AÝYaQa

ha^lamaQalyaa GaD\yaaLat ekcaa zÜka pDlaa tXaI naanaaMcaI calaibacala AaNaKI vaaZlaI. gaolyaa AQyaa- tasaat %yaaMnaI ‘sahja’ vaaTola AXaa táhonaM svayaMpakGarakDo dÜnacaar foáyaa maarlyaa hÜ%yaa. Aata punha ekda pahUna yaavaM mhNaUna to Aaplyaa plaMgaava$na ]zlao. hatatlaM pustk imaTUna Tobalaavar zovalaM. caYmaa kaZUna paikTat zovalaa. AaplaM QaÜtr vyavaisqat kolaM. kÜpáyaatÊ Tobalaalaa laagaUna zovalaolaI kazI hatat Gao}na tI TokIt to Aaplyaa KÜlaIcyaa baahor Aalao. sauQaa kÜNaaXaI trI fÜnavar baÜlat hÜtI.
‘hÜÊ hÜ. Aajaca yaoNaaroya tÜ. saaDopacalaa F,laašT pÜcaola %yaacaI. naahIÊ naahI. AaNaayalaa kÜNaI naahI jaaNaar. AgaMÊ ho AaiNa maI dÜGaohI KUp gaDbaDIt AahÜtÊ dÜnaca idvasa ]rlao naa.. AaiNa Aata tÜ kahI ku@kulaM baaL naahIÊ kI Aašbaabaa Aalao naahI mhNaUna rDayalaa laagaola..’ sauQaa maÜz\yaanao hsalaI. naanaaMnaa to hsaNaM kk-XXa vaaTlaM.

‘zIk AahoÊ maI saaMgaIna %yaalaa. AcCa tr. baaya.’

Aro hܲ Aaja satra tarIK naahI kaÊ saMQyaakaLI AmaÜla yaayacaa baMgalaÜrhUna. naanaaMnaa ekdma AazvalaM. caar idvasaaMpUvaI-ca %yaanaM fÜna kolaa hÜta. mau_ama sakaLI Akracyaa saumaarasa fÜna kolaa hÜta. sauQaa ikMvaa p`Baakr nasatIla AXaa baotanaM. AQaa- tasa baÜlalaa. sagaLM kahI saaMigatlaM. naanaaMnaa qaÜDIfar klpnaa hÜtIÊ pNa ho sagaLM AmaÜlakDUna AXaa táhonaM eokavaM laagaola AsaM navhtM vaaTlaM. sauQaa ikMvaa p`BaakrnaM sarL saaMigatlaM AsatM tr kaya ibaGaDlaM AsatMÆ jaa} do. naanaaMnaI tÜ ivacaar JaTkUna Taklaa. to tsaoca kazI Tokt ha^lamaQyao Aalao AaiNa saÜFyaavar basaUna popr caaLU laagalao. caYmaa nasalyaamauLo f> maÜz\yaa AxaraMtlao maqaLo AaiNa jaaihratI tovaZ\yaa idsat hÜ%yaa. pNa naanaaMnaa %yaa baatmyaaMmaQyao kahIhI rsa navhta. jaovaayacaM hܚpya-Mt ksaatrI vaoL kaZayaacaa mhNaUna to ]gaaca poprcaI panao prtt raihlao.

‘Aaja tumhI tumacyaa KÜlaItca jaovaUna Gaota ka naanaaÆ maaJyaa kahI maOi~NaI yaoNaaroyat. tumhalaa vaoL laagatÜ naa..’ sauQaa mhNaalaI.

naanaaMnaI popr baajaUlaa saa$na itcyaakDo paihlaM.

‘zIk Aaho. do pazvaUna.’ to mhNaalaoÊ ‘Aaja naacaNyaacaI AaMbaIla koilayaosa kaƒ

‘svayaMpak laIlaabaašnaI kolaaya Aaja. tumhalaa qaMD kahI hvaM Asaola tr iÍjamaQyao tak Aaho.’

‘nakÜÊ rahU do. AaMbaIlaImauL JaÜp yaoto qaÜDIfar..’

‘laIlaabaašÊ naanaaMcaM taT %yaaMcyaa KÜlaIt nao}na Va jara..’

naanaa saÜFyaava$na ]zlao AaiNa Aaplyaa KÜlaIkDo jaa} laagalao. [t@yaat %yaanaa kahIsaM AazvalaM.

‘maO~INaI mhNajaoÆ %yaa kaLo vaihnaI yaoNaar Aahot kaƒ

‘kÜNaÆ saMQyaaÆ naahIÊ tI naahI yaoNar. kaƒ

‘kahI naahIÊ prvaa rs%yaat BaoTlyaa hÜ%yaa. maI AaplaM sahja ivacaarlaM %yaanaa..’

‘kaya ivacaarlaMtƒ

‘hocaÊ inad`anaaXaavar kahI AÝYaQa za}k Aaho ka mhNaUna. %yaaMcyaa AÜLKIcao kÜNaI vaOV Aahot mhNaoÊ %yaanaa ivacaa$na saaMgato mhNaalyaa.’

‘naanaaÊ tumhalaa iktI vaoLa saaMigatlaMyaÊ kI Asao p`%yaok yaoNaajaaNaaáyaalaa %yaa AÝYaQaaba_la ivacaart jaa} naka mhNaUnaÆ iktI ivaica~ vaaTtM to..’ sauQaa ~aisak svarat mhNaalaI.

‘malaa sauwa ra~ ra~ JaÜp naahI laagatM tovha KUp ivaica~ vaaTtM.’

sauQaa icaDlaI. kaya baÜlaavaM to itlaa xaNaBar saucaonaa. maga ekdma mhNaalaIÊ

‘maga %yaacyaasazI Da^@TranaI idlaolyaa gaÜL\yaa Gyaa²²’ itcaa Aavaaja Aata maÜza Jaalaa hÜtaÊ

‘mhMjao tumhalaa JaÜp laagaola. AaiNa AamhalaahI²’

naanaaMnaI itcyaa baÜlaNyaakDo dula-xa kolaM. to Aaplyaa KÜlaIt jaa} laagalao. sauQaa baÜlatca raihlaIÊ

‘Da^@TranaI idlaolaI AÝYaQaM GyaayacaI naahItÊ AaiNa maga ra~Bar kNht rhayacaM. svatÁ JaÜpayacaM naahI. laÜkanaahI JaÜpU VayacaM naahI. AaiNa var gaavaBar laÜkanaa inad`anaaXaacaI AÝYaQaM ivacaart ifrayacaM² Aatapya-Mt iktI vaOV JaalaoÆ %yaaMcaI caUNa-M kayaÊ kaZo kayaÆ kahI ]pyaÜga Jaalaa kaÆ %yaa A^laÜpqaIcyaa gaÜL\yaa Gaotlyaat tr kaya hÜNaar Aaho tumhalaaƒ

‘%yaa gaÜL\yaaMcaI savaya hÜto. ekda tI gaÜLI Gyaayalaa laagalaÜÊ ik maga janmaBar gaÜLIiXavaaya JaÜp naahI laagaNaar²’

‘hM²² janmaBar² Asao iktIsao idvasa ]rlaot Aataƒ sauQaa ]phasaanaM mhNaalaI.

naanaa punha KÜlaIbaahor Aalao. %yaaMcaa kazIvarcaa hat kapt hÜta.

‘hÜ tr.. maI marayacaI vaaTca baGataya naa’ %yaaMcaa AavaajahI Aata maÜza Jaalaa hÜta. ‘malaa sauwa hÝsa naahIyaoÊ [qao rhayacaI. pNa Aa%mah%yaa krNaM pap AahoÊ pap. naahItr kQaIca tI JaÜpocyaa gaÜL\yaaMcaI baaTlaI irkamaI k$na TaklaI AsatI²’

sauQaa kahItrI baÜlaNaar hÜtIÊ pNa itt@yaat laIlaabaaš puZo Aalyaa AaiNa ‘naanaaÊ AsaU do. calaaÊ Aat calaa’ Asao mhNat naanaaMnaa Aat Gao}na gaolyaa. sauQaa kahI na baÜlata inaGaUna gaolaI.

***

ek capatI AaiNa qaÜDa varNaBaat evaZ\yaavar naanaaMcaM jaovaNa AaTÜplaM. laIlaabaašnaa dar AÜZUna Gyaayalaa saaMgaUna to plaMgaavar AaDvao Jaalao. TobalaavarcaI ‘caaNa@yanaItI’ ]GaDUna punha tIt DÜkM KupsalaM. dha pMQara imainaTM AsaM vaacat raihlaM kI DÜL\yaaMvar taNa yaotÜÊ %yaamauLo qaÜDIfar JaÜp yaoto. %yaa JaÜposaazI ha sagaLa vaacanap`pMca. pNa Aaja naanaaMcaM laxa %yaa vaacanaat laagaonaa. %yaaMnaI to pustk Tobalaavar ]pDM zovalaM AaiNa to tsaoca pDUna raihlao. samaÜrcyaa iBaMtIvarIla AanaMdIcyaa fÜTÜkDo phat.

AanaMdI KrI Baagyavaana. savaaYNa gaolaI. ho sagaLo BaÜga maaJyaa vaaT\yaalaa zovaUna. gaolaI tovha p`Baakr dÜna vaYaa-Mcaa hÜtaÊ AaiNa puYpa AvaGyaa saha maihnyaaMcaI. trI maI dusarM lagnaM naahI kolaM. ekT\yaanaMca lahanaacaM maÜzM kolaM dÜGaanaa. lagnaM k$na idlaI. p`Baakrlaa navaIna QaMda sau$ krayacaa hÜtaÊ tovha kÜkNaatlaI jamaIna ivakUna pOsao ]Bao k$na idlao. pNa kdr kuNaalaa AahoÆ puYpocaa navara vyasanaaQaIna Jaalaa AaiNa maga itlaa saÜDUna gaolaaÊ %yaacaM Kapr sauwa laÜkanaI maaJyaaca TaL@yaavar fÜDlaM. tI naagapUrcyaa %yaa saamaaijak saMsqaot inaGaUna gaolaI tovha p`BaakrnaM eka XabdanaMhI ADvalaM naahI itlaa. Aata (alaa kaya kmaI AahoÆ pNa vaR<aI pihjao naa... kÜkNaatlaI jamaIna ivaklaI tovaZM purlaM naahI. puZM AamacaM vaaDvaiDlaÜpaija-t Gar sauwa ivakUna TaklaMna yaanaM. jyaa Garat Aamacao AajaoÊ pNajao maÜzo Jaalao to Gar. idlaMna fuMkUna. pOsaa. bassa² dusarM kahI naahI idsat.

daravarcaI baola vaajalaI AaiNa naanaaMcaI ivacaarXaRMKlaa tuTlaI. sauQaocyaa maOi~NaI Aalyaa hÜ%yaa. %yaaMcaM hsaNaMÊ iKdLNaM kanaavar yaovaU laagalaM. qaÜD\yaa vaoLanaM TIvhI sau$ Jaalaa. naanaaMnaa tÜ Aavaaja Asa( Jaalaa. %yaaMnaI ]zUna Aaplyaa KÜlaIcaM darÊ nausatMca AÜZUna GaotlaolaM hÜtMÊ to kDI laavaUna baMd kolaM AaiNa to plaMgaavar pDUna raihlao.

***
‘vaajalao iktIƒ caha Gao}na Aalaolyaa laIlaabaašnaa naanaaMnaI ivacaarlaM.

‘saha.’

‘AmaÜla Aalaa kaƒ

‘naahI.pNa pÜcalaaya tÜ. fÜna Aalaa hÜta %yaacaa. yaošla qaÜD\yaa vaoLat.’

‘barM. Aalaa kI jara [kDo maaJyaakDo pazvaUna Va. qaÜD kama Aaho maaJaM %yaacyaakDo.’

‘ho kaya naanaaÆ to kaya %yaalaa saaMgaayalaa hvaMÆ Aalaa kI kuNaalaahI BaoTayacyaa AaQaI tDk tumacyaa KÜlaIt yaošla tÜ. fÜnavar sauwa ivacaart hÜtaÊ naanaa jaagao Aahot kI JaÜplaoyaot mhNaUna.’

‘JaÜptÜ kaya DÜMbalaÆ baahor [t@yaa jaÜrat XaMK caalalaa hÜta naa..’

laIlaabaaš gaPp raihlyaa.

‘AsaÜ. tumhI jaa Aata.’

laIlaabaaš jaa} laagalyaa tsaM naanaaMnaa ekdma kahItrI AazvalaM.

‘laIlaabaašÊ ek imainaT.’

‘kayaƒ

‘to tumhI mhNaalaa hÜtat naaÊ kI kÜNaI svaamaI Aahot.. AMgaara dotat.. kÜNatahI rÜga bara hÜtÜ..’

‘hÜÊ hÜ. ina%yaanaMd svaamaI. gaaNagaapUrlaa Asatat to.’

‘%yaaMcaa p<aa Vala ka malaaƒ

‘AhÜ p<aa kayaÆ gaaNagaapurat kÜNaIhI saaMgaola. iktI dUrdUrcao laÜk yaotat %yaaMcyaakDo..’

‘pNa p<aa Asaola naa kahItrIÊ AaEamaacaM naava vagaOro..’

‘hÜÊ hÜ. Aaho. maI došna tumhalaa.’

‘[qaUna gaaNagaapUrlaa jaayalaa iktI vaoL laagat܃

‘laagat AsatIla caarpaca tasa.’

‘AmaÜlalaa saaMigatlaM tr Gao}na jaašla tÜ malaa. pNa... baGaU. zIkaya. jaa Aata tumhI.’

naanaa baraca vaoL AmaÜlacaI vaaT baGat raihlao. Xaojaarcyaa rhaLkraMbarÜbar ifrayalaa jaaNaM %yaanaI Aaja TaLlaM. ga^larItlyaa KucaI-t basaUna to popr caaLt raihlao. ga^larItUna saÜsaayaTIcao gaoT sarL idsao. %yaa gaoTcaa Aavaaja JaalaaÊ kI kÜNa AalaM to %yaanaa pahta yaoš. pNa naanaaMcaa popr pUNa- vaacaUna Jaalaa trI AmaÜlacaa p<aa navhta. sauQaa kuzotrI baahor gaolaI hÜtI. p`Baakr trI GarI Asaayacaa p`Xnaca navhta. tÜ naohmaIsaarKa ra~I na}dha vaajata yaayacaa. naanaaMnaI laIlaabaašnaa AmaÜlaba_la ivacaa$na paihlaM. pNa %yaanaahI kahI klpnaa navhtI. XaovaTI kMTaLUna naanaa Aaplyaa KÜlaIt prt Aalao. punha ekda ‘caaNa@yanaItI’ vaacaayacaa p`ya%na k$ laagalao. pNa lagaocaca %yaanaI tÜ p`ya%na saÜDUna idlaa. AaplaI KucaI- iKDkIcyaa idXaolaa ifrvaUna to baahor phat basaUna raihlao.

***

daravar TkTk JaalaI tovha naanaaMcyaa Aaplyaa KÜlaIt yaorJaara caalalyaa hÜ%yaa. tÜMDanaM ramarxaa puTpuTNaM caalalaM hÜtM. tI maQyao qaaMbavaUna %yaaMnaI ivacaarlaMÊ

‘kÜNa Aahoƒ

‘maI Aaho naanaaÊ AmaÜla.’

naanaaMnaI dar ]GaDlaM.

‘malaa vaaTlaM tumhI JaÜplaat kI kayaÆ tsaa ]XaIrca Jaalaa malaa yaayalaa. A^@cauAlaI JaalaM kayaÊ kI yaotanaa vaaTot...’

naanaaMnaI %yaalaa qaaMbaayacaa [Xaara kolaa AaiNa to ramarxaa jara maÜz\yaanao mhNaU laagalao.

‘AÜhÊ ramarxaa mhNatayaÆ zIkayaÊ maI naMtr yaotÜ...’

naanaaMnaI punha [Xaara k$na %yaalaa basaayalaa saaMigatlaM. AmaÜlahI %yaaMcyaa barÜbar ramarxaa mhNaU laagalaa. qaÜD\yaa vaoLanaM ramarxaa saMplaI AaiNa ‘BaIma$pI’ sau$ JaalaM. AmaÜlanaM tohI pUNa- mhTlaM.

‘vvaa² AjaUna sagaLM paz Aaho ik tulaa²’

‘magaÆ naatU kuNaacaa Aahoƒ AmaÜla hsat hsat mhNaalaa.

‘hM. naXaIbaÊ ’maulagaa kuNaacaa Aaho‘ mhNaalaa naahIsa’.

AmaÜla gaPp raihlaa.

‘magaÆ ksaM Aaho baMgalaÜrƒ

‘zIk Aaho. tumhI ksao Aahatƒ

‘majaot² malaa ksalaI QaaD Bartoyaƒ

AmaÜla qaÜDa vaoL gaPp raihlaa. maga %yaanaM ivacaarlaMÊ

‘Aašbaabaa kahI baÜlalao kaƒ

‘kXaaba_laƒ

‘hoca...’

‘hoca kayaÆ tumhI sagaLo malaa [qao ekTa TakUna Amaoirkot jaataya toƒ

‘ekTo naahI naanaa.. laIlaakakU Aahot [qao. iXavaaya maaJyaa ima~aMpOkI kÜNaItrI rÜja yaot jaašla JaÜpayalaa. Aaš baÜlalaI naahI kaƒ

‘malaa kÜNaIhI kahIhI saaMigatlaolaM naaihyao. prvaa tU fÜna kolaasa tovha malaa kLlaM. baakI malaa saaMgaayacaI garjaca kaya Aaho mhNaa² maI maolaÜ kayaÊ jagalaÜ kayaÊ kÜNaalaa frk pDtÜya²’

‘AsaM mhNaU naka naanaaÊ tumhI DÜ@yaalaa tap k$na Gyaala mhNaUna AaQaI saaMgaayacaM naahI AsaM zrvalaM hÜtM AamhI..’

‘tr tr.. iktI kaLjaI Aaho maaJaI..’

‘naanaaÊ p`Xna f> tInacaar maihnyaaMcaa Aaho. Aašbaabaa prt yaoNaaroyaot eip`lamaQyao. itkDcaM hvaamaana tumhalaa saÜsaNaar naahI naanaa. naahItr AamhI ivacaar kolaa hÜta...’

‘maI ho Gar saÜDUna kuzohI jaaNaar naahI. kaya vhayacaMya to [qaoca hÜ} do.’

qaÜDa vaoL kÜNaIca kahI baÜlalaM naahI. maga qaÜD\yaa vaoLanaM naanaa mhNaalaoÊ

‘to EaIinavaasana BaoTlao ka tulaaÆ maagao tulaa mhNaalaÜ hÜtÜ naa...’

‘EaIinavaasana mhNajao Aayauvao-d rsaXaaLocao naaÆ hÜÊ maI BaoTlaÜ hÜtÜ %yaanaa. pNa to AÝYaQa navhtM %yaaMcyaajavaL. maI [tr izkaNaI sauwa caÝkXaI kolaI. maQyao mad`asalaa gaolaÜ hÜtÜ. itqaopNa ivacaarlaM. pNa tumacaM AÝYaQa kuNaajavaLhI naahIyaoÊ naanaa..’

naanaa ekdma iKÙ Jaalao.

‘tuJyaakDUna KUp AaXaa hÜtI ro²’

%yaaMcyaa Aavaajaat Aata ek xaINa Agaitkta jaaNavat hÜtI.

‘AgadI ramabaaNa AÝYaQa Aaho to.’

‘maI trI kaya krNaar naanaaÆ Xa@ya itt@yaa izkaNaI XaÜQalaM to maI. hllaI Aijabaatca JaÜp laagat naahI kaƒ

naanaa AmaÜlajavaL Aalao. %yaacyaa KaMVavar hat zovaUna mhNaalaoÊ

‘KrMya ro tuJaM. tU trI kaya krNaarÆ AaiNa iktI krNaarƒ %yaaMcao DÜLo Aata paNaavalao hÜto. ‘maaJaMca naXaIba fuTkM AahoÊ %yaalaa kÜNaI kahI k$ Xakt naahI.’

‘naanaaÊ ek saaMgaU kaƒ

‘kayaƒ

‘tumhI %yaa A^laÜpqaIcyaa gaÜL\yaa Gyaa. hllaI KUp A^DvhansD AÝYaQaM Aailayaot. %yaaMcao kahIhI saašD [fo@Tsa\ hÜt naahIt. tumhalaa AgadI naa^ma-la JaÜp laagaola.’

‘jaovaNa JaalaM ka tuJaMƒ naanaaMnaI ivaYaya badlalaa.

‘naahI. baabaa Aalao kI jaovaU AamhI. tumhI lavakr jaovata naaƒ

‘maI ra~I jaovat naahI hllaI. f> kpBar dUQa iptÜ.’ naanaaMnaI laIlaabaašnaI Tobalaavar AaNaUna zovalaolyaa kpakDo baÜT daKvalaM.

‘tumhI caalalaaya kQaIƒ

‘]Va. ]Va ra~I.’

‘]VaÆ AazvaDaBar rhaNaar hÜtasa naaƒ

‘hÜ. AaQaI tsaaca Pla^na hÜta. pNa maga badlalaa. Aamhalaa ]Vaca jaayalaa hvaM.’

naanaa kahIca baÜlalao naahIt. %yaanaI eka GaÜTat kpatlaM dUQa saMpvalaM. ka^TvarcaM baoDXaIT JaaDUna Gao}na naIT psarlaMÊ KucaI-varcaI ]XaI ka^Tvar ]BaI zovalaIÊ payaakDcaI caadr naIT kolaI AaiNa ]XaIlaa TokUna paya saÜDUna basalao.

‘AapNa ]Va baÜlaUÊ naanaa.’ AmaÜla mhNaalaa.

‘zIk Aaho. tI KuMTIvarcaI maaL doXaIla ka jaraÆ AaiNa idvaa maalavaUna Tak.’

AmaÜlanaM japmaaL kaZUna idlaIÊ T\yaUba baMd kolaI AaiNa baoD\la^mp laavalaa.

‘baryaM naanaaÊ JaÜpa Aata.’

‘baryaM. XauBaasto pMqaanaÁ santu’

‘AhÜÊ Aaja naahIÊ ]Va ra~I caalalaÜya AamhI.’

‘barMÊ barM. jaa. jaova tU.’

naanaaMnaI japmaaL hatat GaotlaI AaiNa to rÜjacyaa maM~acaa jap k$ laagalao.

‘yaa doiva sava-BaUtoYau inad`a$poNa saMisqata

namastsyaO namastsyaO namastsyaO namaÜnamaÁ’

***

‘tU caha GaoNaar kI ka^fIƒ sakaLI naaX%yaacyaa Tobalaavar sauQaonaM AmaÜlalaa ivacaarlaM.

‘caha² Aqaa-t.’

‘naahIÊ Aata tU baMgalaÜrkr Jaalaayasa naaÊ mhNaUna ivacaarlaM’Ê sauQaa caoYTocyaa saurat mhNaalaI.

‘[tka kahI naahI JaalaÜÊ AaiNa Aata baMgalaÜr sauTlaMca² prt kovha jaaNaM hÜNaarÊ kÜNaasa za}k²... naanaa ]zlao naahIt AjaUnaƒ

‘sakaLpasaUna Aavaaja trI naahI Aalaa. ifrayalaa vagaOro gaolao kI kaya sakaLI sakaLIƒ

‘maI baGaUna yaotÜ.’

‘baGa. maI gaIJar laavalaaya. pTkna AaMGaÜLI ]rka sagaLo. AhÜÊ ]zlaat kaƒ sauQaa Aaplyaa baoD$makDo gaolaI.

AmaÜla naanaaMcyaa KÜlaIt Aalaa. to AjaUna JaÜplaolaoca hÜto. ‘]XaIra JaÜp laagalaI Asaola’ Asao mhNat %yaanaM pDda baajaUlaa saa$na iKDkI ]GaDlaI. iKDkItUna yaoNaaáyaa p`kaXaanaM naanaaMcaI KÜlaI la#K ]jaLUna inaGaalaI. pNa %yaa p`kaXaacaa ikMicathI pirNaama naanaaMvar Jaalaa naahI. to inaXcala hÜto. AmaÜla %yaaMcyaa javaL gaolaa. %yaaMcaa caohra AgadI inaiva-kar idsat hÜta. samaaiQasqa AsalyaasaarKa. qaÜDIXaIhI halacaala naahI. AmaÜlalaa kahItrI vaogaLMÊ ivaica~ vaaTU laagalaM. Gaabart Gaabart %yaanaM naanaaMcyaa kpaLavar hat zovalaa. to qaMDgaar hÜtM. bafa-saarKM. %yaacaI najar Xaojaarcyaa TobalaakDo gaolaI. Tobalaavar ‘caaNa@yanaItI’ ]pDI zovalaolaI hÜtI. baajaUlaa japmaaL pDlaI hÜtI. AaiNa XaojaarI JaÜpocyaa gaÜL\yaaMcaI baaTlaI hÜtI. ]GaDI. irkamaI.

- EaIrama bavao-