इस्राएल देश जन्माला आला तेव्हाची आजूबाजूची परिस्थिती अतिशय स्फोटक होती. वसाहतवादी युरोपीय देश अनिच्छेने काही देशांना स्वातंत्र्य बहाल करून तिथून काढता पाय घेत होते, पण जाता जाता मुद्दाम त्या त्या देशात असे काही उलटे सुलटे तिढे जन्माला घालत होते की तिथे शांततापूर्ण वातावरण तयार होणं दुरापास्त होत होतं. अमेरिकेने तेलाच्या वासाने अरबस्तानात पाऊल टाकलं होतं. अरबी देश अचानक गब्बर व्हायला लागले होते, कारण तेल आता जगभरातल्या प्रत्येक देशाला अनिवार्यपणे लागणार होतं.
इस्राएलमध्ये तेल किंवा नैसर्गिक वायू जवळ जवळ नसल्यातच जमा! आजूबाजूच्या अरबांना दुखावून काही करायचा घाट आता महासत्ता पूर्वी इतक्या सहजतेने घालू शकणार नव्हत्या. सौदीने तर इस्राएलला संपवण्यासाठी आपल्या तिजोरीतून डॉलरचा ओघ पॅलेस्टिनी बंडखोरांकडे वळवलेला. तिथे एक नवा नेता पॅलेस्टिनी तरुणांचं नेतृत्व स्वीकारायला पुढे आला. हा अमीन अल हुसेनी याचा नातू होता , ज्याचं नाव होतं मोहम्मद अब्देल रहमान अब्देल रौफ अल कुद्वा अल हुसेनी....आपण ज्याला यासर अराफत म्हणून ओळखतो, तो हाच.
कैरोच्या महाविद्यालयातून आपलं शिक्षण पूर्ण करता करता हा आसपासच्या पॅलेस्टिनी तरुण विद्यार्थ्यांप्रमाणे इस्राएलच्या विरोधात आपली जहाल मतं व्यक्त करायला लागला. त्याच्या आजोबांचं कर्तृत्व आसमंतात सगळ्यांना ठाऊक होतंच....आपसूक त्याला पॅलेस्टिनी तरुणांनी आपला पाठिंबा द्यायला सुरुवात केली. पॅलेस्टिनी विद्यार्थी संघटनेचा तो प्रमुख झाला. पॅलेस्टाईन लिबरेशन ऑर्गनायझेशन ( PLO ) चा तो सक्रिय सदस्य झाला आणि पुढे प्रमुख. १९५९ साली त्याने आपल्या काही सहकाऱ्यांबरोबर ' फतह ' या संघटनेची मुहूर्तमेढ रोवली. ही संघटना दहा - बारा वर्षात राजकीय पक्षासारखी काम करू लागली.
इस्राएलच्या स्थापनेनंतर ब्रिटिश हाय कमिशनर जसा या भागातून निघाला, तसा आजूबाजूच्या सगळ्या अरब देशांनी इस्राएलवर हल्ला केला. लेबनॉन, सीरिया, इजिप्त, ट्रांसजॉर्डन, इराक आणि अर्थातच पॅलेस्टाईनचे दोन तुकडे अशा चहूबाजूंनी हा हल्ला झाला. ४ कोटी अरब आणि ६ लाख ज्यू असा हा सामना. सुरुवातीला इस्राएल या हल्ल्याने थोडा गांगरला, पण युनोने या संघर्षात हस्तक्षेप करून युद्धबंदी लादली. या युद्धबंदीच्या काळात इस्रायलने आपल्या सगळ्या सैन्याला एकत्र केलं. बेन गुरियन यांनी एकेका शिलेदाराला त्याच्या जबाबदाऱ्या वाटून दिल्या. महिन्याभराने अरब सैन्याला बेसावध गाठून इस्रायलने युद्धाला पुन्हा तोंड फोडलं. सुरुवातीला शेजारच्या इजिप्तच्या नेगेव वाळवंटात चढाई करून ज्यू लोकांचं प्राचीन बीरशेबा गाव आपल्या हाती घेतलं. सिनाईचा प्रांत काबीज करून थेट कैरो आपल्या हवाई हल्ल्याच्या टप्प्यात येईल अशा प्रकारे मोर्चेबांधणी केली आणि इजिप्तचा नक्षा उतरवला. मूळ इस्राएलच्या २३% भूभाग त्यांनी सहा दिवसात काबीज करून त्यांनी इजिप्त आणि इतर अरबांना धडकी भरवली.
इस्राएलचे संरक्षणमंत्री मोषे दायान यांनी पंतप्रधान एशकोल यांना आपला पुढचा प्रस्ताव दिला. त्यांना अख्खा सिनाई भाग काबीज करून थेट तिरानची सामुद्रधुनी इस्रायलला जोडायचा होता. त्यासाठी दुसऱ्या बाजूच्या ट्रान्सजॉर्डनच्या राजे हुसेन यांना त्यांनी युद्धबंदीचा करणार केला होता...जेणेकरून दुसऱ्या आघाडीवर लढून सैन्य दुभांगणार नाही. त्यांना लक्ष एकट्या इजिप्तवर केंद्रित करायचं होतं, कारण अरब आसमंतात तो एकच देश लष्करी दृष्ट्या प्रबळ होता.
एकीकडे इस्रायलने पत्रकारांना ' युद्ध होणार नाही ' अशा बातम्या देत अरबांना गाफील ठेवलं आणि दुसरीकडे इजिप्तच्या युद्धासज्जतेची खडानखडा माहिती मिळवली. सिनाई भागात इजिप्तने आपली लढाऊ विमानं उभी करून ठेवली होती. इजिप्तचे हवाईदल प्रमुख अम्र आपल्या दलाला दोन दिवसात इस्राएलच्या भूमीवर बॉम्बहल्ला करण्याची तयारी करायच्या सूचना देऊन कैरोला आले, आणि इस्राएल सावध झाला. त्यांच्या १२ विमानांनी दुसऱ्याच दिवशी आकाशात झेप घेतली आणि त्यांनी बेसावध असलेल्या २३६ इजिप्तच्या विमानांचा फडशा पाडला. हे ऐकून जॉर्डन खवळला, पण इस्रायलने त्यांनी काही करण्याच्या आत गाझा पट्टीत १०००० इजिप्शियन सैनिकांची कोंडी केली.
जॉर्डनने जेरुसलेमच्या दिशेला आपलं सैन्य पाठवल्यावर इस्रायलने आपल्या हवाई दलाने थेट जेरुसलेम काबीज करून दाखवलं. आता जॉर्डनलाही धडा शिकवावा म्हणून त्यांनी वेस्ट बँकेमध्ये धुमाकूळ घालून थेट गोलान टेकड्या काबीज केल्या आणि सिरियाची राजधानी दमास्कस आपल्या हल्ल्याच्या टप्प्यात आणली. अख्खा पॅलेस्टाईन, सिनाईचा प्रांत, जेरुसलेम, गोलान टेकड्या, सुएझचा कालवा इतकी म्हणजे मूळ इस्राएलच्या तिप्पट भूमी गिळून इस्रायलने अखेर युद्धबंदी जाहीर केली.
आता अरब युनोकडे धावले आणि त्यांनी इस्रायलने जिंकलेला भाग परत द्यावा अशी युनोला गळ घातली. इस्रायलने त्याला स्पष्ट नकार दिला. त्याआधी अरबांनी इस्रायलला देश म्हणून मान्यता द्यावी ही इस्रायलने मागणी केली आणि अरबांना पेचात पकडलं. अरब मुळात भडक आणि त्यात युद्धात नाक कापलं गेल्यामुळे सरबरलेले...त्यांनी दोन तुकड्यातला पॅलेस्टिन देश म्हणून स्वीकारणार नाही अशी उलट भूमिका घेतली. झालं इतकंच, की पॅलेस्टाईन एक देश म्हणून अमान्य झालं तो अरब देशांकडूनच आणि मग जगानेही पॅलेस्टाईनला मान्यता दिली नाही.
अहमद सुकेरी हे या सगळ्या काळात पॅलेस्टाईनचे नेते होते. या पराभवानंतर ते स्थान यासर अराफत यांनी मिळवलं. त्यांच्या दोन्ही संघटनांना डॉक्टर जॉर्ज हबाश यांची ' पीएफएलपी ' ही आणखी एक संघटना येऊन मिळाली. या संघटनांनी स्वतंत्र पॅलेस्टाईनच्या मागणीला दहशतवादी मार्ग दाखवला आणि जगाची सहानुभूती गमावली. त्यांच्या दहशतवादाचा फटका जॉर्डन, सीरिया, इराक, लेबनॉन आणि इजिप्त या शेजारी देशांनाही बसला आणि पॅलेस्टिनी लोकांना अतिरेकी असल्याचं लेबल हे चिकटल ते अजूनही टिकून आहे....त्याविषयी पुढच्या भागात. तोवर अलविदा.
खूप छान लेखमाला.
खूप छान लेखमाला.
छान.
छान.