकडे लक्ष दिलं जात नाही तर कधी मोठा डबा घेऊन बघितला तर जागा पुरत नाही.
आईकडे प्रायोरिटी प्रमाणे वस्तू असायच्या. रोज लागणार्‍या पुढे, अधून्मधून लागणार्‍या त्याच्या मागे, कधीतरीच लागणार्‍या एकदम मागे. कधीतरीच लागणार्‍या ही क्याटेगरीच मी उडवून टाकलीये. कधीतरीच लागणार्‍या वस्तू जेवढ्यास तेवढ्या आणायच्या आणि तेव्हाच्या तेव्हा संपवून टाकायच्या.
मला चौकोनी आणि उभे असे डबेही मिळत नाहीयेत ज्यात चिवडा, शेव, चिप्स ची पाकिटे मावतील.

तर एकुणात असा जरा खाऊ पातळीवर घोळ आहे. जरा मदत करा बरं.

आणि हे वाचून भारतीय पुरूषमंडळींना फरक पडणारे?<< पडला तर उत्तमच

नी, तु दोन मोठे प्लॅस्टिक बॉक्स (कंटेनर्स) आणुन, एका बॉक्सात गोडाची पाकिट आणि दुसर्‍यात नमकिन पाकिट अस ठेऊ शकतेस. वेगवेगळ्या डब्ब्यांची जागा वाचु शकेल.

अगं तसंच करते. तेच तर लिहिलंय ना.
पण दोन मोठ्ठे डबे असतील तर सगळा ड्रॉवर भरून जातो. मग बाकीच्या काही वस्तू अनाथ होतात.

तुला एखादी पँट्री ट्रॉली नाही का घेता येणार किंवा एखादा ४-५ ड्रॉवर्सवाली सेपरेट व्हील्स असलेली ट्रॉली? जे सामान रोज लागत नाही किंवा साठवणीच सामान, खाऊचे न उघडलेले पुडे ते यात भरुन दुसर्‍या रुम मधे ठेवायच. लागेल तेव्हा ट्रॉली किचनमधी आणायची.

किंवा, तु मोठे स्टॅकेबल ट्रे मिळतात तसे आणु शकतेस आणि त्यात सामान ठेवायच. ट्रेज एकावर एक रचायचे.

सॉरी पण
वर मांडल्या गेलेल्या बर्‍याच गोष्टींना अनुमोदन, तरीही दुसरी बाजूही पहाणे महत्त्वाचे वाटते. मला वाटतं A word of caution is necessary.

- स्वच्छता functional असावी. unhygenic vs rabid & military attitude to 'everything in its place and a place for everything' ही दोन टोकं झाली.

- दुसरे म्हणजे त्यांचे ते राहतायेत ना आनंदी? मग काही करा. सतत आदळआपट, धूसफूस, घरादारांच्या मागे कटकट आणि मग आपल्या perfection नुसार स्वच्छता होत नाही याची कटकट यात त्या स्वच्छतेचा जो काय शुभंकर आनंद असेल तो गमावून बसतो माणुस. (खरेतर- बायका). आणि भारताततरी स्वच्छ हे रिलेटीव्ह आहे. धूळ/माती/ कबुतरे आणि इतर कारणांमुळे. स्वच्छता is not an end in itself. की ती असते?

- आणि सार्वजनिक स्वच्छतेबाबत तर आपल्या देशात बोलायलाच नको.

- माणसाने जसे स्वतःच्या देवावरून इतरांस कमी लेखू नये तसेच स्वच्छतेवरून. शेवटी 'पायाला घाण लागू नये म्हणून जपतोस तसा मनालाही लागू नये म्हणून जप हो श्याम' (कॉपीराईट : श्यामची आई) हेही (तितकेच) खरे आहे.
भरपूर पसार्‍यातले अगत्य किंवा इतर काही चांगलेही जर मला दिसणारच नसेल तर वाईट वाटेल मला स्वतःचे.

"if you sprinkle, when you tinkle, be a sweetie and wipe the seatie" असं लिहीलय

>>>> लाजो, हे वाक्य माझ्या गायनॅकच्या क्लीनिकमध्ये आहे. आणि मला खुपच आवडते.