marazI saaih%yaatIla Amaoirkna spMdnao

maaJaM marazmaÜLM baalapNa marazI pustkaMXaI KoLNyaat gaolaM. %yaa pustkat ‘eoMXaI idvasaat jagaacaI ca@kr’ saarKI kahI Ad\Baut pustkM hÜtI. %yaaMnaI maaJaM jagaaba_lacaM kutuhla caaLvalaM. ‘Apuvaa-š’ vaacaUna maI manaanaM p^irsa paihlaM trI itqao ]cca iXaxaNaasaazI gaolaolaa maaJaa maamaa sau+It kQaItrI BaoTlaa tr %yaacyaaBaÜvatI ek idvya valaya Aaho Asaa Baasa vhayacaa AaiNa %yaalaa kahI p`Xna ivacaarayalaahI Gaabarayalaa vhayacaM.

maaisakat prdoXaaMba_la kahI laoK yaayacao. %yaa laoKaMt prdoXaI pirYadolaa gaolaolyaa eKaVa marazI laoKkanaM GaDvalaolaM prdoXaacaM AaiNa itqao BaoTlaolyaa marazI laÜkaMcaM dXa-na AsaayacaM.

pNa Amaoirkot yao}na p`%yaxa raihlyaavarca malaa marazI mhNaUna maharaYT/abaahor AaiNa doXaabaahorhI rhaNyaacyaa vaodnaa AaiNa jallaÜYa dÜnhI AnauBavaayalaa imaLalaM. maaJyaa saudOvaanaM Amaoirkot maI iXakt hÜto %yaa imaiXagana ivaVaipzacyaa ga`Mqaalayaat ]dMD marazIÊ ihMdI AaiNa baMgaalaI pustkM hÜtI. marazI saaih%yaatIla tajyaa GaDamaÜDI samajaavyaat mhNaUna maI rivavaarcaa maharaYT/ Tašmsa ivamaanaDakonao maagavaayalaa sauÉvaat kolaI.

pNa hLUhLU Amaoirkotlyaa Aaplyaa AnauBavaaMcaI AiBavya>I krNyaacaI garja vaaTU laagalaI. kuzlyaatrI folaÜiXapvar ikMvaa ifrayalaa ta%purto Amaoirkot Aalaolyaa AaiNa prt gaolyaavar BaraBar pustk ilaihNaaáyaa laoKkaMcyaa laoKnaatIla ]qaLpNaaÊ zÜkUna idlaolaI gaOrsamajaI ivaQaanaoÊ BaartIya saMsaÌtIvar vaaromaap stutIsaumanao ]QaLt kolaolaI Amaoirkna saMsaÌtIcaI tulanaaÊ @vaicat hovyaanaohIÊ Amaoirkotlyaa marazI maaNasaaMcaI naalastI ho laxaat yaayalaa laagalaM.

paNyaacyaa var idsaNaaáyaa p`vaahaKalacao Anaok saUxmap`vaah ³AMDrkrMT\sa´ yaa saaih%yaat ]maTNyaasaazI AavaXyak AsaNaaáyaa AnauBavaaMcaa toqao inaiXcatca ABaava hÜta. yaamauLo maaJyaasaarKIca AmaoirkotIla Anya marazI laÜkaMnaa dÜna gaÜYTIMcaI AavaXyakta kLt nakLt BaasaU laagalaI.

ek mhNajao marazI saaih%yaat AinavaasaI marazI laoKkaMcyaa saaih%yaacao pDsaad ]maTNaM AavaXyak hÜtM.
dusarM mhNajaoÊ AmaoirkotIla marazI samaajaat Aaplyaa AnauBavaaMcyaa dovaaNaGaovaaNaIsaazI kahI saMvaad AsaNyaacaI AaiNa %yaasaazI kahI vyaasapIz AsaNyaacaI AavaXyakta.
AnauBavaaMcaI dovaaNaGaovaaNa Aaplyaa saaMsaÌitk saMdBaa-t hÜNyaasaazI maatRBaaYaoiXavaaya pyaa-ya nasatÜ. yaa dÜnhI idXaaMnaI 1974 to 1978 yaa kaLat p`ya%na sau$ Jaalao. ‘kuMpNaaplaIkDlao Xaot’ yaa kqaasaMga`hanao marazI saaih%yaat pDsaad ]maTvalaa tr ‘ekta’ yaa k^naDatUna p`isaQd Jaalaolyaa ~Omaaisakacyaa ]pËmaanao marazI laÜkaMnaa Aaplyaa AnauBavaaMcyaa AiBavya>IcaI darM KulaI kolaI. yaa dÜnhI p`yaÜgaaMba_la qaÜDM tpXaIlaanaM ilahayalaa hvaM.

saumaaro 1974 cyaa saumaarasa vaa^iXaMgTna DI. saI. yaoqaIla EaI. idilap ica~o yaaMnaI Baartabaahor vaastvya AsaNaaáyaa marazI laÜkaMcyaa kqaaMcaa saMga`h p`isaw krNyaacyaa dRYTInao kahI p`ya%na sauÉ kolao. saumaaro pMcaocaaLIsa kqaa inavaDUna EaI. ica~o yaaMnaI ‘maÝja’cao EaI. EaI. pu. Baagavat yaaMnaa pazvalyaa. %yaatUna ksaÜTIlaa ]trlaolyaa saumaaro ekvaIsa kqaaMcaa saMga`h ' kuMpNaaplaIkDcao Xaot ' ha marazI saaih%yaat ]maTlaolaa Amaoirkna marazI jaIvanaacaa pihlaa pDsaad. yaatIla farca qaÜD\yaa laoKkaMcyaa kqaa pUvaI- p`isaw Jaalaolyaa hÜ%yaa. baroca laoKk ho %yaa Aqaa-nao navaKo hÜto. pNa %yaaMcyaa kqaa yaa svaanauBava AaiNa klpnaa yaaMcyaa saMimaEa rsaayanaatUna p`kTlaolyaa AaiNa mhNaUna ek p`karcyaa tajaopNaacaa Asvaad doNaaáyaa hÜ%yaa. Amaoirkna jaIvanaatlaa vaoga AaiNa QaavapLÊ baarIk saarIk baabatIthI AaQaar vaaTavaa AXaa gaÜtavaL\yaacaa ABaava AaiNa %yaamauLo yaoNaara maanaisak qakvaaÊ ekTopNaacaI jaaNaIvaÊ pr@yaa doXaat QaIranaM inaBaavaUna naoNyaacaI QaavapLÊ QaDpD AaiNa %yaacyaa sattcyaa taNaacao AÜJao yaacaI p`itibaMbao yaa kqaaMtUna Aahot. Amaoirkna saMsaÌtItIla vyai>svaatM~\yaÊ svaavalaMbanaÊ svakoMid`ttomauLo yaoNaarI kahIXaI AroravaIcaI vaR<aIÊ jyaalaa ' ikilaMga ispirT ' mhNatat tXaI šYaa-%mak spQaa-LU vaR<aI yaaMcaI savaya vhayalaa vaoL laagatÜ. %yaacao AnauBava kahI kqaaMtUna Aahot. laOMigak svaatM~\ya AaiNa %yaatUna Apirhaya-pNao idsaNaaro pirNaamaÊ ]Qvasqa kuTuMbao yaaMcyaa vaatavarNaat maulao vaaZvataMnaa vaoZNaarI kaLjaI kqaaMtUna yaoNao Apirhaya- hÜtM.

%yaa kaLatIla AmaoirkotIla Aisqarta AaiNa %yaamauLo ' pr@yaa ' doXaat rhataMnaa vaaTNaarI Asaurixatta kqaaMtUna idsato. tsaa ' baalapNaIcaa kaL sauKacaa ' Asaa vaaTNaara sauKd ]maaLa AaiNa AapNa AalaÜ %yaa vaaTonao punha prtNao Xa@ya naahI hI vaastvaacaI TÜcaNaI yaaMcaohI Baavainak Aavat- yaa kqaaMtUna Aalaolao Aahot.

1978 maQyao k^naDatIla EaI. ivanaayak gaÜKlao va EaI. AXaÜk paMgaarkr yaaMcyaa p`ya%naatUna ‘ekta’ ho ~Omaaisak sauÉ Jaalao. marazI Axarmaud`a va saMgaNak AsaNyaapUvaI-caa tÜ kaL laxaat Gaota ho maaisak caalavaNao iktI ijakrIcao hÜto ho laxaat yaošla. saMpUNa- AMk hatanao ilahUna maga Cpašsa Vavaa laagao. ikrkÜL vaga-NaI vaacakaMnaa AMk dota yaavaa yaasaazI Aaplaa BarpUr vaoL GaalavaUna AaiNa Aapaplao ]VÜga saaMBaaLUna AMkacao kama kravao laagao. gaolaI pMcavaIsa vaYao- ho ~Omaaisak ]<ama caalaU Aaho AaiNa idvasaoMidvasa %yaacao AMtÁrMga AaiNa baa(sva$p AiQakaiQak djao-dar hÜt Aaho. ]dar va maÜkL\yaa saMpadkIya QaÜrNaaMmauLo ektacao sva$p vyaapk hÜNyaasa madt JaalaI. vaacakaMcyaa klpnaa va saUcanaa vaoLÜvaoLI laxaat Gao}na yaÜgya idXaonao %yaat badlahI kolao gaolao. badla%yaa taMi~k sauivaQaaMcaa ]pyaÜga k$na GaotlyaamauLo Aata ektacaa AMk saubak Axarmaud`a vaap$na doKNyaa svaÉpat yaotÜ. navaÜidt laoKkaMnaa ]<aojana doNyaasaazI ektanao kqaaspQaa- AayaÜijat kolyaa. ivaivaQa rajyaatIla laÜkaMnaa AMk inaima-tIt sahBaagaI k$na GaoNyaasaazI Akra ivaXaoYaaMk kaZlao. Aaz laoiKkaMnaI ilaihlaolaI saaKLI kadMbarI p`isaw kolaI. samasyaapUtI- AaiNa XabdkÜD\yaaMsaarKI sadro caalavalaI. gaazBaoT saar#yaa sadraMmauLo Anaok jaunyaa ima~aMnaa ekmaokaMcaa p<aa laagalaa.

ektanao Anaok laoKkaMnaa laoKnaacaI sfUtI- idlaI. Aaplyaa AnauBavaaMcaI dovaaNaGaovaaNa krNyaasaazI ektanao ek Ba@kma vyaasapIz AmaoirkotIla marazI maaNasaaMnaa idlao yaat XaMkaca naahI. maI maharaYT/atIla rcanaa%mak kayaa-cyaa idXaaMcaI AÜLK k$na doNaaro sadr ektat javaL javaL vaIsa vaYao- ilahIt Aaho.

]<ar AmaoirkotIla marazI saaMsaÌitk va saaihi%yak caLvaLIcao ekta ho mauKp~ AahoÊ ho maanya kÉnahI marazI samaajaalaa saMGaizt kÉna %yaat ek samaaijak sausaMvaad inamaa-Na krNyaasaazI eka mauKp~acaI AavaXyakta malaa AaiNa Anya kahI marazI maaNasaaMnaa vaaTt hÜtI. ektacyaa svaÉpalaa Qa@ka na laavata AaiNa ektaXaI kÜNa%yaaca baabatIt spQaa- na krta vaR<ap~Iya svaÉpacao mauKp~ ‘baRhnmaharaYT/vaR<a’ sauÉ Jaalao 1984 maQao. ho iXakagaÜhUna jayaEaI huprIkr saMpaidt krIt. kO. EaI. ivaYNaU vaOV va EaI. Xard gaÜDbaÜlao %yaaMnaa madt krIt.

1983 to 91 AXaI saha vaYao- maihnyaatUna ekda p`isaw hÜNaaáyaa vaR<aacao saMpadna maI kolao. EaI. maÜhna va saimata ranaDo ho maaJao vaR<aatlao sahp`vaasaI. vaR<aacyaa maUL svaÉpat AamhI kahI AamaUlaaga` badla kolao AaiNa to vaacanaIya kÉna AamhI vaga-NaIdaraMcaI saM#yaa pacapTInao vaaZvalaI.

Amaoirkot marazI vaR<ap~Iya svaÉpacao maaisak caalavaNao ha ek vaogaLa AaiNa mah%vaacaa p`yaÜga Aaho. %yaamauLo maaJyaatlyaa p~karalaa to Aavhanaca hÜto. %yaavaoLI saucalaolao navao ivacaarÊ ilaihlaolaI saMpadkIyaoÊ vaacakaMcaa p`itsaadÊ imaLalaolao navao saaihi%yak ima~Ê yaa savaa-tUna navainaima-tIcaa AanaMd imaLalaa ho na@kI. ektasaar#yaa vaR<aacaa ek pirvaar inamaa-Na Jaalaa. AinavaasaI marazI maaNasaaMcyaa ijavhaL\yaacyaaÊ maharaYT/at GaDNaaáyaa GaDamaÜDIÊ Amaoirkotlyaa marazI samaajaatlyaa GaTnaaÊ navyaa marazI pustkaMcaa pircayaÊ ivaivaQa xao~at ivaXaoYa kaya- krNaaáyaa AmaoirkotIla marazI vya>IMcaa pircayaÊ XaOxaiNak va Anya xao~at ivaXaoYa ktR-%vaanao JaLkNaaáyaa marazI Amaoirkna navayauvakaMcaa pircayaÊ AXaI ivaivaQa navaI sadro maI sauÉ kolaI. naÜkrI AaiNa kirAr krNaaáyaa marazI mahIlaaMcyaa maulaaKtIvar AaQaarIt laoKmaalaa maI AaiNa Aijata kaLo yaaMnaI imaLUna ilaihlaI. jyaalaa p~kar saaih%ya mhNata yaošla AXaa marazI saaih%yaat baRhnmaharaYT/ vaR<aanao ek vaogaLI Bar inaiXcatca GaatlaI Aaho. mhNaUnaca Aaja maharaYT/atIla vaR<ap~aMcaI saMgaNakIya AavaR<aI mahajaalaavar ]plabQa AsataMnaahI vaR<aacaI vaaTcaala yaXasvaIpNao caalaU Aaho.

marazI AiQavaoXanaainaima<a p`isaw hÜNaaro AMkÊ ivaivaQa marazI maMDLaMcao idvaaLI AMk AXaI AaNaKI maaQyamaohI Aata marazI maaNasaaMcyaa AiBavya>IsaazI ]plabQa Aahot. yaa maaQyamaaMtUna ilaihtaMnaa Aa%maivaXvaasa Aalaolao kahI AaiNa Baartat AsalyaapasaUna ilaihNaaro kahI Asao saaihi%yak Aaja maharaYT/atIla inayatkailakaMtUna ilaihtanaa idsatat. EaI. idlaIp ica~o ho pUvaI- kosarIt stMBa ilahIt Asat. EaI. rmaoXa gauNao laÜksa<aot ilaihtatÊ kO. EaI. yaXavaMt kainaTkrhI Asao p~kar mhNaUna ilahIt Asat.EaI. AXaÜk kaLoÊ kO. Aijata kaLoÊ XaÜBaa ica~oÊ ivaVut AklaUjakrÊ saMQyaa kiNa-kÊ lailata gaMDBaIrÊ ]YaadovaI kÜlhTkr AaiNa Asao kahI laoKk maharaYT/atIla inayatkailakat baáyaaca imayaimatpNao ilaihtat. tr maaJyaasaarKo kahI Ainayaimat ilaihtaMnaa idsatat. yaatIla kahI naavao maÝjaosaar#yaa marazI saaih%yaatIla maatbbar mhNaUna samajalyaa jaaNaaáyaa inayatkilakat JaLktat²

kahI p~karaMcaI va laoKkaMcaI naavao AmaoirkotIla AmarazI inayatkailakat idsatat. rmaoXa gauNao ho [MiDyaa A^ba`a^D maQyao tr Aca-naa DÜMgaro [MiDyaa vaosT AaiNa hvaašhUna p`isaw hÜNaaáyaa ihMdu[Jama TuDomaQyao ilaihtat. %yaaMcyaa laoKnaacaI spMdnao marazI saaih%yaat kmaI vaoLa jaaNavat AsalaI trI to marazIthI tovaZ\yaaca takdInao ilaihtat AaiNa mau#ya mhNajao marazI saaih%ya marazI jagaabaahor pÜhÜcavaNyaacao mah<vaacao kaya- krtat. marazI saaih%ya marazI jagaabaahor pÜhÜcavaNyaacyaa kamaat Aijata kaLoÊ lailata gaMDBaIr AaiNa puYpa AagaaXao ( [Mga`jaI kivata ) AXaa AmaoirkotIla AaNaKI kahI marazI vya>IMcaahI vaaTa Aaho.

ektaÊ vaR<aat ilaihNaaáyaa AaiNa na ilaihNaaáyaa kahI laoKkaMcaI pustko gaolyaa pMQara vaYaa-t p`isaw JaalaI Aahot. laoKsaMga`hÊ kqaasaMga`hÊ kivatasaMga`hÊ naaTkÊ p`vaasavaNa-nao Asao ivaivaQa p`kar %yaat phayalaa imaLtat. yaatlaI kahI ]dahrNaadaKla saaMgaayacaI mhTlaI tr...

ivaVut AklaUjakr yaaMcaI caar pustko p`isaw JaalaI Aahot. yaat ' maoplacaI panao ' AaiNa ' maora jaUta hO jaapanaI ' hI stMBalaoKnaacyaa vaLNaacyaa KusaKuXaIt laoKaMcaI pustko tr ' yaqaa kaYzMca kaYzMca ' ha dIGa- AaiNa gaMBaIr vaLNaacyaa laoKaMcaa saMga`h Aaho. kÜNa%yaahI vaLNaanaM gaolaM trI ho laoKna vaacakalaa AMtmau-K krtM.

lailata gaMDBaIr yaaMcaI caar pustko p`isaw JaalaI Aahot. ' piXcamagaMQa ' AaiNa ' pxaI jaaya idgaMtra ' yaa kqaasaMga`hat eka BaartIyaacyaa dRYTIkÜnaatUna rÜja BaoTNaaáyaa Amaoirkna maaNasaaMcaI sauK duÁK Aahot. ‘pXaupxaaMcyaa duinayaot’ (a lailat laoKaMt AvatIBaÜvatIcyaa AaiNa maulaaMcyaa p`aNaI AaiNa pxaI paLNyaacyaa vaoDavar imaXkIla BaaYyao Aahot. ‘tarovarcaI ksart’ yaa pustkat jaunaI AMgavaLNaI pDlaolaI BaartIya maUlyao AaiNa prdoXaI isqaravatanaa hÜNaarI taraMbaL AaiNa kravaI laagaNaarI tarovarcaI ksart Aaho.

XaÜBaa ica~o yaaMcaI tIna pustko p`isaw JaalaI Aahot. ' gaÜzlaolyaa vaaTa ' tÊ jaunyaa AalaÜ %yaa vaaTa gaÜzlyaa... Aata %yaa vaaTonao punha prtta naahI yaoNaar hI hUrhUr Aaho. ‘gaÝrI gaÝrI kuzo AalaIsa’ AsaM ivacaart tI jaunyaa AazvaNaIMcaa maagaÜvaa Gaot Gaot Aajalaa saamaÜrI jaato Aaho. [qao Aalaolyaa p`%yaokalaaca ' yaU koma A laaÐga vao baobaI ' caa saaxaa%kar hÜt AsatÜ. %yaa AnauBavaat )VtaÊ Anaaimak hurhUrÊ ek ivaijaigaYau samaaQaana Asao Anaok saMimaEa Baava Asatat. ‘panagaLIMcyaa AazvaNaIt’ smaRitBa`MXa Jaalaolyaa Aaplyaa saasaáyaaMcaa AajaaraXaI saamanaa AaiNa sava- kuTuMibayaaMcaa %yaaMcyaa AajaarabarÜbar Jaalaolaa vaodnaamaya maanaisak p`vaasa Aaho. AXaa p`karcaMÊ vaogaL\yaa ivaYayaavarcaM ica~Na marazI saaih%yaat ivarLMca AsaavaM.

AXaaca p`karcaMÊ maU~ipMDacyaa AajaaraXaI ivalaxaNa QaOyaa-nao saamanaa krNyaacyaa svatÁcyaa AnauBavaacaM inavaodna kO. yaXavaMt kainaTkr yaaMcyaa ' yaošla tÜ idna.. ' (a pustkat Aaho. maQyapUvao-t Amaoirkna raKIva saOnyadlaabarÜbar saja-na mhNaUna gaolaolyaa EaI. gaMgaaQar mai_vaar yaaMcyaa svaanauBavaaMcao inavaodna krNaarM pustk AsaMca vaogaLM vaacanaIya Aaho. EaI. Aijat kukDo yaaMnaI k^naDat ' D/ayaivhMga skUla ' caalavaNao ha marazI maaNasaacyaa vyaavasaaiyak klpnaocyaa kahIsaa plaIkDcaa vyavasaaya krtanaa Aalaolao AnauBava kahIXaa ivanaÜdI XaOlaIt icai~t kolao Aahot.

kO. Aijata kaLo (aMcaI dÜna pustko p`isaw JaalaI Aahot. ' dUrdoXaIcyaa gaÜYTI ' AaiNa ' gaÜYTI doXaaMtrIcyaa saaMgaona ' .. Amaoirkotlyaa eka CÜT\yaaXaa KoD\yaat ' Pla^nD poroMThUD ' ho ivaXaoYatÁ pÝgaMDavasqaotlyaa mhNajao TIna ejar maulaamaulaIMsaazI Asalaolao kuTuMba klyaaNa koMd` caalavatanaa Aalaolao AnauBava kqaa$pat icai~t kolao Aahot. Aaplyaa vyaavasaaiyak jaIvanaatIla AnauBava lata doXapaMDo yaaMcyaa ‘Ainakot’ pustkathI idsatat.

EaI AXaÜk kaLo yaaMcyaa ‘GaDlaolaI kqaa’ yaa saMga`hat bahutok kqaa Baartat GaDNaaáyaa p`saMgaavar Aahot tr jayaEaI qa<ao - BaT yaaMcyaa ‘maavaLtIcaI JaaDo’ yaa kqaasaMga`hat ]gavatIcyaa manaanao AnauBavalaolao maavaLtIcyaa manaacao rMga idsatat. saMQyaa kiNa-k yaaMcyaa ‘idvaa kuNaacaa tovat rahI’ yaa lailat laoKsaMga`haAcaM sva$p kahIsaM stMBalaoKnaasaarKM Aaho. Amaoirkotlyaa kÜNa%yaahI marazI caÝkÜnaI kuTuMbaat yaoNaaro ho rÜjacao cauTpuTIt AnauBava caurcaurIt XaOlaIt maaMDlaolao. %yaaMcaM AaNaKI ek pustk yaMda p`isaw JaalaM. ‘hasyaroKa’ yaa EaI. p`kaXa laÜqao yaaMcyaa pustkat Asaoca AnauBava saapDtIla. %yaaMcaMhI ‘}na pa]sa’ ho navaM pustk yaMda p`isaw JaalaM. KmaMga KusaKuXaIt BaaYaot jaIvanaavar kolaolaI BaaYyaM baGata baGata vaacakalaa AMtmau-K krtat EaI. AanaMd gado- yaaMcyaa ‘Amaoirkna gaudgaulyaa’ yaa pustkat. yaa pustkalaa nauktaca purskar imaLalaa Aaho.

imaisaisapI rajyaat vaOVkIya vyavasaaya krtanaa Aalaolyaa AnauBavaaMvar EaI ivajaya sabainasa yaaMcaM ‘imaisaisapIcyaa kazava$na’ ho pustk nauktMca p`isaw JaalaM Aaho. ‘mau@kama AaiNa vaLNao’ ho maaJaM lailat laoKaMcaM pustk p`kaXanaacyaa maagaa-var Aaho. ‘p`%yaok vaLNaavar AamhI navaoca mau@kama zÜkt gaolaÜ.. takmaoZ hLhLlaIÊ AamhIhI paNaavalaÜ .. pNa ]Mbaáyaat ADKLlaÜ naahI..’ AXaI kvaI naarayaNa sauvao- yaaMcaI ek kivata Aaho. .. AXaI vaLNaa vaLNaavarcyaa mau@kamaaMcaI hI ica~NaM Aahot. AmaoirkotIla sqalaaMtrIt marazI maaNasaaMcaa jaIvanapT ]lagaDNyaacaa p`ya%na maaJyaa AaNaKI eka AagaamaI pustkat Asaola. ‘Amaoirkocyaa AMgaNaat’ ho naIilamaa kulakNaI- yaaMcaM pustk gaolyaa vaYaI- p`isaw JaalaM.

Amaoirkot Aalaolyaa Aamacyaa AašvaiDlaaMcyaa ipZIcaM p`itinaiQa%va krNaaáyaa ]Yaa gaDkrI yaaMcaM Aaplyaa AnauBavaaMcaM pustk p`isaw JaalaM Aaho. tr Amaoirkot baáyaaca maQyama vayaat yao]na AaplaM bastana basavaUna maulaaMnaa vaaZvaNyaacaI vaogaLI QaDpD krNaaáyaa ipZIcyaa p`itinaQaI XaailanaI saraf yaaMcaa ‘svaPnadoXaIcyaa gaujagaÜYTI’ ha kqaasaMga`h p`isaw Jaalaa Aaho.

kivataMcyaa xao~at idlaIp iva. ica~oÊ kuMda jaÜXaIÊ EaIinavaasa maaTo va XaiXakaMt panaT yaaMcao kivatasaMga`h baahor pDlao Aahot. ‘k^ipTla pinaXamaonT ’ yaa p`Baakr dovaQar yaaMcyaa kivatasaMga`hacaa Anauvaad AnauraQaa gaanaU yaaMnaI kolaa Aaho.

1987 cyaa saumaarasa p`isaw JaalaolaM EaI. idilap iva. ica~o yaaMcaM ‘AilabaabaacaI gauha’ AaiNa %yaanaMtr javaL javaL caÝda vaYaa-MnaI Aata 2001 maQyao p`isaw JaalaolaM AnauraQaa gaanaU yaaMcaM ‘hrvalao to gavasaola ka’ hI dÜna naaTko .. ‘AalaÜ tr Kro Ailabaabaacyaa gauhotÊ pNa tIL ]GaD caa maM~ saapDlaa kaÆ’ ‘Amaoirkot yao}na kaya saapDlaM kaya hrvalaMÆ’ AXaI caacapNaI krNaarI Aahot. ‘kuMpNaapilakDlao Xaot’ naMtr javaL javaL saÜLa vaYaa-MnaI Amaoirkotlyaa baara laoKkaMcyaa kqaaMcaa ‘inarMtr ’ ha kqaasaMga`h 2001 maQyao p`isaw Jaalaa.

iva&anaatlyaa eka p`yaÜgaat dÜna p`itmaaMtlaM AMtr imaTvaNyaacaI ek iËyaa Asato. %yaasaazI %yaa p`itmaaMkDo eka ivaiXaYT kÜnaatUna phava laagat. tsaM AamhI [qao jagatanaa [qao GaDNaarI GaTnaa AaiNa Aamacyaa BaartIya saMsaÌtIt vaaZlaolyaa manaavar ]maTNaarI itcaI p`itmaa yaa dÜhÜMkDo ekaca vaoLI phaNyaacaa p`ya%na krt AsatÜ. saMgaNakacyaa BaaYaot saaMgaayacaM tr manaacyaa duBaajalaolyaa pTlaavar ³sPlaIT sËIna´ ekaca vaoLI ponaisalvhoinayaa AaiNa daija-ilaMgacaI dRXyaM ]maTt Asatat. %yaatUna kQaI iWQaa manaÁisqatI hÜto. kQaI vaOflya yaoto. kQaI