|
Chyayla
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 4:41 pm: | 
| 
|
आयला... समुवै ही काळी बाजु एवढी काळी कुट्ट असेल मला पण माहित नव्हते, माहितीत भर घातल्याबद्दल धन्यवाद.
|
Prashantl
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 5:14 pm: |
|
|
Few thoughts - In any adverse/life threatening situation, there are two types of reponses expected from a human mind -
1 FIGHT (oppose to win)
2 FLIGHT (run away to survive)
Both are justifiable and nothing is more valid/appropriate than the other as it's individual's response based on each event.
But then there is a third type of response which is rarely seen. It comes from human conscience at it's core and shines with it's own brilliance. It is -
3.FACE IT n STAY THERE (with calmness/patience/courage/love) - स्थितप्रज्ञ
'Gandhigiri' fits here. It works more from heart compared to calculative mind/intellect. There may not be perfect or desired outcomes at the end of the events as it is never a goal to start with. So one might see failures at times. Still it has it's own flavor. It is just the way of having acceptance for all the Universe has to offer. No boundaries, No complains... No hatred. It's tough... But somehow it seems to work wonders. You start winning minds of people. You are connected within.
When Arjun arrived at battlefield-
His reponse was type type 2 (Flight). But
Krishna made him realize that was his duty to face the situation without hesitating and thinking consequences. Although Arjun 'fought' the battle, his reponse was not of type 1 (oppose to win), but type 3 only.
Winning or loosing did not matter here.
As long as one's SELF knows that nothing wrong has been done from his/herside, that's important. There's a term called "peace of mind" and you can get it from any of the 3 types of reponses. Type 1 boosts ego, Type 2 boosts fear and type 3 boosts love. It's OUR choice and not anyone's else's choice.
Interestingly, Type 3 responses whenever they happenned in the past, they had long lasting and 'positive' impacts as seen thruout the human history.
And they still carry that power to bring in the change in our minds and hearts!
आजचा लोकसत्ता अग्रलेख
http://www.loksatta.com/daily/20061003/edt.htm
|
Sashal
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 5:30 pm: |
|
|
Well written, Prashantl .. 
|
Deshi
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 5:45 pm: |
|
|
PrashantL well said
But ..
How situation 3 will do in terrorisum / Wars? or rather even in worst situation like Rape or if somebody is doing some unlawful activity and you are watching just watching that.
Does that mean fight with them or just stay calm.
|
वर सशल ने लिहिले त्या प्रमाने चर्चा अहिंसावादावर असयला पाहीजे.
किती जनाना अहिंसावाद खरा का सुरु झाला व तो कशा बाबत होता हे माहीती आहे का?
गांधीनी जो अहिसांवाद सांगीतला तो थोडा वेगळा आहे. कालोघात त्यांनी थोडा बदल केला पण त्यांचे फॉलोअर्स (खरे की खोटे) मात्र त्याचा वेगळाच अर्थ घेउन बसले.
अहिंसा ही जनावरांसाठी होती व मानवासाठी न्हवती. त्या काळी धर्म ह्या कारणाने अनेक जनावरांना बळी दिला जात असे व त्यांचे भक्षण केल्या जात असे. जैन घर्म ज्यांनी अहिंसा सुरु केली ती प्राण्यांसाठी होती. ते शाकाहारी असायचे. मांस खायचे नाही कारण मास खाणे म्हणजे हिंसा.
सम्राट अशोकाने अहिंसावादा वर भर दिला पण नंतर ही त्याने अनेक राज्यांवर स्वार्या केल्या हे माहीती आहे का?
अहिंसावाद हा देशाचा सिमेच्या आत होता बाहेर नाही हे त्यांनी वाचले काय?
अशोक हा चक्रवर्ती होता व त्या बळावर तो त्याचा व ईतर राज्यात प्राण्याची खुली आम हिंसा घडवु देत न्हवता.
अहिंसेत असे कुठेही सांगीतले नाही की देशावर पारतंत्र आले तर तुम्ही गप्प राहा उलट त्यंचे पारिपत्य करा असेच सांगीतले आहे. अन्याय सहन करणे म्हणजे सुध्दा त्याची साथ देने
आपण खरेच अहिंसावादावर चर्चा करत असु तर ईतीहासावरिल कुठल्याही प्र्श्नावर मी उत्तर द्यायला तयार आहे.
|
Prashantl
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 6:05 pm: |
|
|
If I can answer in one line then -
'fight like Arjuna - With courage and with calmness both!
Type 3 is not just watching and surrendering to the unjustice! Do your duty (as a human and a citizen) at your best without expectations or guilt feeling! Also there should not be any fear nor there should be an ego that -I'll be the winner always!
|
बरोबर प्रशांत
देशाचा सवाल असेल तर हातात शस्त्र घ्यायलाच पाहीजे पण जर भ्र्ष्ट राजकारणी, सिग्नले तोडनारे या विरुध्द कारवाई असेल तर स्त्याग्रहाने काम चालु शकते.
|
Chyayla
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 6:50 pm: |
|
|
प्रशान्ती तुमची पण धर्मसन्कटात व गोन्धळलेल्या अर्जुना सारखी स्थिती झालेली दिसते, जरी तुम्ही लेख खुप छान दिलात.
धर्म हे फ़ार सुक्ष्म तत्व आहे, ते ईतक्या सहजा सहजी समजत नाही, आज समाजाची स्थिती त्या गोन्धळलेल्या अर्जुनासारखीच आहे. म्हणुन्च म्हटल्या गेले आहे "महाजनो येन गतस्य पन्था:" - थोर लोक जसे आचरण करतात त्याप्रमाणे करा.
अर्जुनाला युद्धापुर्वी जो प्रश्न पडला होता गुरुजन व वडिलधार्या नातेवाईकाची हत्या करुन एश्वर्य भोगायचे नाही म्हणजे हिन्सा करण्याची ईछा नाही... ईथे मला वाटत गान्धीगीरी चपखल बसते, कदाचीत तिथे गान्धी असते तर युद्ध न करण्याचाच निर्णय घेतला असता. कारण कौरवान्च्या अन्यायाला अहिन्सेनीच जिन्कायचे ठरवले असते यात काही सन्शय नसावा.
तुम्ही म्हणता अगदी त्याच प्रकारे श्रीक्रुष्णाच्या सल्ल्याप्रमाणे युद्ध करावे असेच मला वाटते, कारण सगळे उपाय झाल्यावरच विचारपुर्वक अगदी शेवटची क्रुष्ण शिष्टाई सुद्धा अयशस्वी ठरली तेन्व्हाच श्रीक्रुष्णानी युद्ध कर म्हटले होते. पण हे निश्चितच गान्धीगिरीच्या विरुद्ध आहे.
|
Peshawa
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 7:23 pm: |
|
|
गांधिंची method मला वाटते खालील बाबतीत लागु होते
१. जिथे शत्रुच्या एकंदर अस्तित्वा साठी तुमची गरज असते (आणि हे समजण्या इतका वा पुढे उमगण्या इतका तो शत्रु सुज्ञ असतो)
२. शत्रुची श्रद्धा व मुल्ये तुमच्या श्रद्धा मुल्यांसारखीच असतात...
अशावेळी हिंसेची गरज नसते...
|
Prashantl
| |
| | Tuesday, October 03, 2006 - 10:22 pm: |
|
|
Arjun's dharma or duty was to fight (with weapons) so he was asked to do that with courage and calmness. (again read Type 3 response). So what he did was justifiable.
Gandhi ji's dharma (a common man), as he realized was to fight injustice with non-violence and love. Again type 3 response only!
It actually meant NO violence by hands or by words or even by thoughts! It doesn't mean NO fight. He fought his whole life against the injustice. Weapons used in his fight were satyagraha, non-cooperation,fasting,prayers etc).
Interestingly, in both the above cases context/time was different, but the response was the same!
If you introspect, you will see that we (common man) do more violence/abuse by words and thoughts everyday than actually raising hands/weapons on anyone. So at the deepest level, even that is a kind of violence. It certainly doesn't fit in Gandhigiri.
Gandhigiri is the harmony of one's thoughts, words and deeds to practice non-violence at every moment of life. Hurting (physically or mentally) someone is certainly not the basic human dharma. But we keep forgetting that anyways and stick to type1 or type 2 response.
Like the story of a snake. He followed non-violence (Gandhigiri) after impressed by a saint's teachings. Next day he was bitten by ants all over. When that saint saw him he laughed and said- what he was doing was not right. Non-violence did not mean just no- biting or no-poisoning. He should have atleast hissed to scare the ants away and to save himself. It was his dharma (BASIC NATURE) anyways.
Same way, I think our (common man's) dharma is to have peace and love everywhere (mind plus the environment) and also do the duty as a lawful citizen. I feel Gandhigiri (type 3 response) is the closest one that can help us achieve that. It's certainly not easy, but if we really make up our mind and give it a try in our daily life, it will really help for a long time (includes self, family,friends,society etc). We will have better relationships to start with...
You can argue that there will be failures in this method, but again winning is not the goal in the first place. It just a way of living life and getting more closer to our very basic nature...self!
|
Sanurita
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 5:40 am: |
|
|
मलाही तेच म्हणायचे आहे.सगळ्या गोष्टीवर गान्धीवाद नाही लागू होणार कदाचित, पण काही बाबतीत नक्की चालेल. आपण गान्धीवादावर चर्चा करत आहोत म्हणजे अहिसेवर बोलायलाच हवे.
प्रशान्त तुम्ही खूप छान लिहीत आहात. अहिसा, सत्य, दया, शान्ती,हे सगळीच तत्वे आहेत.शिवाय सहनशीलता,हे सुध्दा महत्वाचे तत्व आहे.
|
Samuvai
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 11:30 am: |
|
|
sashal ,
एका वाक्यात उत्तर द्यायच म्हणजे निरपराधांवर अन्याय करणं हे जितक अनुचित आहे तितकच अत्याचारी शत्रूला जिवंत सोडण त्यांच्यासमोर जाऊन आत्मघात करवून घेणं हे अनुचित आहे. आणि नेमक हेच गांधींनी करायला सांगितल जे गीतेच्या शिकवणुकीच्या विरुद्ध होत ...
प्रशांत,
तुमचे विचार खरच चांगले आहेत पण गोंधळला आहात तुम्ही अस दुर्दैवाने म्हणावस वाटत. श्रीकृष्णाने अर्जुनाला केलेला उपदेश हा खरा "सामान्य" माणसाला केलेला उपदेश होता. त्यामुळे अर्जुनाच कर्तव्य आणि सामान्य माणसाच कर्तव्या ह्यात काडीमात्रही फरक नाही.
पेशवा ह्यांनी सांगितल्याप्रमाणे समोरच्या माणसात जर नीतीमत्ता शिल्लक असेल तर "सामाचा" उपयोग आहे. नाहीतर परीस्थितीप्रमाणे दाम, दंड आणि शेवटी भेद करावाच लागतो.
म्हणुनच म्हणतो सत्य, अहिंसा (निरपराधांना त्रास न देणे), अस्तेय, अपरिग्रह ही तर प्राचीन हिंदू तत्वज्ञाने आहेत जी आचरणात आणली तर पृथ्वी स्वर्ग बनेल. गांधीवादात जर काही नवीन असेल तर "कुठल्याही" परीस्थितीत हिंसा करायची नाही हे तत्व आणि मला वाटत तो कुठल्याही शत्रूशी लढताना उपयोगाचा नाही.
केदार,
जर भ्रष्ट अधिकार्याने गुलाबच फूल घेऊन तुमच ऐकल नाही तर तुम्ही काय करणार? मला जास्तीत जास्त अहिंसक मार्ग हा दिसतो की लाचलुचपत प्रतिबंधक पथकाला बोलवून त्याला तुरुंगात टाकणार. अशाने त्याची निर्दोष बायको, मुले अनाथ होतील. ही हिंसा नाही काय?
|
Chyayla
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 5:30 pm: |
|
|
प्रशान्त जर गान्धीन्चे तत्वज्ञान कोणत्याही परिस्थितीत अहिन्सा करायची नाही तर, मला फ़क्त एक सान्गा श्रीक्रुष्णाप्रमाणे त्यान्नी शस्त्र उचलण्याचा आदेश दिला असता का? जर गीता ही सामान्य जनान्साठी नसती तर त्याचा उपयोग फ़क्त सैनिकी शिक्षणापर्यन्त सिमीत झाला असता. अजुन एक लक्षात घ्या हिन्सा फ़क्त शस्त्रानेच होत नाही.
सानुरिटा, गान्धीगिरी काही मर्यादेच्या बाहेर उपयोगाची नाही हे तुमच्या लक्षात आले तर.
अहिन्सेचा पुजारीचा शेवट हिन्सेनीच झाला, पण काय गान्धीगिरीच्या तत्वाप्रमाणे गोडसे ला दया, क्षमा दाखविण्यात आली काय? गोडसेन्नी तीच चुक केली, चुकिच्या ठिकानी चुकिचे औषध लावले त्यामुळे त्याचे क्रुत्य समर्थनिय नाहिच.
महात्मा म्हणुन अमर्याद अन्धविश्वास ठेवुन कसे चालेल. माझे मत असे की जे चान्गले ते घ्या जसे तान्दुळासकट खडे पण तुम्ही खाल काय? त्याचप्रमाणे गान्धीगिरीतील चान्गली तत्वे घ्या व बाकीची फ़ेकुन द्या कारण त्याचे काय भयन्कर परिणाम होतात ते आपण पाहिले आहेत, तेन्व्हा त्यापासुन योग्य तो बोध घ्यावा असे नाही का वाटत?
गान्धीगिरीची अतिशयोक्ती पाहुन सावरकरान्नी म्हटल्या प्रमाणे "सद्गुण विक्रुती" काय ते लक्षात येते.
ईतिहासात अजुन एक उदाहरण आहे प्रुथ्विराज चौहाण चे, शत्रुवर दया दाखवण्याच्या नादात कितिवेळा दया दाखवावी तर तब्बल १७ वेळा त्यानी मुहम्मद घोरि ला जिवन्त सोडले आणी जेन्व्हा १८ व्या वेळेस स्वता: प्रुथ्विराज चौहान त्याचा हाती आला, त्याची हत्या करण्यात आली.
गौतम बुद्धान्च्या वेळेस समाज जिहादीन्प्रमाणे रानटी, अत्याचारी नव्हता त्यामुळे त्यान्ची अहिन्सा तत्वे चाललीत व बुद्ध धर्माचा मोठ्या प्रमाणात प्रसार झाला, पण जेन्व्हा तालिबानच्या हातात अफ़गाणिस्तान आले तेन्व्हा सर्वप्रथम त्यान्नी काय करावे तर गौतम बुद्धाच्या मुर्ती उध्वस्त कराव्यात.
दया, क्षमा हे सद्गुण आहेत खरे पण कोणावर ज्यावर त्याचा उपयोग होइल त्यावरच सद्गुणाची अती ही शेवटी विक्रुतिच आणी स्वनाश ओढवुन घेणारी असते.
|
Dinesh77
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 5:54 pm: |
|
|
काय चाललय गांधी गांधी, जस काही दुसरे कोणी नेतेच झाले नाहीत या देशात.
हा अग्रलेख वाचा सामना मधला
http://www.saamana.com/
रशियामधे जे मार्क्सचे झाले तेच काही दिवसांनी भारतात होइल गांधीचे
अति तेथे माती.
|
दिलीप प्रभावळकरांची मुलाखत... खरोखरच मस्त आहे...
http://www.esakal.com/features/dilip_prabhawalkar/Podcasting%20FAQ.htm
|
Abcd
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 8:16 pm: |
|
|
Well written Prashant...I dont think u r confused at all.
My few thoughts
जर भ्रष्ट अधिकार्याने गुलाबच फूल घेऊन तुमच ऐकल नाही तर तुम्ही काय करणार?
One person can not do anything but if all "Samanya" people join together and give him flowers he will know that his attitude is no longer valid and he will not ask for bribe. This is Ghandhigiri.
I am not saying all he said was perfect but he gave a big weapon which is better an weapon of mass distruction.That weapon is to fight with love. Kill the hate rate and not the enemy. But off course this is of no use on those Jihadi's who are blind folded.There “danda” is the only solution.But that’s not the only solution in all scenarios.
Considering the situation in India ,where the biggest enemy is not Pakistan or Jihadi muslims but our own people who have lost faith in the system to work.
And at the same time no one is doing anything about it . The best way to apply Gandhigiri in this situation is come together. We don’t need arm forces for that.If you know a person who is taking a bribe if the whole society comes together and says “NO” how will these few people(taking bribe) survive?.We don’t need a gun for that.
One who is breaking traffic light “ do satkar with flowers in the intersection so he will be ashamed from heart and will not do it again.
Looks like some people over here are anti Gandhi who don’t want to take whats good and forget about whats bad.One don’t need to call him Mahatma but atleast can take what is +ve and learn from it.
Gandhigiri is a weapon for common man to fight and its power lies in togetherness.
|
Yogibear
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 8:24 pm: |
|
|
Vinay: superb link, was not aware of podcast from esakal
|
Yogibear
| |
| | Wednesday, October 04, 2006 - 8:28 pm: |
|
|
Abcd: I don't think anyone here is "anti" Gandhi. Pretty much everybody who is involved in this discussion are only "stating" their perspective in this forum.
|
Samuvai
| |
| | Thursday, October 05, 2006 - 4:28 am: |
|
|
बहुधा आपण समारोपाशी आलो आहोत.
वर झालेल्या चर्चेचा समारोप सारांशाने करायचा तर्:
१. शस्त्रधारी, निष्ठुर शत्रूशी लढताना गांदीवाद (मी गांधीगिरी म्हणणार नाही कारण परवाच एका बिचार्या जुन्या गांधीवादी काकांच पत्र आल होत की कृपया गांधीवादाला "गिरी" लावून त्याचा अपमान करु नका आणि ते मला पटल) उपयोगाचा नाही.
२. अंतर्गत शत्रूंपैकीही जे विवेकशून्य आहेत म्हणजे बलात्कारी, सुपारी घेऊन खून करायला आलेले वगैरे त्यांच्याशी लढतानाही गांधीवाद उपयोगाचा नाही.
३. उरता उरला प्रश्न civil laws break करणारे "सामान्य" लोक. काही लोकांच म्हणण अस आहे की त्यांच्या बाबतीत गांधीवाद उपयोगाचा आहे.
मी म्हणेन ALL THE BEST . अस प्रामाणिकपणे वाटणार्यांना मी एक target देतो - स्वारगेट मिळकतकर कार्यालय. जा आणि गुलाबाच फूल देऊन (आवज चढवायचा नाही, anti-corruption ला बोलवायचे नाही, निर्दय, निष्ठुर, हिंसक पोलिसांची पण मदत घ्यायची नाही) time bar झालेला cheque काही न देता re-issue करुन दाखवा.
BTW , गांधी जयंतीला काॅग्रेसवाल्यान्नी जो पोरकटपणा केला traffic law break करणार्यांना गुलाबाच फूल, नाकारणार्यांच्या मागे धावून जबरदस्तीने घ्यायला लावणे ते बघून वाटल superman बघून काही विचार न करता गच्चीवरुन उडी घेणारी पोरं आणि हे ह्यांच्या बौद्धिक क्षमतेत काडीईतकाही फरक नाही
|
Bee
| |
| | Thursday, October 05, 2006 - 4:42 am: |
|
|
म्हणुनच म्हणतो सत्य, अहिंसा (निरपराधांना त्रास न देणे), अस्तेय, अपरिग्रह ही तर प्राचीन हिंदू तत्वज्ञाने आहेत जी आचरणात आणली तर पृथ्वी स्वर्ग बनेल.>>>>
अस्तेय आणि अपरिग्रहचा अर्थ काय होतो..
|
|
| मायबोली |
|
| चोखंदळ ग्राहक |
|
| महाराष्ट्र धर्म वाढवावा |
|
| व्यक्तिपासून वल्लीपर्यंत |
|
| पांढर्‍यावरचे काळे |
|
| गावातल्या गावात |
|
| तंत्रलेल्या मंत्रबनात |
|
| आरोह अवरोह |
|
| शुभंकरोती कल्याणम् |
|
| विखुरलेले मोती |
|
|
|
|