धर्म, समाज, जातपात

ह्या समाजरुपी शरीरातील मेंदूची जबाबदारी अंतर्बाह्य घटनांचे सुनियोजित आकलन करून, प्रक्रिया झाल्यावर इतर अवयवांना पुरवणे व त्यावर नियंत्रण ठेवण्याचे कर्तव्य पद्वीधारक ब्राम्हण वर्णाला दिले गेले.

बामणानी इतर लोकाना आजवर असे काय पुरवले आहे, सांगू शकाल का? देश सोडून चाललाय तर मुकाट्याने जा ना.. इथल्या जातीव्यवस्थेचे कौतुक कशाला? आणि जाती व्यवस्था ही योग्यच असेल तर तुमची जात बामण असून या देशात तुम्ही टिकला का नाहीत?

तो शिकवणीला जात होता तिथल्या एका गरीब (?) मुलाला गोळ्या बिस्किटे देऊन त्याच्या कडून गृहपाठ तयार करून घेत होता.

हो का? आणि गोळ्या बिस्किटाची लाच खाऊन गृहपाठ करुन देणारा.... तो कुठल्या जातीचा होता? तो नक्की बामणच असनार.. बरोबर ना?

मी खरंतर अजिबात इथे कुठेही लिहिणार नव्हते. पण जरा फारच होतंय.
रानडे, तुम्हाला स्वतःला काय वाटतंय ते लिहा ना. उग्गाच कशाला वेद, तत्कालीन धर्म, पाश्चात्य पद्धतीने प्रभावित विचारवंतांचे धर्मावरील काम असे मुद्दे मधे आणता? तुम्हाला या विषयांची काय माहिती आहे? यावरील कुठल्या विद्वत्मान्य संशोधक, विचारवंतांची कामं तुम्ही वाचली आहेत? निदान वैदिक वाङ्मयात किती आणि कुठले ग्रंथ येतात याची माहिती करून घ्या. मूळ संस्कृतात नाही तरी त्यांची भाषांतरं आणि त्यावरची सटीक कामं काय आहेत ती तरी चाळा की.. वैदिक धर्म आणि आताचा धर्म यात काय जमीन अस्मानाचा फरक आहे हे तुम्हाला कळलं तरी खूप झालं.
पोरखेळ झालाय हा माबोवर असल्या धाग्यांचा... स्वतःची मतं काय आहेत ती जर तर्कसुसंगत असतील तर आत्मविश्वासाने मांडावीत. त्यासाठी कुणी न वाचलेल्या न पाहिलेल्या, अनेको शतके पूर्वीच्या -त्या त्या सामाजिक संदर्भांमधे तयार झालेल्या वेदांची, धर्मग्रंथांची वानगी हवीये कशाला??

या माणसाचा काय प्रॉब्लेम आहे, समजेना बुवा.

याना..
१. एक लेवा पाटील भेटला, रस्त्याव्र हगणारा.
२. सिंधी भेटला, कुठल्यातरी व्यवहारासाठी मार्‍यामार्‍या करणारा
३. आणखी कुठल्या जातीतला डुक्कर खाणारा भेटला.
४. एक मारवाडी भेटला दुसर्‍याकडून गृहपाठ करुन घेणारा..

अजून ढीगभर जाती धर्म शिल्लक आहेत.. काय काय वाचायला लागतय कुनास ठाऊक

बामनाव्यतीरिक्त दुसर्‍या जतीतला यान्ना कुणी चाम्गला भेटलाच नाही वाटतं !

वरदा, सहमत.

आणि लेखावर टीका करणार्‍यांपैकी काही टीका हे लेख किंवा काही प्रतिक्रिया जणू काही अखिल ब्राह्मण समाजाने येथे नेमलेले प्रतिनिधी त्यांची भूमिका मांडत आहेत अशा थाटात ब्राह्मण किंवा कोणत्याही जातीवर घाऊक टीका का करत आहेत ते ही कळत नाही. जे कोणी जे काही लिहीत आहेत ते त्यांचे वैयक्तिक मत आहे एवढे लक्षात घ्या.

हे सगळे नियोजित चांगले होते असे असताना ही परंपरा का बिघडली ह्याचा शोध मी घेणार आहे.

भारतात जगता आले नाही म्हणून हे कायमचे परदेशाला चालले.. आणि आता हे हा सग्ळा शोध कसा घेनार?

रानडे,
वरदाचे पोस्ट वाचा जरा.
काय प्रत्येक धाग्यावर तेच तेच. या असल्या शेंडाबुडखा नसलेल्या बेजबाबदार विधानांनीच धोपटू पहाणार्‍यांना अजून मटेरियल मिळतं.

काय वाट्टेल त्याचा शोध घ्या, ती तुमची वैयक्तिक मते आहेत पण लिहिताना कृपया ब्राह्मण असे लिहा.

णडेपाटील चालू द्या.
भारतात एकूण ४०० च्यावर जाती-पोटजाती आहेत. भरपूर मटेरियल आहे. शोध घ्या आणि इथे लेख प्रसवत रहा. रिटे आहेतच चर्चा करण्यासाठी.

http://vkthink.blogspot.com/2011/05/blog-post.html अबबबबबब ! आता हे सगळे मायबोलीवर येनार...

आणि हो! खबरदार, या लेखाला कुणी घाणेरडा वगैरे म्हणाल तर! हा लेख कसा वाटला ते सांगायला फक्त तीनच पर्याय आहेत.. मजेदार, रुचीपूर्ण किंवा छान

साकेत साहेब तुमच्या ह्या नावाचा मराठीत काय अर्थ आहे?

साकेत हे अयोध्यानगरीचे दुसरे नाव होते.. http://en.wikipedia.org/wiki/Saket

तुमचा संस्कृती आणि संस्कारांचा अभ्यास सखोल असुणही हे माहेत नसावे म्हंजे आश्चर्यच!

जामोप्या, तुम्हाला फार उत्साह बुवा.. नेटसंशोधन करून एकदम या लेखांची गंगोत्रीच शोधून काढली की.

हे असले लेख वाचले की फुक्कट इतकी वर्षं अभ्यास केला/ किंवा त्या समाजशास्त्रातल्या, भाषाशास्त्रातल्या, संस्कृतातल्या विद्वानांनी आयुष्य वेचून भारतीय समाज, जातिव्यवस्था, इतिहास, धर्म अशा विषयांवर संशोधन केलं असं कधीतरी वाटून जातं. संशोधन सगळेच नाही करू शकत मान्य आहे, पण निदान ज्या विषयावर 'विचारप्रवर्तक' काहीतरी लिहायचंय त्यावर थोडं तरी जगन्मान्य वैचारिक वाचन करावं, नाही का?
<< पदवी मिळवणे व समाजात मिरवणे ह्याला खूप महत्व आहे.>> असंच जर असतं तर सगळ्यांनीच हे केलं असतं. एकदम सोप्पं असतं ना पदव्या मिळवणं?
काय आहे ना, बर्‍याच जणांना आपल्याला विचारवंत म्हणून एखाद्या छोट्याशा का होईना पण सामाजिक गटात/ पातळीवर ओळखले जावे असं मनातून सुप्तपणे वाटत असतं. म्हणून हे असले लेख पडतात. जे खरे विचारवंत असतात ते कधीच असं प्रदर्शन करायला जात नाहीत. बाकी आमच्यासारखे बरेच ना घरके ना घाटके स्वतःचं नेमून दिलेलं काम करण्यात आणि मग इतरवेळी स्वतःला आवडतं ते छंद सांभाळण्यात बिझी असतात. एखादी नवी इंटरेस्टिंग माहिती कळली तर ती, त्यावरचे विचार आम्ही जरूर शेअर करतो. पण सामाजिक गटांबद्दल असा घाऊक तिरस्कार, अभिमान, गैरसमज करून घेण्याइतकी आमची बौद्धिक कुवत नाही हे ही तितकंच खरं!!!

मजेदार, रुचीपूर्ण किंवा छान

यातलं काय निवडावं ? ..

भारतातून बाहेर गेल्यावर असे ख्रिस्चन, मुस्लिमांच्या जातीवर लेख लिहू नका.. बडवतील ते.

अतिशय उत्कृष्ट माण्डणी असलेला लेख.
>>>> वगैरे प्रत्येक जातीत ब्राम्हण पातळीचे आचार - विचार असणारी व्यक्ती असतेच. <<<
हे वाक्य पटले. त्यातिल तथ्यही उमगले.

तुम्ही लिहा हो.
नीट सलग न वाचताच, नाऊमेद करणार्‍या वा तद्दन विरोधी प्रतिक्रिया देणार्‍यान्ची इथे वानवा नाहिये.
खरे तर वरील वाक्यच दर्शविते आहे की तुमचे लेख "ब्राह्मण जाती/पोटजातीन्चा" उदो उदो करणारे नसून, "ब्राह्मणी विचार/आचार" नेमके काय ते सान्गु पहाताहात. पण हल्ली काये ना, की ब्राह्मण हा शब्द जरी आला तरी ब्राह्मण जातीतल्यान्ची देखिल कानशिले तापू लागतात इतका विषप्रभाव गेल्या पन्चविस वर्षात ब्रिगेडी/सरकारी नेते लोकान्नी "ब्राह्मणीवृत्ती" बद्दल केला/चालविला आहे.
त्यास अनुलक्षून, मला खरे तर तुमचे लेख खरोखरच विचारप्रवर्तक असेच वाटताहेत. लिहीत रहा, प्रतिक्रिया देण्यात शक्ति व्यर्थ दवडू नका.

(अत्यन्त दुर्दैवाने, पण सत्य असे आहे की माझ्या आजवरच्या अनुभवाप्रमाणे "लिम्ब्या एखाद्या गोष्टीला चान्गले म्हणाला" की त्यावर शिन्चा लिम्ब्या म्हणतोय ना चान्गले? मग त्या त्या गोष्टि, ते ते धागे, ते ते विषय/धागे/लेखक तद्दन टाकाऊ/भडकाऊ/अनुल्लेखनीय अशा प्रकारे हल्ल्लाबोल करणार्‍यान्ची देखिल इथे वानवा नाहीये! अहो इतकेच काय? मी नुस्ते "सोने" (गोल्ड हो) सुन्दर सोनेरी पिवळे अस्ते असे म्हणले तर इथे "डर्टी यल्लो डर्टी फेल्लो" अशी बोम्बाबुम्ब करणारे देखिल कमी नाहीयेत
त्याहुन मोठे दुर्दैव म्हणजे मी तुमच्या लेखान्ना चान्गले आहेत अशी प्रतिक्रिया आधीच देऊन तर बसलोय! काय करणार? आदतसे मजबुर... असो. तुमचे चालुद्यात, "त्यान्चे"पण चालूद्यात, मी आहेच काठावरती )

>>>> आणि लेखावर टीका करणार्‍यांपैकी काही टीका हे लेख किंवा काही प्रतिक्रिया जणू काही अखिल ब्राह्मण समाजाने येथे नेमलेले प्रतिनिधी त्यांची भूमिका मांडत आहेत अशा थाटात ब्राह्मण किंवा कोणत्याही जातीवर घाऊक टीका का करत आहेत ते ही कळत नाही. <<<<
फारेण्डा, इथली लोक का करताहेत माहित नाही, पण त्यामागे गेल्या पन्चवीस वर्षात "ब्राह्मण" वा "ब्राह्मणत्व" या शब्दच्छलाद्वारे रुजवलेली विषवल्ली आहे. त्यान्चे १९८५ मधिलच ध्येय होते की इतका निरर्गल प्रचार करा ब्राह्मण याशब्दावर की "ब्राह्मण " वा "ब्राह्मणत्व" हा शब्दही शिवीसमान वाटू लागावा व अस्सल ब्राह्मणान्नादेखिल आपण ब्राह्मण आहोत हे सान्गायला भिती वाटावी. २०११ मधे त्याची फळे "इथे देखिल" दिसताहेत.
वर हे तोन्ड काढून कोर्टात देखिल निवेदने देणार कायद्यातील पळवाट शोधुन की आम्ही "ब्राह्मणत्वाच्या विरोधी" बोलत आहोत, "ब्राह्मण जातीविरोधी" नाही. अन ते कायद्याने मान्य होणार! असा सगळा कारभार आहे.
वरील लेखक हे "ब्राह्मणत्व" म्हणजे नेमके काय, व ते प्रत्येक जातीत कसे असू शकते/असते ते सोदाहरण सान्गत आहेत.
अन बाहेरील जगात मतान्च्या जोगव्याकरता, हिन्दू धर्मात फूट पाडण्याकरता, पूर्वापार चालत आलेला जे जे उच्च ते ते ब्राह्मणत्व हा अर्थ घालवुन जे जे नीऽच ते ते म्हणजे ब्राह्मणत्व असा नवा अर्थ रुजवताहेत.
बुद्धिभेदाच्या त्या रुजण्याला भलेभलेही कसे अन किती बळी पडले आहेत/पडताहेत ते वरील प्रतिक्रियान्वरुन दिसून येतेच आहे.
(हे माझे मत आहे.)

(हे माझे मत आहे.)<<<
तुझंच असणार ना.

कोणत्याही महत्त्वाच्या कार्याला सत्य नारायणाच्या पूजेने सुरुवात करण्याचा नियम तयार झाला असावा.

सत्यनारायणाची पूजा ही अगदीच अलिकडची आहे- दीड दोनशे वर्षापुर्वीची. आपल्याकडे दक्षिण भारतातून आली आहे.

ह्या पूजेला हजर असणार्‍या प्रत्येकाला पूजेला बसणार्‍या व्यक्तीचे गोत्र, जात, पोटजात, नियम, कर्तव्ये ह्यांची आठवण करून देण्याचा हा एक साधा मार्ग होता व आहे हे मला समजले. पुजा सांगणार्‍या पुजार्‍याचे (ती व्यक्ती ब्राम्हण असावी हा नियम नव्हता)

हा नियम नव्हता किंवा अब्राह्मण व्यक्तीही सत्यनारायण पूजा सांगत होत्या, हे लेखकाला कुठून समजले, याबद्दल उत्सुकता आहे.

बाकीच्या देशांतल्या तत्कालीन समाजपुरूषाला अशी वेल डिफाईन्ड अंगप्रत्यंगे नव्हती, किंवा त्यांना त्याची गरज वाटली नाही याचे नवल वाटते. बहुधा ते समाज तेव्हा (आणि अजूनही) अमिबापातळीवर असतील, हे मला समजले.

सदर लेखामुळे माझा दुपारचा फावला वेळ मजेत गेला. त्यामुळे मी 'मजेदार' या पर्यायाला आपले मत देण्याची शक्यता आहे.

>>>>पण सामाजिक गटांबद्दल असा घाऊक तिरस्कार, अभिमान, गैरसमज करून घेण्याइतकी आमची बौद्धिक कुवत नाही हे ही तितकंच खरं!!! <<<<
वरदा, तुमच्या पोस्टला प्रतिक्रिया देण्याचे मी टाळत होतो. पण वरील लेखामधे तुम्हाला कसला घाऊक तिरस्कार अभिमान, गैरसमज दिसला, देव अन तुम्ही स्वतःच जाणे.
की नावाला राष्ट्रवादी असलेल्या टग्यान्च्या राज्यात "ब्राह्मणत्व" हा शब्दही त्याज्य व शिव्याशाप देण्याकरता आहे असे जे गेली दहावीसवर्षे चालले आहे, त्याच विचारसरणीचे तुम्ही पालन करता आहात का? अण्णाहजारेन्ना शिव्या घालायच्या असल्या तरी त्यान्ना मधे "ब्राह्मणत्वाला" घुसडवुन ब्राह्मणान्ना शिव्या दिल्याखेरीज काही बोलता येत नाही, अगदी टीव्हीवर देखिल. "एकही दिया' प्रकरणात ते आम्ही उघड डोळ्यान्नी बघितले / ऐकले.

तुमचा संस्कृती आणि संस्कारांचा अभ्यास सखोल असुणही हे माहेत नसावे म्हंजे आश्चर्यच!

अजून नेहमीच्या यशस्वीं कलाकारांच्या प्रतिक्षेत.

साकेत.

>>>> हा नियम नव्हता किंवा अब्राह्मण व्यक्तीही सत्यनारायण पूजा सांगत होत्या, हे लेखकाला कुठून समजले, याबद्दल उत्सुकता आहे. <<<<
ज्ञानेश, विषयान्तर होतय, पण आजच्या वृत्तपत्रातील बातमी पहा, पर्वती, सारसबाग व जन्गलीमहाराज मन्दिरामधे दानपेट्या फोडून चोर्‍या झाल्याची. बातमीप्रमाणे त्यातिल जन्गलीमहाराज मन्दिरातील पुजारी ब्राह्मण "जातीचा" नाहीये.
कोकणातील कोणत्याही खेडेगावात जा, ब्राह्मणाव्यतिरिक्त "गुरव" हे नामाभिधान प्राप्त झालेले अन्य ब्राह्मणेतर जातीतील पुजारी सर्रास आढळतील.
हल्ली घाटावर ब्राह्मणेतरान्पैकी, "भक्ते" ही नविन जमात उदयास येऊ लागली आहे.
देवीचे गोन्धळी, वासुदेव, पिन्गळे, यातिल कोणीही ब्राह्मण जातीचे नसते, अन तरीही विशिष्ट पूजापाठ्/विधी यान्चेकडून पूर्वापार करुन घेतले जातात.
खेडेगावातुन आजही, जिथे पौरोहित्य करणारा ब्राह्मण जातीचा माणूस उपलब्ध नसेल, (अन १९४८ नन्तरच्या परिस्थितित आजवर तसा तो नसतोच) तर गावातील्/पन्चक्रोशीतील ज्येष्ठ/ज्ञानी ब्राह्मणेतर वास्तुशान्तीपासून ते अन्त्यसंस्कारापर्यन्त्चे विधी त्या त्या वेळेस गरजे नुसार उरकतो.
आजही कोकणात ज्या मन्दिरान्ना हजारबाराशे वर्षान्ची पूर्वपिठीका आहे, तिथल्या देव/देवीच्या उत्सवात, गावातील/पन्चक्रोशीतील बाराही बलुते/मानकरी यान्चा उत्सवात सक्रिय सहभाग असतो, व त्यान्चे वार्षिक मानपान तिथे जाहीरपणे दिले जातात, व त्या मानपानात किती रोख रक्कमा आहेत याचा विचारही न करता, ते मानपान देव/देवीचा संस्थानचा प्रसाद म्हणून ग्रहण केले जातात.
मात्र, जरी बाबासाहेबान्नी "आचारविचारात ब्राह्मणत्वाचे अनुकरण करा" असे इन्डायरेक्टलि/डायरेक्टली सान्गितले असले, तरी त्यान्चे अनुयायान्नी ते केले नाहीच, शिवाय बाबासाहेबान्नी जो हिन्दू धर्मातुन एक शाखा स्वरुपात तयार झालेला बौद्ध धर्म स्विकारला, त्या बौद्ध धर्मियान्चे "उपाध्येपण" अर्थात "भिख्खु"पण स्विकारल्याचेही उदाहरण मला कुठे दिसले नाही. तसे कुणी असतीलच तर सन्ख्यात्मक अभ्यास करायलाच हवा. कारण अजुनतरि त्यान्चे धार्मिक उद्योगात नेपाळहून वा अन्य प्रान्तिय आयातीत बौद्ध भिख्खूच आढळतात. असे का व्हावे हा देखिल विचार करायला लावणारा प्रश्न आहे. की बौद्ध भिख्खून्ना भिख्खु बनण्यास जे "ब्राह्मणत्वाचे" आचारविचाराचे कडक नियम आहेत ते कठीण वाटतात म्हणून तिकडेही कुणि फिरकले नाही?
तुलनेत जैन लोकांत, सामान्य जैन व्यक्तिन्मधुनच जैन साधू/साध्वी बनण्याचे प्रमाण कितीतरी जास्त आहे. असे का? हा फरक का हा देखिल विचारार्ह भाग आहे.

हे केवळ माहितीकरता म्हणून सान्गितले.
शेवटी प्रश्न केवळ हिन्दून्मधीलच नव्हे तर सर्वच धर्मातील "ब्राह्मणत्वाचा" आहे

विषयान्तराबद्दल क्षमस्व.

( मी अजुन थोडे विषयांतर करतो.. मुळात मूर्तीरुप देव हे बामणांचे कधीच नव्हते.. यांचे देव म्हणजे इंद्र, वरुण, मित्र, सविता... असले निराकारी आणि यांची देवळं, मूर्तीपूजा आजही नाही... मूर्ती असनारे सगळे देव शंकर, शिवलिंग, मारुती, ग्रामदेवता या मूळच्या अवैदिक धर्मातल्या.. म्हणून तिथे ब्राह्मणेतर पुजारी असतात.. ब्राह्मनानी फक्त पैसा देवणार्‍या मोथ्या देवळातून घुसखोरी केली. विष्णू, कृष्ण, राम, गणपती, अंबाबाई.. अशी .. त्यामुळे इथे मात्र अगदी गावातल्या लहान देवलातही ब्राह्मण पुजारीच आढळतात... आणि आजचे ब्राह्मण पार अगदी ऋग्वेदापासून उपनिषदापर्यंत सगळं स्वतःच म्हणजे ब्राह्मणानी निर्मिल्याचं तोंड फाटेस्तोवर सांगत असतात . आजचा हिंदु धर्म म्हणजे वैदिक बामणानी अवैदिकांच्यावर केलेली घुसखोरी यापलीकडे काहीही नाही. जैन, बौद्ध हे स्वतंत्र धर्म आहेत, हे कायद्यानेही मान्य केले आहे. हिंदु धर्मातही या धर्मांबद्दल फार वाईट लिहिलेले आहे. शिवलीलाम्रुतात जैनांवर टीका आहे. बौद्धाचीही चुकीचा धर्म साम्गनारा म्हणून पुराणकथांमध्ये उल्लेख आहे. त्यातली एक कथा मायबोलीवर अतिथी देवो भव या नावाने दिली आहे. )

या विषयावरले हे माझे हेमाशेपो.

लिंबूभाऊ, एकच पोस्ट दोन तीनदा नका ना एडीट करू प्लीज! काहीतरी नवीन पेटलं असेल या अपेक्षेने यवं तर तेच ते वाचायला मिळतं!

<<मुळात मूर्तीरुप देव हे बामणांचे कधीच नव्हते.. यांचे देव म्हणजे इंद्र, वरुण, मित्र, सविता... असले निराकारी आणि यांची देवळं, मूर्तीपूजा आजही नाही... मूर्ती असनारे सगळे देव शंकर, शिवलिंग, मारुती, ग्रामदेवता या मूळच्या अवैदिक धर्मातल्या.. म्हणून तिथे ब्राह्मणेतर पुजारी असतात..>>

जामोप्या, तुम्हाला पण तीच विनंती आहे. धर्मेतिहासाची नीट माहिती असल्या शिवाय काहीही शेंडाबुडखा नसणारी विधानं करू नका.
मुळातच भारतीय धर्माची वाटचाल वेदातील निराकार देवता + यज्ञ + जनसामान्यांचा लोकधर्म अशा पासून ते बौद्ध, जैन व इतर संन्यासी पंथांचा उगम, या सर्व धर्मांत मूर्तीपूजेचे आगमन, आणि मग ज्याला आज आपण हिंदू धर्म म्हणून ओळखतो त्या स्वरूपात वैदिकोत्तर धर्माचे हळूहळू झालेले परिवर्तन, ते होत असताना उपासना पद्धतींमधे, देवतास्वरूपांमधे, देवताकार्यांमधे झालेले मूलगामी बदल, या धारेत येऊन मिसळलेले अनेक अवैदिक देव-देवता, उपासना पद्धती आणि मग या सगळ्या घडामोडीतून उदयाला आलेले पुराण-ग्रंथ आणि मग या आपल्याला ओळखीच्या असणार्‍या हिंदू धर्माची पुढील वाटचाल असा काहीसा हा साधारण ३५०० वर्षांचा प्रवास आहे. अजूनही संतोषीमातेसारख्या नवनवीन देवता, शिर्डी-तिरुपती सारख्या नवीन तीर्थयात्रा यांची भर धर्मात पडतेच आहे. आणि जशी हिंदूंनी जैन बौद्धांवर टीका केलीये तशी त्यांनीही 'हिंदू'धर्मावर टीका केलीच आहे, शिवाय हिंदू देवतांना त्यांच्या देवताप्रभावळीत हीन स्थान दिले आहे. या बाबतीत सगळे धर्म/उपासना पंथ सारखेच आहेत. तेव्हा अशी कसलाही आधार नसलेली विधानं करून इथे काड्या कशाला टाकता?

लिंबूभाऊ, तुम्हाला माझ्या विचारसरणीबद्दल काय समजायचे ते खुशाल समजा. मला स्वतःच्या सामाजिक ओळखीबाबत कसलाही अभिनिवेश, गंड, कमीपणा, अहंकार नाही. इतरांना त्याविषयी अडचण असेल आणि जर कुणी त्रास द्यायचा/ खोडी काढायचा प्रयत्न केला तर त्यांना गप्प बसवायलाही मी समर्थ आहे. पण त्यामुळे माझी वागणूक्/विचार बदलू शकत नाहीत. मी कुठल्याही राजकीय गटाचं समर्थन करत नाही. पण सध्या माबोवर जे ब्राह्मणत्व/ ब्राह्मण या विषयावरील अनाभ्यासपूर्ण अभिनिवेशात्मक चर्चेचं बंड माजलंय त्याविषयी मी बोलतेय. या लेखकाचे सगळे लेख आणि त्यावरील बहुतेक प्रतिसाद हे फक्त अगदी कडाडून ब्राह्मणस्तुती आणि कडाडून ब्राह्मणद्वेष या दोन गटांचंच प्रतिनिधित्व करतात. जो कुणी तिसरा सूर काढेल त्याला या दोन्हीपैकी एका गटात घुसडण्याची घाई इतरांना असते. कुणाचं मत वेगळं असू शकतं हेच तुम्हा लोकांना मान्य नाही.. आणि हे दोन्ही गट सगळी विधानं फक्त घाऊक स्वरूपातच करताहेत. वैयक्तिक मतं आणि वैयक्तिक अनुभव म्हणजे सर्वसिद्ध अंतिम सत्य आहे अशा थाटात. माझा आक्षेप याला आहे

( असेल.. तुमचेही खरे असेल.. तुम्ही तुमचे खरे माना, आम्ही आमचे संदर्भ खरे मानु. वाचणार्‍यासमोर आता दोन्ही संदर्भ आहेत. तो ज्याच्या त्याच्या मर्जीने ठरवेल. )

ओक्के, सॉरी बेफिकीरभाऊ. (अहो काय करणार? काम करता करता मधेमधेच टाईप करताना मुद्दे विसरले जातात्/नन्तर आठवतात, पण काळजी घेईन)

>>>> पण सध्या माबोवर जे ब्राह्मणत्व/ ब्राह्मण या विषयावरील अनाभ्यासपूर्ण अभिनिवेशात्मक चर्चेचं बंड माजलंय त्याविषयी मी बोलतेय. <<<<
अनाभ्यासपूर्ण हे तुमचे वैयक्तिक मत म्हणून ठीक आहे हो.
पण मला त्याच लेखात तथ्य वाटले ना!
ब्राह्मण्/ब्राह्मणत्व या शब्दान्ची वैचारिक अ‍ॅलर्जीच असणे, नव्याने बाधा झालेली असणे मी समजू शकतो.
पण ब्राह्मण/ब्राह्मणत्व म्हणजे काय असू शकते/असु शकेल यावरील लेखकाने मते मान्डलि म्हणजे त्याने कडाडून ब्राह्मणस्तुती केलि वा ब्राह्मणद्वेष केला हे ग्रुहितक कसे काय येते? प्रतिसादात काय वाट्टेल ते येऊ शकते, पण वरील लेखकाने जातीविरहीत "निखळ ब्राह्मणत्व" म्हणजे काय हेच सान्गू पाहिलय. ते जराही समजुन न घेता तुम्ही प्रतिक्रिया देताहात असे भासते आहे.
पुन्हा एकदा, विषयान्तराबद्दल क्षमस्व!