Baya [qalao saMpt naahI... ‘ka Xabd Xabd hÜ}naI manamaÜr KuLa naacaavaa (a QaUsar JaaMjarvaoLI... Dava punha maaMDavaa p`omaacao fsavao gaaNao... ka yaavao %yaacyaa AÜzI Ana maaJaaca BaabaDa jaIva maI yaugao yaugao jaaLavaa ²’ ‘prt yao²’ AXaI Aat- hak Gaalat tuJaM maaJyaasamaÜr pDlaolaM ho p~ ² [t@yaa idvasaaMcaM XaaMt AsalaolaM Ana Aata navyaanaM punha ]faLlaolaM vaadL... maaJaI JaÜp par ]DvaUna doNaarM... ekacavaoLI iktItrI ivacaar ivakaraMcaM manaat ]zlaolaM kahUr...ekIkDo tuJaM maaJyaavar AsalaolaM Amayaa-d p`oma... tr dusarIkDo kalaaMtranaM tU maaJyaa Aist%vaalaa idlaolaa nakar... AaiNa ho duÁK maaJaM ekTIcaMca trI ksaM mhNaU yaXa Æ iktItrIjaNaIMcaI AayauYyaM hI AXaIca Aarpar ZvaLUna inaGaalaolaI Aahot. saIta.. gaIta.. saumana.. kmala.. iktI mhNaUna naavaM GyaayacaIt ²sauiXaixat AsaÜ kI AiXaixatÊ p`%yaokIcyaa duÁKacaa pÜt tr ekca naa ² hllaI jasajaXaI KÜlaat jaato tsatXaI iktItrI kDvaT sa%yaM naagaDI hÜ}na puZ\yaat yao}na ]BaI rahtat. KrMca kuNaI kuNaalaa fsavalaM mauLat ² 1. rajyasarkarca jaovha laaKÜ Épyao Gao}na KulaoAama da$cao prvaanao ivatirt krtoÊ tovha dÜYahI naomaka kuNaalaa Vayacaa Æ (a sa<aalaÜlaupÊ Ainaba-MQa Aaidma p`vaR<aIlaa... kI %yaa xaiNak sauKacyaa laalasaonaM idvasaoMidvasa AQaÁptnaacyaa maagaa-laa laagalaolyaaÊ ikD\yaa mauMgyaaMcaM ijaNaM jagaNaaáyaa maanavaI p`vaR<aIlaa Æ svagaa-tlao AmaRt ivaYaacyaa $pat BaUlaÜkavar ]trlao Ana %yaa pazÜpazca ]trlyaa svaga-saMsaÌtItlyaa APsara... AiQak maÜhkÊ AiQak maadk $patlyaa... pNa [traMcao saMsaarsauK naasavaUna TakNaaáyaa. ‘Dansabaar’ hI saMÌtI ]dyaasa AaNaNaaáyaaÊ puÉYaatca mauLatca Asalaolyaa kamaUk p`vaR<aIlaa AiQakca iJaMga AaNaNaaáyaa (a maidraxaI ² AaQaIhI gaiNaka hÜ%yaaca naa ² (a AaQauinak baarbaalaamauLo f> vyavasaayaacaM sva$p badlalaMÊ pNa %yaacaI paLMmauLM maa~ AgadI icavaTpNao Ga+ Ga+ ijaqalyaa itqaoca kayama raihlaI. puÉYaaMnaI Aaplyaa dOnaMidna idnacayao-tlyaa tNaavaapasaUna sauTka imaLivaNyaasaazI AvalaMbalaolaa ha maaga-... s~Inao Aaplao taNatNaava hlako krNyaasaazI kuzo jaayacaM Æ 2. Apuáyaa p`kaXaatÊ QauMd vaatavarNaatÊ iqark%yaa saMgaItacyaa talaavar... Aaplyaaca GaratlaI AašÊ bahINaÊ baayakÜ AXaI naa%yaatlaI baašmaaNasaM puÉYaanaM ekda trI najarosamaÜr AaNaUna ]BaI kravaI ² itcyaa dohavar AadLNaaáyaa [traMcyaa kamaUkÊ vaasanaayau> najara kuzlaa sa%pu$Ya sahna k$ Xakola Æ pNa AKorIsa... ‘sa%pu$Ya’ (a Xabdatlaa ‘sat’ ha Xabd trI %yaacyaa Aqaa-sah p`%yaxaat Aaho kaÊ ha hI saVpirisqatIt icaMtnaacaaca ivaYaya ² tsao Asato tr Aaja Aaplyaaca pÜTcyaa gaÜL\yaalaa baajaarat ivakNaaroÊ Aaplyaaca r>acyaa vaa naatosaMbaMQaatlyaa maulaIMnaa baajaarat ]Bao krNaaro Aaš vaDIlaÊ kaka maamaa AXaa ivaivaQa $patlao ‘danava’ jaagaÜjaagaI najarosa pDlao nasato ² Aamacaa paMZrpoXaa samaaja Aaja f> ‘maaJaI maulagaIÊ baayakÜÊ ikMvaa bahINa %yaa jaagaI naahI naa ²’ evaZaca svaaqaI- ivacaar krtanaa idsatÜ Ana DÜLo baMd k$na gaPp basatÜ. saaMga malaaÊ yauw AsaÜ kI ija_.. p`%yaok izkaNaIÊ p`%yaok vaoLI s~Ica AXaI ka vaaprlaI jaavaI ro ² ‘saÜnyaacaM AMDM doNaarI kÜMbaDI’ hI dRYTI AVaphI ivavaahacyaa baajaarat kayama AahoÊ AaiNa (a ‘dohbaajaara’caaca ivacaar kolaa tr ² baosaumaar ]QaLlaa jaaNaara pOsaaca najarosa pDtÜ. ha pOsaa kaLa nasatÜÊ gaÜrahI nasatÜ. pOsaa f> pOsaa AsatÜ. kuzlyaa kuNaacaM trI sauK AÜrbaaDUna tÜ kuzlyaa kuNaalaa trI sauKavat AsatÜ. kayaVacaM baujagaavaNaMhI ]BaM AahoÊ to f> saamaanya maaNasaalaa GaabarivaNyaasaazI. sa<aalaÜlaup maaNasaM %yaa baujagaavaNyaacaa yaÜgya vaapr krayacaa tÜ krtatca ² rajyaacyaa ]%padnaXaulk Ka%yaakDUna ‘baar’laa prvaanaa imaLtÜ AaiNa saaMsaÌitk Ka%yaakDUna ‘naR%yaÊ gaaNaoÊ laÜkklaaÊ naaca’ yaaMsaar#yaa klaa saadr krNyaacaa prvaanaa idlaa jaatÜ. maa~ Asao prvaanao dotanaa laoDIja baarÊ Dansa baar Asaa ]llaoKhI %yaat nasatÜÊ ho hI tovaZoca Kro naa ² 3. puÉYaalaa AayauYyaat naaivanya hvaM AsatM... s~InaMhI Asaaca naaivanyaacaa saÜsa baaLgalaa tr ² ksaM vhayacaM maga Aamacyaa saMsaÌtIcaM ² kdaicat hoca puZcao QaÜko AÜLKUna ‘manaU’ naavaacyaa narjaatInao AaQaIca s~IsaazI kahI ‘laxmaNaroYaa’ AaKUna idlyaat kaÊ jaoNaok$na trajaUcaa samatÜla saaQalaa jaašla... tÜ hI f> ‘s~I’kDUnaca ² ‘sakaLI lagna AaiNa saMQyaakaLI GaTsfÜT’ (a piXcamaI saMsaÌtIvar iTka krNaaro Ana kui%satpNao hsaNaaro AamhI... naOitk AQaÁptnaacyaa baabatItÊ %yaa raMgaot jagaat iktvyaa ËmaaMkavar ]Bao AahÜtÊ (acaa kuNaItrI ivacaar krola ka Æ ]gaaca DÜL\yaaMvar p+I baaMQaUna caacapDNaM iktpt yaÜgya Æ eka baajaUnao ‘baÝiwk’ $p QaarNa k$na is~yaa iXaxaNaacyaa xao~at Xaalaoya iXaxaNaÊ ]cca iXaxaNa p`iXaxaNaÊ tM~iXaxaNa AXaa yaXaacyaa iktItrI payaáyaa AÜlaaMDUna Anaok xao~at Aaja QaDaDInao kaya- krtanaa idsatat. kaya-xamataÊ naOpuNya imaLvatatÊ tr dusaáyaa baajaUnao AlpiXaxaNaatca ‘dOihk’ hÜ}na baáyaapOkI $pÊ Alpvaya (a jamaocyaa ³Æ´ baajaUMvar AQaÁptnaacyaa maagaa-laa laagalaolyaa idsatat. maaJyaasaar#yaa sauiXaixatÊ saMskarXaIlaÊ mayaa-daXaIla is~yaaMnaI tËar trI kuNaaivaÉw krayacaI Æ kayada saaxa maagatÜÊ puravaa maagatÜ. GaratlaI Aba`U cavhaT\yaavar trI kXaI AaNaayacaI Æ 4. ‘Aamacyaa vaOvaaihk AayauYyaat pMcavaIsa vaYaa-t maaJyaaXaI kQaIhI ]wTpNaosauwa na baÜlaNaara navara malaa maarhaNa krNyaapya-Mt kXaI majala maartÜÊ ho maaJyaa AaklanaapilakDcao hÜto. pÜT- T/sTmaQyao vairYz pdavarcaI naÜkrI AsatanaahI %yaanao kovaL laoDIja saiva-sa baarmaQalyaa tÉNaIcyaa naadat pOsaa ]Dvalaa. AvaGyaa paca vaYaa-t tora laaK Épyao kmaaš %yaaMnaI AXaI ]DvalaI. jyaa baarbaalaaMnaI AamacaI Garo laubaaDlaIÊ %yaaMcaI icaMta kXaalaa vaahayacaI Æ yaa baarbaalaaMnaa pyaa-yaI jaa^baca kayaÊ GargautI kamaMhI sarkarnao do} nayaot...’ AsaM pÜTitDkInaM vya> hÜNaarM duÁK ho kovaL ekaca s~IcaM navhoÊ tr (a duÁKacaI iktItrI vaogavaogaLo pÜt Aaja najarosamaÜr la>rlaolyaa Avasqaot jaagaÜjaagaI idsaUna yaotat. kuzo maulaaMcyaa iXaxaNaalaa navara pOsao dot naahIÊ tr kuzo baarbaalaolaaca Garat AaNaUna vaoLp`saMgaI p%naIlaa tÜ maarhaNa krtÜ. iktItrIjaNaIMcaM saMsaarsauK AsaM ]w\vast JaalyaanaMtr sarkarnao Gaotlaolaa ha inaNa-ya. gauTKabaMdIÊ maTkabaMdIÊ ivaYaarI darUbaMdI Ana %yaa pazÜpaz Aata hI ‘Dansabaar baMdI’. pNa... yaM~NaocaI sahjaasahjaI ]plabQa hÜNaarI pOsao KaNyaacaI naXaa jaÜpya-nt nasaanasaat iBanalaolaI AahoÊ Ana AVaphI AavaogaanaM saLsaLta r>p`vaah hÜ}na vaahto AahoÊ tÜpya-nt (a sava- baabaI KrMca p`%yaxaat ]trNaar kI kovaL kagadavarca rahNaar Æ p`%yaxaat karvaaš hÜt AsalaI trI tI KrIKurI kI samaajaacyaa najarot QaULfok krt AaDvaaTocaa maaga- AvalaMbaNaarI ² 5. AKor sarkarnaoca Gaotlaolyaa (a inaNa-yaacao dUrgaamaI pirNaamahI hÜtIlaca. vaoXyaaMcyaa saM#yaot vaaZÊ %yaaMcao dr maa~ kmaIÊ ra~paLIt caalaNaaáyaa irxaaÊ T^@saIÊ ]pahargaRhoÊ panavaalaoÊ TprIvaalaoÊ baarmaQyao kama krNaarI CÜTI CÜTI maulaM... (a savaa-Mnaa basaNaara Aaiqa-k fTka... pNa %yaasaÜbatca vaapsa yaošlaÊ to GaraGaratUna hrvalaolaM sauK... saMskar... pNa ZasaLlaolaI manaacaI bauÉjaM punha navyaanaM ]BaarI GaotIla Æ ifina@sa pxyaasaarKI raK JaaDUna navyaanaM Jaop GaoNyaacaI ija_ [qalyaa ZasaLlaolyaa jaIvanasaMsaÌtIt navyaa ÉpanaM inamaa-Na hÜšla Æ kI... ivaw JaalaolaI maQyamavagaI-ya saMskarat ÉjalaolaIÊ ipcalaolaIÊ KcalaolaI manaM kTU XabdaMcaa BaiDmaar krt punha ekda navyaa duÁKalaa janma dotIla ² AsvaC JaalaolaM tna ekdacaM GaasaUna pusaUna svaC krtahI yaotM ro... pNa mana... %yaa var QarlaolaI GaRNaocaIÊ itrskaracaIÊ AgaitktocaIÊ iJaDkarlyaacaI AsaM#ya jaLmaTM kuzMvar saaf krt nyaayacaI Æ maaJyaasaar#yaa samaMjasaÊ kmaava%yaa s~IcaI hI dud-Xaa... tr pravalaMbaI baayakaMbaabat kaya baÜlaayacaM ro Æ KrMca saaMga... ksaM Ana kuNaacaM cauktM naomakM Æ ‘saMsaarat rmaosaarKI vaaga’ AsaM pdÜpdI Aamhalaa bajaavaNaarI Aaš... ‘XayanaoYau rMBaa’ ha kanamaM~ Vayalaa ivasarto ³kI jaaNaUnabaujaUna TaLto Æ´ mhNaUna ho saarM GaDtM ro Æ tsaM paihlaM tr... kuNaacaM duÁK KrM maanaayacaM Ana kuNaacaM KÜTM Æ 6. Baya [qalao saMpt nahI.... prvaa iDsponsarIt maaJyaakDo dÜna maulaI Aalyaa hÜ%yaa. kahIXyaa duKavalaolyaa... BaaMbaavalaolyaa... %yaatlyaa ekIcyaa pazIvar AsaM#ya jaKmaa... ksalyaa to na ivacaartaca kLU XakNaaáyaa... pNa... ‘baaš mhTlaM kI jaKma vhayacaIca’ ho sa%ya inargaazIsaarKM maanaUna tI malaa ivacaartoyaÊ ‘iktnao idna maoM irkvhr hÜ jaayaogaa Æ’ naMtr maO~INaIkDo vaLUnaÊ iktnao idna eosaohI Gar maoM baOzI rhUMgaI Æ rÜjaka iktnaa nauksaana hÜta hO ²‘ AsaM baÜlalaI tovha itlaa ivacaaravaMsaM vaaTlaM hÜtM... ’tuJaM nauksaana naomakM kXaacaM JaalaMyaÊ to tuJaM tulaa trI kLtMya ka Æ‘ naava ivacaarlaM tr naava saaMgaayalaa nakar... jaKmaa lavakr Ba$na yaayalaa hvyaatÊ mhNaUna hvaI tovaZI [Mjao@Xansa Gyaayalaa tyaar... s~I naomakI kuzlyaa maatIcaI banalaI Asato ro ² ’baar maoM jaldI sao jaldI nahI jaa]MgaI tÜ pPpU kI [MijainaAirMga kI fIsa kÝna Barogaa Æ‘ maO~INaIsaÜbat fusafusataca itcaa vyavasaaya AaiNa itcyaa manaatlaM duÁK ekacavaoLI baahor pDlaM. maI KrMca kaya krayalaa hvaM hÜtM ro tovha ² maaJaMhI saMsaarsauK AXaaca eka inagarga+ baarbaalaonaM AÜrbaaDUna GaotlaolaM AahoÊ (a kDvaT vyaqaonaM maI %yaa dÜGaIMnaa haklaUna Vayalaa hvaM hÜtM Æ pNa KrM tr... %yaa vaoLI maaJyaa najarosamaÜrcaI tI QaUsar... QaUsar JaalaI AaiNa %yaa jaagaI caohra ]maTlaa tÜ itcyaa Baavaacaa... %yaacyaa ]jvala Baivatvyaacaa ² tulaa KÜTM vaaTola... pNa maga maI maaJyaatlyaa ’p%naI‘laa maa$na TaklaM Ana ]pcaar krostÜvar kovaL maaJyaatlyaa ’Da^@Tr‘laaca rsarXaItpNao ijavaMt zovalaM. %yaa maulaIvar ]pcaar krtanaa kLt nakLt maI ’tI‘caa AMtvao-Qa Gao} laagalao Ana %yaa pazÜpaz svatÁlaahI XaÜQat raihlao. ’itcyaa‘t KrMca kaya AsaavaM AsaM kI jao maaJyaat naahI ² lahanapNaapasaUna ’Anaaqa‘ mhNaUna vaaZlaolyaa tuJyaavar maI ’Aaš‘ AaiNa ’baayakÜ‘ (a dÜnhIhI naa%yaanao maayaocaI paKr GaalaNyaat KrMca kmaI pDlao ka ro Æ 7. lagna krtanaa puÉYaalaa s~I hvaI AsatoÊ tI bahutaMXaI Aaplyaaca Qamaa-caI... jaatIcaI.. caaMgalyaa GaratlaI... ]cca kuLatlaI... ]<ama saMskaratlaI... Ana BaÜgatanaa... kuzo AaDvaI yaoto ro jaat pat Æ tI hvaI tXaI rsarXaIt XarIrsaÝYzva laaBalaolaI maadI AsalaI mhNajao JaalaMÊ hÜya naa Æ ’malaa baayakÜpasaUna purosaM sauK imaLt naahIÊ mhNaUna...‘ AXaI tËar krt iktItrI puÉYa baayakaMpasaUna ik%yaok vaYaa-Mcaa saMsaar JaalyaanaMtr Alaga hÜtanaa Ana navyaanaM saMsaar qaaTtanaa idsatat... baayakaMcaIhI AXaI tËar nasaU Xakto Æ baÜlatM kQaI kuNaI yaa ivaYayaavar Æ krtM ka kuNaI ivacaar Ana tsaM paihlaM tr ho duÁK vaaT\yaalaa AalaolaM AsalaM trI iktI is~yaaMcyaa AÜzaMmaQaUna to caarcaÝGaat ]maTtM Æ ÌtI tr far dUrcaI gaÜYT JaalaI. haca AarÜp maI tuJyaavar kolaa Asata tr ² evaZa iXaklaolaa tU... pNa kuNaa puÉYaaXaI maI saaQaM fÜnavarhI... to hI tuJyaadoKt jara jaast vaoL baÜlalao kI... tuJaa hÜNaara jaLfLaT... %yaa naMtrcaa tLtLaT... ksaa ivasarayacaa maI ² (a evaZ\yaa tovaZ\yaa gaÜYTInaMhI baaš par ivaTaLUna jaato ka ro ² AaiNa sauÉvaatIlaa tU AQaUna maQaUna... Ana hLU hLU A#Ka idvasa ra~ca itcyaa sahvaasaat Gaalavaayalaa laagalyaavar maI tuJyaabaabat naomakM kaya baÜlaayacaM Æ kpD\yaaMvar Daga pDlaot tr kaZayalaa to D/aya@laInalaa dota yaotat... maaNasaacyaa manaacaM D/aya@laIna ksaM krayacaM Æ gahna p`Xnaca naaihyao ka ha Æ 8. ....iktI svaPnaM baiGatlaI hÜtI ro AapNa lagnaapUvaI- ² AaplaM Gar... AaplaI iDsponsarI... AaplaI maulaM... iktItrI svaPnaM baiGatlaI hÜtI AapNa dÜGaaMnaI imaLUna. sagaLMca tr saurLIt sau$ hÜtM... Ana Acaanak... Aata tI saarI navhaLI saMplyaavar... Ana tuJyaajavaLcaa pOsaa sarlyaavar... ’prt yao ²‘ AXaI kXaI ro hak tU GaalaU XaktÜsa ² AaiNa maI punha... %yaaca rMgalaolyaa maoMdIcyaa hataMnaI Ana hLdIcyaa pavalaaMnaI ksaM prtayacaM tuJyaa saMsaarat ² saaMga naa... tUca saaMgaÊ ksaM prt yaayacaM maI tuJyaakDo AaiNa punha navyaanaM ksaM ÉjaayacaM tuJyaat Æ yaXa... ekda manaM duravalaIt naa... kI sagaLM tuTUna gaolyaatca jamaa AsatM baGa ² f> kagadavarca kaL\yaa Xaašnao jaKmaI XabdaMcao AvaGyaa tnaamanaavar gaÜMdlaolao AÜrKDo tovaZo ]maTlaolao nasatat. mhNaUnaca Aaja... kuNaacyaatrI laoKNaItUna ]trlaolao ho Xabd malaa KUp ijavalaga vaaTtahot... Ana tU maa~... far far prka... ’hÜtI itqao raMgaÜLIÊ maoMdIcaI panao kahI naa%yaacao baosaUr ijaqaoÊ vaajat gaaNao rahI naavaacaI laÝkIk AÜLKÊ ijaqao kovaL ]rlaI ivaTlyaa vas~aMsaazIÊ %yaa GarI jaaNao naahI ²‘ - saumatI vaanaKoDo