मालकी

।। श्री ।।

लग्न करून मुंबईत आले.सुरवातीला मोठ्या दिरांनी आश्रय दिला. मुंबई फिरणे, हौसमौज करता करता मध्येच तिसऱ्या जिवाची चाहूल लागली. आणि घराची- स्वतंत्र घराची गरज लक्षात आली. सतरा वर्षाच्या स्वप्नाळू डोळ्यांना मुंबईत एका खोलीची जागा मिळणे कठीण आहे हे दिसल्यावर अंधारीच आली. पण कल्याणच्या नणंदेच्या ओळखीनी डोंबिवलीतल्या तिच्या नातेवाईकांच्या चाळीत दोन खोल्यांची चांगली जागा राहण्यासाठी मिळाली. भाड्याची रक्कमही ऐपतीतली होती.हुश्श झाले. फक्त एकच गोष्ट जरा त्रासदायक ठरू शकत होती ती म्हणजे नवऱ्याने रोज डोंबिवली- बोरीवली प्रवास ट्रेनने करणे त्यातही शिफ्ट ड्यूटी !आणि त्यातही पाच एक महिन्यात एका नव्या बाळाचे आगमन!

पण संसार सुरु झाला की परिस्थिती अंगवळणी पडत जाते, मार्ग सापडत राहतात. बघताना एखाद्या खड्ड्यावरून ओलांडून जाणे अशक्य वाटते पण प्रत्यक्षात आपण सहजच ओलांडून जातो.तसेच झाले. थोडीफार गरजेपुरती भांडी सामान घेऊन संसार सुरु झाला.

बघता बघता माझ्या अठांगुळाची वेळ झाली. तशी पुण्याहून आई, सांगलीहून सासूबाई आल्या.सासूबाई थकलेल्या होत्या. बसून बसून काय कसे करायचे नेटके सांगायच्या. बुद्धीनी अतिशय हुषार आणि अतिशय वास्तववादी! चार दिवस घराचे निरीक्षण करून बरोबर आलेल्या नानाभाऊजींना म्हणाल्या, ' यादी कर, थोडी भांडी आणि जरुरीच्या वस्तू आणायच्या आहेत. '

मग आई, सासूबाई, मी आणि नाना आम्ही दुकानात भांडी घेतली. नांवे घालायची वेळ आली, तशी आई म्हणाली, 'जावयाचे नाव घालायचे कां ?' तशा सासूबाई म्हणाल्या,' नाही , नको, नांव सुनबाईचेच घाला.घराच्या वास्तूवर नेहेमी घरातल्या पुरुषाचे आणि आतल्या सामानावर घरातल्या बाईचे नाव असावे म्हणजे त्या घराच्या ओढीने पुरुषाला सायंकाळी घरी परतावेसे वाटते आणि नवर्याच्या अपरोक्षही कुणीही घरी आले तरी आपल्या भांड्याकुंड्याचा उपयोग करून आलेल्या पाहुण्यांना सुखी, खुश करण्याची बाईला बुद्धी होते. नंतर संसार करताना 'ति.सौ सासूबाईंचे' हे वाक्य सतत स्मरणात असायचे. घर त्यांचे पतीचे असले तरी हा प्रपंच माझा आहे हे सतत वाटायचे.

आजकाल बदलत्या जमान्यात इमारतीच्या खालच्या पाटीवर कितीतरी फ्लॅट मालकीसाठी स्त्रियांची नावे वाचताना किंचित अडखळायला व्हायचे. वास्तवाचे भान ठेवताना बदलती समाज व्यवस्था स्विकारायला हवी हे मी स्वतःला पटवायला शिकले.

आणि आमच्या मुलाच्या फ्लॅटवर सुनेच्या नावाची पाटी लागली तेव्हा मला ते अगदीच जमले.