प्रतिभावंतांच्या तऱ्हा

रविंद्र पिंगे प्रसिद्ध व्यक्ती होते. पण एखादा साहीत्यिक आवडत नाही हे सांगण्याचे स्वातंत्र्य असायला हवे.
भावना दुखावण्यावरून आपण अनेकांची टिंगल करतो. इथे अत्रेभक्तांनी वेगळे काही केले असे वाटत नाही.

पण ' टिनपॉट' शब्द टोकाचा व आक्षेपार्ह वाटतो. >>> तुमचे म्हणणे बरोबर आहे. प्रत्येकाचा दृष्टीकोण आपापल्या ठायी बरोबर असतो इतकेच म्हणणे होते.

एखाद्याची भाषा अर्वाच्य आहे असा एखाद्याचा समज झाला तर त्याने काय उपमा द्यावी हा त्याचा प्रश्न आहे. त्यावर चाहत्यांनी नाराज होणे हे सुद्धा त्यांचे अभियक्ती स्वातंत्र्य आहेच की. पण असेच निषेध झुंडीने केले गेले कि हल्ली भावना दुखावणे हा रोग आहे अशी मल्लिनाथी करत खिल्ली उडवण्यात येते. हे सुद्धा स्वातंत्र्य आहेच..

काय आवडत नाही हे सांगायचे स्वातंत्र्य तर हवेच पण ते सांगताना कसे सांगायचे, कोणते शब्द वापरायचे याचेही तारतम्य हवे. नाहीतर न आवडण्याचं कारण मत्सर आहे असे समजायचे स्वातंत्र्य वाचकास आहे.

साधनाजी, वादविवाद खेळणे हे इथे अभिप्रेत नाही.
कुणी शिवीगाळ केली, त्याच्या त्या वर्तनाचा उल्लेख एखाद्याने सभ्य भाषेतल्या टोकाच्या शब्दाने केला तर त्याला मत्सर द्वेष म्हणणे हे स्वातंत्र्य असले तरी ते झेपणारे नाही. तर्क आणि कुतर्क यात फरक आहे हे मान्य व्हावे.

बाय द वे वेव्ह्ज ऑफ डान्यूब ऐका आणि काही आठवतंय का पहा. >>> कोणत्या गाणे आपल्याकडचे आहे या सुरावटीवर? मला या ओरिजिनल सुरावटी ऐकल्या की "कोठेतरी ऐकले आहे" असे वाटते पण देशी गाण्याची लिंक डोक्यात पटकन लागतेच असे नाही

खुद्द अत्रे लोकांना काय काय बोलले आहेत त्या तुलनेत टिनपॉट काहीच नाही

असल्या उपमा/शेरे मारण्याचे स्वातंत्र्य कोणालाही हवे, कोणाबद्दलही हवे. मग त्या व्यक्तीचे स्थान काहीही असो. अशा व्यक्तीच्या उद्गारांना विरोध करण्याचेही स्वातंत्र्य पब्लिकला आहेच. पण त्या विरोधातून मूळ व्यक्तीचे तिला जे काही म्हणायचे आहे ते स्वातंत्र्य धोक्यात आले तर तो विरोध लाइन क्रॉस करतो हे नक्की.

टिनपॉट हा शब्द वापरण्यामागचा ऐकीव इतिहास असा आहे..

पत्र्याचे डबे नुकतेच सुरू झाले होते तेव्हां (अर्थातच भारतात) त्यांचा वापर आतला पदार्थ संपला कि धुवून पुसून निरनिराळ्या कारणांसाठी व्हायचा. या काळात शास्त्रीय संगीताचे जाहीर कार्यक्रम होत असत. हा त्यांचा शेवटाला जात असल्याचा काळ होता.
काही काही गायक अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होत गायनाचे कार्यक्रम ठेवत त्यांना उद्देशून टिनपाट असा शब्द वापरला जात असे. कारण पत्र्याच्या डब्यात खडे टाकून ते जोरजोरात हलवले कि जो आवाज होतो तसे या गायकाचे गायन आहे असे सांगायचे असे.

शाळेतल्या एका शिक्षकांनी हे रंगवून सांगितले होते. हे सांगून झाल्यावर किशोरकुमारचं गाणं हे तसं आहे हे सांगायला विसरले नाहीत.

डपो

कोणत्या गाणे आपल्याकडचे आहे या सुरावटीवर? मला या ओरिजिनल सुरावटी ऐकल्या की "कोठेतरी ऐकले आहे" असे वाटते पण देशी गाण्याची लिंक डोक्यात पटकन लागतेच असे नाही
>>>>>>>
https://youtu.be/sqrp8grcTY0?si=gtf0MDCy6puwGBm0
Waves of the Danube
Life Theme Music of Raj Kapoor
घ्या.

Life themes of Raj Kapoor >>> Thanx Asmita

घ्या. >>> धन्यवाद

बाय द वे या क्लिप मधे ३:०४ ला ते तिघे फ्रेम मधे असताना कॅमेरा अँगल जमिनीवरून वर असा घेतला आहे. तो राज कपूरचे दु:ख वगैरे दाखवायला - असे राजकपूरचा गाढा अभ्यासक असलेल्या कोणाकडून तरी ऐकले आहे. ते खरे असावे. (मात्र तो पिक्चर आता पाहताना राजकपूरचे कॅरेक्टरच ऑल्मोस्ट हॅरॅस करणारे वाटते ते वेगळे. आणि ते तेव्हाच्या अनेक पिक्चर्स मधे असेल)

कारण पत्र्याच्या डब्यात खडे टाकून ते जोरजोरात हलवले कि जो आवाज होतो तसे या गायकाचे गायन आहे असे सांगायचे असे. >>> यावरून हे एक जुने गाणे आठवले. कॉलेजच्या काळात जुनी गाणी आवडू लागली तेव्हा त्याबद्दल मिळेल तेथे भरभरून वाचायचो. आत्तापर्यंत फक्त या गाण्याचे शब्दच वाचले होते - गाणे कधी ऐकले नव्हते. पण आता यूट्यूबवर सगळे असल्याने सहज सापडले
https://www.youtube.com/watch?v=-YPWM91FEH4

फारेण्ड, धन्यवाद या गाण्याबद्दल..
कधी ऐकले नव्हते. अशी थोडी अटपटी गाणी त्या त्या काळात गाजतात, नंतर विरून जातात.
ऐकताना कुणाला इशारा दिलाय का असे वाटले
एकंदरीत टीनच्या डब्ब्यावर नाराजी असावी. (आधी मातीची वापरत होते कि तांब्याची ?)

वा अस्मिता! तू तर खजिन्याची चावीच दिलीस. मला फक्त ‘संगम’ आणि ‘जीना यहां’साठी धून वापरल्याचं माहिती होतं. बरसात पाहिला नाही. तो सीन माहिती होता पण त्याआधी ही धून वाजवली जातेय हे नव्हतं माहित. आणि राज कपूरने हे हक्क विकत घेतल्याचं माहिती नव्हतं. आत्ताही हा वॉल्ट्झ वाजतो परदेशात. मग हे लायसन्ससारखं असावं का?

टीनपॉटबद्दल मी ऐकलंय ते असं की अभिजन वर्गाकडे बोन चायना, स्टर्लिंग सिल्व्हर वगैरे वापरले जात असताना टीनची भांडी स्वस्त मिळायची. सैन्यात इश्यु केली जायची. म्हणजे टीन वापरणारे उच्चभ्रु नाहीत/नोकरपेशा आहेत. कलोनियल प्रभावामुळे भारतातही हेच झाले. इथे तर तांब्या पितळेची जडशीळ भांडी मग टीनला तुच्छ लेखले गेले यात नवल काय?

खुद्द अत्रे लोकांना काय काय बोलले आहेत त्या तुलनेत टिनपॉट काहीच नाही>>>> १००+

Shanker Jaikishen, then ruling the roost, were so stung by OPN that they composed a special song “tin kanastar peet peet kar “ to deride and denigrate OPN style of music. They did the same to RD Burman too with a special song “ Kauva chala hans ki chaal”

https://m.mouthshut.com/product-reviews/Golden-Collection-O-P-Nayyar-rev...

हे मराठीत आधी वाचले होते. काही संदर्भ मिळतो का म्हणून शोधले तर हे मिळालं.

क्रीडा जाणकारांना विनंती की त्यांनी सवडीनुसार त्या क्षेत्रातील व्यक्तींबद्दलही काही लिहावे. >> वर फारेण्ड ने दिलेले गाणे आहे त्याच सिनेमात क्रिकेट वर देखील एक गाणे आहे. हा फक्त योगायोग.

त्या गाण्याबद्दल थोडे अवांतर (इथे लिहावे कि नको म्हणून राहिले होते).
ते गाणे देवानंद वर (देव आनंद पेक्षा हेच ओळखीचे वाटते) चित्रित केलेले असले तरी रफीअण्णाने देव साठी जो राखीव आवाज ठेवलेला आहे तो लावलेला नाही. हा कुणासाठी आहे ते ध्यानात येत नाही. काही ओळी थोड्या वरच्या पट्टीत असल्या तरी खोया खोया चांद ला सुद्धा देव आनंदच गातोय असे वाटते.

त्या काळी रफी एका स्टुडीओतून दुसर्‍या स्टुडीओत असे नेहमी होत असल्याने तीन वेळा भलत्याच हिरोचे गाणे आहे असे समजून त्याचा आवाज लावलेला होता.
एका गाण्याच्या वेळी रफीचे रोजे चालू होते, त्यामुळे संगीतकाराला शक्यतो कमीत कमी टेक मधे गाणे करायची विनंती केली, लताला पण केली. गाणे पूर्ण झाले. रफी पुढच्या गाण्यासाठी निघाले, नंतर घरी जाऊन उपास सोडायचे होते. कार मधे बसणार इतक्यात गीतकार गुलशन बावरा आले आणि रफीचे आभार मानले. रफीने चमकून विचारले कि "किस बात के लिये " यावर गुलशन बावरा नम्रतेने उत्तरले "इस नाचीज के लिये आपकी आवाज पर्दे पर सुनाई देगी"
हे ऐकताच रफी धावत धावत पुन्हा स्टुडीओत गेले. सर्वांना पुन्हा टेक घ्यायला सांगितले. या प्रकाराने लता मंगेशकर वैतागल्या. स्वतःच विनंती करून स्वतःच पुन्हा गायला लावतात अशी काहीशी तक्रार होती.
संगीतकार पण म्हणाले कि गाणे व्यवस्थित आहे. पण रफीने पुन्हा रेकॉर्ड करायला लावले.
गाणे संपल्यावर सर्वांनी विचारले कि तुमचे उपास चालू आहेत म्हणून आम्ही टाळत होतो, मग असे काय झाले..
यावर रफीने खुलासा केला कि मी फक्त सिनेमाचा लीड कोण आहे हे विचारले होते, त्यावर अमिताभ बच्चन असे उत्तर मिळाले.
पण गाणे गुलशन बावरावर आहे हे माझ्या लक्षातच आले नाही. मी अमिताभला जसा आवाज देतो तसा आवाज दिला....
यावर वैतागलेल्या लता करवादल्या
"तो पहले पूछ लेना चाहिए ना ?"

इंटरेस्टिंग! अमिताभ असलेल्या पिक्चरमधे हे कोणते गाणे? चित्रपटात ठेवले होते का वगैरे काही माहिती होती का त्यात?

खुद्द अत्रे लोकांना काय काय बोलले आहेत त्या तुलनेत टिनपॉट काहीच नाही>>>> १००+
कधीकधी तर तथ्याऐवजी फक्त अहंकाराचे पुष्टीकरण वाटायचे.

छान किस्सा आचार्य, जेवढं वाचलं आहे त्यावरून रफींच्या आवाजातली मार्दव आणि संवेदनशीलता त्यांच्या वागण्यातही होती असे जाणवलेले आहे.

छान भर घालता आहात आचार्य, 'लिहू की नको' असा विचार करू नका.

राजकपूरचे कॅरेक्टरच ऑल्मोस्ट हॅरॅस करणारे वाटते ते वेगळे. +१
राज कपूरने कबीर सिंगचा पाया रचला आहे असं वाटलं आहे कधीकधी. इतक्या अदा, रोमान्स आणि अवीट गोडी असलेली मधाळ गाणी पेरली की डोळ्यांवर झापडे बसवली गेली. त्याचे पात्र अभिनेत्रीशी जवळीक करताना नेहमी थोडे आक्रमक वाटले आहे.

माझेमन, मी फक्त योग्य keywords वापरून शोधले. मला काहीही माहिती नव्हती. पण थॅंक्स.

अमिताभ असलेल्या पिक्चरमधे हे कोणते गाणे? >>> जंजीर, दीवाने है दीवानों से

अस्मिता >> प्रत्यक्षात जे त्यांच्याशी बोलले आहेत ( माझे मामा आहेत त्यात) त्यांचा अनुभव असा आहे कि कानात प्राण आणून ऐकावे लागत असे इतके हळुवार बोलत असत. खूप रिस्पेक्ट देत.

'लिहू की नको' असा विचार करू नका. >> खरंच कि ! प्रतिभावंतांच्या यादीत कलावंतच आहेतच ..

हो का? बरं. शक्य आहे.
------------

मला 'जज' करता येत नाही कुणाला, त्या त्या क्षणी एखादी व्यक्ती जशी वागते, ते त्यांच्या दृष्टीने योग्यच असते. त्यात प्रतिभावंत किंवा कलाकार (मन/बुद्धी) वेगळे असतात, आपण आपल्या साच्यात बसवू नये शक्यतो त्यांना. कारण मग आपणच त्यांना मर्यादित करू आणि कुठल्या तरी नवीन विचारांपासून अनभिज्ञ राहू..! त्यामुळेच ते सामान्य लोकांना तऱ्हेवाईक वाटतात.

**ही पोस्ट राजकपूरसाठी नाही.

जंजीर, दीवाने है दीवानों से >>> ओह! हे डोक्यातच आले नाही मी डोक्यात कस्मे वादे वगैरे शोधत होतो

त्याचे पात्र अभिनेत्रीशी जवळीक करताना नेहमी थोडे आक्रमक वाटले आहे. >> मी त्याचे खूप चित्रपट पाहिलेले नाहीत (श्री ४२० पाहिला आहे पण खूप वर्षे झाली) पण संगम मधे तरी मला टोटली तसेच वाटले. दोस्त दोस्त ना रहा उलटे राजेंद्र कुमारनेच म्हणायला हवे "अवीट गोडी असलेली मधाळ गाणी" हे मात्र १००%. "भूली बिसरी यादे मेरे हसते गाते बचपन की" वगैरे म्हणताना लताचा आवाज!

कॅमेरा अँगल जमिनीवरून वर असा घेतला आहे>> यातली फारशी माहिती नाही. पण जेव्हां कॅमेरा खालून वर घेतात तेव्हां ते पात्र लार्जर दॅन लाईफ वाटते, किंवा त्या क्षणीचे त्याचे भाव उठावदार होतात. ( खालून वर पाहण्याने ).

दोस्त दोस्त ना रहा उलटे राजेंद्र कुमारनेच म्हणायला हवे
>>>>