आंबाडीच्या बोंडाच्या पाकळ्यांचे सरबत

हि पाककृति वाचल्यावर पहिला प्रश्ण येणार तो कुठे मिळतात या पाकळ्या ? भारतात कुठे मिळतात याचे उत्तर मला माहित नाही. मिळतात का याचीही खात्री नाही.
पण जे आखाती प्रदेशात राहतात त्याना मात्र या केअरफॉर सारख्या मोठ्या सुपरमार्केट्मधे करकटे वा करकदे या नावाने, साधारण सुका मेवा जिथे असतो तिथे मिळतील.
आपल्याकडे हे सरबत नक्कीच होते. आद्य पाककृति लेखिका लक्ष्मीबाई धुरंधर यांच्या गृहीणीमित्र या पुस्तकात हे सरबत आहे. रुचिरामधे देखील, रायते म्हणून हे सरबत आहेच. पण तरीही या पाकळ्या मला भारतात कुठेही विक्रीसाठी असलेल्या दिसल्या नाहीत.
आपण जी आंबाडीची भाजी खातो. तिचे मुख्य दोन प्रकार. एक लाल देठाची, आणि दुसरी हिरव्या देठाची. मुंबईत साधारण लाल देठाचीच मिळते. ती जास्त आंबट असते. कोल्हापूर भागात हिरव्या देठाची मिळते. ती जरा कमी आंबट असते. आणि म्हणुन भाजी करताना, ती उकडून तिचे पाणी फेकायची गरज नसते.
बहुतेक महाराष्ट्रभर हि भाजी आवडीने खातात. अगदी नाथांच्या भारुडातही हिचा उल्लेख आहे, ( काळण्याची भाकर, आंबाड्याची भाजी, वर तेलाची धारच नाही, मला दादला नको गं बाई )
आंध्रातही गोंगुरा नावाने हि भाजी खातात. कोल्हापूरच्या सानिध्याने कर्नाटकाच्या काही भागातही खातात, आणि मी हि भाजी सिंगापूरमधेही बघितलीय, त्यामूळे तामीळ लोकही खात असावेत.
मी गावोगावचे आठवडी बाजार बघितले आहेत. कुठेही हि बोंडे मला दिसली नाहीत. मला ती प्रथम दिसली ती मस्कतच्या जत्रेत. छोट्याश्या मोदकासारखे दिसणारे हे किरमीजी रंगाचे बोंड आणि त्यावर जाडसर अश्या या पाकळ्या.
हि भाजी भेंडी, कापूस, जास्वंद या कूळातली असल्याने, तिला तसेच फूल येते. आणि मग हे बोंड लागते. कधी कधी आपल्याकडे भाजीला हि कोवळी बोंडे लागलेली दिसतातही.
आखाती भागात मात्र याचे सरबत आवडीने पितात. माझ्या सुदानी मित्राने मला याची चटक लावली. ते लोक खास करुन रमदानचे उपास सोडताना हे सरबत पितात. पित्ताचा त्रास होत नाही.
डॉ मीना प्रभूंच्या, इजिप्तायन मधे या सरबताचा चहा म्हणुन उल्लेख आहे. त्यांच्या प्रत्यक्ष भेटीत मी त्याना हे सांगितलेदेखील होते.
या सरबताला बहारीचा रंग येतो. अगदी तेजस्वी माणकासारखा. चवही अप्रतिम. बरीचशी कोकमासारखी. तोंडाला छान चव येते या सरबताने. या पाकळ्या वापरून सोलकढीही करता येते. फक्त कोकमाप्रमाणे या पाकळ्या भाजी आमटीत टाकता येत नाहीत.
उद्या याचा फोटोही टाकतो. भारतातील मायबोलीकरानी या पाकळ्या बाजारात मिळाव्यात यासाठी प्रयत्न केला पाहिजे.
मला एक शंका आहे. कि आंबाडीची भाजी आता मुबलक मिळते ( माझ्या लहानपणी ती इतकी मिळत नसे ). बियांसाठी बोंडे हवीतच. मग ती बाजारात का येत नाहीत ? बाजारात मिळणारे अमृत कोकम यापासूनच करत असतील का ?