आय फॉर आयफोन...

आय फॉर आयफोन

स्टीव्हन पॉल जॉब्स, एक कॉलेज शिक्षण अर्धवट सोडलेला हिप्पी आयुष्य जगणारा मुलगा तंत्रज्ञानाच्या विश्वात इतकी उलथापालथ घडवेल असा कुणी त्यावेळी विचारही केला नसावा. वयाच्या १९व्या वर्षी स्वतःच्या शोधात भारतात आलेल्या आणि 'निम करोली' बाबाच्या आश्रमात राहिलेल्या स्टीव्हने इथून काय नेलं ते त्याचं त्याला माहित! पण त्याची ही वाक्यं मात्र खूप काही सांगून जातात.

"Your time is limited, so don’t waste it living someone else’s life. Don’t be trapped by dogma – which is living with the results of other people’s thinking. Don’t let the noise of other’s opinions drown out your own inner voice. And most important, have the courage to follow your heart and intuition. They somehow already know what you truly want to become. Everything else is secondary" - Steve Jobs’ Stanford Commencement Address

“Almost everything–all external expectations, all pride, all fear of embarrassment or failure–these things just fall away in the face of death, leaving only what is truly important. Remembering that you are going to die is the best way I know to avoid the trap of thinking you have something to lose. You are already naked. There is no reason not to follow your heart.” – Steve Jobs’ Stanford Commencement Address

त्याचं पुढचं आयुष्य प्रचंड चढउतार आणि उलथापालथीने भरलेले होते. पण तो नेहेमीच स्वतःच्या मर्जीनुसार जगला. त्याचे सुरुवातीचे आयुष्य पर्सनल कॉम्प्युटर बनवण्याच्या आणि ते लोकांना विकण्याच्या ध्यासाने भारलेले होते. त्यातून Apple कंपनीचा जन्म झाला. सुरुवातीचे Apple कॉम्प्युटर खूप नावाजले गेले ते त्यातल्या पहिल्या स्प्रेडशीट प्रोग्राम VisiCalc मुळे. त्यानंतरचा Apple चा महत्वाचा प्रोजेक्ट होता लिसा कॉम्प्युटर. हा सर्वात पहिला ग्राफिक इंटरफेस असणारा कॉम्प्युटर!

बर्‍याच कारणामुळे स्टीव्ह लिसा प्रोजेक्ट मधून बाहेर फेकला गेला. तेव्हा जिद्दीने त्याने Macintosh प्रोजेक्ट वर काम करायला सुरुवात केली. खरंतर हेही कंपनी साठी खूप महत्वाचे प्रोजेक्ट बनले पण पुन्हा एकदा स्वभावाच्या कारणांमुळे स्टीव्ह चक्क Apple च्या बाहेर काढला गेला. याचवेळी त्याचे लक्षं अ‍ॅनिमेशन चित्रपट बनवणाऱ्या George Lucas आणि त्याच्या टीम कडे केले. ही कल्पना स्टीव्हला आवडल्याने त्याने ती कंपनीच विकत घेऊन Pixar ची सुरुवात केली.

शिवाय स्वतःच तयार केलेल्या कंपनीतून बाहेर काढले जाण्याच्या प्रकाराने हताश न होता त्याने नवी सुरुवात केली. NeXT ही कंपनी स्थापून पुन्हा एकदा नवीन कॉम्प्युटर आणि ऑपरेटिंग सिस्टीम बनवण्याच्या मागे लागला. युनिक्स सारखी मजबूत आणि Apple सारखा ग्राफिक इंटरफेस असणारी सिस्टीम बनवणे हे त्याचे ध्येय होते.

त्याच सुमारास १९९५ मध्ये 'पिक्सार'ने 'डीस्ने'चा 'टॉय स्टोरी' हा पहिला कॉम्प्युटर वापरून बनवलेला अ‍ॅनिमेशन चित्रपट बनवून प्रदर्शित केला आणि याच्या नावावर पिक्सारने प्रचंड पैसाही कमावला. Apple ला मात्र पुन्हा एकदा स्टीव्हची गरज भासली आणि स्टीव्ह Apple मध्ये परत आला. सुरुवातीला फक्त सल्लागार म्हणून आणि नंतर सीईओ म्हणून! सीईओ झाल्याच्या सहा महिन्यात Apple पुन्हा एकदा फायद्यात चालायला लागली.

स्टीव्ह मात्र एवढ्यावर समाधान मानणारा नव्हताच! iMac च्या सुंदर रूपाने पुन्हा एकदा कॉम्प्युटरच्या दुनियेत क्रांती आणली.

“In most people’s vocabularies, design means veneer. It’s interior decorating. It’s the fabric of the curtains of the sofa. But to me, nothing could be further from the meaning of design. Design is the fundamental soul of a human-made creation that ends up expressing itself in successive outer layers of the product or service.” – Fortune

इथून पुढे Apple ची घोडदौड Mac OS X कडे झाली जी मुळची NeXTSTEP होती. डिजीटल हब बनवण्यासाठी iMovie (1999), iTunes (2001), iDVD (2001), iPhoto (2002), iCal, iSync (2002), GarageBand (2004), iWeb (2006) यांची निर्मिती झाली.

पुन्हा एकदा iPod च्या निर्मितीने संगीत क्षेत्रात महत्वपूर्ण बदल झाले. सोनीने walkman बनवून जे बदल संगीत जगात आणले त्याच प्रकारचे किंवा जास्तच महत्वाचे बदल आयपॉड आणि आयट्यून मुळे झाले. संगीत विकत घेऊन ऐकणे अतिशय सोपे झाले.

२००७ मध्ये आलेल्या आयफोनने फोनच्या जगात आणि एकूणच माहिती आणि संपर्काच्या दुनियेत पार उलथापालथ केली. फोन हा केवळ संपर्काचे साधन राहिला नाही तर त्याहून अधिक काही बनला. आयफोनमुळे "दुनिया मुठ्ठीमे" हे शब्दशः खरं झालं. जगाला धक्का देण्याचे स्टीव्हचे काम अजून संपले नव्हतेच. २०१० मध्ये आयपॅड आला तो पुन्हा एकदा कॉम्प्युटर विश्वात क्रांती घेऊन!

या सगळ्या आय क्रांतीच्या दरम्यान २००३ पासून स्टीव कॅन्सरने ग्रस्त होता. अलीकडेच बरा झाला आणि पुन्हा आला. यावेळी ऑगस्ट मध्ये Apple मधून विश्रांती घेतो म्हणाला तेव्हा खरंच मला वाटलं होतं कि हा पुन्हा येणार नवीन काहीतरी घेऊन. पुन्हा एकदा या विश्वात बदल घडवायचे याचे प्लॅन असणार पण बहुधा नियतीला ते मंजूर नव्हतं. iPhone 4S च्या रिलीजच्या बातमी बरोबर स्टीव्हच्या जाण्याची बातमीही आली. मात्र नियती स्टीव्हला घेऊन गेली तरी तो विज्ञान तंत्रज्ञान विश्वातच नाही तर सामान्य माणसाच्या मनातही घर करून रहाणार. स्टीव्ह जॉब्सने आपला कॉम्प्युटर्स, संगीत क्षेत्र, अ‍ॅनिमेशन चित्रपट, फोन या विश्वांवर उमटवलेला ठसा कालातीत आहे.

आज माझी मुलगी आय फॉर आयफोन म्हणते, सफरचंदाला इंग्रजी मध्ये Mac म्हणते. टॉय स्टोरी मधल्या अ‍ॅन्डी च्या खेळण्यांबरोबर समरस होते, निमो हरवल्याने कावरीबावरी होते, हवं ते गाणं आयपॅड वर शोधून दे म्हणते तेव्हा आजच्या पिढीचे आयुष्य स्टीव्ह ने किती आमुलाग्र बदलले आहे याची जाणीव होते.

“Being the richest man in the cemetery doesn’t matter to me … Going to bed at night saying we’ve done something wonderful… that’s what matters to me.” - as quoted in The Wall Street Journal (Summer 1993).

Thanks a lot Steve. You have really changed our world.
You will be always remembered.
--------------------------------------------------

- सर्व माहिती इंटरनेट वरुन साभार
http://allaboutstevejobs.com/bio/short/short.html
http://www.macstories.net/roundups/inspirational-steve-jobs-quotes/

अत्यंद जलद मु.शो. साठी आऊटडोअर्सचे मनापासुन आभार.