वाय डी - इंजिनीयरींग विद्यार्थी आणि पालक

देव करो आणि मुलगा सुखरूप घरी येवो.

अरे देवा

+१ हर्पेन, तो घरी सुखरुप येवो ...

मुलगा सुखरूप परत येवो अशी दुआ मागत आहे.

तो पहिल्यांदाच घर सोडून गेला तेव्हा त्याचे योग्य ते काऊन्सिलिंग होने अत्यंत आवश्यक होते.

अश्या खुप केसेस पाहिल्या आहेत..
मुलांबरोबर पालकांचे पण चुकतच असते चुकासमजे पर्यन्त खुप उशिर झालेला असतो.
मुलगा नक्किच परत येईल.

खुपच अस्वस्थ वाटतेय. तो घरी परत यावा अशी प्रार्थना करतो.
इथे पालकांनी खरे तर योग्य ते प्रयत्न केलेच होते पण मुलगा त्यांना सर्वच बाबतीत अंधारात ठेवत होता असे दिसतेय.

फेसबुकवर, व्हॉटस अ‍ॅप वर फोटो टाकुन शोध सुरु करा.
तो येईल परत हे नक्की.

समुपदेशनाची फार गरज आहे अशा मुलांना .
वर्षभर पालकांना अंधारात ठेवण्याचे धाडस त्याने दाखविले आहे त्यामुळे तो हळवा नसावा काही दिवसात स्वतःहून परत येईल असे वाटते. या वयात पालकांबरोबर मित्र आणि प्राध्यापकां चीही भूमिका महत्वाची ठरते, सकारात्मक विचार मिळाले कि माणूस सत्यापासून पळून जात नाही त्याच्याशी लढण्याचा प्रयत्न करतो.

धक्कादायक आहे. आम्ही आमच्या कॉलेजला १०-१२ केसेस दरवर्षी बघतो की मुलं नापास होतात ते कॉलेज सोडुन जातात. पण घरातुन निघुन जाणे हे खरच धक्कादायक आहे.

पालकांचि एक सर्वात मोठी चुक म्हणजे वर्षभरात ते एकदाही वर्गशिक्षकाशी किमान फोनवरही बोलत नाही. नंतर जेंव्हा मुलांना परीक्षेला बसू दिल्या जात नाही, तर चक्क रडणारे वडीलही मी बघितले आहे.

विद्यार्थ्यांमध्ये मेहनत घेन्याची अजिबात तयारी नाही. नोटस लिहा म्हटलं की "सर झेरॉक्स काढतो" असं म्हणतात किंवा लगेच फोन काढुन फळ्यावर लिहिलेलं फोटोत बंदिस्त करतात. खरं तर सध्या इंजिनिअरींग सारखं सोपं शिक्षण दुसरं नसावं पण लक्षात कोण घेतोय....

फारच वाईट...

खूप वाईट. तो मुलगा लवकर घरी येवो आणि त्याचे काऊन्सिलिंग होवो. तोवर तो जिथे आहे तिथे सुखरुप असो.

ह्या आणि अशा घटनांमधून आपण पालकांनी खूप काही शिकायला हवे. खरे तर पालकांचे काऊन्सेलिंग होणे खुप महत्त्वाचे आहे.

अभ्यासातून मन उडणे, शिकणे वगैरे सब झूठ आहे, त्यात लाईफची मजा नाही असे या वयात वाटणे हे कुठल्याही मुलाशी सहज होऊ शकते. हुशार मुलांशी सुद्धा अचानक होऊ शकते. कुठली घटना त्यांचा आयुष्याकडे बघण्याचा द्रुष्टीकोन बदलेल हे सांगता येत नाही. त्यामुळे आपला मुलगा काय करतोय, त्याच्या आयुष्यात काय घडतेय, त्याची शैक्षणिक प्रगती, प्रेमप्रकरण, साथसंगत याचा शक्य तितके ट्रॅक ठेवणे कधीही चांगले.

आवडीच्या वा नावडीच्या ब्रांचमध्ये शिक्षण घेणे जसे की सायन्स कॉमर्स ईंज्ञिनीअरींग असेही फार काही नसते. कारण बहुतांश मुलांना त्यांची आवड निवड करीअरचे ध्येय समजलेच नसते या वयात. अश्यात शिक्षण म्हणजे बरेच काही अशी मानसिकता असतेच. एखाद्या विद्यार्थ्याच्या पालकांची नसली तरी जनमाणसांची असतेच. त्याचीही पर्वा केली जाते.

कधी कधी खूप चांगले पालक असणे देखील घातक ठरू शकते. त्यांचा विश्वास तुटू नये हे दडपण बरेच गोष्टी लपवायला भाग पाडते. आणि या लपवाछपवीत वाहावत जाणे होते. खरे तर परिस्थिती अश्या पालकांना विश्वासात घेऊन खरे सांगण्यानेच सुधारणार असते पण नेमके तेच केले जात नाही.

बोर्डाच्या परीक्षेच्या निकालाआधी तुमच्या पालकांना विश्वास असतो की तुम्हाला नव्वद टक्के मार्क येणार. निकालाच्या आदल्या रात्री जेवताना ते तुम्हाला समजूतदारपणा दाखवत धीर देतात की जर निकाल वाईट लागला, मार्क कमी पडले, नव्वदच्या जागी सत्तर-ऐंशीच आले तर नाराज वा निराश होऊन काही उलटसुलट करू नको, सरळ घरी निघून ये.. अश्यावेळी ते त्यांच्या जागी योग्यच असतात. पण मुलाला माहीत असते की त्याने जसा वर्षभर अभ्यास केला आहे, जशी परीक्षा दिली आहे, ते पाहता त्याला पन्नास टक्केही मार्क येणार नाहीयेत. जेवताना घास गिळणे कठीण होऊन जाते.. या आणि अश्या काही प्रकारचे अनुभव आहेत. काही मित्रांचे तर काही ओळखीतले. तर स्वत:ही काही शैक्षणिक चढउतारातून गेलोय. एकंदरीत मानसिकता समजू शकतो.

सध्या धीर धरा. मुलगा जीवाचे बरेवाईट करणार्‍यातला वाटत नाही. फक्त वेडेपणाच्या नादात अडचणीत येऊ नये. सुखरूप असेल अशी आशा करूया.

इथे ही पालकच जागृत असावेत नाही का? अन पोरे? कुक्कुली बाळेच जणू ती! असल्या दिवट्या औलादीना उलटे लटकवुन चामडी सोलेपर्यंत फोडून काढायला हवे! ब्लडी इंडिसिप्लिण्ड ब्रैट्स! साले ज्या बापाने रक्ताचे पाणी करुन वाढवले त्याचा विचारच करणार नाही? लातुरकर देवमाणुस हो तुमचे पोराला "जमत नसेल तर दे सोडुन" म्हणाले अजुन काय आता त्याच्या नावची परीक्षा सुद्धा लिहायला जावे का बापाने कामधंदे सोडुन

कसलं पोरगं आहे राव स्वतः इंजीनियरिंग कंटिन्यू करायचं ठरवलं अन स्वतःच पळून गेलं राव. स्वतः घेतलेले निर्णय जर बरोबर सिद्ध करता येत नसतील तर बापाला कश्याला वैताग करावा म्हणतो मी, २ वर्षे इयर डाउन झालोय मी पण एकेकाळी ! कायद्याने बीएससी तीन वर्षात होऊन तीन मार्कशीट असायला हव्या, आम्हाला पाच वर्षे लागली अन बारा मार्कशीट आहेत वट्ट! असली थेरं नाही केली कधी खुट्टे ठोकुन बसलो जिथे आहे तिथेच चे चुक होते ते सुधारले ! आज निवांत आहे!

असो! सकाळ सकाळ चिडचिड बद्दल माफ़ी!

इथे ही पालकच जागृत असावेत नाही का? अन पोरे? कुक्कुली बाळेच जणू ती! असल्या दिवट्या औलादीना उलटे लटकवुन चामडी सोलेपर्यंत फोडून काढायला हवे! ब्लडी इंडिसिप्लिण्ड ब्रैट्स! साले ज्या बापाने रक्ताचे पाणी करुन वाढवले त्याचा विचारच करणार नाही? लातुरकर देवमाणुस हो तुमचे पोराला "जमत नसेल तर दे सोडुन" म्हणाले अजुन काय आता त्याच्या नावची परीक्षा सुद्धा लिहायला जावे का बापाने कामधंदे सोडुन>>>+१
आपल्याच एका मित्राला आइशी फोनवर खोटे बोलायला लावणे, दुसर्‍य्य मित्राकडे मार्कशीट आहे सांगणे, मित्रानेही त्याला दुजोरा देणे इइ करणारा मुलगा अजिबात हळवा वैगेरे नाही. त्याचं काउन्सलिंग होणं आवश्यक आहे.

लेख वाचून चिडचिडच झाली. मुलाच्या बापाचा भयंकर राग आला आणि मुलाचा सुद्धा.

मुलगा बोलतोय ना की मला झेपत नाही, पण तरीही बापाने बाबापुता करुन अभियांत्रिकी चालू ठेवायला सांगणे म्हणजे निव्वळ मूर्खपणा आहे.

असो. पण मुलगा सुखरुप घरी परत येवो..

देव करो आणि मुलगा सुखरुप घरी येवो.
इंजिनीयरिंग ला इयर डाऊन होणे बिग डिल वाटत असले तरी ते आयुष्य नाही.
पूर्ण सगळ्या सेमीस्टर फर्स्ट क्लास नसलेले वर्गमित्र सध्या मोठ्या मोठ्या हुद्द्यावर आणी नीट काम करत आहेत.
इयर डाऊन झालेला मित्र ४-५ वर्षे परदेशातच होता, आता इथेही चांगले चालू आहे.
एम३ २ वर्षे न सुटल्याने वर्षं जाणे हाही कॉमन प्रकार होता.
या मुलांना संधी मिळाल्यास हे नक्की सांगेन की शैक्षणीक यशाचा आणि आयुष्यात पुढे यशस्वी होण्याचा फारसा संबंध नाही.
मुलगा परत येऊदे लवकर.या गोष्टी खरोखर इतके मोठे मॅटर नाही.

अश्या वेळेस "लक्ष्य" हा सिनेमा राहुन राहुन आठवतो.
अपयश आलं कि बिथरायला होतं हे हि तितकंच खरं, "दुनिया" गेली उडत असं काहितरी वाटत राहत, सोबती चांगले असले , घरुन पाठिंबा असला कि निभावून नेता येतं, भल्या बुर्याची जाण असतेच याही वयात. कशाला चिकटायच नि कशाला दुर लोटायच हा एक स्टियरिन्ग पोइन्ट असतो. बस तिथेच थोडं भान असलं कि झालं

आमच्या कम्पुत एक पद्धत होती - निराश, हताश, एकटं , हरल्या सारखं वाटु लागलं कि
स्वतः मनात अथवा मोठ्याने कसंही "हम होन्गे कामयाब" गाणं म्हणत राहयचं. बघा एक्दा प्रयत्न करुन..!

वाय डी आणि घरातुन निघुन जाणे ही घटना सामान्य आहे.
>>
हो माझे दोन तीन मित्र/ ओळखीचे होते जे घरी न कळवता दुसरे वर्ष चालू आहे असे सांगून सेटींग लावून हॉस्टेलवरच राहायचे ..

सोन्याबापू, तुमची चिडचीड समजू शकते पण तुम्ही म्हणता ती अक्कल बहुतांश जणांना कॉलेजबाहेरच्या दुनियेत गेल्यावर येते. जेव्हा स्वता कमावून कुटुंब चालवावे लागते तेव्हा येते. कॉलेजमध्ये असतेच असे नाही. तसेच असे करणार्‍यांच्या मित्रांनाही नसते जे कोणी त्यांना समजूतदारपणाचे शब्द सांगतील. म्हणून पालकांनी जागृत राहावे. याबाबतीत तरी आपला मुलगा मोठा झाला असे समजू नये. भले त्या मुलाला आपल्याला खूप अक्कल आली आणि काय ती बापाची कटकट असे वाटले तरीही ...

कधी विचार केला आहे की शाळेत नापास होऊन वर्ष फुकट गेलेल्या मुलाला ही गोष्ट इतकी लाजिरवाणी आणि लपवावीशी का वाटत नाही जेवढे कॉलेजमधील मुलांना वाटते.. कारण आता तुम्हाला अक्कल आली आहे तर अभ्यासाचे महत्व तुमचे तुम्हाला समजायला हवे आणि नापास होत वर्ष फुकट घालवायचे नाही ही जबाबदारी येऊन पडली आहे

मी जिथे मुंबईत राहते त्या आमच्या बिल्डिगच्या टेरेसवर मुले जमायची कॉलेज बंक करुन रोजच ..खुप वाईट सवयी होत्या त्यांना कॉलेज जवळच होते. मी कॉलनितील एका मुलाला विचारले हे कॉलेज का जात नाहित तर त्याने सांगितले होते त्यांना ड्रॉप लागलाय पण घरच्याना माहित नाही रोज घरातुन डबा तिकिटाचे पैसे घेऊन निघतात बिना तिकिट प्रवास करतात व त्या पैशाने नशा करतात.
आम्ही सोसायटित तक्रार करुन त्याचे टेरेसवर येणे बंद केले खुप चांगल्या घरातली मुले होती ती..खुप वाटायचे यांच्या घरच्यांचा पत्त फोन नं मिळाला तर घरच्याना कळवावे पण तसे काही करता आले नाही.

पण तरीही बापाने बाबापुता करुन अभियांत्रिकी चालू ठेवायला सांगणे म्हणजे निव्वळ मूर्खपणा आहे. >>> नाही पिंगु, वडीलांनी इंजिनियरच बन अस सांगण तर सोडाच पण इंजिनिअरींग सोडुन देण्याचा पर्यायही सुचवला होता पहिल्याच वर्षी.
मुळ लेखातला परिच्छेद खाली देते..

"लातुरकरांनी न रागावता त्याला दोन पर्याय खुले ठेऊन पुढे जा म्हणुन वडीलकीचा सल्ला देत धीर दिला. पहिला पर्यायात इंजिनीयरींग सोडणे व आवडीची शाखा निवडणे तर दुसर्‍या पर्यायात ए. टी के टी स्विकारुन इंजिनीयरींग शिक्षण चालु ठेवावे असे ठरले. स्वपिलने इंजिनीयरींग चालु ठेवले." यात मिळेल तुम्हाला उत्तर.

पालकांचे इंजिनिअरींग सोडुन दे म्हणने पण वरवरचे असते जे मुलांना जाणवत असते.
आंतरिक इच्छा त्याने इंजनियर बनावे अशिच असते.

थोडे सुन्न झाले.

आपल्या पाल्याची आवड- नावड काय आहेत... त्याचे कोणत्या विषयात प्राविण्य आहे, कुठे तो कमजोर पडतो आहे, पडलेला आहे... हे प्रत्येक पालकान्ना माहित असायला हवे. सोबत त्याचा मित्र-मन्डळ माहित हवे, त्यान्च्याशी पण पालकान्चे मैत्रीचे सम्बन्ध हवेत.

अनेक पालक मुलान्ना झेपत नसताना, त्यान्च्या आवाक्या बाहेरचे आव्हान त्यान्च्यासमोर ठेवतात. बारावी पास होतानाच दमछाक झालेल्या मुलाला केवळ आई-वडिलान्च्या हट्टाखातर engineering ला प्रवेश घ्यावा लागतो. प्रत्येकाला गणित, विज्ञान झेपतेच असे नाही... दुर्दैवाने मुलगा नापास झाला तर पालकान्च्या समाजातल्या स्थानाला धोका पोहोचतो (त्यान्चे नाक कापले जाते - असा गैरसमज ते करवुन घेतात). आपला बाब्या पहिल्या वर्षात दहापैकी ७ विषय पास होतो तर पुढच्या वर्षी १३ विषय कसे पेलवणार ? जवळपासचा समाजही अशावेळी हटकुन बाब्याच्या पालकान्कडे बाब्याच्या अभ्यासाची, निकालाची "आपुलकीच्या" भावनेने चौकशी करतात.

आई वडिलान्नी स्वत:च्या इच्छा आकान्क्षा मुलान्वर लादायची अवशक्ता नाही. शिक्षणाचे सर्व पर्याय मुलान्समोर ठेवावेत, त्याच्या स्ट्रेग्न्थ- मर्यादान्चा अभ्यास करावा आणि त्यान्ना त्यान्च्या इच्छेनुसार विषय निवडण्याचे स्वातन्त्र द्यावे. निर्णय प्रक्रियेत आणि निर्णय घेण्यात मदत जरुर करावी पण मुलगा डॉक्टर, इन्जिनियरच व्हायला हवा हा वेडगळ अट्टाहास सोडावा.

वेळ खुप महत्वाचा असतो आणि घेतलेला चुकीचा निर्णय बदलायला मोठे धाडस लागते. मुलगा डॉक्टर, इन्जिनियर न होता पण कमालीचे यशस्वी होतात हे पालकान्नी समजणे गरजेचे आहे.

या घटनेत मुलगा सुरक्षित पणे घरी यावा या साठी माझी प्रार्थना...

मुलं मोठी झाल्यावर एकदम त्यांच्याशी संवाद साधण अवघड होतं. त्यासाठी लहानपणापासूनच त्यांच्या बरोबर असणं खूप गरजेचं असतं. त्यांच्याशी बोलताना काही गोष्टी खटकणाऱ्या असतील तर शांतपणे हाताळाव्या लागतात. या साठी पालकांचं डोकं प्रत्येकवेळी शांतच असेल असं नाही. दोघंही करियर मधे अडकलेली असतील तर बरंच अवघड होतं. यातून प्रत्येकाने आपापला मार्ग काढावा लागतो. तुम्ही जर मुलांच्या शिकण्याच्या प्रक्रियेमध्ये मुलांबरोबर असाल तर त्यांच्या आवडींचा अंदाज तुम्हाला नक्कीच येतो, त्यामुळे मुलही विश्वासाने स्वतःच्या करियरचा विचार करू शकतात. आजकाल करियरचे पण खूप चांगले पर्याय उपलब्ध आहेत. आपणही मळलेल्या वाटा सोडायला हरकत नाही.
वरच्या केसमध्ये मुलगा लवकरात लवकर मिळावा हीच प्रार्थना. अशी आशा करू की तो कुणा मित्राकडे सुखरूप असावा व शांत झाला कि घरी परतावा.

लगेच पालकांना जज आणि ब्लेम करु नका रे..
कधीकधी मुलं पालकांना विकून खातील इतकी चालू आणि बनेल असतात.
मुलगा परत येऊदे.मग खरी परिस्थिती कळेल.
घरातल्या शिस्तीला कंटाळून निघून जाणे हा प्रकार बर्‍याच वर्षापूर्वी एका परीचित मुलीबाबत घडला होता.दुसर्‍या राज्यात सापडली(एकटी,लव्ह अफेअर वगैरे नाही.) आता यातून सावरुन व्यवस्थित नोकरी संसार आणि मूल सांभाळते आहे.

हा मुलगा सापडला का?

हां मुलगा घरी आला का?

हे "ध्यान" आलं का घरी?

ह्या मुलाचे पुढे काय झाले?