गूळपोळी

मनु, धन्स गं... अगदी नीट लिहिली आहेस. मला १६ ला करायची इच्छा आहे, पण कठीण काम म्हणुन धीर होत नव्हता. आता तुझ्या कृतीने करुन बघते. चांगल्या झाला तर कळवतेच.. (नाहीतर माझे काय चुकले बीबी आहेच,.... )

दोन चपात्या करुन त्यावर सारण पसरायचे झाल्यास त्याचे गोळे करुन नको ना ठेवायला??

धन्यवाद. धन्यवाद.
करुन सांगते.

मस्त.. चुना कशासाठी लावायचा ते सांग..
मी चुना लावूनही केल्या व चुना न लावता. >>>>>> दोन्हीमधे काय फरक होता? चव बदलत तर नाही ना?

गुळपोळी फॉर् डमीज साठी रुचिरातली कृती अगदी परफेक्ट आहे. वर लिहीलेली माझ्यासाठी जरा क्लिष्ट आहे.

नको ग बाई.. इकडेसुध्दा ते प्रकाशकाचे (आणि ओगलेबाईंचे) हक्क्/कायदा/नियम वगैरेची चर्चा होईल

अदिती, जशीच्या तशी देऊ नका, म्हणजे झालं!

>> मिश्रण खूप कोरडे करू नये थोडेसे ओलसर असेल तर गोळे करायला बरे पडते.

कोरडं झालं तर दुधाचा हात (अगदी हातच - पटकन सगळा गोळा भिजतो - तेव्हा चमच्याबिमच्यानेही नाही घालायचं दूध) लावून सारखं करून घ्यायचं.

अशा तयार केलेल्या गुळाची जितकी गोळी घ्याल त्याच्या साधारण दीडपट मोठी कणकेची लाटी घ्यायची , आणि तिचे सारखे दोन भाग करायचे. त्या दोन भागांच्या पुर्‍या लाटून त्यांच्यामधे गुळाची हातावर चपटी केलेली गोळी (ती ही जराशी लाटून घ्यायला हरकत नाही) ठेवायची, कडा जुळवून बंद करायच्या आणि तांदुळाच्या पिठीवर एकाच बाजूने (म्हणजे लाटताना उलटायची नाही) लाटायची पोळी.

मी कव्हरमधे रवा घालत नाही. आणि मोहनही गरम नाही घालत. कणकेत थोडं डाळीचं पीठ आणि नेहमीपेक्षा थोडं जास्त तेल घालून नेहमीच्याच कन्सिस्टन्सीची भिजवते. नेहमीच्या पोळ्यांच्या तव्यावरच भाजते.

स्वाती, तूही गूळाच्या पोळ्यांतली expert दिसतेस! मला, तशा फार नाहीत, पण ५ करून पाठवशील का? प्रत्येक पोळीवर फक्त तुझा आणि तुझाच प्रताधिकार आहे असं म्हणून खाईन! :p

मी कधीच केल्या नाही आहेत या पुर्वी. पण रेसीपी बघुन , कराव्याश्या वाटताहेत. बघु , वेळ मिळाला तर करेन.

मी एकदाच केल्या आहेत बर्‍याच वर्षापूर्वी.
ह्या पोळ्यांकरता पिवळा धम्मक चिक्कीचा गूळच लागतो ना?
स्वाती, संक्रांतीकरता करणारच असशील तर २३ तारीख फार दूर नाही.

माझ्या मते चिक्कीचा गूळ नाही लागत. मी ३-४ दा केल्या आहेत रुचिरा च्या रेसिपी प्रमाणे. साधाच गुळ वापरला होता मी.

ओगलेबाईंच्या कृतीने छानच होतात पोळ्या. शीगोशीग भरलेल्या २ वाट्या गूळाच्या १२ पोळ्या होतात.

मनू तू गूळ कूकरमध्ये शिट्टी न लावता वाफवून घेण्याची टीप दिली आहेस, पण मी नेहेमीसारख्या २ शिट्ट्या करून गूळ विरघळवते. कूकरचे झाकण पडेस्तोवर मात्र बाकी जय्यत तयारी करून ठेवायला लागते- कणीक वगैरे. बाहेर गूळ काढला की बेसन, खसखस घालून, मळून पोळ्या करायला लगेच सुरूवात करायची. यात गूळ किसण्याचे कष्टही पडत नाहीत.. शिवाय किसणीला बराच गूळ चिकटून वाया जातो (किसणी, हात, चमचा- सगळं चिकट, चक्क राडाच होतो माझ्याकडून :(), तेही वाचते.

मी लिहिते मनु कृती ओगलेबाईंची.. संध्याकाळी लिहिते घरी गेल्यावर. माझ्या टीपांसहित लिहिते हवंतर

ओगलेआजी खरंच ग्रेट आहेत हा स्वानुभव. अगदी पहिल्यांदा कोणतीही पाककृती करताना स्वतःचं डोकं कुठेही न चालवता त्यांनी लिहिलंय तसंच्या तसं सगळं केलं तर ती कृती जमतेच. मुख्य म्हणजे त्यांनी दिलेल्या प्रमाणाचे भाग केले- निम्मं, दीडपट वगैरे, तरीही कृतीत फरक पडत नाही. त्यांनी इतक्या जुन्या काळात सगळं डॉक्यूमेन्ट केलं म्हणून त्यांचं जास्त कौतुक वाटतं. आपल्याला साधं काही लिहून ठेवावं- आपल्याच रेफसाठी म्हटलं तरी कंटाळा येतो!

पूनम- ओगल्यांच्या कृतीवर तुझे रसग्रहण लिही. झाली समीक्षा.
आत्ताचा हा परिच्छेद ""ओगलेआजी खरंच ..... पासून हेवी ड्युटी मराठीत (क्लिष्ट भाषेत) लिहीलास की झाली समीक्षा.
उदा- ज्या काळात दस्ताऐवजीकरणाची पद्धत नव्ह्ती तेव्हा इतके काटेकोर संशोधन करुन ओगलेआज्जींनी मराठी पाककलेला एक अमुल्य ठेवा दिला आहे आणि शिवाय कित्येक सासुरवाशींणींना स्वयंपाकात पारंगत करण्याचा विडा उचलुन, कित्येक नवदंपत्तींचा संसार वाचवला आहे आणि सामाजिक बांधिलकी जपली आहे" वगैरे.................
मिल्या काय म्हणाला हे लिहीलेस की समीक्षेवर टीकाकारांचे मत.

अजून काही पानं भरायची असल्यास गूळ आणि साखरकारखान्यांच्या राजकारणावर केदार लिहून देईल. देशील ना रे ?

हवं तर अन्नपूर्णा आणि प्रतिभाताईंच्या कृती लिही बरोबर की झाला तौलनिक अभ्यास.

मग त्यावर प्रतिक्रिया येणेप्रमाणे.
सौ पूनम यांच्यासारखी समीक्षा येत्या १०,००० वर्षात होणे नाही.
सौ पूनम यांना उसशेतातल्या मजूरांविषयी जराही कणव नाही.
ती राणी गुणाची असेल तर- पूनम गूळ कित्ती मस्त मिळतो नाई पुण्यात ? वॉव
पुण्यातील विचारवंत- गूळ की गुळ ?
माबोवरील टीकाकार- चुना लावायला उद्युक्त करुन तुम्ही तरूण पिढीला व्यसनाधीन करताय आणि वरून मखलाशी करताय.

एक टिपण्णी - रूचिरा मधल्या रेसिपी ने केलेले बेसनाचे लाडू माझे आजवर एकदाही नीट झाले नाहियेत!

रैना

ती राणी गुणाची असेल तर- पूनम गूळ कित्ती मस्त मिळतो नाई पुण्यात ? वॉव>>>>
वाईट आहेस

सशल- ठीक आहे, समीक्षणात 'असं मला वाटतं' असंही लिहीन

उगाच कशाला घ्यायची पुस्तके?? इथेच कितीतरी खजीना पडलाय...

रैना,
घरी ओगलेआजींचं रुचिरा माझ्या आईच्याही हाताशी असतं. माझ्याकडची कृती ही बहुतेक तिथूनच आली असावी. फक्त आईने अनुभवाने फेरबदल केले असावेत.

ओके, तर ही पाककृती- साभार 'रुचिरा-१' 'मेहता पब्लिशिंग हाऊस' 'लेखिका- कमलाबाई ओगले'

साहित्य- चार वाट्या 'चांगल्यापैकी' किसलेला गूळ, सहा वाट्या कणीक, अर्धी वाटी खसखस, १०-१५ वेलदोडे, अर्धी वाटी बेसन, एक वाटी तेल, तांदळाची पिठी एक वाटी.

कृती- कणकेमध्ये चिमूटभर मीठ आणि अर्धी वाटी कडकडीत तेलाचं मोहन घालून कणीक घट्ट भिजवावी. किसलेल्या गूळात, भाजून कुटलेली खसखस, 'बदामी रंगाचे' बेसन आणि वेलदोड्याची पूड घालून चांगले मळावे. पोळी करताना कणकेचे दोन उंडे करावे. त्यापैकी एका गोळ्यापेक्षा थोडा जास्त गूळ घ्यावा आणि तो दोन उंड्यात ठेवून पोळी लाटावी. गूळ कडेपर्यंत जाईल असे पहावे.

समीक्षा- १) कृतीत आत्मीयता नाही.
२) अत्यंत संदीग्ध वर्णन- 'चांगल्यापैकी' गूळ, 'बदामी' रंगाचे बेसन- हे अत्यंत सापेक्ष वर्णन गोंधळात पाडणारे.
३) तांदूळाच्या पीठीचे प्रयोजन काय?- हे प्रत्यक्ष पोळी लाटेस्तोवर समजत नाही- पीठी पोळी लाटताना भुरभुरायची असते हे ज्ञान ज्यांना नुसती कृती वाचून पोळी केल्याचे समाधान ज्यांना मिळवायचे आहे, त्यांना मिळत नाही. पीठी ओट्यावर वाटीत आहे, पोळी पोळपाटावर लाटली जात नसून, चिकटत आहे, तवा तापलेला आहे.. अशा तापलेल्या वातावरणात हीच ती वेळ- वापर ती पीठी- हा साक्षात्कार होण्याचा जो क्षण आहे, तो केवळ अनुभवण्याचा. पण कृतीत त्याचे शंकासमाधान न केलेले असल्याने कृती इथे कमी पडते

अनुभवाचे बोलः सुंदर पोळ्या होतात (आजीबाई, समीक्षेचा शहाणपणा केल्याबद्दल, मनापासून माफी!)

पूनम, एक शंका: उंडे करुन म्हणजे पराठ्यांसारखं सारण भरुन लाटायचं?
बदामी बेसन म्हणजे भाजून बदामी केलेलं बेसन का?

मनु, तुला हवे असेल तर माझे रुचिरा पाठवते. सगळे प्रकार करुन झाले की परत पाठव(शीलच)

पूनम, रैना